obie Hartendorp, dorpsdichteres van het duingehucht Groote Keeten, wil best een paar regels voordragen. Ze staat op de Voorweg tegenover een groot verkoopbord van Duynpark Callantsoog van Roompot Vakanties een van de verstoorders van de rust, ruimte en leegte van de kop van N o o rd - Ho l l a n d. Haar vriendin, ook met wandelschoenen en in regenjas, blijft een paar meter verderop dralen. Zij wil niet praten over Roompot. Protesteren helpt toch niet, zegt zij de hoge heren en de ambtenaren hebben het allemaal al bekokstoofd. En ze zouden je nog dwars kunnen zitten, als je zelf iets gedaan wil krijgen. Van die Noord-Hollandse achterdocht heeft Cobie geen last, en ze draagt voor: Ons huis staat bij de zee Het is geen strandhuis ne e Verscholen tussen bomen, uitzicht op het land, Slechts een kwartiertje lopen, van dat prachtig, lege strand De afgelopen maanden laaide de discussie over het volbouwen van de Nederlandse kust op. Meer dan honderdduizend mensen ondertekenden een petitie van Natuurmonumenten en vijftien andere organisaties voor een betere bescherming van het kust- en duinlandschap. Als gevolg daarvan liet minister Melanie Schultz (Infrastructuur en Milieu, VVD) met tegenzin het bouwverbod in de kustregio intact. Desondanks rukt de bebouwing langs de kust verder op. Zoals in Groote Keeten, waar de lokale overheid nauwelijks opgewassen is tegen de financiële en juridische slagkracht van de Zeeuwse vakantiegigant Roompot. Die begon voordat de vergunningen rond waren met de plaatsing van 33 ruim 5 meter hoge chalets in het lege landschap achter de duinen. Steenstrips en nepstucwerk Twee jaar geleden was de grond waar nu Duynpark Callantsoog staat nog een bollenveld, maar inmiddels oogt het al van verre als een pas aangelegd asielzoekerscentrum: tientallen grijze en witte containers, beplakt met steenstrips of nepstucwerk rijzen zij aan zij tot meer dan vijf meter de hoogte in. Ze zijn te koop, vanaf Duynpark Callantsoog in Groote Keeten. FOTO RIEN ZILVOLD Roompot vakantieparken in Nederland Eigendom van Roompot Op touroperator basis Door onze redacteur Merijn Rengers 118.625,- euro vrij op naam, exclusief btw. Het was de eigenaar van de belendende camping Callassande, Tom de Graaf, die in 2011 de gemeente officieel verzocht zijn camping op een aangrenzend veld te mogen uitbreiden met circa honderd kamp e e r m i dd e l e n. De Graaf diende daarvoor een rapport in, opgesteld door een landschapsarchitec t. Die schreef liefkozend over 3 meter hoge stacaravans van ge p o td e k s e ld e p l a n ke n, die een strandsfeer u it s t r a a l - den; over erfafscheidingen met een duinsfeer, ruimhartig gebruik van open groen en bosschages en een gevoel van openheid en ruimte. De invloed op de openheid van het grotere landschap is verwaarloosbaar, aldus het rapport over de u it b re i d i ng. Eind 2012 kreeg De Graaf toestemming van gemeente en provincie voor een uitbreiding van zijn familiecamping in het duinlandschap, onder voorwaarde dat hij aan n at u u rc o m p e n s at i e zou doen. De landschapsarchitect had daar ideeën voor aangedragen, zoals de aanleg van groen langs de rand van het terrein en een natuurpad met zicht op de duinen en de polder. Nieuwe generatie vakantiewoningen Toen de campingeigenaar zich ruim een jaar later meldde bij de wethouder om weer over de uitbreiding van de camping te praten was hij niet alleen. Deze keer schoof een vertegenwoordiger van