Pre-borden Voorbereidende verkeersborden voor de kleuterschool en het eerste leerjaar DE EENHOORN
Belangrijke uitgangspunten bij verkeerseducatie Vertrekken van de verkeerswereld van de kleuter Concrete situaties en gebeurtenissen aangrijpen Kennis koppelen aan vaardigheid Handelingsgericht tussenkomen Uitbreiding naar verkeerssituatie vlakbij de schoolpoort Interactie met de ouders
De openbare weg Het verkeer maakt gebruik van een infrastructuur, nl. de openbare weg: voetpaden fietspaden rijbanen tramsporen buslanen Andere belangrijke elementen van de openbare weg zijn: kruispunten - ronde punten parkeerplaatsen - haltes voor bussen en trams - spoowegovergangen
Signalisatie Alle vormen van signalisatie optimaliseren de verkeersstroom en/of helpen de weggebruikers om de openbare weg zo veilig mogelijk te gebruiken: - signalisatie op het wegoppervlak - signalisatie langs of boven de openbare weg: verkeerslichten, slagbomen, verkeersborden
Doel verkeersborden * Verkeersborden wijzen de weggebruiker op: 1. een gevaar gevaarsborden 2. een verbod verbodsborden 3. een gebod gebodsborden 4. een informatie aanwijzingsborden 5. een voorrang voorrangsborden 6. parkeerregelingen parkeerborden * Verkeersborden helpen de weggebruiker(s) veiliger door het verkeer te komen door de kans op een ongeluk te verkleinen
Pre-borden Bijna 20 jaar geleden ontwikkelde verkeerspedagoog Herman Van Houcke de Pre-borden. Deze educatieve bordenset bevatte 4 categorieën borden met herkenbare klas-, school- en/of thuissituaties: gevaarsborden, verbodsborden, gebodsborden en aanwijzingsborden. Pre-borden zijn inzetbaar in: - hoofdzakelijk de tweede en derde kleuterklas - het eerste leerjaar, als opstap naar de eerste echte verkeersborden - het buitengewoon basisonderwijs - huis Pre-borden werden in 2012 volledig herwerkt en verschijnen in hun vernieuwde vorm begin 2013.
4 soorten Pre-borden Er zijn 4 soorten Pre-borden die zich van elkaar onderscheiden door hun specifieke combinatie van vorm en kleur. Ongeacht welk bord stellen we altijd dezelfde vraag: Wat moet je doen als je dit bord ziet? Per soort Pre-bord begint het antwoord altijd met: - Gevaarsbord (driehoek + rood) Ik let op voor - Verbodsbord (rond + rood) Ik mag niet - Gebodsbord (rond + blauw) Ik moet - Aanwijzingsbord (rechthoek + blauw) Ik kan/mag hier
Ik let op voor 10 borden + blanco s
Ik mag niet 14 borden + blanco s
Ik moet 12 borden + blanco s
Ik kan/mag hier 11 borden + blanco s
De verkeerswereld van de kleuter De plaats bij uitstek waar de kleuter zich zelfstandig in het verkeer beweegt, is de school en thuis. Daarbuiten, op straat, is de verkeersdeelname van de kleuter sterk begeleid (aan de hand van een volwassen begeleider of als passagier in of op een voertuig). Collectieve verkeerseducatie begint dus in de klas, in de gang, in de speelzaal, op de speelplaats, in de schoolrefter, etc Individuele verkeerseducatie door de ouders, zowel thuis als op het openbaar domein, is aansluitend ook heel belangrijk. Mede daarom is communicatie van de leerkracht richting ouders over dit thema ook cruciaal.
Praktijkvoorbeeld Gebeurtenis: Ahmed en Eleana speelden met de blokken, maar lieten ze op de vloer liggen. Gesprek organiseren: wat moet je doen als je stopt met de blokken te spelen? Introductie van het Pre-bord Ik moet (de blokken) opruimen. Bord tonen + de betekenis aanbrengen. Pre-bord ophangen Ahmed en Eleana vragen de blokken op te ruimen. Positief reageren op hun actie en het resultaat. Bord aanwijzen + vragen: Wat moet je doen als je dit bod ziet? Bord na verloop van tijd verwijderen, zodat er geen gewenning ontstaat en er ruimte komt om een ander bord te introduceren.
Concrete situaties en gebeurtenissen aangrijpen Situaties leiden tot afspraken: - klashoeken voor specifieke activiteiten - jassen die altijd rondslingeren - Gebeurtenissen leiden tot afspraken en/of waarschuwingen: - ongelukje in de klas, in de gang - conflicten op de speelplaats
Praktijkvoorbeeld Gebeurtenis: Eline loopt tegen de hoek van de tafel achteraan in de klas. Haar neus bloedt en ze weent. Na verzorging organiseer je best een gesprek. Wat is er gebeurd? Wat moeten we doen opdat het niet opnieuw zou gebeuren? We moeten opletten voor de hoek van de tafel! Introductie van het Pre-bod Ik let op voor de hoek van de tafel. Bord tonen + de betekenis aanbrengen. Bord ophangen Herhalingsvraag stellen: Wat moet je doen als je dit bord ziet? Bord na twee weken verwijderen, maar wel meteen herintroduceren als het probleem zich opnieuw voordoet.
