1 SCHAALVERGROTING LANDBOUW IN NIEUW LINT 1/10 THEMA LANDBOUW Schaalvergroting landbouw in nieuw lint De ruilverkavelingslinten hebben een sterk agrarisch karakter waar de boerderijen als groen omzoomde agrarische eilanden in een open zijn gepositioneerd. Open en kenmerkende verkavelingsstructuur Stoere ruilverkavelingslinten Harde overgang naar het Verrommeling door ligging in het open Boerderijen als groene eilanden aan het lint Sterke agrarische identiteit Verlies van kenmerkende indeling tussen voorerf en achtererf Verlies aan streekeigen bouwstijlen Vanuit het thema landbouw spelen er ontwikkelingen met betrekking tot schaalvergroting. Dit is zichtbaar in het door het bijplaatsen van schuren of het vergroten of samenvoegen van agrarische kavels. sluit aan op verkavelingsrichting en ontwikkel de boerderijen als groen omzoomde skarakteristieken agrarische eilanden in een open behoud de openheid in het achterland en eventuele pas de maat en schaal aan op erfafmetingen in de zichtlijnen directe omgeving behoud poldersloten en streekeigen ontwikkel de boerderij trots en zelfbewust, stoer en selementen eigentijds wees terughoudend in kleur- en materiaalgebruik behoud het agrarische karakter van de ruilverkavelingslinten, indien er agrarische bebouwing vrijkomt deze omvormen tot agrarisch land en voegen bij de naastgelegen agrarische bedrijven verplaats een bedrijf naar een bedrijventerrein wanneer de maat en schaal te groot wordt zorg voor voldoende afstand tussen de boerderijen sluit de kavelvorm aan bij de bestaande verkaveling herstel waar mogelijk het slagen door een nieuwe sloot langs de kavel in te passen geef het erf voldoende maat, opdat in de toekomst eventuele nieuwe functies / uitbreidingen ook op het erf kunnen worden gesitueerd omkader het erf met een dichte singel van streekeigen inheemse beplanting, maar houdt aan de voorzijde zicht op de boerderij plaats de boerderij dicht aan het lint ontwikkel representativiteit naar de straatzijde, met een meer gedetailleerd woonhuis en een aantrekkelijk voorerf realiseer nieuwe schuren in dezelfde lijn als de bestaande schuren achter op het erf met zadeldak(en) en flauwe dakhelling Zorg voor een pelijke omkadering met voldoende maat Plaats nieuwe schuren in de tweede lijn achter op het erf Zorg voor een stoere eigentijdse vormgeving Investeer in een aantrekkelijk voorerf
2 SCHAALVERGROTING LANDBOUW IN OUD LINT 2/10 THEMA LANDBOUW Schaalvergroting landbouw in oud lint De historische linten zijn vanouds gemengd van samenstelling in functie, maat en ouderdom. De boerderijen zich kenmerken door erfinrichting met een representatief voorerf en meer landelijk achtererf. Kleinschalige en gemengde samenstelling Doorzichten naar het achterliggende Verdichting van het lint met verlies van doorgezichten Verlies aan zichtlijnen Kenmerkende indeling tussen voor- en achtererf Erfbeplanting sluit aan bij de oorspronkelijke erfindeling Verlies van kenmerkende erfindeling tussen voor- en achtererf Harde overgang naar het Vanuit het thema landbouw spelen er ontwikkelingen om vorm te gaan aan een schaalvergroting door het bijplaatsen of vergroten van schuren. sluit aan op de verkavelingsrichting en skarakteristieken behoud doorzichten naar het achterliggende behoud poldersloten en streekeigen selementen pas de schaal en maat aan op schuurafmetingen in de directe omgeving sluit aan op de karakteristieken van het lint (situering, architectuur, kleur- en materiaalgebruik) wees terughoudend in kleur- en materiaalgebruik verplaats een agrarisch bedrijf naar een ruilverkavelingslint wanneer de v te groot wordt en de dorpse schaal ontstijgt zorg dat het zicht op essentiële kwaliteiten niet blokkeert bouw bij voorkeur niet voorbij de wetering realiseer een uitbreiding van het agrarische bedrijf in de tweede lijn achter op het erf realiseer nieuwe schuren in dezelfde lijn als de bestaande