Votum en groet Zingen Ps 84: 1, 2, 3 Gebed Kinderen naar bijbeluur Schriftlezing Jakobus 1: 1-18 Zingen Ps 66: 3 Prediking Jakobus 1: 2-8 Zingen Opw 687 Belijden Nicea (melodie Lb 392) Gebed Collecte Zingen Ps 23 Zegen 1 Van Jakobus, dienaar van God en van de Heer Jezus Christus. Aan de twaalf stammen in de diaspora. Ik groet u. 2 Het moet u tot grote blijdschap stemmen, broeders en zusters, als u allerlei beproevingen ondergaat. 3 Want u weet: wanneer uw geloof op de proef wordt gesteld, leidt dat tot standvastigheid. 4 Als die standvastigheid ook daadwerkelijk blijkt, zult u volmaakt en volkomen zijn, zonder enige tekortkoming. 5 Komt een van u wijsheid tekort? Vraag God erom en hij, die aan iedereen geeft, zonder voorbehoud en zonder verwijt, zal u wijsheid geven. 6 Vraag vol vertrouwen, zonder enige twijfel. Wie twijfelt is als een golf in zee, die door de wind heen en weer wordt bewogen. 7 Wie zo aarzelend en onberekenbaar is bij alles wat hij doet, 8 moet niet denken dat hij iets van de Heer zal krijgen. 9 Laat de onaanzienlijke gelovige trots zijn op zijn hoge waarde, 10 en de rijke op zijn nederige staat, want hij zal vergaan als een bloem in het veld. 11 Als de zon gaat branden en het gras door de hitte verdort, valt de bloem af en is het gedaan met zijn schoonheid. Zo zal ook de rijke vergaan terwijl hij volop met zijn zaken bezig is. 12 Gelukkig is de mens die in de beproeving staande blijft. Want wie de proef doorstaat, ontvangt als lauwerkrans het leven, zoals God heeft beloofd aan iedereen die hem liefheeft. 13 Wie in verleiding komt, moet niet beweren: Die verleiding komt van God. Want God stelt niemand aan verleiding bloot, zoals hij zelf ook niet door iets slechts in verleiding kan worden gebracht. 14 Iedereen komt in verleiding door zijn eigen begeerte, die hem lokt en meesleept. 15 Is de begeerte bevrucht, dan baart ze zonde; en is de zonde volgroeid, dan brengt ze de dood voort. 16 Geliefde broeders en zusters, vergis u niet: 17 elke goede gave, elk volmaakt geschenk komt van boven, van de Vader van de hemellichten; bij hem is nooit enige verandering of verduistering waar te nemen. 18 Hij wilde ons door de verkondiging van de waarheid tot leven roepen, om ons de eersten te maken in zijn schepping. 1
Gemeente, er kan soms zomaar een bepaalde moeite in je leven zijn. Ernstige ziekte, de dood dichtbij, of verdriet, een ongeluk, ontslag. Als je grote moeite overkomt of ziet zijn er ook vragen. Er is toch niemand die graag moeite wil? Wat wil God? Nu hoor je die vreemde boodschap van Jakobus. Wees alleen maar blij met die moeite! * Want dan groeit je geloof. Nog vreemder: bid om wijsheid. Maar wel zonder twijfel, anders krijg je niets. Hoe geef je moeiten de goede plaats in je geloof? * Hoe bid je in vertrouwen tot God? WEES BLIJ MET GODS LEIDING IN HET LEVEN * blijdschap groeit 1 in beproeving 2 in gebed. 3 in vertrouwen 1. Blijdschap groeit in beproeving * Het moet u tot grote blijdschap stemmen als u allerlei beproevingen ondergaat. Voor ons een vreemd begin van Jakobus brief. Die uitspraak klinkt weinig pastoraal. Wees alleen maar blij met je moeite. De eerste lezers zullen ook hun ogen even hebben uitgewreven. Zij leefden in de situatie van verdrukking. Je kunt over de verschillende moeiten in de brief wel lezen. Discriminatie, onrecht, ziekte, vervolging. Ik denk aan de vervolging die uitbreekt na de steniging van Stefanus. (Hand 8) * Saulus vervolgt de gemeente tot in Damaskus. De Joden die in