Dier van de maand Juli 2015 Deze maand is het dier van de maand een jonge boerboel, Kane, van 7 maanden oud en al 49kg. Sinds 2 maanden is Kane kreupel aan de linkervoorpoot. Op de eerste röntgenfoto s ontstond een verdenking voor elleboogdysplasie, welke bij de laatste sessie röntgenfoto s werd bevestigd. Kane had elleboogdysplasie van het coronoïd. De term elleboogdysplasie, oftewel ED, is een verzamelnaam voor genetische, dus aangeboren, afwijkingen aan de elleboog. De aandoening treedt op in het eerste levensjaar van de hond (4-12 maanden). In totaal zijn er onder de term ED 4 afwijkingen aan de elleboog te onderscheiden; incongruentie, los processus anconeus, los processus coronoïdeus en osteochondrosis dissecans. Incongruentie: Van incongruentie spreken we wanneer het spaakbeen en de ellepijp niet goed op elkaar aansluiten. Het wordt veroorzaakt doordat de ellepijp of het spaakbeen langer of korter is t.o.v. het andere. Met een (zware) operatie is dit te verhelpen, dit is wel van belang, omdat de incongruentie LPC, LPA en OCD kan veroorzaken. Afb 1: spaakbeen/radius is te kort Afb 2: ellepijp/ulna is te kort
LPC (rood): Een LPC oftewel een Los Processus Coronoideus is een aandoening van de elleboog waarin een stukje bot in het ellebooggewricht van de ellepijp is losgeraakt. Het processus coronoideus is een uitstulping op de ellepijp, welke zich zowel aan de binnen als buitenkant van het gewricht zich bevindt. Wanneer dit een van deze stukjes afbreekt of beide afbreken zal dit voor veel pijn en last zorgen bij de hond, maar ook voor irritatie in het gewricht, waardoor slijtage (arthrose) en botnieuwvorming ontstaat. Het is dan ook zaak zo snel mogelijk dit/deze botdeeltjes te verwijderen. De honden krijgen klachten rond de 5-6 maanden leeftijd. Los processus coronoideus. Afb 1 geeft beide mogelijkheden weer en afbeelding 2 is de röntgenfoto van Kane. LPA (groen): Een LPA oftewel een Los Processus Anconeus is een aandoening van de elleboog waarin een stukje bot boven in het ellebooggewricht los is geraakt. Het processus anconeus wordt gevormd uit een stukje kraakbeen welke in de eerste 5 maanden zich ontwikkelt tot bot. Wanneer hier iets mis gaat (trauma, groeistoornis) kan het afbreken, en ontstaat er een LPA. Door het losse stukje raakt de elleboog geïrriteerd en ontstaat er een ontsteking in het gewricht, waardoor er slijtage, artrose, en botnieuwvorming ontstaat. Het is dan ook van belang om snel dit stukje weg te halen of weer vast te zetten. De meeste honden krijgen klachten tussen de 4-5 maanden leeftijd last van. Los processus anconeus (aangeduidt op rontgenfoto met blauwe pijl).
OCD: OCD oftewel Osteochondrosis Dissecans is een beschadiging van het kraakbeen. OCD komt voor in gewrichten en niet specifiek in het ellebooggewricht, maar valt wel onder de term ED, wanneer het zich in de elleboog bevindt. Als het stuk kraakbeen los ligt kan dit erg pijnlijk zijn voor de hond. Het kan eenzijdig of beiderzijds voorkomen. Ook hier dient het losse stukje zo snel mogelijk verwijderd te worden om artrose en botnieuwvorming te beperken. Bij jonge dieren zorgt kraakbeen in de groeischijven en aan de uiteinden van een bot in het gewricht voor de groei van het bot. Het kraakbeen wordt langzaam omgezet in kalkhoudend been. Bij OCD gaat hier iets mis, waardoor we geen mooie botontwikkeling krijgen onder het kraakbeen. Er ontstaat er een soort van blaar in het gewrichtskraakbeen en daar kan een stukje van afbreken. Deze blaar noemen we osteochondrose, laat er een stukje los en gaat dit zweven in het gewricht dan noemen we het osteochondrosis dissecans. Wat is de oorzaak van elleboogdysplasie? Bij elleboogdysplasie is er vaak niet één duidelijke oorzaak aan te wijzen, omdat er meerdere oorzaken zijn. Erfelijkheid speelt een grote rol, maar ook trauma, voeding en stofwisseling zijn belangrijke factoren. Bij de genetische ontwikkeling van elleboogdysplasie spelen meerdere genen een rol, daarom is het ook voor de fokkerij lastig om ED uit te sluiten. Welke rassen zijn (extra) gevoelig voor elleboogdysplasie? Het zijn met name grote rassen welke extra gevoelig zijn voor elleboogdysplasie, toch kan iedere hond elleboogdysplasie ontwikkelen. Alle vier de bovenstaande beschreven aandoeningen kenmerken zich door een kreupelheid Berner Sennenhond Labrador Retriever Flat Coated Retriever Golden Retriever Rottweiler Bouvier Duitse Herder Chow-Chow Bordeaux Dog Newfoundlander Bull Mastiff Border Collie Met name Rottweilers, Berner Sennen hond en de Retriever-achtigen zijn gevoelig voor ED.