schuren, georiënteerd op de hoofdverkavelingsrichting houd de schuur zichtbaar, maar laat deze niet dominant in het aanwezig zijn breng streekeigen inheemse erfbeplanting aan, niet met het doel de schuur weg te planten, maar om de overgang naar de omgeving te verzachten herstel waar mogelijk het slagen door een nieuwe sloot langs de kavel in te passen investeer in de aantrekkelijkheid van het voorerf plaats parkeergelegenheid achter op het erf, uit het zich of ingepast in bestaande schuren Herstel het slagen Situeer nieuwe schuren in de tweede lijn achter op het erf Breng streekeigen inheemse erfbeplanting aan Investeer in een aantrekkelijk voorerf
3 INBREIDING IN LINT 3/10 THEMA WONEN EN WERKEN Inbreiding in lint De historische linten hebben een kleinschalig, divers en rijk karakter. Bijzonder daarbij zijn de doorzichten vanuit het lint naar de polder en de aanwezigheid van water in het lint. Kleinschalig en diverse gemengde samenstelling Doorzichten naar het achterliggende Verdichting van het lint met verlies van doorgezichten Verlies van het groene karakter van het lint Aanwezigheid van water in het lint Erfbeplanting sluit aan bij de oorspronkelijke erfindeling Verlies aan gebiedseigen bouwstijl Slootdemping of verlies aan natuurlijke oevers Vanuit het thema wonen en werken spelen er ontwikkelingen om het bestaande lint verder in te breiden door het bijplaatsen van woningen op een bestaand erf of het ontwikkelen van woningen op een lege (agrarische) kavel. sluit aan op de verkavelingsrichting en skarakteristieken behoud doorzichten naar het achterliggende behoud poldersloten en streekeigen selementen pas de schaal en maat aan op de karakteristieken van het lint en de kavel sluit aan op de karakteristieken van het lint (situering, rooilijn, nokrichting, kapvorm) sluit in kleur, materiaalgebruik en architectonische expressie aan bij de omgeving in een eigentijdse variant zorg voor een verloop in intensiteit van bebouwing en mate van doorzichten vanaf de dorpskern zorg dat het zicht op essentiële kwaliteiten niet blokkeert sluit de kavelvorm aan bij de bestaande verkaveling behoud of herstel kavelsloten als perceelafscheiding, investeer in natuurlijke oevers en voorkom harde beschoeiing bouw niet verder dan de voorwetering ontwikkel nieuwe woningen van max. 2 bouwlagen zorg voor een groene voortuin plaats nieuwe woningen op een bestaand erf in de tweede lijn achter op het erf of binnen of aan de bestaande schuur plaats nieuwe woningen op een lege kavel op ruime afstand van de weg zodat het groene karakter van het lint behouden blijft breng streekeigen inheemse erfbeplanting aan om de overgang naar de omgeving te verzachten plaats parkeergelegenheid achter op het erf, uit het zicht of ingepast in bestaande schuren voorkom dubbele opritten en pas de entree aan op de karakteristieken van het lint behoud het huidige wegprofiel van het lint en voorkom lokale verbredingen Pas de maat, schaal en vormgeving aan op het lint en kavel Sluit in vormgeving aan op de omgeving in een eigentijdse variant Zorg voor een groene voortuin en streekeigen erfbeplanting Situeer parkeren uit het zicht
4 UITBREIDEN BEDRIJVIGHEID IN LINT 4/10 THEMA WONEN EN WERKEN Uitbreiding bedrijvigheid in het lint De historische linten zijn vanouds gemengd van samenstelling, met een variatie in maat en schaal en een afwisseling in beeld. In die zin is het opnamevermogen van het lint groot, maar niet onbeperkt. Kleinschalig en gemengde samenstelling Doorzichten naar het achterliggende Maat en schaal van de bedrijven niet passend bij het lint Verdichting van het lint met verlies van doorgezichten Aanwezigheid van water in het lint Erfbeplanting sluit aan bij de oorspronkelijke erfindeling Verlies aan gebiedseigen bouwstijl Verlies aan gebiedseigen bouwstijl Vanuit het thema wonen en werken spelen er ontwikkelingen om de bedrijvigheid in de linten uit te