Belangrijke tip Beginnen met 1 of 2 Pre-borden uit dezelfde categorie. Regelmatig de betekenis van een opgehangen bord herhalen door de vaste vraag te stellen. Elke aanleiding die zich voordoet hiervoor gebruiken. Het aantal borden binnen dezelfde categorie uitbreiden. Let op: niet alle behandelde Pre-borden tegelijk uithangen! Overdaad werkt niet.
Kennis koppelen aan vaardigheid Tussen twee activiteiten in de klas of wanneer je in de gang een Pre-bord tegenkomt, regelmatig terugkoppelen naar het opgehangen bord. De herhalingsvraag stellen. Terugkoppelen wanneer iemand bord negeert. De herhalingsvraag stellen.
Werken met de 4 soorten Pre-borden tegelijk De 4 soorten Pre-borden ontdekken: eerst sorteren op kleur; daarna op vorm. Per soort Pre-bord terugkoppelen naar een eerder geïntroduceerde herkenbare situatie in de klas De herhalingsvraag stellen. Elk kind krijgt een Pre-bord. Opdracht: bekijk de tekening. Wat moet je doen als je dit bord ziet? Bij de oudste kleuters vragen waar dit bord zou kunnen hangen. Let op: niet te veel borden tegelijk uithangen! Geeft de mogelijkheid na twee weken de Pre-borden eens om te wisselen en daarover een gesprek op te zetten.
Handelingsgericht Steeds dezelfde vraag stellen: Wat moet je doen als je dit bord ziet? Cruciaal zijn: - de vraagstelling - de formulering van het antwoord - het aangepast gedrag Het gebruik van de Pre-borden dient dus uit te monden in een duidelijk, aangepast gedrag!
Enkele voorbeelden Ik let op voor de schaar Ik mag niet lopen Ik moet in de rij staan Ik mag hier eten
Uitbreiding naar verkeerssituatie vlakbij de schoolpoort Eens de verschillende soorten Pre-borden en hun betekenis gekend zijn; en het zien ervan de gevraagde gedragsaanpassing bij de kleuters met zich meebrengt, kan er overgegaan worden tot de ontdekking van gelijkaardige echte verkeersborden in de schoolomgeving. Gesprek organiseren over mogelijke betekenis en de herhalingsvraag stellen: Wat moet je doen als je dit bord ziet?
Borden schoolomgeving Dit zijn ideale borden in de schoolomgeving om de link naartoe te leggen, vertrekkende vanuit de kennis van de Pre-borden: ik let op voor de verkeerslichten, ik mag hier oversteken, ik moet aan de hand van mama lopen
Interactie met de ouders Ouders regelmatig informeren over de nieuwst aangebrachte Pre-borden. Eventueel een kleurplaat van één of meerdere Pre-borden meegeven om thuis in te kleuren, uit te knippen en op een passende plaats uit te hangen. Overzichtsblad met verschillende Pre-borden van eenzelfde soort meegeven om thuis in te kleuren, uit te knippen en op een passende plaats uit te hangen.
Voorbeelden kleurplaat of overzichtsblad Beste ouders, Omdat kinderen regelmatig het slachtoffer blijken te zijn bij verkeersongevallen, hecht de school heel veel belang aan verkeersopvoeding vanaf de kleuterleeftijd. Een belangrijk aspect hiervan is de kennis van de verkeersborden en het aanpassen van het eigen gedrag in het verkeer. Zo verhogen we de verkeersveiligheid. Daarom werken we in de kleuterklas met voorbereidende verkeersborden die we in de klas, in de gang en op andere plaatsen in school aanbrengen. Op dit blad ziet u één of meerdere borden die uw kind net leerde kennen in de klas. Telkens met de juiste betekenis eronder vermeld. Laat uw kind de borden inkleuren en geef ze elk een passende plek in huis. Belangrijk: gebruik bij bespreking van de betekenis van elk bord steeds dezelfde vraag: Wat moet je doen als je dit bord ziet? Het correcte antwoord op de vraag staat steeds onder elk bord afgedrukt.
Contact Voor meer info over het nieuwe pakket Preborden, kan u contact opnemen met: Uitgeverij De Eenhoorn Bart Desmyter Vlasstraat 17 8710 Wielsbeke info@eenhoorn.be www. eenhoorn.be www.pre-borden.be