Verwijzingen naar andere bronnen over de historie van Nieuw-Amsterdam, Veenoord en Zandpol.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Verwijzingen naar andere bronnen over de historie van Nieuw-Amsterdam, Veenoord en Zandpol."

Ida Martens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Verwijzingen naar andere bronnen over de historie van Nieuw-Amsterdam, Veenoord en Zandpol. Literatuur: Gedenkboek 100 jaar Nieuw Amsterdam-Veenoord P. van der Woude 1960 Gedenkboek 125 jaar Tweelingdorp aan de Vaart, Sietze van der Hoek 1985 Amsterdam-Nieuw Amsterdam-New York, Samenhangen en Verbanden W Visscher 2000 Bumaveen, Nieuw Amsterdam-Veenoord; De geschiedenis van het Tweelingdorp W Visscher 2002 Drenthe-Parijs, Sporen met de DrentseTurfexpres ; W Visscher 2004 Aanvullende literatuur: Geschiedenis van Emmen en zuidoost Drenthe, M A W Gerding e.a Schoonebeek, olierijk in zuidoost Drenthe, H J de Jong 1986 Voor het vervaardigen van de kaarten en de vermelding van de namen van de eigenaren is door mij gebruik gemaakt van het archief van het Kadaster. Voor het digitaal samenstellen van de kaarten heb ik het programma MapInfo gebruikt, waar destijds, toen ik met pensioen ging in 1996 en ben begonnen met historisch onderzoek, het Kadaster een licentie bezat en waar ik ten behoeve van het historisch onderzoek verder gebruik van mocht maken. Voor de niet-deskundigen in het raadplegen van kadastrale archieven geef ik hieronder een korte uitleg van de inhoud. Aan het eind nog een aantal kaartjes waarop de eigendomssituatie is afgebeeld na de verdeling van de marke van Noord- en Zuidbarge met de kavelindeling op basis van de voorgenomen vervening en met de namen van de eigenaren in de toegewezen kavels. Als ondergrond in dunne lijnen de begrenzingen van de percelen omstreeks het jaar Enkele kadastrale kaarten, registers en begrippen kort uitgelegd. Minuutplans. De oorspronkelijke eerste kaarten die zijn vervaardigd op basis van de metingen tussen 1812 en Per gemeente verdeeld over secties. Het gebied van Nieuw Amsterdam lag oorspronkelijk op één blad van sectie D. In 1852 nieuw ingedeeld op blad 23 en blad 24. In 1862 nieuwe secties gemaakt. Sectie G voor het gebied boven de Amsterdamse Raai en sectie H eronder. Nieuw Amsterdam centrum ligt nu in sectie G op de bladen 12 en 13. Veenoord in Sleen sectie E blad 1. (later vernieuwd en over meer bladen verspreid) Bargererfscheidenveen is nog in sectie D, de bladen 13 en 14. Hieronder een detail uit de kadastrale kaart Emmen D6 met het centrum van Zuidbarge als voorbeeld. De gebouwen worden rood ingekleurd, maar hooibergen en grote schuren krijgen een gele kleur. Deze werden anders belast. De oorspronkelijke doelstelling van het kadaster was om een billijker belastingheffing mogelijk te maken. Vandaar dat de openbare ruimten, zoals wegen e.d. geen nummer kregen.