breiden door het inpassen van extra bedrijfspanden of een functieverandering van bestaande schuren. sluit aan op de verkavelingsrichting en skarakteristieken behoud doorzichten naar het achterliggende behoud poldersloten en streekeigen selementen pas de schaal en maat aan op de karakteristieken van realiseer een uitbreiding van een bedrijf in de tweede lijn achter op de kavel of binnen of aan de bestaande het lint en de kavel panden sluit aan op de karakteristieken van het lint (situering, realiseer nieuwe bedrijfspanden op ruime afstand rooilijn, nokrichting, kapvorm) van de weg zodat het groene karakter van het lint wees terughoudend in kleur- en materiaalgebruik en behouden blijft architectonische expressie realiseer nieuwe bedrijfspanden in dezelfde lijn verplaats een bedrijf naar een bedrijventerrein als de bestaande panden, georiënteerd op de wanneer de maat en schaal te groot wordt en de hoofdverkavelingsrichting dorpse schaal ontstijgt breng streekeigen inheemse erfbeplanting aan om de overgang naar de omgeving te verzachten zorg dat het zicht op essentiële kwaliteiten niet blokkeert plaats parkeergelegenheid achter op de kavel, uit het zicht of ingepast in bijgebouwen sluit de kavelvorm aan bij de bestaande verkaveling behoud of herstel kavelsloten als perceelafscheiding, voorkom dubbele opritten en pas de entree aan op de karakteristieken van het lint investeer in natuurlijke oevers en voorkom harde behoud het huidige wegprofiel van het lint en beschoeiing voorkom lokale verbredingen bouw bij voorkeur niet verder dan de voorwetering Pas een ingetogen kleur- en materiaalgebruik toe Realiseer nieuwe bebouwing in de tweede linie achter op de kavel Zorg voor een zachte overgang naar Situeer het parkeren uit zicht het
5 VRIJKOMENDE AGRARISCHE BEBOUWING 5/10 WONEN EN WERKEN Vrijkomende agrarische bebouwing Vooral in de linten is sprake van vrijkomende agrarische bebouwing als gevolg van bedrijfsbeëindiging of bedrijfsverplaatsing. Vaak betreft dit cultuurhistorisch waardevolle boerderijen met veel achterstallig onderhoud. Vanuit het thema wonen en werken spelen er ontwikkelingen om vrijkomende boerderijen een nieuwe functie te geven door herbestemming voor meervoudige bewoning, functiecombinaties of het bijplaatsen van extra volumes. Kenmerkende indeling tussen voor- en achterf Veel onderhoud door bijvoorbeeld verzakking Historische gebouwd op de hogere delen Erfbeplanting sluit aan bij de oorspronkelijke erfindeling Verlies van kenmerkende erfindeling door nieuwe gebouwen Boerderijen als karakteristieke iconen van het Beperkte ontwikkelruimte behoud doorzichten naar het achterliggende behoud poldersloten en streekeigen selementen behoud de samenhang van de boerderij en het erf, vermijd dat de boerderij zich laat lezen als een optelsom van wooneenheden en het erf niet als een reeks van tuintjes houd de opzet en indeling van de gevels herkenbaar met ruimte om de binnenzijde aan te passen behoud of herstel zoveel mogelijk het karakter van ontwikkel verschillende wooneenheden of combinaties de oorspronkelijke bebouwing en bijgebouwen van functies binnen de bestaande gebouwen behoud van kenmerkende hiërarchie tussen (herbestemming) voorhuis en achterhuis en contrastverloop tussen plaats nieuwe bebouwing als onderdeel van het erf als representatief voorerf en meer landelijk achtererf sterk samenhangend ensemble pas de schaal en maat aan op de karakteristieken plaats nieuwe bebouwing in de tweede lijn achter op erf van het lint en de kavel met behoud van doorzichten naar het sluit aan op de karakteristieken van het lint (situering, nieuwe bebouwing is ondergeschikt aan het rooilijn, nokrichting, kapvorm) hoofdgebouw en laat zich lezen als een van oudsher wees terughoudend in kleur- en materiaalgebruik en aanwezig utilitair bijgebouw architectonische expressie zorg dat het zicht op essentiële kwaliteiten niet