Natuurpad Bomenbuurt Griffioen 1
Door middel van deze wandelroute door onze Bomenbuurt, met allerlei wetenswaardigheden over boom, struik en plant hopen we uw belangstelling te wekken voor al wat dicht bij huis groeit, bloeit en leeft. De nummers van de verschillende onderdelen in deze beschrijving ziet u terug in de plattegrond op de achterkant. Eerste uitgave: mei 1984 Werkgroep Natuur Educatie Middelburg (adhoc werkgroep van Natuurgidsencursus IVN afdeling Walcheren). Tweede, herziene uitgave: juni 2003 Stichting MICMEC Walcheren (Milieu Informatie Milieu Educatie Centrum) i.s.m. Stichting Griffioen De Wijk. Derde, herziene uitgave: augustus 2007 Stichting MICMEC Walcheren i.s.m. Stichting Griffioen De Wijk en Stichting Bomenbuurt Griffioen. Vierde, herziene uitgave: augustus 2015 Stichting Bomenbuurt Griffioen in het kader van het tienjarig bestaan van de stichting. Foto s:ineke Willeboordse 2
Inleiding De wandeling langs het Natuurpad Bomenbuurt Griffioen loopt dwars door woonwijk De Bomenbuurt in Griffioen 1. Deze wijk is rond 1948 gebouwd. De groenvoorziening werd uitgevoerd naar de plannen van tuinarchitect C.P. Broerse, bekend door zijn aanleg van heemparken. Hij liet zich inspireren door de natuurlijke struik-en bomengroei van Walcheren, toentertijd geheel verwoest door de inundatie van het eiland in 1944. De natuurlijke begroeiing van Walcheren bestaat uit verschillende soorten van o.a. wilg, els, berk, populier, abeel, iep (olm), meidoorn, sleedoorn, liguster, hondsroos en vlier. Men treft al deze bomen en struiken aan in de Bomenbuurt. Vaak zijn aanplant en straatnaam op elkaar afgestemd. De snelgroeiende soorten van deze aanplant zorgden en zorgen voor overlast. Te veel schaduw en vocht, spontane takbreuk bij windgevoelige bomen en beschadiging door het wortelstelsel aan bestratingen en rioleringen voerden naar een herzieningsplan van de aanplant. In de loop der jaren zijn dan ook heel wat bomen gekapt en nieuwe aangeplant. Af en toe moet het groen in de wijk weer kritisch bekeken worden, maar steeds met als uitgangspunt het oorspronkelijke plan van tuinarchitect C.P. Broerse. Naast de vele boomsoorten en een aantal eerbiedwaardig oude, fraai uitgegroeide bomen, zijn ook de heesterpartijen in de grasperken en aan de hoeken van de huizenrijen een lust voor het oog én voor vogels, vlinders en insecten! Zij dragen in hoge mate bij aan de natuurwaarde van de wijk en aan het woongenot. Samen met de afwisselende begroeiing langs de muurtjes aan de voorzijde van de huizen zijn zij mede bepalend voor het waardevolle groen van deze hierdoor zo bijzondere wijk. 3
1. START, CENTRAAL IN DE WIJK, AAN DE BERKENLAAN BIJ DE VIJVER De start van de rondleiding is bij de dichtst aan het water staande bank. (Achter de bank loopt een paadje dat uitkomt op de Kornoeljelaan.) Rechts van de bank (staande met het gezicht naar de vijver) staat een wilg. Omdat de takken hangen, worden deze wilgen treurwilgen genoemd. De treurwilg is een echte cultuurboom, d.w.z. de mens heeft deze vorm doen ontstaan door middel van kruisingen met andere soorten wilgen. Om de mooie decoratieve vorm wordt de treurwilg veel aangeplant in parken en bij waterpartijen. De naam wilg is ontleend aan het woord 'gewillig'. De takken laten zich namelijk erg gewillig buigen, zonder dat ze breken. Daarom worden wilgen ook verbouwd op de zogenaamde grienden. De buigzame twijgen leveren heel goede vlecht- en bindtenen voor bijvoorbeeld manden en korven, afrasteringen en zinkstukken. Deze laatste werden bv. voor de Deltawerken gebruikt. 4
