IN T KORT B R U S S E L

IN T KORT B R U S S E L 2009-2014

VOORWOORD Enkele jaren geleden vroeg een nieuwsprogramma aan een minister om uitleg te geven bij de staatshervorming voor het kinderjournaal. Tot de verbazing van de minister werd deze uitleg gebruikt in het avondjournaal. Politici en bestuurders spreken een eigen vaktaal, een eigen dialect. Omdat het kantoor van de eerste minister in de Wetstraat ligt, wordt dit taaltje vaak Wetstratees genoemd. Politici en bestuurders vergeten vaak dat niet iedereen het politieke dialect begrijpt. Transversale opdracht, efficiëntiewinsten, opencoördinatiemethode : het zijn geen woorden die u (en ik ook niet) gebruiken in normale gesprekken. In de Vlaamse regering ben ik als minister bevoegd voor Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel. Alle mensen moeten beleidsdocumenten kunnen lezen. Dat is een van de doelen van het gelijkekansenbeleid tijdens deze regeerperiode. Ik wil daarom het goede voorbeeld geven door vaktaal en Wetstratees uit mijn 4 beleidsnota s te halen en de begrippen uit te leggen. Ik hoop zo mijn collega-ministers aan te moedigen om hetzelfde te doen. Voor alle beleidsnota s. Want ik wil graag dat u weet waar wij mee bezig zijn, welke beslissingen wij willen nemen en waarom. Heel eenvoudig: omdat alle inwoners recht hebben op heldere informatie. Ik wens u veel leesplezier! Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke kansen en Brussel 2

BRUSSEL IS... Brussel is niet alleen de hoofdstad van België, maar ook van Vlaanderen. Bovendien is Brussel erg belangrijk voor de Europese Unie. vzw Atomium - SABAM Belgium 2010 Brussel is officieel tweetalig Nederlands Frans, maar in het dagelijkse leven worden er wel 180 verschillende talen gesproken. In Brussel wonen en werken namelijk mensen van veel verschillende landen en culturen. Toch is Brussel een stad waar er veel Nederlandstalige scholen zijn. Veel kinderen in Brussel praten thuis geen Nederlands. Maar zij gaan wel naar een school waar de leerkracht Nederlands praat. Ouders vinden het belangrijk dat hun kinderen Nederlands leren. 3

Brussel is economisch een sterke regio met veel bedrijven en veel jobs. Toch heeft 1 op de 5 Brusselaars geen werk en leeft 1 op de 3 Brusselaars onder de armoedegrens. Dat komt onder andere doordat mensen met een diploma en mensen met een hoog loon weggaan uit de stad. Het aantal inwoners in Brussel blijft wel stijgen. Brussel is een stad met een groot aanbod aan Nederlandstalige culturele activiteiten. Je kunt in Brussel terecht voor concerten, theater, musea... Brussel is ingewikkeld. In Brussel spelen verschillende overheden een rol: de federale overheid, de Franse Gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschap, de 3 gemeenschapscommissies, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de gemeenten. Elke overheid heeft haar eigen specifieke taken. In de bijlage vind je er meer informatie over. Al die verschillende overheden maken de Brusselse situatie speciaal en moeilijk. Brussel is een stad met mogelijkheden, maar tegelijk staat ze voor grote uitdagingen. Deze brochure gaat over mijn plannen voor de komende 5 jaar als Vlaams minister van Brussel. Ik wil het beste halen uit de mogelijkheden en de uitdagingen aanpakken. Ik wil ervoor zorgen dat de band tussen Vlaanderen en Brussel sterker wordt. Door samen te werken met verschillende partners en organisaties wil ik ervoor zorgen dat Brussel en Vlaanderen zich verbonden voelen met elkaar. Daarbij moeten de verschillende overheden in Brussel beter samenwerken. Dat is belangrijk voor alle Brusselaars. Alleen op die manier is een goed beleid mogelijk. 4