Jezus geloven vluchten en komen in de verstrooiing. De kerk is nog niet groter dan die verstrooiden. De apostelen houden in die tijd het toezicht over die verstrooide kerk. Zo richt Jakobus zich tot de 12 stammen in de verstrooiing. Dat is dus de geestelijke aanduiding voor de kerk. Christenen hebben het moeilijk onder hun joodse volksgenoten. Zie maar eens werk te houden of te krijgen als vluchteling. Hun geloofskeus brengt hen in grote geestelijke moeite. Hoe kan God dit allemaal toelaten! We kunnen die vragen net zo goed in onze tijd stellen. Bij ernstige ziekte, de dood, groot verdriet, een crisis, natuurramp, vervolging Dan is het goed de vraag naar God toe te stellen. Heer, waar bent u mee bezig in ons leven? 2
Maar Jakobus weet ook, dat we daarin vaak eenzijdig en zwak zijn. Je laat je in beslag nemen door de situatie. Dan zie je alleen de sombere kant. Jakobus groet de gemeente in moeite. Er staat feitelijk meer dan ik groet u blijdschap Hij wenst de gemeente blijdschap toe. * Daarna zet hij fors in met zijn vreemde pastoraat. Het moet u tot grote blijdschap stemmen, als u allerlei beproevingen ondergaat Stel je voor dat een ambtsdrager zo bij je binnenkomt. Ik hoor dat u het moeilijk hebt, nou wees er maar blij mee! Nou fijn hoor als je moeite krijgt Natuurlijk weet Jakobus wel dat moeite niet fijn zijn! Hij doet niet alsof de moeiten niets voorstellen. Maar hij zet de moeite in het licht van Gods liefde. * Zie achter de moeite God die je liefheeft en met je bezig is. God beproeft je en wil dat je volhoudt in geloof. Hij wil dat je geloof groeit tot je volmaakt bent. God brengt een bepaalde beproeving in je leven. Daar heeft Hij zijn doel mee Hij wil je tot volmaaktheid brengen. Het gebruikte Griekse woord staat voor verzoeking of beproeving. Wij onderscheiden: God beproeft, de satan verzoekt. Je ziet het grote verschil in het paradijs bij Adam en Eva. Bij de boom der kennis in het paradijs. God beproeft Adam en Eva of ze in geloof aan Hem verbonden blijven. De Satan wil ze naar de ondergang helpen. Je ziet het ook bij het begin van Jezus optreden. De Heilige Geest leidt Jezus in de woestijn. De Satan verzoekt hem daar en tegelijk is het Gods grote beproeving. Gelukkig bleef Jezus staande en overwon de duivel. Dat mag ook ons houvast zijn bij moeiten in het leven. Met Christus zijn we super-overwinnaars. (Rom. 8,37) Hij heeft ons het nieuwe leven met God gegeven. Hij toonde ons Gods geweldige liefde voor ons. Nu kunnen er allerlei situaties op onze levensweg komen. De vraag is: Zie je Gods leiding en Gods liefde hierin. Ga je daarin gelovig samen met God? Zie je hoe God bezig is om je naar zich toe te trekken. Een examen is vaak spannend. Maar als je geslaagd bent vier je feest, want je kunt verder. Een beproeving is op zichzelf niet fijn. Toch mag je blij zijn als je geloof blijkt in een beproeving. 3
Je voelt de spanning in een levenssituatie - noem maar op. Dan grijp je naar Gods uitgestoken hand. Je gaat samen met Hem door de situatie. Je voelt de band met God: Hij geeft geloof en draagkracht. Dat geeft vreugde. Je ziet het doel: je houdt vol en je gedraagt je als kind van God. * Dat noemt Jakobus standvastig: je hebt een lange adem en houdt vol. Een sporter moet trainen om uithoudingsvermogen te krijgen. Dus oefen je dagelijks in de omgang met God. Als je verslapt laat je snel los en gaat het mis. Maar als je getraind bent houd je vast. Daartoe geeft God beproevingen. Je geloof groeit tegen de druk