Roompot aan, die de exploitatie van de camp i ng zou overnemen. Roompot schreef hierover in maart 2014 een brief aan de gemeente, en stelde direct een h e ro nt we r p voor. Dat was nodig omdat de wensen en eisen van de verblijfsrecreant [ ] de afgelopen jaren sterk waren toegenomen. Roompot wilde, in strijd met het bestemmingsplan, nu lodge s bouwen op een strook grond die eigenlijk bestemd was voor g ro e n en water. Bovendien moesten 33 van de 96 geplande vakantiewoningen maximaal 5,5 meter hoog worden, zodat onder een verhoogd dak een tweetal slaapverblijven kon worden gebouwd. Ook moest het Roompotpark, want dat zou het worden, een extra ingang krijgen en wilde Roompot de nieuwe generatie v a k a nt i e wo n i nge n buiten het kampeerseizoen kunnen verhuren. Wij hopen dat u net zo enthousiast bent over de nieuwe plannen als wij, schreef Roompot aan de wethouder. Om dat enthousiasme krach bij te zetten, begon de recreatiegigan maar gelijk te bouwen. De Duynchalets zoals Roompot de k a m p e e r m i dd e l e n noemde gingen direct in de verkoop. Regeling met de ontwikkelaar Ik denk er het mijne van, zegt de directe overbuurman van het Roompotpark als hi in joggingbroek de deur opendoet van zijn recentelijk verbouwde woning. Achter he raam kijken twee grote honden mee. Ik wil dat u weggaat. Ik ga hier niets over zeg gen. Er is al zoveel gedoe in het dorp. Uit documenten die Roompottegen stander en journaliste Hélène van Beek verkreeg met een beroep op de Wet Open baarheid van Bestuur (WOB) blijkt de re den voor de zwijgzaamheid van de over buurman. Eind 2014, nog voordat de officiële in spraakprocedure was gestart, schreef de buurman aan de gemeente dat hij bezwaa had tegen de plannen omdat zijn z i c ht l i j nen richting de duinen in gevaar kwa men; dat Roompotklanten inkijk zouden h e b b e n in zijn woning en dat er g ro e n en water verdween zonder deugdelijke onderbouwing. Maar begin 2015 trok hi zijn bewaren opeens in, omdat hij een re geling had getroffen met de ontwikke laar. Van Beek bezit een vakantiehuisje op Sandepark, een klein parkje uit de jaren zestig op zo n 200 meter van Duynpark Callantsoog. Als meest uitgesproken be zwaarmaakster kreeg ook zij een tele foontje namens Roompot, die het benade ren van bezwaarmakers had afgestemd met de gemeente. Van Beek: Ik vond het heel raar en inti miderend dat ik zomaar werd opgebeld. De Roompotman bleef maar praten en vragen of we elkaar niet tegemoet konden ko m e n. Ze weigerde: Het is voor mij een principekwestie. En bovendien: ik woon in Nijmegen en kom naar Groote Keeten om dat dat een van de laatste lege plekken aan zee is in Nederland. Dat wil ik zo houden. Focussen op kwaliteit Roompot Vakanties timmert hard aan de weg, met name in de kustregio. Het bedrij verzorgt bijna 10 miljoen boekingen pe jaar, en bezit 41 eigen parken vooral in 19-04- 2016 Workshop innova4eve strandbebouwing De kust in balans Programma Powered by Janneke van Bergen Landelijke Kustdag 13 april 2015 Stavaza problema4ek Volkskrant februari 2015 C NRC 22-1- 16 De onstuitbare opmars van de duinchalets NRC 16-2- 16 Ku s t b e b o uw i n g Ondanks de instandhouding van het verbod op het bouwen langs de kust, blijkt het volbouwen van stranden en duingebieden gewoon door te gaan. kan dat? PZC oktober 2015 Kust als laatste stukje wildernis Kust- economie Kamperen neemt af, Strandhuisjes nemen toe Bron: studie economie Atelier Kustkwaliteit Totaal ca 2500 1