De bloeiwijze van wilgen, in de vorm van 'katjes', verschijnt al heel vroeg: in maart, soms al in februari. Wilgen zijn dus echte lenteboden! De bloempjes bevatten heel veel nectar. Dit vormt een uitstekend voedsel voor bijen, die hierdoor na de winter weer op krachten komen. Het stuifmeel van de katjes is heel belangrijk voor de broedaanzet van de bijen. Achter het bankje staat een grote oude es. Richting Olmenlaan staan verschillende soorten essen en populieren. 2. DE VIJVER Aan de kant groeit o.a. riet, gele lis en waterlelie. Riet groeit heel laat in het lenteseizoen doordat het water in het voorjaar nog lang koud is. De rietkraag is een goede broedplaats voor watervogels zoals eenden en waterhoentjes, want het nest gaat helemaal schuil onder de hoge halmen. In de vijver zit veel vis, o.a. rietvoorntjes en karpers. Je ziet hier vaak kinderen vissen. Kijk naar links. Op het verbindingspad van vijver naar Eikenlaan staan eiken (zuileiken). We gaan rechtsaf naar: 3. DE KRUIDENTUIN Een aantal mensen uit deze wijk heeft begin jaren tachtig het initiatief genomen voor de aanleg van deze gemeenschappelijke kruidentuin. De tuin ontstond in samenwerking met de gemeente Middelburg. Deze zorgde voor de grond, de bewerking daarvan, de aanleg, de omheining en het plantenassortiment. De kruidentuin wordt onderhouden door vrijwilligers uit de wijk. Iedereen in deze wijk kan desgewenst en met mate gebruik maken van de verse kruiden. 5
In de zomer, tijdens de bloei van kruiden als tijm, lavendel en komkommerkruid, gonst de tuin van insecten die zich tegoed doen aan de nectar. Meer informatie over het gebruik van deze kruiden staat in de door de vrijwilligers samengestelde folder. Loop gerust even de tuin in. 4. PLANTSOEN UITWANDELEN Tussen de kruidentuin en de vijver staan sleedoorns langs het pad (zie ook Sleedoornlaan). Als we verder het plantsoen uitlopen, staan links drie nieuw aangeplante moerascypressen. Kijkt u links de Berkenlaan in dan staan in het rozenvak drie berken. Rechts, tot de rotonde, is een andere variant te zien met wittere stammen. De berk heeft die witte stam nodig om fel zonlicht te kunnen weerstaan. Van nature groeit de berk als pionier op uitgestrekte zanderige en moerasachtige gronden, zonder beschutting van andere soorten bomen. De donkere horizontale streepjes op de schors, de lenticellen, zijn openingen waar de boom onder meer door ademt. Ze zijn als het ware de neusgaten van de boom. 6
Als de stam van de berk dikker wordt barst de schors in vliezige dwarse strookjes. Berken kunnen zich enorm verspreiden. De vruchtjes worden in de herfst door de wind verspreid, zo talrijk, dat dikwijls de bodem en omringende planten ermee zijn bedekt. Dit is vooral het geval op zanderige gronden. Regelmatig moeten de daar nog overgebleven natuurgebieden geschoond worden door rigoureuze verwijdering van de jonge berkjes. Links staat een esdoorn en rechts een geknotte wilg en daarachter een grote populier. Het geritsel van de populierenbladeren geeft rust. Een ander soort populier werd vroeger bij boerderijen geplant na de geboorte van een dochter. Tegen de tijd dat de dochter huwelijksrijp was, was de boom kaprijp. Uit het hout werden, als huwelijksgeschenk, meubels en klompen vervaardigd. Populieren worden aangeplant voor de fabricage van lucifers, meubels en klompen. Ze groeien vrij snel en vormen daarom een goede windsingel op vlakke gronden. Let eens op de groene aanslag op de schaduwzijde van de stammen. De aanslag bestaat uit korstmossen en algen, de pioniers onder planten. 7