in: de standvastigheid blijkt. Je vertrouwt steeds meer op Gods beloften. Dan zie je uiteindelijk ook het effect en gevolg. Dat je als Gods kind volkomen bent. Dat je geestelijk gezond bent Dat je volgroeid bent in je geloof. Dat het ook blijkt in je daden. Met de beproeving en moeite wil God ons verder brengen. God brengt je door een gevaarlijk dal met moeite naar de eindbestemming. Alles laat Hij voor ons meewerken ten goede. (Rom 8, 28) Hij is bij je en geeft kracht. Als je op de moeite let is beproeving niet fijn. Maar als je op het resultaat let wat God bewerkt is er reden tot blijdschap. Dit is een wonderlijke vreugde. Het is de vreugde die je alleen in geloof ziet dwars door alles heen. Die blijdschap groeit in beproeving. 2 blijdschap groeit in gebed * God snoeit de rank soms pijnlijk zodat er vrucht komt. Jakobus tekent hier een pijnlijk en blij proces. Beproefd geloof groeit uit tot standvastigheid en volkomenheid. Maar tegelijk zie je hier voor gelovigen ook de geestelijke strijd. Want hoe krijg ik dit voor elkaar? Hoe bereik ik die top van geloof?* Werpt Jakobus ons nu terug op onszelf? Zegt hij als een slechte pastor: zorg maar dat je geloof sterk genoeg is! Toon je geloof maar in volle kracht. Wat kun je daarmee, als je zwaar in de problemen zit? Dan ga je gebogen onder de druk. Je bent vaak bezig met jezelf, met je moeite en zorgen. Dan komen er soms ook ernstige vragen op naar God toe. 4
Dan merk je hoe moeilijk het is om vertrouwend aan Gods hand te gaan. Het ijs lijkt dun en kraakt, en schaats je toch verder? Petrus stapte in vast geloof de boot uit en liep over het stormachtige water. (Mat 14, 30) Maar toen hij op de wind en golven lette zakte hij de diepte in. Hij schreeuwde het uit: Heer, red me! Jezus grijpt hem vast. Hij zegt: Kleingelovige, waarom heb je getwijfeld? Jakobus wijst pastoraal de weg. Hij zegt nu niet: schande als je onvoldoende geloof hebt. Nee, hij wijst op het tekort aan wijsheid: bidt tot God om wijsheid! * Dat is wat je in moeite nodig hebt voor je groeiproces: wijsheid. Het gaat niet om geleerdheid, maar om praktische levenswijsheid. Wijsheid in de omgang met de levende God. Wijsheid in de relatie met de mensen om ons heen. Wijsheid om de situatie een goede plaats te geven. Wijsheid, dat we niet alleen op de golven van moeite letten. Want dan schuiven we een donkere wolk tussen ons en God. Maar zie Gods liefde en trouw achter onze moeite. Daar is wijsheid voor nodig. Dan sta je met je moeite in het volle licht van Gods liefde. Dan klem je je aan God vast. En je bidt om wijsheid en draagkracht. Soms kun je bidden of God je moeiten wegneemt. Soms bid je om draagkracht. Soms dank je God, dat Hij je met de moeiten laat groeien in geloof. Het gebed om wijsheid laat je groeien in blijdschap. Bidt tot God om wijsheid. Dat bidden is aanhoudend en dringend vragen. Je bidt immers tot God die een goede gever is. In vers 17 lees je hoe Hij de Gever is van alle goede gaven. Zal Hij ons met Christus niet alle dingen schenken? Zegt Paulus in Rom 5. (HA) Hij geeft allen zonder voorbehoud of verwijt: royaal, zonder bijbedoeling. We kunnen nog wel eens belemmeringen ervaren om te gaan bidden. Komen we alweer voor dezelfde dingen bij God. Wat moet God niet van ons denken God ziet me weer aankomen ik met mijn zonde en tekorten. Maar God is zo royaal! (HA) Hij wil dichtbij ons zijn, naast ons staan en ons verder helpen. Jakobus zegt dan ook: bidt en Hij zal u wijsheid geven. De Heer geeft wat we bij onze moeite zo nodig hebben. 5