blokkeert behoud en versterk streekeigen erfinrichting en erfbeplanting, representatieve beplanting op het voorerf en pelijke beplanting op zij- en achtererf voorkom een overmaat aan elementen en schuttingen op het erf behoud of herstel kavelsloten als perceelafscheiding, investeer in natuurlijke oevers en voorkom harde beschoeiing plaats parkeergelegenheid achter op het erf, uit het zicht of ingepast in bijgebouwen voorkom dubbele opritten en pas de entree aan op de karakteristieken van het lint Versterk de streekeigen erfinrichting, investeer in een aantrekkelijk voorerf Behoud de samenhang van de boerderij en het erf Ontwikkel nieuwe bebouwing in bestaande schuren Plaats nieuwe bebouwing in de tweede lijn achter op het erf
6 UITBREIDING DORPSKERN 6/10 THEMA WONEN EN WERKEN Uitbreiding dorpskern De dorpskernen hebben elk een eigen karakter en zijn vaak een verdikking van het oude lint. Vanuit het thema wonen en werken spelen er ontwikkelingen om de dorpskern (kleinschalig) te vergroten door woningbouw te ontwikkelingen op vrijkomende locaties of door een nieuwe een nieuwe schil aan de dorpsrand toe te voegen. Herkenbaar dorpssilhouet met rafelige dorpsrand Rommelige dorpsrand, achterkanten naar het Harde overgang naar het Open en kenmerkende verkavelingsstructuur Kleinschalig karakter Verlies van doorzichten naar het achterliggende Verlies aan gebiedseigen bouwstijl Zicht vanuit het op karakteristieke elementen integreer de kenmerken vanuit het in het plan (kavelrichting, aanwezige sloten, kaden, tiendweg). behoud doorzichten naar het achterliggende behoud het zicht op karakteristieke kwaliteiten creëer herkenbare streekeigen dorpsranden (kerktoren, molen, et cetera) realiseer een aangename omgeving waarin ook kan ontwikkel bij voorkeur geen achterkanten naar het worden gewoond pas de schaal en maat aan op de karakteristieken van zorg voor een zachte overgang naar het de bestaande kern en zet streekeigen inheemse beplanting in om het sluit in kleur, materiaalgebruik en architectonische pelijke karakter van de dorpsrand te expressie aan bij de omgeving in een eigentijdse versterken variant voeg met de ontwikkeling van de uitbreiding ook collectieve kwaliteit aan de kern toe, denk aan een openbaar wandelpad waarmee de mogelijkheid eerst inbreiden dan uitbreiden, geef prioriteit aan ontstaat vanuit de kern een ommetje te maken dorpsvernieuwing sluit de uitbreiding aan bij de bestaande verkavelingsrichting pas streekeigen beplanting als erfafscheiding toe, voorkom een overmaat aan schuttingen verweef de uitbreiding met het en integreer zorg voor ruime groene voortuinen pelijke structuren en sloten in het plan plaats parkeergelegenheid zoveel mogelijk binnen het versterk het dorpsgezicht en speel hier op in met bouwblok uit het zicht architectuur en de opbouw Maak een zachte overgang naar het met collectieve kwaliteit Ontwikkel voorkanten naar het Sluit de maat, schaal en vormgeving Plaats parkeergelegenheid zoveel aan op de karakteristieken van de kern mogelijk binnen het bouwblok
7 UITBREIDING BEDRIJVENTERREIN DORPSKERN 7/10 THEMA WONEN EN WERKEN Uitbreiding bedrijventerrein Veel van de dorpskernen hebben aan de rand een klein bedrijventerrein. Vanuit het thema wonen en werken spelen er ontwikkelingen om bestaande bedrijventerrein (kleinschalig) te vergroten door extra bedrijfspanden bij te plaatsen of een nieuwe schil toe te voegen. Herkenbaar dorpssilhouet met rafelige dorpsrand Verrommeling van het karakteristieke aangezicht Maat en schaal niet passsend bij de dorpskern Open en kenmerkende verkavelingsstructuur Landschappelijke lijnen Harde overgang naar het Dominant kleur- en materiaalgebruik Zicht vanuit het op karakteristieke elementen integreer de kenmerken vanuit het in het plan (kavelrichting, aanwezige sloten, kaden, Tiendweg). behoud doorzichten naar het achterliggende beeldkwaliteit van de rand van het