1. VLAANDEREN ZET ZICH IN VOOR BRUSSEL In Brussel spelen verschillende overheden een rol. Veel mensen zijn arm of werkloos. Er is goed onderwijs en goede gezondheidszorg nodig. Vlaanderen wil samen met Brussel werken om deze en andere problemen aan te pakken. Als minister van Brussel leg ik de nadruk op de volgende 5 punten: vzw Atomium - SABAM Belgium 2010 1/ Ik wil erop letten dat mijn collega-ministers ook rekening houden met Brussel. Beslissingen van Vlaamse ministers moeten goed zijn voor de Vlamingen in Vlaanderen, maar ook voor de Brusselaars. Mijn collega s moeten dus kijken naar de specifieke situatie van Brussel. Daarnaast moeten ze ook genoeg geld voorzien voor Brussel. Ik wil erop letten dat mijn collega-ministers ook rekening houden met Brussel. Beslissingen van Vlaamse ministers moeten goed zijn voor de Vlamingen in Vlaanderen, maar ook voor de Brusselaars. 5

2/ Vlaanderen zet zich in voor Brussel. Ik wil ervoor zorgen dat de Brusselaars dat merken. Dit wil ik doen op 2 manieren. Ten eerste door geld te geven aan projecten en organisaties die de relatie tussen Vlaanderen en Brussel versterken. Ten tweede door projecten te steunen voor gebruikers van Nederlandstalige instellingen in Brussel. Voor deze projecten komt het geld uit het Vlaams Brusselfonds. Geld uit dit fonds dient om projecten rond welzijn, onderwijs en cultuur te ontwikkelen. Muntpunt is bijvoorbeeld een project dat geld krijgt uit het Vlaams Brusselfonds. Je leest er verder in deze brochure meer over. 3/ Brussel is erg ingewikkeld. Ik wil daarom samenwerken met onderzoekers van universiteiten. Zij kunnen bijvoorbeeld onderzoek doen naar het taalgebruik in Brussel, het onderwijs in Brussel, de werkloosheid in Brussel, het beleid... De onderzoeksresultaten helpen mij om beter te beslissen en te plannen. 4/ Een goed contact met het middenveld is belangrijk. Het middenveld bestaat uit organisaties en verenigingen, zoals sport- en jeugdverenigingen, organisaties van culturele minderheden, armoedeverenigingen, vakbonden en ziekenfondsen. Ik wil het middenveld graag bij het beleid betrekken en om raad vragen. Hun organisaties hebben immers veel contact met de inwoners van Brussel. 5/ Ik wil extra aandacht hebben voor de armoede in Brussel. In Brussel leven er meer mensen in armoede dan in de rest van België. Daarom zijn er speciale maatregelen nodig. 6

2. BRUSSEL IS BELANGRIJK VOOR VLAANDEREN Brussel is niet alleen de hoofdstad van België, maar ook van Vlaanderen. Omdat Brussel een grootstad is, vinden veranderingen in de samenleving er eerder plaats dan in kleinere steden. Vlaanderen moet leren uit ervaringen van Brussel. Een voorbeeld. In Brussel wonen mensen met verschillende achtergronden samen. Je kunt Brussel zien als een ontmoetingsplaats voor verschillende culturen. Zowel uit de goede contacten tussen de culturen als uit de moeilijkheden kunnen steden in Vlaanderen leren. Brussel is niet alleen de hoofdstad van België, maar ook van Vlaanderen. Bovendien is Brussel het politieke centrum van de Europese Unie. Brussel is het politieke centrum van de Europese Unie. Dit biedt kansen voor Vlaanderen, want veel bedrijven willen zich vestigen in de buurt van Brussel. Bovendien komt Brussel door zijn internationale functie regelmatig in het buitenlandse nieuws. Voor Vlaanderen is dit een kans om zich op een positieve manier te tonen aan de wereld. 7

