(Vrijwilligers-)werk Redactie: Ine Sieben E-mail: brabant@anbo.nl Website: www.anbo.nl/brabant Ruim 10 jaar geleden startte de Provincie Noord-Brabant het project Tussen Ontgroening en Vergrijzing met als doel inzicht te verkrijgen in de mate waarin de ontwikkelingen in de leeftijdsopbouw van de Brabantse bevolking van invloed zijn op maatschappelijke ontwikkelingen en op welke wijze daar adequaat op ingespeeld kon worden. Besloten werd op een aantal wezenlijke levensterreinen maatregelen te nemen om de komende problematiek aan te pakken. De taken werden verdeeld over 4 subregio s en elke ouderenbond werd gekoppeld aan een thema. De ANBO ging in dat verband in de regio West-Brabant aan de slag met ouderen en arbeid. Er werden allerlei notities geschreven rond het thema, met als leidraad: Als ik het voor het zeggen had., en de ANBO leden en anderen gaven daarin hun visie op werk, vrijwilligerswerk, mantelzorg etc. Nu, ruim 10 jaar later dus, is de ANBO op een heel andere manier betrokken bij arbeid. Van de 16,5 miljoen Nederlanders zijn er inmiddels 5,7 miljoen ouder dan 50 jaar. De ANBO is gekoppeld aan de FNV en dat geeft een heel nieuwe dimensie aan de bond. De discussie is hetzelfde maar wordt op veel meer niveaus en met veel meer vuur gevoerd. In deze themanieuwsbrief achtergrondinformatie, tips en ideeën. Veel leesplezier! Betaald werk of vrijwilligerswerk Actueel: vrijwilligerswerk op Europees en gemeentelijk niveau De ANBO en (vrijwilligers-)werk Informatie, tips en ideeën En ten slotte.een rectificatie! Betaald werk of vrijwilligerswerk Zolang mogelijk je kennis, kunde en levenservaring inzetten. Dat is de beste manier om gezond en vitaal ouder te worden. Ook de samenleving vaart er wel bij als senioren hun talenten blijven inzetten. Dat kunt u als vrijwilliger doen, als ondernemer/ zzp er 1 of in loondienst. Maatschappelijke organisaties kennen de meerwaarde van ouderen en zetten ze graag in als vrijwilliger. In het bedrijfsleven is senior nog vaak gelijk aan oud, duur, vaak ziek en niet actueel geschoold. Wil je, of moet je als oudere dan toch nog aan de slag op de arbeidsmarkt, dan kies je vaak noodgedwongen voor het zzp-schap. 1 zzp = zelfstandige zonder personeel/ eenmansbedrijf 4-5-2010 pagina 1(5)
De overheid kiest voor langer doorwerken; de FNV, SP en PVV vechten voor behoud van de AOW op 65 jarige leeftijd. We zullen straks, misschien vertaald in de verkiezingsuitslag, zien in hoeverre dit ondersteund wordt. Maar betaald of vrijwillig, met werk worden grote economische belangen gediend. Vrijwilligers in Nederland verrichten jaarlijks voor tussen de 5 en 20 miljard euro aan onbetaald werk. Ruim n half miljoen Nederlanders zijn een miljard uur vrijwilliger. Op verzoek van De Zonnebloem hebben hoogleraar Lucas Meijs e.a. gekeken hoeveel het zou kosten als zij betaald zouden worden. In het goedkoopste geval wanneer deze vrijwilligers 5 euro per uur zouden verdienen levert dat een bedrag op van 5 miljard euro. Maar als ze betaald zouden worden naar de marktwaarde van hun werk, die gemiddeld iets boven de 20 euro ligt, dan zou het bedrag rond de 20 miljard euro uitkomen! Belangrijk is dat we actief blijven meedoen in de maatschappij en het aan ieder persoonlijk overlaten op welke manier men dat wil doen. De komende tijd kunt u als afdeling in elk geval, zowel op gemeentelijk als op Europees niveau, aan de slag met en voor vrijwilligerswerk. Europees jaar voor het vrijwilligerswerk Eind vorig jaar is door de Raad van Ministers in Europa het EJV 2011 definitief aangenomen. Het algemeen doel van het jaar is het aanmoedigen en ondersteunen van de door lidstaten, lokale en regionale autoriteiten en het maatschappelijk middenveld geleverde inspanningen om gunstige voorwaarden voor het vrijwilligerswerk in de Europese Unie te scheppen. Er wordt o.a. aandacht geschonken aan de versterking van de positie van de vrijwilligersorganisaties en de verbetering van de kwaliteit. Er worden afspraken gemaakt over beloning en erkenning van vrijwilligersactiviteiten. Belangrijk dus vooral voor de positie van de vrijwilligers in heel Europa. Maar het is ook een mooie gelegenheid om extra aandacht te schenken aan de (positie van) vrijwilligers