Inleiding Openbare registers en kadaster Studiemiddag Openbare registers en kadaster Mr.dr.ir. J.A. Zevenbergen en Mr.dr. H.D. Ploeger 10 mei 2007 1
Deel van het onroerend goedrecht functioneel rechtsgebied privaatrecht en publiekrecht in samenhang: van wie is de grond en wat mag die ermee? registratie, informatie en betekenis 2
Overzicht Studiemiddag 14.00 Inleiding Openbare registers en kadaster (JZ) 14.30 Valkuilen verkoop en overdracht gedeeltelijk perceel (HP) 15.15 Pauze 15.45 Perceelsvorming, kadastrale verwerking (JZ); Verkrijging door verjaring (HP) 17.00 Afsluiting 17.15 Borrel 3
Stelsel van Grondboekhouding grond in ruime zin: onroerende zaak ondersteunend aan: rechtsverkeer (overdracht, vestiging beperkt recht) bestuur (belastingheffing, verkrijging,..) maar ook: versterking positie huidige eigenaar (veiliger gevoel meer investeringen hogere welvaart) basis voor hypothecaire leningen multiplier effect economische groei 4
Stelsel van Grondboekhouding soorten bewijs van transactie mondelinge overeenkomst (evt. getuigen) private conveyancing (akten bij eigenaar) aktenregistratie rechtenregistratie Nederland strikt-juridisch aktenregistratie, maar zgn. verbeterde aktenregistratie met trekjes van rechtenregistratie 5
Stelsel van Grondboekhouding Beginselen: Boekingsbeginsel Instemmingsbeginsel Publiciteitsbeginsel Specialiteitsbeginsel 6
Stelsel van Grondboekhouding inschrijving van (notariële) akten (van levering) en andere vergelijkbare documenten in openbare registers extraheren van kerngegevens hieruit voor indexen op naam, perceel en deels adres in kadastrale registratie waar nodig in het veld laten aanwijzen en opmeten van nieuwe grenzen en verwerken daarvan in veldwerk en op kadastrale kaart 7
Stelsel van Grondboekhouding actoren: Notaris Dienst voor het Kadaster en de openbare registers bewaarder landmeter iedere stap leidt tot opname van informatie in een informatieverzameling (veelal digitaal) 8
Samenhang informatieverzamelingen 9
Stelsel van Grondboekhouding Digitaal: kadastrale registratie (AKR); netwerk, KOL kadastrale kaart; bestellen, email, CD s, GIS openbare register(s) sinds 1 september 2005 Elan - Elektronisch Aanleveren door notaris mogelijk veldwerken nog analoog 10
Betekenis informatieverzamelingen: de brondocumenten openbare registers inschrijving veelal constitutief vereiste wat bij raadpleging gekend zou zijn, als bekend verondersteld (verzwaarde goede trouw) (3:23) risico s als je onjuistheid laat voortbestaan (3:24) bescherming opvolger bij wegvallen overdracht, tenzij gebrek gevolg is van beschikkingsonbevoegdheid van de vorige eigenaar (3:88) 11
Betekenis informatieverzamelingen: de brondocumenten veldwerkarchief slechts terloops in wet genoemd ambtelijke akte (nu relaas van bevindingen) basis voor reconstructie van grens (de opmeting van de laatst aangewezen grens) onverlet foute of onvolledige aanwijzing destijds, danwel verkrijging door verjaring sindsdien wordt buitengewoon vaak geaccepteerd 12
Betekenis informatieverzamelingen: index, overzicht kadastrale registratie (AKR) ambtelijke interpretatie van ingeschreven stukken basis voor aantal wetten (ozb, onteigening, stemming ruilverkaveling,..) valt (helaas) buiten de verzwaarde goede trouw overdacht door niet te boek staande eigenaar vrijwel onmogelijk (negatieve publiciteitsbeginsel) 13
Betekenis informatieverzamelingen: index, overzicht kadastrale kaart globale aanduiding van indeling percelen en ligging grenzen alleen voor reconstructie als veldwerk ontbreekt basis voor veel GIS-toepassingen, steeds vaker ook waarmee overheden besluiten voorbereiden (en daarop gebaseerd nemen) 14
Betekenis informatieverzamelingen: basisregistratie kadaster Wet basisregistraties kadaster en topografie (feb. 2007, inw.tr. 1-1-2008): Verplicht gebruik authentieke gegevens binnen de overheid Uitgangspunt van juistheid voor overheid Terugmeldplicht bij onvolkomenheden 15
Betekenis informatieverzamelingen civielrechtelijk: negatief stelsel, met nodige derdebescherming (verdere uitbreiding in onderzoek) administratief rechtelijk: overheid mag (straks moet) er op af gaan toenemende combinatie van (digitale) gegevens praktijk: vergaand vertrouwen in stelsel en op informatie; vergl. ook beperkte jurisprudentie 16