5. BERKENLAAN OVERSTEKEN, SCHUIN NAAR LINKS NAAR DE SLEEDOORNLAAN In het plantsoen voor de Sleedoornlaan staat een goudes. De Sleedoornlaan, die loopt tot aan de Kastanjelaan, dankt zijn naam aan de vele sleedoorns die er links en rechts stonden. Nu zijn er nog maar enkele van over. De sleedoorn heef teen dikvertakt systeem van ondergrondse stengeldelen en houdt daardoor de grondgoed vast. Evenals andere dichtvertakte en gedoornde struiken biedt de sleedoorn een zeer goede schuilplaats aan kleinere vogels. Het woord slee is het Oudhollandse woord voor pruim. De bessen van de sleedoorn rijpen in september, zijn heel mooi berijpt blauw, maar heel wrang van smaak. Ze worden wel gebruikt voor de fabricage van kleurstoffen. In het voorjaar is de struik overdekt met kleine witte bloemetjes. Door de hele wijk zijn nog enkele sleedoorns te vinden. Nu staan in de Sleedoornlaan tot aan de Kastanjelaan eiken (zuileiken). Aan het begin van de Sleedoornlaan links en rechts forsythia s. Begin rechts, allerlei verschillende kruidachtige bodembedekkers. Probeer eens wat verschillende soorten te onderscheiden aan de hand van het blad. 8
Kleefkruid, ook aanwezig, is duidelijk te herkennen. Het plantje wordt het ook wel 'jan-kleef-an' genoemd. De haakjes aan blad en vruchtjes blijven hangen of kleven aan bijv. de vacht van voorbijgaande dieren. Op deze ingenieuze wijze worden de vruchtjes verspreid. Er wordt wel gedacht dat zo'n kruidachtige bodemlaag maar onkruid is. Zo'n laag is echter heel nuttig als schuilplaats voor allerlei insecten, zoals lieveheersbeestje, mier, kever en pissebed. Het afstervend loof van de planten, bewerkt door nuttige schimmels en bacteriën in de bodem, zorgt voor humus. Humus is weer goed voor nieuwe groei en bloei. Nog heel vaak worden dergelijke onderbegroeiingen bespoten met chemische, giftige bestrijdingsmiddelen met als enige doel een mooie 'schone' grond. Humusvorming, in feite een natuurlijke bemesting, vindt daardoor niet meer plaats. Naast het sterven van de planten leggen ook de daar levende bodemdiertjes en insecten het loodje. O.a. vogels, egels en muizen, de dieren die zich voeden met die bodemdiertjes, krijgen er ook een klap van mee, evenals insecten en planten. De voedselketen gaat schakels missen, het biologisch evenwicht raakt verstoord. Meer begrip voor 'onkruid' is nodig! Wel moeten we in deze wijk een balans zoeken tussen cultuur- en natuurlijke begroeiing. 6. HOEK SLEEDOORNLAAN - ESDOORNLAAN In de Esdoornlaan staan natuurlijk esdoorns, zoals in de hele Bomenbuurt in elke straat de bomen staan waar de straat naar is vernoemd. Deze boom kan een hoogte van 30 meter bereiken en kan 200 jaar oud worden. Ze kunnen tegen de zilte zeewind. Het hout is wit en geschikt voor de meubelindustrie (trekt niet krom). In het sap zit veel suiker.in Amerika maakt men daar ahornsiroop van. 9