3. WAT BETEKENT VLAANDEREN VOOR DE BRUSSELAAR? Ik wil onderzoeken hoe ik mensen die in Brussel werken, kan aanmoedigen om ook in Brussel te wonen. Ik vind het belangrijk dat iedereen zich thuis voelt in de hoofdstad, zowel de inwoners van de stad als haar bezoekers. Om hiervoor te zorgen, concentreer ik mij op 3 punten: 1/ Ik wil goed samenwerken met Nederlandstalige organisaties en instellingen in Brussel. Dit zijn scholen, theaters, bibliotheken, kinderdagverblijven, jeugdorganisaties, sportclubs... Door deze organisaties voelen Nederlandstalige Brusselaars zich thuis. Maar ook mensen die in Brussel werken en Brusselaars met een andere culturele achtergrond zijn er welkom. In Brussel wonen mensen uit veel verschillende landen en culturen. Er wonen jonge en oude mensen, rijke en arme mensen, mensen met een diploma en mensen zonder diploma. Anders gezegd: diversiteit is een eigenschap van Brussel. Ik wil met iedereen rekening houden. Door respect te tonen voor elkaar wordt samenleven mogelijk. 8

2/ Mensen die in Brussel werken, zouden in Brussel kunnen komen wonen. Ik wil onderzoeken hoe ik mensen die in Brussel werken, kan aanmoedigen om ook in Brussel te wonen. Dit wil ik in de eerste plaats toepassen op de Vlaamse ambtenaren, dit is het personeel van de Vlaamse overheid. Ten tweede denk ik aan de mensen die een knelpuntberoep uitoefenen. Een knelpuntberoep is een functie waarvoor bedrijven niet gemakkelijk de juiste mensen vinden. Om Vlaanderen in Brussel meer zichtbaar te maken, wil ik een label ontwikkelen. Er bestaat al een label N voor het Nederlandstalig onderwijs in Brussel. Maar ook andere Nederlandstalige instellingen en organisaties wil ik aanduiden met een label. Wie dit label ziet, weet dat hij bij die instelling of organisatie in het Nederlands terechtkan. 3/ Ik wil het imago van Vlaanderen en van Vlamingen in Brussel verbeteren. In Brussel is het beeld van Vlaanderen en Vlamingen niet altijd positief. Vlaanderen moet zijn goede kanten tonen. Dit kan door samen te werken en betrokken te zijn. 9

4. WAT BETEKENT BRUSSEL VOOR DE VLAMINGEN? Veel mensen denken dat Brussel een onveilige, lelijke en saaie stad is. Dat klopt niet. Als minister van Brussel wil ik de mensen graag het andere Brussel tonen. Brussel is de hoofdstad van Vlaanderen. Maar een groot deel van de Vlamingen kent zijn hoofdstad niet goed. Brussel is nochtans veel meer dan het Atomium en Manneken Pis. Wie Brussel goed kent, weet dat de stad veel te bieden heeft. Daarom wil ik samen met andere Brusselliefhebbers de stad aan Vlaanderen tonen. Dit kan bijvoorbeeld met de 11-juliviering. 11 juli is de feestdag van de Vlaamse Gemeenschap. Deze feestdag wordt onder andere gevierd op en rond de Brusselse Grote Markt. Ik wil de feestdag gebruiken om Brussel extra in de kijker te zetten en op een positieve manier in beeld te brengen. Brussel is ook niet zo geliefd. Veel mensen denken dat Brussel een onveilige, lelijke en saaie stad is. Dat klopt niet. Als minister van Brussel wil ik de mensen graag het andere Brussel tonen. Brussel is en blijft de hoofdstad van Vlaanderen. Daarom moeten we blijven werken aan een goede relatie tussen Vlaanderen en Brussel. 10

5. NEDERLANDS IN BRUSSEL Brussel is officieel tweetalig Nederlands Frans. Steeds meer Brusselaars zien het dan ook als een troef dat ze Nederlands kunnen. Ik wil werken aan 4 doelstellingen om het Nederlands een positief imago te geven. 1/ Ik wil het Nederlands duidelijk aanwezig maken in Brussel. Brussel is een internationale stad waar de mensen wel 180 verschillende talen spreken. Toch mogen we het belang van het Nederlands niet onderschatten. Taallessen zijn gratis voor alle inwoners van Brussel. Zo krijgt iedereen de kans om Nederlands te leren. 2/ Steeds meer mensen vinden Nederlands belangrijk, op het werk of op school. De cursussen Nederlands zijn een groot succes. Ik wil de Nederlandse taal positief blijven promoten. Ik wil ook graag de emotionele band met de taal verhogen. Daardoor zouden de Brusselaars thuis, met vrienden of met een partner meer en meer Nederlands spreken. Ik wil dus in Brussel de waardering voor het Nederlands stimuleren. 11