Hoe gaat het nu verder met Kane? Toen Kane hier voor de eerste keer kwam met kreupelheid klachten welke langer dan een paar dagen aanhielden aan de linkervoorpoot is hij op controle geweest. Ten tijde van het zijn eerste consult was Kane 5,5 maand oud. Tijdens het onderzoek werd vastgesteld dat hij kreupel was vanuit de elleboog, echter was de elleboog niet overvuld. Soms kan de dierenarts bij een jonge hond met elleboogdysplasie bij de aangetaste elleboog aan de buitenzijde een zwelling van het gewricht constateren. Dit betekend dat er een overvulling van het gewricht is met meer gewrichtsvloeistof. De problemen tonen zich vaak aan één poot, terwijl wel bij beide poten sprake kan zijn van ED. Naar aanleiding van het verhaal van de eigenaar, de bevindingen tijdens het onderzoek en de leeftijd/ras van de hond, kan een vermoeden van elleboogdysplasie ontstaan. De diagnose wordt gesteld met behulp van röntgenfoto s waarbij chronische veranderingen als artrose en botnieuwvorming zichtbaar kan zijn, maar losse botdelen/kraakbeen in beeld gebracht kan worden. Wat ziet u als eigenaar? Als eigenaar ziet u vaak een jonge hond met of zonder aanwijsbare oorzaak die kreupel loopt aan één of beide voorpoten en welke niet in enkele dagen afneemt. In het begin kan de kreupelheid afwisselend zijn, dat wil zeggen af en toe iets kreupel, na het spelen vaak erger en in rust is er bijna niets te zien. Vaak zijn ze ook stijf bij het opstaan. Bij Kane zijn bij het eerste bezoek röntgenfoto s gemaakt, echter was er toen een verdenking op ED, vanwege licht artrose vorming maar de diagnose was niet met zekerheid te stellen. Daarom heeft Kane pijnstilling gekregen en zijn één maand later de röntgenfoto s herhaald en toen was het zeker dat het om een los processus coronoideus ging. De behandeling van elleboogdysplasie De behandeling van ED is afhankelijk van de aandoening en de ernst van de klinische symptomen. Over het algemeen wordt een min of meer ingrijpende operatie uitgevoerd. Arthroscopie is een waardevolle methode bij de diagnostiek en behandeling van elleboogdysplasie wanneer het een OCD en/of LPC betreft. Daarnaast is het (voor alle honden in het algemeen) belangrijk om te zorgen voor een optimaal gewicht, en overgewicht te voorkomen. Overbelasting voorkomen is daarnaast belangrijk, evenals pijnstilling/ontstekingsremming en een goede uitgebalanceerde hoge kwaliteitsvoeding. Kane is ruim 2 weken geleden geopereerd aan zijn elleboog door middel van arthroscopie. Artroscopie is een kijkoperatie in het gewricht. Deze operatie is uitgevoerd door een deskundig externe collega, welke bij ons op locatie de operatie heeft uitgevoerd! Door een samenwerkingsverband zullen wij deze optie veel vaker mogen en kunnen aanbieden! Door een kijkoperatie wordt de schade aan het gewricht tot een minimum beperkt, doordat niet het gehele gewricht geopend hoeft te worden. Door middel van 2-3 kleine openingen is er genoeg toegang tot het gewricht om de specialistische apparatuur naar binnen te brengen. Onderaan vindt u het fotoverslag van de operatie van Kane.
Fokker(ij) Bij de fokkerij is het belangrijk om te fokken met honden die (zoveel mogelijk) vrij zijn van elleboogdysplasie. Hiervoor worden officiële ED foto s gemaakt om te beoordelen of de toekomstige fokhond vrij is van ED. Officiële ED foto s worden in bepaalde vastgestelde richtingen geschoten, door dierenartsen die dit mogen uitvoeren, en worden beoordeeld door de Raad van Beheer. Zij beoordelen of de hond vrij is, een grensgeval is of in welke mate er ED is vastgesteld (graad 1-3). Hoe gaat het nu met Kane? De operatie van Kane is nu ruim 2 weken geleden, het is nog wel zo dat hij mankt maar het gaat al beter, want hij zoekt nu ook steun op de linkervoorpoot. Het totale herstel zal zo n 6 weken in beslag nemen, tot die tijd moet hij rustig worden gehouden en kleine korte wandelingen aan een korte lijn maken. Maar daarna zal hij weer kunnen rennen! Ons advies is om bij een jonge hond welke kreupel is, en waarbij dit niet binnen twee dagen over is of weer terugkomt langs een dierenarts te gaan om het dier te laten onderzoeken. Fotoverslag artroscopie operatie Kane Kane is onder narcose gebracht, en de locatie waar geopereerd wordt is geschoren en daarna steriel gemaakt met wassingen, alcohol en betadine. De dierenartsen bespreken hoe de operatie zal worden uitgevoerd.
In de elleboog zijn twee toegangsgaatjes gemaakt. Door het witte slangetje loopt steriel water om het gewricht te spoelen, en uit het metalen buisje dat wordt vastgehouden loopt gewrichtsvloeistof. Via dit buisje zal de camera met instrumentarium naar binnen gaan. Hier is het eerste beeld van de binnenkant van de elleboog te zien. Het witte is kraakbeen. Het bovenste is van de opper-arm, het onderste gedeelte is van de ellepijp. De pijl geeft de scheur aan van het processus coronoideus, hetgeen dus geheel los ligt. In de rode cirkel is het afwijkende coronoid zichtbaar, dit gedeelte ligt los
Bijgaand ook foto's van de Bouvier, Nora, die we recentelijk ook beiderzijds aan elleboogdysplasie hebben geopereerd. Nora had beiderzijds een LPC (los porcessus coronoideus) hier zien we sterk uitvergroot het losse processus cornoideus liggen met z'n breukvlak hier kijken we vanaf de andere zijde tegen de breukvlak aan nadat het losse stuk verwijderd is; je ziet mooi roze bloederig botweefsel; gezond en er kan dus nieuw hyalien kraakbeen gaan groeien