binnen uw afdeling of binnen uw gemeente. Verzilver uw gemeente Benut uw gemeente de kennis, kunde en levenservaring van senioren? In 2010 gaat MOVISIE 2 haar aandacht nadrukkelijk richten op het lokale niveau. In een aantal gemeenten wordt in praktijkwerkplaatsen kennis gedeeld om de participatie van senioren te bevorderen in burgerinitiatieven, zelforganisaties en (WMO-) adviesraden. Met deze aanpak worden de inzichten en vaardigheden van ambtenaren en andere professionals versterkt om vernieuwend vorm te geven aan de participatie van ouderen. U kunt uw gemeente stimuleren om mee te doen. Meer informatie bij Hilde van Xanten van MOVISIE (www.movisie.nl) En is binnen uw gemeente de verzekering voor vrijwilligers al geregeld? Misschien achterhaalde informatie, maar voor wie het nog niet weet: vanaf 1 januari 2009 kunnen gemeenten in Nederland al hun vrijwilligers tegen risico s verzekeren. Hiervoor is door de VNG een speciale collectieve verzekering ontwikkeld. Op basis van het aantal inwoners betaalt de gemeente een premie. Verenigingen/ organisaties hoeven niet alle namen van vrijwilligers door te geven en de vrijwilligers zelf hoeven geen administratieve handelingen te verrichten. Zij moeten alleen een digitale claim indienen bij de verzekering 2 professionele organisatie gericht op participatie en zelfredzaamheid van burgers 4-5-2010 pagina 2(5)
wanneer zich iets heeft voorgedaan. Voordat deze claim door de verzekering beoordeeld wordt, kan de gemeente de gegevens nagaan bij vereniging. Het Rijk stimuleert vrijwilligerswerk, omdat het mogelijkheden biedt mensen mee te laten doen aan maatschappelijke activiteiten en het bovendien een gemakkelijke manier is om andere mensen te ontmoeten. Daarom wordt de verzekering volledig gefinancierd vanuit het Rijk. De ANBO en (vrijwilligers-)werk De ANBO heeft in de afgelopen periode samen met de Nederlandse Vrouwen Raad het project uw talent gaat niet met pensioen uitgevoerd voor vrouwen van 50 jaar en ouder. In zogenaamde toekomstwerkplaatsen werd een programma uitgevoerd, voor vrouwen van 50 jaar en ouder, dat inzicht gaf in de diverse talenten en de mogelijkheden om deze (in vrijwilligerswerk) in te zetten. De laatste werkplaats was op 6 april jl. De redactie is erg benieuwd naar ervaringen van Brabantse vrouwen die aan deze activiteit hebben deelgenomen. ANBO vrijwilligerswerk gewest Noord-Brabant. Ook in gewest Noord-Brabant wordt veel vrijwilligerswerk gedaan. Wat te denken van al die vrijwilligers die actief zijn in de ANBO afdelingen als bestuurslid, lid van de activiteitencommissie, webmaster e.d. Of de ANBO leden die in hun gemeente actief zijn in het seniorenplatform of ouderenraad. Ons gewest kent ook een flink aantal leden die actief zijn als vrijwillige ouderenadviseur of belastinginvulhulp. Het gewestbestuur wil dit netwerk graag verder uitbouwen. Vrijwillige ouderenadviseur (VOA). Samen met de andere seniorenbonden in Noord-Brabant participeert ANBO in het project vrijwillige ouderenadviseurs. De vrijwillige ouderenadviseur is een oudere vrijwilliger die op verzoek van de hulpvrager ondersteunt, verwijst, bemiddelt of vrijblijvend adviseert over regelgeving en voorzieningen op de terreinen inkomen, recht, zorg, wonen, mobiliteit en participatie. De VOA heeft niet de taak dwingende adviezen te geven of vragen tot in de finesse op te lossen. De taak ligt veel meer in de probleemverheldering, het meedenken, het informeren en het verwijzen. Om dit werk goed te kunnen doen zijn goede sociale vaardigheden en kennis van regelingen en voorzieningen noodzakelijk. Hiervoor worden speciale cursussen gegeven. Aanmelden gaat altijd via de eigen Afdeling. Dit is belangrijk omdat het afdelingsbestuur verantwoordelijk is voor de vrijwilligers die namens hen vrijwilligerswerk doen. Na de zomervakantie start weer een nieuwe cursus. Daaraan voorafgaand verzorgt het gewestkantoor uitgebreide informatie voor de afdelingen. Belastinginvulhulp. Jaarlijks maken veel mensen gebruik van de belastinginvulhulpen. De belastingservice Ouderenbonden is bedoeld voor leden van de gezamenlijke ouderenorganisaties die 65 jaar of ouder zijn met een inkomen 4-5-2010 pagina 3(5)