3/ Taallessen zijn gratis voor alle inwoners van Brussel. Zo krijgt iedereen de kans om Nederlands te leren. Wie in Brussel een cursus Nederlands zoekt, kan voor alle informatie terecht bij het Huis van het Nederlands. Daarom wil ik met het Huis van het Nederlands beter samenwerken. Verder wil ik anderstalige Brusselaars laten kennismaken met het Nederlandstalige socio-culturele aanbod. Ze krijgen bijvoorbeeld de kans om naar het toneel te gaan in het Nederlands of een vorming te volgen in het Nederlands. 4/ Een gevoelig punt in Brussel is de taalwetgeving. De regels van deze wetgeving moeten juist toegepast worden. Brussel is officieel tweetalig Nederlands Frans. Op het gemeentehuis of in het postkantoor moet iedereen zowel in het Nederlands als in het Frans terechtkunnen. Wie vragen of klachten heeft over de taalwetgeving in Brussel en Vlaanderen, kan terecht bij het Steunpunt Taalwetwijzer. 6. SAMENWERKEN IN BRUSSEL De verschillende overheden in Brussel zouden beter moeten samenwerken. 12

In Brussel zijn er verschillende overheden. Elke overheid heeft haar eigen taken. Dat maakt Brussel ingewikkeld. In de bijlage vind je meer informatie over de verschillende overheden in Brussel. Franse Gemeenschap. Voor de Brusselse jeugd is het beter dat beide gemeenschappen samenwerken, want daardoor kunnen ze betere resultaten behalen. Op Vlaams niveau spelen de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) een rol. Het moet duidelijk zijn wie zich met welke taken bezighoudt. De Vlaamse Gemeenschap en de VGC zijn belangrijke partners. Door samen te werken, kunnen ze hun taken beter uitvoeren. Ze moeten meer overleggen, meer informatie delen en betere afspraken maken. Maar niet alleen op Vlaams niveau is er meer samenwerking nodig voor een beter beleid. Ook de andere overheden moeten beter samenwerken. Ik geef een voorbeeld om dit te verduidelijken. Het is de taak van de gemeenschappen om plannen te maken voor de jeugdsector en problemen rond dit thema aan te pakken. In Brussel is dit de taak van zowel de Vlaamse als de 13

7. SAMENLEVEN IN DIVERSITEIT In Brussel wonen mensen van verschillende landen en culturen. Brussel is dus een multiculturele stad. Ik wil het samenleven tussen al deze culturen goed laten verlopen. In Brussel wonen mensen van verschillende landen en culturen. Brussel is dus een multiculturele stad. Ik wil het samenleven tussen al deze culturen goed laten verlopen. De voordelen van diversiteit moeten zo groot mogelijk zijn, de nadelen zo klein mogelijk. Om het contact tussen de verschillende culturen te vergroten, wil ik overleggen met de Franse Gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Samen kunnen we uitzoeken hoe we de verschillende culturen in Brussel op een goede manier laten samenleven. Respect en interesse voor anderen zijn belangrijk. Ik ben voorstander van een interculturele aanpak. In mijn Brusselbeleid houd ik voortdurend rekening met diversiteit. Ik zie diversiteit dus niet als specifiek thema, maar ik wil op alle vlakken rekening houden met iedereen in de Brusselse samenleving: in het onderwijs, in de jeugdwerking, in de culturele sector Ik wil projecten steunen die het contact tussen culturen verbeteren. Alle organisaties die zulke projecten ontwikkelen, kunnen op een kwaliteitsvolle manier ondersteund worden. 14