Rechts en links perkjes met rimpelrozen. De rimpelroos stamt uit het Verre Oosten (Noord China Japan, Korea) en wordt om haar grote decoratieve en welriekende bloem veel gekweekt in West-Europa. Deze roos vormt heel dichte hagen door de ver kruipende, bladspruitende wortelstokken. De bottels zijn rijp in augustus en worden graag gegeten door vogels en door mensen vanwege hun hoog vitamine-c gehalte. Bij het speeltuintje staat een lindeboom. 7. RECHTSAF DE KASTANJELAAN IN Kastanjebomen zijn 's winters erg goed te herkennen aan hun dikke kleverige knoppen. Een kleverige harsachtige stof beschermt de knop aan de tak tegen vorst. Bijen verzamelen in het voorjaar deze hars en kitten er kieren mee dicht in hun kast of korf. Op het eind van de straat staat een andere kastanjeboom, de tamme kastanje. Deze geeft in het najaar eetbaren noten, die gepoft of gepureerd gegeten worden. De andere kastanjes zijn paardenkastanjes, te zien aan de aanhechting van de bladeren aan de tak in de vorm van een hoefijzer. Er zijn twee kastanjebomen gerooid vanwege bloederziekte. 10
8. RECHTSAF DE KASTANJELAAN UITLOPEN, LINKSAF EEN KLEIN STUKJE ABELENLAAN TOT AAN DE HOEK POPULIERENLAAN Alle abelen aan de Abelenlaan zijn inmiddels gekapt, op één grote na, die tegenover de brievenbus staat op de hoek van de Abelenlaan en de Berkenlaan. Riolering en bestrating werden aangetast door deze bomen en hun windgevoeligheid was groot. De wortelstelsels van de Italiaanse populieren aan de Populierenlaan zorgden daar voor openbreking van het wegdek. Snelgroeiende en hoog opgaande bomen zijn als beplanting niet geschikt in een woonwijk. Het is altijd jammer wanneer gezonde bomen het veld moeten ruimen. Enige deskundigheid waar het de levensvoorwaarde van een boom of andere aanplant betreft, zou in de toekomst een vereiste moeten zijn, zowel bij de stadsarchitect en de aannemer als bij de planoloog. Denk eens aan de vele functies van een boom: verfraaiing van dorps- of stadsbeeld beschuttingtegen de wind beschuttingtegenfellezon demping van geluid broed- en schuilplaatsvoorvogels opvangen van stof Bedenk dat: Elke oude boom zo'n 2000 liter vocht per dag kan verdampen en zuurstof produceert die wij weer inademen! Ook wanneer er na het kappen van een boom weer een nieuwe boom geplant wordt, staat dit nieuw geplante exemplaar in geen verhouding tot de oude boom met zijn geweldig bladstelsel. 11
9. LINKS AF DE POPULIERENLAAN INLOPEN EN VERDER PARK DE GRIFFIOEN NAAR DE VIJVER In het vijvertje treffen we echte moerasplanten aan: de lissen. Er staat ook een prachtige treurwilg. Jammer dat deze wilg zo dicht bij de huizen staat. De beworteling zorgde reeds voor overlast. Was de boom iets vrijer geplant, wat op deze plaats mogelijk was geweest, dan had de wilg geen enkele ergernis opgeroepen. 10. VERDER LOPEN RICHTING SEISSINGEL De bomen links langs de weg, die met de fijne blaadjes, zijn een essenvariant. De bomen langs de vijver zijn haagbeuken. Het witte huis rechts aan het begin van de vijver is de oude buitenplaats De Griffioen, waar de wijk naar is vernoemd. 11. LINKSAF, DE OLMENLAAN IN Langs de Singel staan lindebomen. Op de hoek links staat een grote plataan. De stam heeft verschillende kleuren bruin en groen doordat er stukken schors afvallen. De vruchtbolletjes hangen sierlijk aan een lange steel en blijven ook in de winter aan de boom zitten. In de Olmenlaan staan rechts esdoorns. Aan de linkerkant zijn nieuwe iepen(olmen) geplant, de zogenaamde fladderiep, die minder vatbaar zou zijn voor de gevreesde iepenziekte. De snoei van deze iepen (olmen) aan weerszijden van de Olmenlaan moet erop gericht zijn dat het verkeer geen hinder heeft van 12