Ruimtegebrek Denkmodel van probleem naar oplossing Denkmodel: van waarde naar oplossing en vice versa Balans Nivo 1 waarden: wanneer is de kust in balans? Nivo 2 opbouw: wat kan de kust? Nivo 3 ambi4e: wat willen wij op de kust? Nivo 4 oplossingsrich4ng: hoe zou dat kunnen? 1. n Wanneer is de kust in balans? De duurzaam veilige kust: Zacht waar het kan, hard waar het moet zandige duinenkust bepalend voor veiligheid tegen overstroming landschappelijke en ecologische waarde recra4eve / economische waarde 2
dag in, dag uit opbouw door wind al4jd in beweging jaar in, jaar uit al4jd in beweging teruggang door zeespiegels4jging a5raak door golven in balans door zandsupple4e bouwen met zand zand is drager van de kus[unc4es meegroeien met zeespiegels4jging bouwen met de natuur ruimte voor natuurlijke zandbewegingen natuurlijke herverdeling (door wind, golven, ge.j) van het supple8ezand strandbebouwing vragen invloed op waar wel, waar niet? wanneer wel, wanneer niet? natuurlijk zandtransport naar duin! duinsterkte / veiligheid! natuurwaarden landschap natuurrecrea4eve waarde hoe wel, hoe niet? hoe op8maal? 3
Westkapelle Domburg Zoutelande Dishoek Vlissingen Cadzand-Bad Nieuwe Sluis Renesse Burgh Haamstede Westenschouwen aantal inwoners * >50.000 Breskens 10.000-50.000 2.500-10.000 500-2.500 <500 k van Holland Ouddorp Ter Heijde Rockanje Scheveningen Kijkduin Zandvoort Noordwijk Katwijk aan zee Camperduin Bergen aan zee Egmond aan zee Wijk aan zee IJmuiden aantal bezoekers (per jaar) ** >1.000.000 >2.000.000 >500.000 >1.500.000 De Koog Den Helder Julianadorp Petten Callantsoog >250.000 bezoekersfrequentie (per jaar) ** <250.000 >1.000.000 bronnen: *Wikkipedia **10 drukstbezochte badplaatsen, Continu Vakantie Onderzoek, TRN, 2001 Hoorn Formerum Midsland West-Terschelling Oost-Vlieland <1.000.000 Ballum Hollum Nes Westkapelle Buren Schiermonnikoog Domburg Zoutelande Dishoek Vlissingen Cadzand-Bad Nieuwe Sluis Renesse Burgh Haamstede Westenschouwen aantal inwoners * >50.000 Breskens 10.000-50.000 2.500-10.000 500-2.500 <500 k van Holland Ouddorp Ter Heijde Rockanje Scheveningen Kijkduin Zandvoort Noordwijk Katwijk aan zee Camperduin Bergen aan zee Egmond aan zee Wijk aan zee IJmuiden aantal bezoekers (per jaar) ** >1.000.000 >500.000 De Koog Den Helder Julianadorp Petten Callantsoog >250.000 bezoekersfrequentie (per jaar) ** >2.000.000 >1.500.000 <250.000 >1.000.000 bronnen: *Wikkipedia **10 drukstbezochte badplaatsen, Continu Vakantie Onderzoek, TRN, 2001 West-Terschelling Midsland Oost-Vlieland <1.000.000 Formerum Hoorn Ballum Hollum Nes Buren Schiermonnikoog 19-04- 2016 Gebruik: dag versus verblijfsrecrea4e Toerisme Kust en natuur Deltaprogramma Kust Toerisme Deltaprogramma Kust Economisch sterke kust - Laadvermogen Innova4ekans: waarden fysiek op kaart Belgie: ca 90% bebouwd k van Holland: ca 55% bebouwd Buitenplaats: Max 10% bebouwd! VB Belgische kust: 90% Voorbeeld kust als buitenplaats: max 10%! > Natuurschoonwet 1928: spelregels! VB Laadvermogen 10-30% NL kust Zandvoort: ca 90% bebouwd Gemeente Sluis: Ca 30% bebouwd Wadden: Ca 1% bebouwd kustveiligheid recrea4e natuur economie Opbouw en interac4e kust regionaal 2. is de kust nu opgebouwd? 4