8. COMMUNICATIE EN INFORMATIE In een ingewikkelde stad met verschillende talen is het moeilijk om efficiënt informatie te verspreiden. Toch wil ik actie ondernemen om sneller en beter informatie te verspreiden. Bovendien moeten de mensen deze informatie ook gemakkelijker kunnen vinden. Ik wil 4 doelstellingen bereiken: Ik wil Muntpunt uitbouwen. In Muntpunt kun je terecht voor allerlei dingen: boeken, ontmoetingen en informatie over Nederlandstalige diensten en evenementen. 1/ Brusselaars die informatie willen over de gebeurtenissen in de stad, krijgen deze van verschillende Nederlandstalige media: de regionale stadskrant Brussel Deze Week; de regionale radiozender FM Brussel; de regionale televisiezender TV Brussel; de nieuwssite brusselnieuws.be. Deze media houden de mensen op de hoogte en brengen nieuws over politiek, samenleving, cultuur... Het zijn Nederlandstalige media, maar ik moedig ze aan om ook samen te werken met anderstalige media in Brussel. 15

2/ Ik wil Muntpunt uitbouwen. In Muntpunt kun je terecht voor allerlei dingen: boeken, ontmoetingen en informatie over Nederlandstalige diensten en evenementen. De belangrijkste taken van Muntpunt zijn: het stukje Vlaanderen in Brussel zichtbaar en herkenbaar maken en informatie verspreiden. Muntpunt moeteenstartpuntwordeninbrussel: voordeinwoners van Brussel en voor de bezoekers, in het echt of op het internet. Eind 2011 opent Muntpunt. De website (www.muntpunt.be) is nu al online. 3/ Ervaltaltijdweliets tebeleven inbrussel. Opditmoment kun je op verschillende plaatsen informatie terugvinden over de Brusselse culturele activiteiten. Ik wil ervoor zorgen dat die informatie samenkomt in één cultuuragenda. Deze cultuuragenda verschijnt wekelijks in een gratis magazine. Zo kun je zien welke films er draaien, of er ergens een concert is of welke tentoonstellingen er zijn. Het magazine verschijnt in verschillende talen en krijgt ook een website. 4/ Ik wil promotiecampagnes voeren die het Vlaams Brusselbeleid ondersteunen. Enkele voorbeelden. Muntpunt opent pas in 2011. Het is een goed project. Daarom wil ik het nu al bekendmaken, zowel in Vlaanderen als in Brussel. Ook rond de website www.zorgzoeker.be wil ik een campagne voeren. Op deze website vind je de Nederlandstalige eerstelijnszorgverleners in Brussel zoals een huisdokter, een tandarts, een apotheek, Ik vind het ook belangrijk dat Brussel meer aan bod komt op de Vlaamse televisiezenders, in films en tv-series. 16

9. WELZIJN EN GEZONDHEID Nederlandstalige Brusselaars moeten zorg kunnen krijgen in het Nederlands. Dat kan nu nog te weinig. Daar wil ik iets aan doen. Mijn aandacht gaat naar 3 specifieke doelgroepen. Daarnaast moeten de gezondheidsvoorzieningen ook meer samenwerken. 1/ Ik wil de zorg voor kinderen en jongeren verder uitbouwen. Er is niet genoeg Nederlandstalige kinderopvang. Het probleem is het grootst wanneer je maar af en toe opvang nodig hebt of wanneer je opvang zoekt als je kind ziek is. Ik wil hiervoor samen met de minister van Welzijn naar een oplossing zoeken. Ouderen moeten langer zelfstandig thuis kunnen wonen. Iedereen moet in zijn onmiddellijke buurt de nodige diensten en voorzieningen vinden zoals poetshulp, familiehulp of thuisverpleging. Bijzondere aandacht moet in Brussel gaan naar een aangepast aanbod van bijzondere jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg. De Brusselse situatie is anders dan in de rest van Vlaanderen. 17