laag overhangende takken. Aan een kant is al een serie nieuwe bomen geplant omdat de oude te groot werden. Links in plantsoen achterkant Kastanjelaan staat een mispel, een paar meter verder de kardinaalsmuts. Deze geeft in de herfst mooie roze zaaddozen met fel oranje zaden. Aan de rechterzijde van de Olmenlaan is een beplanting van geranium gecombineerd met witte buddleya (vlinderstruik). Wanneer we doorlopen komen we bij het Olmenpleintje. Hier staat in het midden een vleugelnoot. Deze boom komt uit de Kaukasus en heeft een fraaie koepelvormige kroon met samengestelde bladeren van 7 tot 21 gezaagde blaadjes en wel 20 à 30 cm lange vrouwelijke bloemen. De stam van deze boom blijft laag, terwijl de takken hoog en breed uitgroeien. We lopen tot aan de hoek met de Lijsterbeslaan. Hier staat, wat verderop in het gras, een amberboom. Deze is in het najaar prachtig rood. Indianen gebruikten het sap van deze boom om kauwgom van te maken met de naam Chicklets'. 13
12. OLMENLAAN UITLOPEN TOT AAN SEISWEG Op de hoek Seisweg/Olmenlaan, de Seisweg verder afkijkend, is de kronkelende loop van deze weg duidelijk te zien. Ook is deze wat hoger gelegen. Beide eigenschappen komen doordat de Seisweg, een van de oudste uitvalswegen van Middelburg, op een hoog deel van Walcheren is aangelegd, op een zogenaamde kreekrug. Kreekruggen zijn in het verleden ontstaan door bezinking en afzetting van zand en kleideeltjes in waterstromen waarop eb en vloed invloed hadden (die stromen noemt men ook wel kreken). Een proces van duizenden jaren. Na het jaar 800 vestigden mensen zich op de kreekruggen. De Walcherseweg, met als verlenging de Seisweg en de Noordweg zijn daar typische voorbeelden van. Op het knooppunt van zulke kreekruggen is Middelburg ontstaan. 13. EVEN TERUG DE OLMENLAAN IN, RECHTSAF DE ESSENLAAN IN Op de hoek staat in het plantsoen een lindeboom. Aan de rechterkant is langs de hele straat een windsingel aangeplant, overeenkomstig de Walcherse windsingels in het vrije veld, ook wel Zeeuwse hagen genoemd. De volgende bomen en struiken zijn te onderscheiden: Els: Te herkennen aan de houtachtige zwarte proppen. Tussen de schubjes van die proppen zitten platte vruchtjes, die op water kunnen blijven drijven. De zaadjes spoelen naar de kant, ontkiemen en men treft zodoende de els heel veel bijwaterkanten aan. Er wordt verondersteld dat de Latijnse naam van de els, Alnus, afkomstig is van 'aloramne', wat duidt op: 'ik word door de stroom verzorgd'. 14
Aan de wortel van de els zitten kleine knolletjes, waarin een zwam leeft die stikstof kan maken. Hierdoor is elzengrond buitengewoon vruchtbaar. In april bloeit onder deze els speenkruid, vogelmuur, hondsdraf en madeliefje. Elzen lopen begin mei uit en de volksmond zegt: "Is het elzenblad zo groot als een duit, dan komt de koekoek uit". Es: Essenhout is zeer taai en sterk. Reeds bij de Griekse helden werden van essenhout lansen gemaakt. Nu vervaardigt men van dit hout onderdelen voor gymnastiektoestellen, tennisrackets, hamerstelen en trapleuningen. Liguster: De witte bloempjes van de liguster bevatten veel honing en daardoor worden deze druk bezocht door bijen, hommels, vliegen en vlinders. Omdat de liguster zich zo goed laat snoeien wordt de struik veel als haag aangeplant, zoals op meerdere plaatsen in de Bomenbuurt te zien is. Vlier: De vlier werd vroeger bij boerderijen aangeplant om haar bloemen, vruchten en bladeren, die als huismedicamenten een grote rol speelden. 15