bedrijventerrein pas de schaal en maat aan op de karakteristieken van sluit de bouwhoogte aan op de omgeving en ontwikkel de bestaande kern gebouwen tot max. 2 lagen sluit in kleur, materiaalgebruik en architectonische zorg voor een zachte overgang naar het expressie aan bij de omgeving en zet een groenzone in met streekeigen inheemse verplaats een bedrijf naar een regionaal beplanting om de overgang naar het te bedrijventerrein wanneer de maat en schaal te groot verzachten wordt en de dorpse schaal ontstijgt voeg met de ontwikkeling van de uitbreiding ook collectieve kwaliteit aan de dorpskern toe, denk aan een openbaar wandelpad waarmee de mogelijkheid sluit de uitbreiding aan bij de bestaande verkavelingsrichting ontstaat vanuit de kern een ommetje te maken verweef de uitbreiding met het en integreer plaats parkeergelegenheid zoveel mogelijk binnen het pelijke structuren en sloten in het plan, bouwblok gebruik deze structuren als een pelijk kader zorg voor een zorgvuldige inpassing van ontsluiting en voor de groei van het bedrijventerrein voorkom dat het bedrijventerrein de entree van het dorp behoud het zicht op karakteristieke kwaliteiten vormt (kerktoren, molen, et cetera) beperk verlichting schenk extra aandacht aan de vormgeving en Pas een ingetogen kleur- en materiaalgebruik toe Geef extra aandacht aan de vormgeving van de rand Zorg voor een zachte overgang naar Voeg collectieve kwaliteit toe het
8 UITBREIDING VERBLIJFRECREATIE 8/10 THEMA RECREATIE Uitbreiding verblijfsrecreatie Gekoppeld aan de linten zijn op verschillende plekken kleinschalige recreatieve voorzieningen ontwikkeld. Vanuit het thema recreatie spelen er ontwikkelingen om bestaande campings uit te breiden of kleinschalig kamperen bij de boer te ontwikkelen. Waterrijk Verrommeling door ligging in het open Gebrek aan pelijke inpassing Representatief voorerf Streekeigen erfbeplanting Maat en schaal niet passend bij het lint Verlies aan gebiedseigen bouwstijl van bijgebouwen Open en kenmerkende verkavelingsstructuur integreer de kenmerken vanuit het (kavelrichting, aanwezige sloten, kaden, tiendweg) behoud doorzichten naar het achterliggende pas de maat en schaal op de karakteristieken van het beperk gebouwde voorzieningen, integreer de voorzieningen bij voorkeur binnen of aan de bestaande lint en de kavel, beperkt van omvang schuur achter op het erf sluit de algehele uitstraling aan op het landelijk en investeer in de recreatieve aantrekkelijkheid van het erf en natuurlijk karakter van de Alblasserwaard de entree, bijvoorbeeld door de aanleg van een moestuin en sluit in kleur-, materiaalgebruik en architectonische een boomgaard expressie aan bij de omgeving plaats parkeergelegenheid achter op het erf, uit het zicht of ingepast in bestaande schuren ontwikkel een ruimtelijk concept dat optimaal inspeelt op de verbeter de toegankelijkheid van het, denk aan een openbaar wandelpad waarmee de mogelijkheid kenmerken van het gebied ontstaat om vanuit de camping een ommetje te maken sluit de kavelvorm aan bij de bestaande verkaveling behoud of herstel kavelsloten als perceelafscheiding, investeer in natuurlijke oevers en voorkom harde beschoeiing omzoom het terrein met een brede groensingel samengesteld uit streekeigen inheemse beplanting om de overgang naar de omgeving te verzachten Omzoom het terrein met een brede groensingel Integreer voorzieningen binnen of aan de bestaande schuren Investeer in de aantrekkelijkheid van Verbeter de toegankelijkheid van het voorerf het