Er zijn veel spijbelaars. Spijbelaars zijn kinderen die tijdens de schooluren niet op school aanwezig zijn. Jongeren stoppen te vaak met studeren zonder dat ze een diploma secundair onderwijs behalen. De Brusselse leerlingen hebben verschillende culturele achtergronden. Er zijn speciale maatregelen nodig. Hiervoor wil ik samenzitten met de Vlaamse minister van Welzijn, met Justitie en met de Franse Gemeenschap. 2/ Ik wil meer aandacht hebben voor personen met een handicap. Er bestaat al een Vlaams expertisecentrum toegankelijkheid: Enter vzw. Ik wil dat dit centrum ook in Brussel aan het werk gaat en gebouwen en organisaties test op hun toegankelijkheid voor personen met een handicap. 3/ Ouderen moeten langer zelfstandig thuis kunnen wonen. Iedereen moet in zijn onmiddellijke buurt de nodige diensten en voorzieningen vinden zoals poetshulp, familiehulp of thuisverpleging. We zullen moeten beslissen hoe we dit best organiseren. Dit kan door woonzorgzones uit te bouwen en door de thuiszorg te verbeteren. De uitbouw van de thuiszorg en de woonzorgzones is niet alleen bedoeld voor de Nederlandstalige senioren. Maar de Nederlandstalige senioren moeten zeker op de hoogte zijn van deze initiatieven. 4/ De verschillende gezondheidsvoorzieningen moeten beter samenwerken. In 2010 wordt het Huis voor Gezondheid opgericht. Het Huis voor Gezondheid is een samenwerking van de Nederlandstalige gezondheidsorganisaties in Brussel. Het Huis voor Gezondheid biedt ondersteuning aan dokters, tandartsen, kinesisten Extra aandacht gaat naar Nederlandstaligen en naar kwetsbare groepen in de samenleving, bijvoorbeeld ouderen, mensen met een handicap of mensen in armoede. Ook zij moeten voldoende toegang hebben tot de nodige zorg. 18

10. ONDERWIJS EN JEUGD Ik wil stadsklassen organiseren voor kinderen en jongeren uit Vlaanderen die Brussel bezoeken. 1 op de 5 Brusselaars is jonger dan 18 jaar. En al die kinderen en jongeren moeten naar school. Niet alle kinderen spreken thuis Nederlands. Toch gaan ook zij vaak naar een Nederlandstalige school met Nederlandstalige leerkrachten. Voor de leerkrachten is het niet gemakkelijk als niet alle kinderen Nederlands kunnen. Er gaat veel tijd naar het leren van Nederlands en minder naar andere lessen. Zowel voor de Nederlandstalige kinderen als de anderstalige kinderen is het belangrijk dat ze Nederlandstalige klasgenootjes hebben. 1/ Het succes van het Nederlandstalig onderwijs mag niet betekenen dat de kwaliteit daalt. Ik wil ervoor zorgen dat het niveau van het Nederlandstalig onderwijs hoog blijft. Op korte termijn wil ik samen met de scholen kijken hoe we meer kinderen kunnen opvangen. Maar meer of grotere scholen zijn niet automatisch de beste oplossing. Samen met de andere overheden wil ik zoeken naar oplossingen op lange termijn. 19

2/ Kinderen en jongeren moeten alle kansen krijgen om zichzelf te ontwikkelen. Alle kinderen in Brussel moeten gelijke onderwijskansen krijgen. Ik wil concentratiescholen vermijden. In concentratiescholen hebben veel leerlingen dezelfde sociale of culturele achtergrond. Scholen moeten er juist voor zorgen dat ze leerlingen met verschillende sociale en culturele achtergronden in hun klassen hebben. 3/ Ik wil dat elke school een brede school wordt. Een brede school speelt beter in op de buurt waarin ze ligt. De school kan bijvoorbeeld samenwerken met de buitenschoolse kinderopvang of Nederlandstalige vrijetijdsactiviteiten organiseren na de schooluren. 4/ Kinderen leren op school niet alleen taal, rekenen, biologie en aardrijkskunde maar ook hoe de samenleving werkt. Ze leren omgaan met verschillende culturen en een snel veranderende samenleving. Het Brusselse onderwijs doet zijn best om ook deze dingen aan te leren. Het werkt hiervoor samen met verschillende partners. 5/ In Brussel zijn er veel hogescholen en universiteiten. Je kunt veel verschillende opleidingen volgen. Daarom wil ik Brussel meer promoten als studentenstad. 6/ Kinderen en jongeren moeten zich goed voelen in Brussel. Ik wil een goed beleidsplan voor jeugd. Samen met de Franse Gemeenschap wil ik een gemeenschappelijk jeugdbeleidsplan opstellen. Daarnaast wil ik stadsklassen organiseren voor kinderen en jongeren uit Vlaanderen die Brussel bezoeken. Het is eens iets anders dan bosklassen of zeeklassen. In de stadsklassen maken kinderen kennis met de hoofdstad van Vlaanderen. 20