De zwarte bessen in trossen vormen voedsel voor vogels als spreeuwen en lijsters, die het zaad weer verspreiden. Van de vlierbes en van de vlierbloesem worden jam en wijn gemaakt. Bij de afscheiding tussen de garages staat een groot exemplaar. Meidoorn: Voor de oorlog was de meidoorn een authentieke plant voor Walcheren. Mooie meidoornhagen doorkruisten het landschap. De meidoorn is de draagster van een bacterie die het perenvuur veroorzaakt. Vooral fruittelers zijn niet zo gelukkig met de meidoorn, want aangetaste fruitbomen gaan dood. Daarom heeft er rigoureuze kap van de meidoorn plaatsgevonden. Men veronderstelt dat regelmatige snoei de meidoorn had kunnen behoeden voor aantastingen door perenvuur. Meidoornhagen moeten zorgvuldig onderhouden worden. Klimop: Links in de Essenlaan bestaat de originele geveltuinbeplanting uit klimop. Een klimop kan wel 300 jaar oud worden. De struik is een schaduw-minnende groenblijver. De spruiten geven alleen bloei en bes als er veel licht is, daarom zit de bes altijd hoog. De bes rijpt pas in februari en dat is fijn voor de vogels want alle bessen vanaf de herfst zijn tegen die tijd opgegeten. De klimop vormt twee soorten bladeren: ovale bladeren aan de top waar bloem en bes zich ontwikkelen, en vijfpuntig handlobbig blad waar de plant klimt. 16
14. EERSTE WEG LINKS, DE KORNOELJELAAN IN Links en rechts staan gele kornoeljes, fors ingesnoeid vanwege teveel schaduw. De struiken overleefden de ingreep. De bloei is zeer vroeg; in februari/maart verschijnen de heldergele bloempjes. De vruchten zijn rood in de herfst. Van de jonge takken worden wandelstokken gemaakt. 15. HOEK KORNOELJELAAN -LIJSTERBESLAAN Links op de hoek stond een prachtig uitgegroeide iep(olm). Deze is helaas enkele jaren geleden gekapt vanwege de iepziekte. Het gevaar bestond dat de boom zou omvallen. De omvang van het wortelstelsel van een boom kan heel goed vastgesteld worden met het blote oog: het breedste gedeelte, rondom de kroon van de boom is ongeveer gelijk aan de uiteinden van het ondergrondse wortelstelsel. Omdat deze iep op deze plek de ruimte had en niet gehinderd werd door te dichtbij gelegen bestrating, ontwikkelde hij zich heel fraai en was groot. Iepen zijn gevoelig voor de Iepziekte, een schimmelziekte die de boom binnen kan dringen via de bast, via de gangen die de iepenspintkever in het hout heeft gemaakt. Als de boom is aangetast, is hij opgegeven en moet hij worden gekapt. De gemeente heeft geprobeerd de iep te behandelen tegen deze ziekte, maar dat heeft helaas geen resultaat gehad. 17
16. OP DE HOEK RECHTS KORNOELJELAAN - LIJSTERBES- LAAN STAAT NAAST HET HOEKHUIS EEN BUXUS De buxus heeft heel kleine, leerachtige harde, en 's winters groen blijvende blaadjes. De kleine groenachtige bloempjes worden in april/mei druk bezocht door bijen. Men vindt de buxus veel in tuinen, soms gesnoeid tot vormen als vogels, kogels, tafelbladen en dieren. Als laag haagje wordt de buxus veel gebruikt ter omsluiting van rozenperken en kruidentuinen. De buxus wordt ook wel buksboom of palmboom genoemd. Buksboom omdat het harde hout, het hardste hout van Europa gebruikt werd ter fabricage van geweerkolven. Ook wordt het heft van het Zeeuwse boerenzakmes ( paeremes ) uit buxushout gesneden. De naam palmboom verwijst naar het gebruik van de takjes met Palmpasen, ter versiering van de palmpaasstokken. 17. KORNOELJELAAN VERDER AFLOPEN TOTEIKENLAAN, RECHTSAF EIKENLAAN IN 18