bestaande uit AOW al dan niet aangevuld met een klein pensioentje. Alleen eenvoudige aangiften worden door de invulhulpen verzorgd. De belastinginvulhulpen werken onder verantwoordelijkheid van hun afdelingsbestuur. Op lokaal niveau wordt vraag en aanbod gekoppeld. Dat betekent dat de leden een verzoek kunnen richten aan de afdeling of aan een plaatselijke belastinginvulhulp. Een afdeling bepaalt zelf hoe dat wordt geregeld. De hulp wordt geboden bij de aanvrager thuis. De belastingservice is in principe gratis. Kosten die de hulp maakt moeten worden vergoed. Bedoeling is dat de afdelingen aan de hand van de landelijke richtlijnen samen met hun belastinginvulhulpen bepalen hoe de gemaakte kosten worden vergoed. De Belastingservice Ouderenbonden heeft een eigen website www.belastingservice.org. Sinds de aansluiting bij het FNV is het ook mogelijk te participeren in de FNV Belastingservice. Deze is ISO-gecertificeerd. Dit betekent dat de service aan strenge kwaliteitsnormen moet voldoen. Het FNV organiseert intensieve training- en bijspijkercursussen. Aangezien alle soorten aangiften kunnen worden gedaan, worden hoge eisen gesteld aan de invullers. Deze service wordt niet aan huis verleend. En hebt u in ANBO magazine 01 gelezen over de nieuwe regeling met betrekking tot het gastouderschap van opa en oma? De ouders van het kind krijgen alleen kinderopvangtoeslag als de grootouders kunnen aantonen dat ze goed zijn toegerust voor het werk. Dat wil zeggen dat u met een ervaringscertificaat moet aantonen dat u over de juiste competenties beschikt. Verder moet u een certificaat hebben voor eerste hulp aan kinderen. Meer informatie op www.implementatiekinderopvang2010.nl Verder heeft de ANBO enige tijd geleden via de site, in samenwerking met Paul de Bont Producties, de mogelijkheid geboden om via een test te ontdekken of u klaar bent voor uw pensioen! De webtest geeft een uitgebreid persoonlijk en praktisch advies over hoe men na pensionering de vrije tijd zinvol kan besteden. Wist u het (ook) nog niet? Kijk dan op www.toekomstcoach.nl. Informatie, tips en ideeën - Vergoeding voor vrijwilligerswerk: voor de belasting mag u als vrijwilliger niet meer dan 4,50 per uur vergoeding ontvangen, met een maximum van 150 per maand en 1.500 per jaar. Dat is de vergoeding voor uw inzet en gemaakte kosten, ongeacht het aantal organisaties waarvoor u vrijwilligerswerk doet. Over het meerdere betaalt u belasting. - Voordelig doorwerken. Wie minimaal 62 jaar is en blijft werken, heeft recht op de doorwerkbonus. Dit is een korting op uw inkomstenbelasting. Uitleg over de doorwerkbonus vindt u op www.belastingdienst.nl (zoek op doorwerkbonus). 4-5-2010 pagina 4(5)
- Vergeten pensioenen. In totaal wordt er per jaar voor zo n 3 miljoen aan pensioenen vergeten. Hebt u ook ergens een pensioen opgebouwd e vraagt u zich af waar dat geld gebleven is? Neem dan contact op met de Helpdesk Vergeten Pensioenen, telefoon 070 311 73 73 (op werkdagen van 8.30 12.30 uur). Zij kunnen u helpen met de zoektocht naar de juiste uitvoerder. - Als u uw ervaring op een leuke manier in wil zetten voor een bijzondere vorm van ontwikkelingshulp, meldt u dan aan bij PUM. Gepensioneerde managers en experts stellen zich via PUM beschikbaar voor assistentie en kennisoverdracht aan ondernemingen en instellingen die behoefte hebben aan specialistische kennis en ervaring die ter plaatse onvoldoende voorhanden is. De adviseurs zijn onafhankelijk en doen hun werk belangeloos; ze ontvangen geen financiële vergoeding voor hun diensten. Reis- en verblijfskosten worden vergoed. - En als laatste een leuke vorm van vrijwilligerswerk voor de komende vakantieperiode: (toekomstige) opa s en oma s kunnen een perfect gastgezin zijn voor vakantiekinderen uit de grote steden van Frankrijk, Engeland, Duitsland of Oostenrijk. Stadse bleekneusjes van 5 tot 12 jaar willen graag bijna drie weken lang bij u op vakantie zijn. Telefoon 0118 62 79 74 of www.europakinderhulp.nl En ten slotte: een rectificatie! In de vorige Nieuwsbrief informeerde ik u over de leuke hoedjesworkshop die door de afdeling Nuenen zou zijn georganiseerd. Het was echter de afdeling Uden-Veghel-Boekel e.o. die deze leuke activiteit geregeld had. Met excuus! 4-5-2010 pagina 5(5)