11. CULTUUR IS BELANGRIJK Brussel is een stad met een groot aanbod aan Nederlandstalige culturele activiteiten. Je kunt in Brussel terecht voor concerten, theater, musea... Ik wil een gevarieerd cultuuraanbod behouden. De sector geeft namelijk een positief beeld van Vlaanderen. Op cultureel vlak gaat mijn aandacht naar 3 elementen: 1/ Ik wil de samenwerking tussen Vlaamse en Franstalige culturele organisaties aanmoedigen. Ik steun projecten die inspelen op de verschillende soorten mensen en culturen in Brussel. 2/ Ik wil geld geven aan culturele organisaties met nieuwe, originele ideeën. Ik wil ze op die manier de kans geven iets op te starten en door te groeien. Brussel is een stad met een groot aanbod aan Nederlandstalige culturele activiteiten. Je kunt in Brussel terecht voor concerten, theater, musea... 3/ Ik wil geld geven aan culturele projecten die een breder en ander publiek aantrekken. Zo wil ik bereiken dat iedereen de kans krijgt om deel te nemen aan culturele activiteiten. 21

22 B R U S S E L 2 0 0 9-2 0 1 4

BIJLAGE: HOE WORDT BRUSSEL BESTUURD? Brussel zit ingewikkeld in elkaar. Om te begrijpen hoe Brussel wordt bestuurd, kijken we eerst hoe België in elkaar zit. In 1830 werd België onafhankelijk. Er was toen 1 regering en 1 parlement voor alle Belgen. Die regering en dat parlement bestaan nog steeds. We spreken nu over de federale regering en het federaal parlement. Later kregen Duitstaligen, Franstaligen en Nederlandstaligen eigen ideeën voor een betere samenleving. Daardoor veranderde ons politiek systeem. Vandaag is België een federaal land of een federale staat. Het federaal parlement en de federale regering beslissen niet langer over alles. Als federale staat bestaat België uit verschillende deelstaten. Zo bestaat België uit 3 gemeenschappen en 3 gewesten. Ze hebben elk hun eigen regering en hun eigen parlement. We zetten ze even op een rijtje. De federale overheid België Zoals je op het kaartje kunt zien, neemt de federale overheid beslissingen voor heel België. Ze beslist bijvoorbeeld over de pensioenen, het gerecht en het leger. 23

3 gemeenschappen In België zijn er 3 officiële talen. In het noorden van ons land, in Vlaanderen, spreken de mensen Nederlands. In het zuiden van België, in Wallonië, wordt Frans gesproken. In het oosten van ons land spreken de mensen Duits. Het gebied rond Brussel-Hoofdstad is tweetalig. Hier wordt er Nederlands en Frans gesproken. België bestaat uit 3 gemeenschappen. De gemeenschappen houden zich binnen hun taalgebied bezig met zaken zoals onderwijs, cultuur en welzijn. De Vlaamse Gemeenschap bestaat uit alle inwoners van het Nederlandse taalgebied en de Nederlandstalige Brusselaars. De Franse Gemeenschap bestaat uit alle inwoners van het Franse taalgebied en de Franstalige Brusselaars. De Duitstalige Gemeenschap bestaat uit alle inwoners van het Duitse taalgebied. Brussel is tweetalig. Daardoor behoort Brussel zowel tot de Vlaamse als tot de Franse Gemeenschap. Vlaamse Gemeenschap Franse Gemeenschap Duitstalige Gemeenschap 24

3 gewesten België bestaat ook uit 3 gewesten. Een gewest vertrekt van het gebied waar mensen wonen. Brusselaars wonen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Vlamingen in het Vlaams Gewest en Walen in het Waals Gewest. Let op: de Duitstalige Belgen wonen ook in het Waals Gewest. Gewesten bespreken zaken die met het grondgebied te maken hebben zoals landbouw, economie, wegen, leefmilieu en ruimtelijke ordening. Het Vlaams Gewest komt overeen met het Nederlandse taalgebied. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad; het bestaat uit de 19 Brusselse gemeenten. Het Waals Gewest komt overeen met het Franse en het Duitse taalgebied Zowel de federale staat als de deelstaten hebben elk een eigen regering en een eigen parlement. Vlaanderen heeft beslist om de regeringen en de parlementen van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest samen te voegen. Er is dus maar 1 Vlaamse Regering en 1 Vlaams Parlement. Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest 25