2 Bijblad. Een kadastrale kaart van dezelfde afmetingen als het minuutplan. Op deze kaart worden alle gewijzigde grenzen bijgehouden. Deze kaart is dus altijd up to date. Wordt nu digitaal bijgehouden, dus de kaart op zich bestaat niet meer. Hulpkaart. Dit is een kaart op ongeveer A3 formaat waarop de oude situatie in blauw is weergegeven, de nieuwe in rood en de onveranderde grenzen in zwart. Het geeft de overgang weer tussen oud en nieuw. Op de kaart een staatje met oude en nieuwe perceelnummers en de grootte en vele verwijzingen. Vorm en inhoud zijn in de loop der jaren nogal eens gewijzigd, doch de bedoeling is dezelfde gebleven. De hulpkaart wordt nog steeds toegepast. Links een voorbeeld van een toegepaste meting aan de Zwarteweg en hoek Zijtak. Nieuwe grenzen en nieuwe kadastrale perceelnummers zijn in rood afgebeeld, vervallen grenzen en nummers in blauw, en wat bestaand is en blijft wordt in zwart afgebeeld. Veldwerk. Dit is een kaartje op ongeveer A4 formaat dat in het terrein wordt opgemaakt en is een schets van het gemeten object met de bijbehorende gemeten maten en verdere aantekeningen van de landmeter. Het wordt conform de hulpkaart opgewerkt. Oude veldwerken bevatten vaak vele gegevens die nergens anders zijn opgeslagen. Het bevat vaak veel terreininformatie. Links een meting tussen de Zwarteweg en de westkant van de Zijtak, met o.a. de Stadnitzkywijk en de woning die op de kop van de wijk heeft gestaan. In latere jaren is die woning afgebroken en de wijk doorgetrokken.

3 Legger. Een register waarin per zakelijk recht (veelal eigendom) de kadastrale percelen voorkomen met alle daarbij behorende gegevens, zoals een kop met de eigenaar, verwijzing naar de notariële akte en verwijzing naar het artikel waarnaar het is overgeboekt na een transactie. Een eigenaar kan meerdere artikels hebben, afhankelijk van de rechten die hij of zij bezit. Register 71. Een register per gemeente, waarin per sectie de percelen zijn vermeld en waarin wordt verwezen naar het artikel waarop een perceel voorkomt. OAT, een voorloper van de legger, oorspronkelijk aanwijzende tafel, opgemaakt bij de instelling van het kadaster. Het geeft de allereerste vermelding weer van de eigenaren van een recht en de percelen die onder dat recht vallen. Tevens kolommen met de belastbare opbrengst en allerlei verwijzingen.

4 Hieronder een aantal kaartjes van het gebied met de kavels (tussen de dikke lijnen) zoals die bij de verdeling van de marke in 1861 zijn gevormd. In de kavels de namen van de rechthebbenden in de marke aan wie de kavel werd toegedeeld.

5 Na de markeverdeling hebben een aantal eigenaren de hun toegewezen kavel(s) verkocht. De Drentse Kanaal Maatschappij verkreeg het blok tussen de Schooldijk en de Zijtak en bij de meting in 1862 heeft de landmeter ook alle verkopingen tot die datum meegenomen.

7 Hierboven twee kaartjes van het gebied ten noorden van de Vaart en ten oosten en ten westen van de Dikkewijk.

8 In het gebied ten noorden van de Heereweg had al eerder een markeverdeling plaatsgevonden, het Barger Erfscheidenveen.

10 Hieronder een kaart van het gebied bij de Beekweg op de grens met Schoonebeek. Op de volgende twee kaartjes het gebied ten zuiden van de Zwarteweg, het Amsterdamsche Veld. Hier zou het nieuwe Amsterdam verrijzen. In het verlengde van de Schooldijk werd een zandweg aangelegd en evenwijdig hieraan ook een zandweg, de 4 e weg genaamd. Ten oosten daarvan, op 100 meter afstand zijn de eerste woningen voor de pioniers gebouwd. Ertussen werd een strook bouwland aangelegd.

11 Wie meer informatie wil kan contact met mij opnemen via

Vergelijkbare documenten

Handleiding Kadaster ArchiefViewer

Handleiding Kadaster ArchiefViewer Landregistratie en Geografie Materiebeleid PPB Versie 2.0 Auteur(s) Paul Smeets -1- Versie Historie versie datum auteur opmerking 1.0 26-03-2014 Paul Smeets 1.1 10-06-2014 Paul Smeets Enkele kleine aanpassingen