Opbouw en interac4e kust lokaal Doorsnede- nivo: strandbreedte Innova4ekans: flexibel meegroeien 2010 smal strand, beperkte boulevard 70m ideale strandbreedte Kustveiligheid & ecologie: doorstuiving naar de duinen Zandtransport naar de binnenduinen 2030 zeewaartse zandbuffer, herstructurering resort, paviljoens naar voren Strandsupple4es Dynamische kustlijn Duin- aangroei Zandtransport door de wind (ca 25%) Image: Waterschap Delfland / Atelier 1:1 Dynamische duinvoet 2050 zeewaartse zandbuffer II, = verleggen kering + doorontwikkeling resort, Light jaarrond in de duinen Stuiflab Groep 4: Op hoge pootjes Expo- paviljoen Onderzoek doorstuiving Groep 3: Op zandbanket Groep 2: Op 1m pootjes Groep 1: Direct op t strand Opstelling Oerol 2015 RWS / TUD / Mulder Coastal Consultancy / Atelier 1:1 3. Welke ambi4e is er voor de kust? Afwisseling Voorbeeld regionale verdeling na- oorlogse badplaatsen (met laadvermogen) 5
Inpassing Beleving van de kust Visuele impact Iden4teit, burgers betrokken Het verhaal Innova4ekans: doorkoppelen! Meer van hetzelfde? Visuele impact priva4sering Landschappelijke inpassing? Geleidelijke overgang openbaar - prive Iden4teit? Couleur locale Eigen gezicht 4. oplossingsrich4ngen voor strandbebouwing kustvriendelijke strandbebouwing Drie rich4ngen: C2C / zandig Aerodynamisch Mobiel Impressie pilots C2C Innova4ekans: iden4teit Mobiel Ingetogen Ecolodge Geconcentreerd 6
Kust Strandbebouwing Gemeente Sluis Sluis Trends en ontwikkelingen KERNKWALITEITEN Zonering naar intensief en extensief (visie Integraal kustzonebeheer) Dan zonering onderverdelen naar doelgroepenzonering: - Sportstranden - Badstranden/familiestranden - Natuurstranden - Naturistenstrand Thema4sering: - Cadzand s4jlvol - Nieuwvliet familiair - Groede cultureel - Breskens mari4em 18% van de beroepsbevolking werkt in de toeris4sche sector 7
- Uitbreidingsmogelijkheden strandpaviljoens mits kwaliteitsslag - 3 loca4es strandslaaphuisjes (op basis van prijsvraag) - Toetsingscommissie strandontwikkeling/toetsing o.b.v. kwaliteitscriteria Wat hebben we? - 16 strandpaviljoens - 45 strandslaaphuisjes - ongeveer 600 badhokjes Fic$eve CASE: Wat komt er op ons af en hoe gaan we om met groeiende vraag? Strandslaaphuisjes, van 0 naar 45 gaan we om met vraag naar meer? Verdubbeling in 10 jaar? GROEP Vraag naar extra strandbebouwing - extra strandpaviljoens? - hotel op het strand? - badhokjes als dagverblijf? - etc gaan we om met groeiende vraag? EN 4x groep in oefensitua4e 1 PEOPLE: voor wie? - beleving iden4teit openbaar/prive werkgelegenheid 2 PLANET: duurzaam veilig natuur(lijk) eco 3 PROFIT: bestaande en nieuwe markt kwaliteitsslag onderscheid hotspots 4 PICTURE: ruimtelijke beleving en kwaliteiten kustlangs en kustdwars! Denk vanuit thema, toegepast op kust Sluis! Denk vanuit hoe wel en geef grenzen aan 4 groepsvragen 1) waarde: de kust is in balans als. 2) regionale kust: wat kan op welke trajecten? 3) iden4teit nu en straks: ontwikkelplekken, sferen + waarom! 4) hoe te bouwen: innova4eve bouwtypen (redenerend vanuit 2 en 3) 8
Vragen deelgroepen 14.30u slotdebat Cadzand: s4jlvol Nieuwvliet: familiair Groede: cultureel Breskens: mari4em Denkmodel: van waarde naar oplossing en vice versa Balans Nivo 1 waarden: wanneer is de kust in balans? Nivo 2 opbouw: wat kan de kust? Nivo 3 ambi4e: wat willen wij op de kust? Nivo 4 oplossingsrich4ng: hoe zou dat kunnen? Powered by Workshop innova4eve strandbebouwing De kust in balans Janneke van Bergen www.atelier1op1.nl 06-42321946 Met dank aan: Jan Mulder - Mulder coastal consultancy Minke Rabaut Gemeente Sluis Saskia Huijs RWS Wilfred de Kam Waterschap Scheldestromen 9