Op het grasveld in deze laan staan verschillende soorten eiken. Eiken kunnen heel oud worden. In Europa zijn eiken van 1800 jaar oud aangetroffen. Let eens op de uit kromme takken gevormde kroon. De kroon laat veel licht door, zodat eiken heel goed onderbegroeiing toestaan. De vruchten, de overbekende eikels, werden vooral vroeger gebruikt als varkensvoer. Het was in de Middeleeuwen gebruikelijk dat de boeren hun varkens door de bossen dreven, zodat ze door het eten van eikels vet zouden worden. Het hout werd veel gebruikt in de scheepvaart en voor het vervaardigen van meubels, waardoor de meeste natuurlijke eikenbossen zijn verdwenen. Gelukkig is er nieuwe aanplant. Een vergelijking: Een populier is, zoals we lazen, na ongeveer 25 jaar kaprijp, een eik wordt pas na 125 jaar als kaprijp beschouwd. Een oude wijsheid: 'Staat de Eik voor d' Es in blad, t zomerweer wordt schoon, niet nat. Tooit de Es zich voor den Eik regenstroom wacht weg en dijk. 18. EIKENLAAN UITLOPEN, LINKSAF DE GRIFFIOENSTRAAT INLOPEN Bijna alle wilgen van de Griffioenstraat zijn gekapt vanwege de hinder die ze veroorzaakten aan rioleringen. Er staat nog één afgeknot exemplaar. 19
19. BIJ DE VOLGENDE HOEK ZIEN WE LINKS DE TAMARISKENLAAN In deze laan staan vier abelen en er zijn twee vakken met tamarisken. Deze komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zee gebied en bloeit in juni prachtig roze. 20. GRIFFIOENSTRAAT HELEMAAL UITLOPEN, BERKENLAAN OVERSTEKEN TOT AAN DE HAZELAARSLAAN Aan de linkerkant in de Hazelaarslaan, op de grasstrook, staan boomhazelaars. Het stuifmeel van de hazelaar (aan lange katjes) vormt samen met die van de wilg het eerste voedsel voor de bijen. De hazelnoten worden verspreid door vogels (zoals gaaien en spechten) die een wintervoorraad aanleggen en deze soms niet meer terug kunnen vinden. De noten ontkiemen in de regel pas het tweede jaar. Voor het huis op nummer 3 is een buxushaag geplant. 20
21. HAZELAARSLAAN UITLOPEN, LINKSAF DAARNA RECHTSAF DE DOORNLAAN IN Op de hoek staan elzen. De Doornlaan is beplant met boomvormen van de meidoorn die, afhankelijk van hun soort, wit, roze of dieprood kunnen bloeien. De witte soort is de wilde vorm, de roze en de rode zijn gecultiveerd. De donkerrode vruchtjes worden graag genuttigd door allerlei vogels. De besjes zijn, in tegenstelling tot wat veel wordt gedacht, niet giftig. De naam duidt al op de bloei van de boom, namelijk in mei; doorn wijst op de stekeligheid. In heel Europa waren en zijn meidoorn-soorten belangrijk als afscheiding van weilanden. Oude doornhagen doorsnijden heel Engeland, Frankrijk en grote stukken van Scandinavië en bepalen daarmee de landschapsvorm in die landen. Op Walcheren zijn alle meidoornhagen tijdens de inundatie van 1944 dood gegaan door het zoute water. Er is wel opnieuw aangeplant naast andere windsingels, maar veel is de afgelopen jaren verdwenen door de ziekte perenvuur. 21
Behalve meidoorns staan in de Doornlaan duindoorn, jasmijn, mispel, kweepeer en wilde pruim. Op de hoek Abelenlaan/Doornlaan is een onderbegroeiing van o.a. liguster. 22. De Doornlaan uitlopen, linksaf een klein stukje Abelenlaan, Berkenlaan oversteken, terug naar het beginpunt. 22
Wanneer u de Berkenlaan overgestoken bent, ziet u in een perkje bovenstaand informatiebord. Op dit bord kunt u nadere bijzonderheden lezen over het ontstaan van de Bomenbuurt, de karakteristieke huizen en het oorspronkelijke groenplan van de wijk. Misschien is het aardig om via deze wandelroute ook uw visite kennis te laten maken met uw woonwijk. 23
24