9 UITBREIDING RECREATIEVE VERBINDINGEN 9/10 THEMA RECREATIE Uitbreiding recreatieve verbindingen Er zijn al verschillende netwerken van zowel vaarroutes, als wandelroutes en fietsroutes. Vanuit het thema recreatie spelen er ontwikkelingen om bestaande recreatieve verbindingen uit te breiden of te verbeteren om zo te komen tot een goed en gevarieerd recreatief netwerk. Open en kenmerkende verkavelingsstructuur Kenmerkende pelijke structuren Gebrek aan herkenbare recreatieve routes Weinig aantrekkelijke en gebiedseigen rustplaatsen Kenmerkende pelijke structuren Aanwezigheid van streekeigen selementen Geen herkenbare huisstijl Overdaad aan borden maak bij de aanleg van recreatieve verbindingen gebruik van bestaande pelijke structuren (tiendwegen, boezemkaden, etc.) maak het beleefbaar door interessante punten aan elkaar te knopen pas de inrichting van de route aan op de pelijke karakteristieken ontwikkel een aantrekkelijke huisstijl voor bebording en meubilair, ingetogen en passend bij de streek introduceer themaroutes die de rijkdom van het gebied tonen, bijvoorbeeld een natuurroute, boerderijenroute, molenroute zorg voor eenheid en continuïteit in het routeprofiel sluit de inrichting van de route aan op de kenmerken vanuit het behoud en versterk zichtlijnen naar het investeer in streekeigen selementen langs de route zoals eendenkooien, huftbosjes, hovelingen, duikers en hekwerken maak waar mogelijk gebruik van bestaande elementen voor de inpassing van de route ontwikkel aantrekkelijke verblijfsplekken op interessante punten langs de route leg waar mogelijk een koppeling met andere wees terughoudend met bebording langs de route, ontwikkelingen, bijvoorbeeld ecologische toon bijvoorbeeld de rijkdom van het gebied door een verbindingszones of waterbergingsopgaven informatieve App met GPS routes koppel waar mogelijk de doorgaande route aan lokale ommetjes koppel de route aan recreatieve voorzieningen en horecagelegenheden Maak gebruik van bestaande pelijke structuren Zorg voor eenheid en continuïteit in het routeprofiel Koppel doorgaande routes aan lokale ommetjes Ontwikkel een aantrekkelijke gebiedseigen huisstijl
10 INPASSING HERWINBARE ENERGIE 10/10 THEMA ENERGIE Inpassing herwinbare energie Vanuit het thema energie spelen er ontwikkelingen om nieuwe vormen van herwinbare energie in te passen zoals kleine zonneweiden, kleine windmolens of kleine biovergistingssilo s. Waterrijk Harde overgang naar het Verrommeling van het Representatief voorerf Landschappelijke erfbeplanting Verlies samenhangende erfindeling Verlies aan openheid en zicht op essentiële kwaliteiten Open en herkenbare verkavelingsstructuur sluit aan op de verkavelingsrichting en skarakteristieken behoud doorzichten naar het achterliggende behoud poldersloten en streekeigen selementen behoud afstand tot waardevolle pelijke of cultuurhistorische structuren of elementen pas de ontwikkeling in binnen het moderne agrarisch omkader de zonneakker met streekeigen inheemse beplanting productie pas de maat en schaal aan op de karakteristieken van behoud of herstel kavelsloten als perceelafscheiding en investeer in natuurlijke oevers het lint en de kavel pas het kleur- en materiaalgebruik aan op het plaats een bio-vergistingssilo of kleine windmolen achter of het erf geconcentreerd bij bebouwing pas de bio-vergistingssilo of kleine windmolen in als onderdeel van het erf, maat en schaal komt overeen zorg dat het zicht op essentiële kwaliteiten niet blokkeert met ander objecten op het erf plaats een kleine zonneakker achter een bebouwd plaats een windmolen in lijn met pelijke erf, zorg voor voldoende afstand tussen de patronen, versterk de leesbaarheid van het zonneakkers omkader het erf met een dichte singel van plaats de zonneakker direct achter de bebouwing streekeigen inheemse beplanting, maar houd aan de als een verlenging van het erf of koppel het aan de voorzijde zicht op de boerderij achterwetering als een moderne eendenkooi sluit de kavelvorm aan bij de bestaande verkaveling investeer in de aantrekkelijkheid van het voorerf (maximaal twee slagen breed) Zorg voor een streekeigen inpassing Pas een zonne-akker in binnen de bestaande verkaveling Pas nieuwe objecten in als een onderdeel van het erf Pas het kleur- en materiaalgebruik aan op het