Hij leert ons het leven zien in het licht van zijn liefde. * (HA) Soms gaan we door een dal vol gevaren - beproevingen. Het is wijsheid als we Gods liefde in ons leven blijven zien. Zo grijp je steeds naar Gods liefdevolle uitgestoken Vaderhand. Dan kom je dwars door de moeite aan zijn hand bij het einddoel. Op het gebed om wijsheid groeit onze blijdschap in de omgang met God. 3. Blijdschap groeit in vertrouwen * Weer steekt Jakobus pastoraal naar de diepte. Op God valt te bouwen, maar zijn wij vol vertrouwen? Jakobus zegt: bidt met vertrouwen en zonder twijfel. * Jakobus waarschuwt ons voor twijfel. Wie in zijn gebed twijfelt ontvangt niets. Je hoort rondom vaak zeggen, dat twijfel goed is. De wetenschapper komt vaak met twijfel tot zekerheden. Er zijn veel soorten twijfel. Je kunt verstandelijk twijfelen aan de waarheid van Gods Woord. Is het waar wat God zegt in de Bijbel? Bestaat God wel? Je kunt voor je gevoel twijfelen, of het wel voor jou geldt. Ben ik wel een kind van God? Je kunt naar je wil twijfelen, of je iets wel of niet wilt doen. Zal ik dat zondige wel of niet doen? Op elk terrein kan een mens tot twijfel komen het overkomt je. Maar de vraag is of je bij die twijfel blijft. Wordt die twijfel een levenshouding van je? God is boven alle twijfel verheven. Wat Hij zegt is betrouwbaar. Hij doet wat Hij zegt. Met Jezus geeft Hij zich in volle liefde aan ons. (HA) Hij wil dat we Hem in geloof volgen. Geloof betekent: volledig en blindelings vertrouwen. Dat is zonder een levenshouding van twijfel. In geloof ga je hier en nu met Hem richting het hemelse Kanaän. Zoals Israël veertig jaar op weg was door de woestijn. Maar de twijfelaar wisselt al hinkend op twee sporen. * Hij is dubbelhartig dubbelzielig. Hij geeft zich niet volledig en van harte over aan God. Hij blijft ook met zijn hart aan deze wereld kleven. Op de golven deint hij op en neer maar komt nergens terecht. Zonder stuur en zonder anker. Niet echt op weg in de wereld en ook niet op weg naar de hemel. Zodra je je anker uitgooit naar God in de hemel heb je houvast. (Hebr 6, 20) Dan ga je op een spoor met God op weg naar de hemelse Kanaän. 6
Maar als je je doelen op deze aarde stelt, dan knelt de beproeving zwaar. Je bent als een luchtballon die niet kan opstijgen. * (dia luchtballon) Er hangen zogezegd teveel zandzakken aan. Je bidt wel om op te stijgen, maar je hebt de zandzakken eerst vastgemaakt. Je zegt wel dat je God vertrouwt, maar je hart is bij deze wereld. Dan komt er spanning op de touwen! Moeite en mogelijkheden kunnen tot een beproeving zijn. * Sta je ermee op zijn spoor? Stijg je ermee op naar God? De duivel gebruikt ze als verzoeking en maakt ze tot zandzakken. Hij wil je helemaal op zijn aardse spoor hebben. Je wilt het immers goed hebben op deze aarde. En waar leidt die beproeving toe? Je gaat naar de kerk en beaamt de preken en zingt. Maar ga je tegelijk helemaal op in je werk, je hobby, je geld, je bedrijf. En hoe sta je met je gaven en actie in de kerk? Ga je daar helemaal voor? Ga met God. * Is God werkelijk de Eerste in je leven? Wie dubbelhartig tot God bidt ontvangt niets. Bid met vertrouwen tot God om wijsheid God geeft die! Dan zie je in geloof Gods liefde en je blijdschap groeit. Je kunt de zandzakken die je aan deze aarde binden lossen. Je stijgt op, op de warme luchtstroom van Gods liefde. Je bent blij en wijs met God op weg naar het hemelse. Wil je gelovig aan Gods hand gaan? Amen. 7