En in Brussel De federale overheid is in Brussel, net als in de rest van België, bevoegd voor het leger, de pensioenen, het gerecht De 19 Brusselse gemeenten vormen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit gewest houdt zich bezig met wegen, landbouw, leefmilieu, economie... op het Brusselse grondgebied. In Brussel wonen Nederlandstaligen en Franstaligen. Daarom zijn in Brussel zowel de Vlaamse GemeenschapalsdeFranse Gemeenschapbevoegd.Zehouden zich onder andere bezig met onderwijs, cultuur en welzijn. Let wel op: Brusselaars zijn niet verplicht om te kiezen of ze tot de Vlaamse Gemeenschap behoren of tot de Franse. Een Brusselaar kan zijn kind bijvoorbeeld naar een Nederlandstalige school sturen, maar ook naar een Franstalige school. Hij kan kiezen of hij naar een Franstalige of een Nederlandstalige sportclub gaat... De regels van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap gaan niet over mensen, maar wel over instellingen en organisaties. In de voorbeelden is dat de school of de sportclub. Om de gemeenschapstaken in Brussel gemakkelijker te maken, zijn er 3 gemeenschapscommissies. 1. De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) houdt zich bezig met instellingen en organisaties die alleen tot de Vlaamse Gemeenschap behoren bijvoorbeeld: Vlaamse cultuurcentra, Nederlandstalige scholen, Nederlandstalige jeugd- en sportverenigingen. 26

2. De Commission communautaire française (Cocof) is de Franse Gemeenschapscommissie. Zij houdt zich bezig met de instellingen die alleen tot de Franse Gemeenschap behoren. De Cocof is dus ook bezig met onderwijs en cultuur, maar dan in het Frans. 3. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) houdt zich bezig met instellingen die niet uitsluitend tot een van de beide gemeenschappen behoren. Zo is een ziekenhuis of een OCMW niet uitsluitend Nederlands- of Franstalig. De GGC zorgt ook voor rechtstreekse hulp aan personen, bijvoorbeeld aan jongeren, migranten of mensen met een handicap. Deze brochure gaat over mijn plannen voor de komende 5 jaar. Ik ben minister in de Vlaamse regering. In Brussel kan ik dus alleen werken rond gemeenschapszaken zoals onderwijs, jeugd, welzijn en cultuur. Ik beslis niet over autowegen, economie of landbouw. Dat zijn taken van andere overheden. Ik probeer met die andere overheden wel zo goed mogelijk samen te werken. Dat is positief voor het bestuur en dus ook voor de mensen in Brussel. 27

Redactie: Eindredactie: Vormgeving: Illustraties: Toemeka vzw, Beweging voor een verstaanbare samenleving Joshi Janssen, Ann Kuijpers, Ylona Vandensande, Jan Vansantvoet Anja Giegas Jos Wauters PéVé (Philippe Vanden Driessche) Brussel 2009-2014 in het kort D/2010/3241/183 Verantwoordelijke uitgever : Anne Steenwinckel Je kan deze brochure gratis aanvragen op het telefoonnummer 1700 of via de website: www.vlaanderen.be/contact Deze publicatie kwam tot stand in samenwerking met het kabinet van Vlaams Minister Pascal Smet, de administratie Gelijke Kansen en adviseurs uit verschillende organisaties: Çavaria, Centrum Basiseducatie Leuven, Citizenne vzw, GRIP vzw, Internationaal Comité vzw, KVLV Landelijke Thuiszorg vzw, Liebrecht Salen (informatieambtenaar), Vlaamse Jeugdraad, Vrouwen Overleg Komitee vzw, Welzijnszorg vzw. Vlaams Minister Pascal Smet en de beweging voor een verstaanbare samenleving - Toemeka vzw, willen al deze organisaties bedanken voor hun medewerking.