AANGETEKEND Burgemeester en wethouders van Den Haag Spui 70 2511 BT Den Haag Ook per fax: 070-353 27 82 Amsterdam, 5 april 2005 Dossiernummer : 20050025 Betreft : Luchtkwaliteit Veerkades Geacht college, Als raadsman van de rechtspersoonlijkheid bezittende vereniging Vereniging Milieudefensie, gevestigd aan het Damrak 26 te Amsterdam, de rechtspersoonlijkheid bezittende Stichting Het Oude Centrum, gevestigd aan de Paviljoensgracht 33, te Den Haag, de ouderraad van het kinderdagverblijf De Blauwe Wasbeer, gevestigd aan de Stille Veerkade 28, te Den Haag, de heer F. Linck, wonende aan de Amsterdamse Veerkade 9A, mevrouw L. Wagenaar wonende aan de Stille Veerkade 8 F en de heer M. Monshouwer wonende aan de Stille Veerkade 16, alle te Den Haag, wend ik mij tot u inzake het volgende. Zoals u bekend is, is de luchtverontreiniging aan de Amsterdamse en Stille Veerkade in Den Haag zeer groot. Het zijn zelfs de meest vervuilde straten van Nederland. In 2004 was de aldaar gemeten jaargemiddelde stikstofdioxideconcentratie 61 microgram per kubieke meter, terwijl de ingevolge het Besluit luchtkwaliteit vastgestelde norm voor 2004, 52 microgram per kubieke meter bedraagt. Een overschrijding van de norm met meer dan 20%. Voor fijn stof is dit niet anders. Het met ingang van 1 januari 2005 geldende daggemiddelde fijn stof is ingevolge het Besluit luchtkwaliteit vastgesteld op 50 microgram per kubieke meter. Deze norm mag slechts 35 dagen per jaar worden overschreden. In 2004 betrof de overschrijding van deze norm 80 dagen; 130% meer dan is toegestaan. Cliënten hebben kennis genomen van het Plan van Aanpak luchtkwaliteit dat uw college op grond van artikel 25 lid 1 van het Besluit luchtkwaliteit heeft opgesteld. In dit Plan van Aanpak zijn maatregelen voorgesteld om de jaargemiddelde stikstofdioxideconcentratie te laten dalen. Voor wat betreft de Amsterdamse en Stille Veerkade zijn de voorgestelde
Luchtkwaliteit Veerkades Pagina 2 van 5 verkeersmaatregelen: het beperken van de verkeersintensiteit met 25%, het verbeteren van de verkeersafwikkeling en het beperken van het aantal stads- en streekbussen. De maatregelen die voor deze kaden al zijn uitgevoerd zijn het wijzigen van de voorrangsregeling in de Stille Veerkade ten behoeve van een betere doorstroming (februari 2002) en het halveren van het aantal streekbussen op de Amsterdamse Veerkade in het kader van de beperking van zwaar verkeer door de binnenstad (januari 2004). Verder is blijkens het Plan van Aanpak een proef met het uitzetten van verkeerslichten op beide Veerkades (in 2002) ten behoeve van een betere doorstroming teruggedraaid in verband met de verkeersveiligheid. De genomen maatregelen hebben getuige de luchtkwaliteitsmetingen in 2004 geen afdoende effect gehad. Toekomstig te nemen maatregelen zijn het aanpassen van de kruising en de verkeersregelinstallaties (VRI) op de Amsterdamse Veerkade ten behoeve van de verbetering van de parkeerroute (halverwege 2005). Hierover was ten tijde van het opstellen van het Plan van Aanpak echter nog geen besluit genomen. In 2006 zouden verder geen streekbussen meer over de Veerkades mogen rijden. In 2007 zou op de Veerkades een herinrichting in het kader van De Kern Gezond moeten plaatsvinden ten behoeve van de verbetering van de parkeerroute. De besluitvorming hierover was ten tijde van het opstellen van het Plan van Aanpak nog niet afgerond. Op pagina 74 van het Plan van Aanpak wordt gesteld dat met de beoogde maatregelen de jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide op de Amsterdamse Veerkade in 2010 met 6 microgram per kubieke meter zal dalen, ten opzichte van een situatie zonder maatregelen: het verbeteren van de doorstroming van het verkeer op de Parkeerroute, het beperken van het busverkeer en de beperking van het verkeersaanbod met 25%, zouden ieder een vermindering van de jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide van 2 microgram per kubieke meter opleveren. Volgens het Plan van Aanpak (pagina 74) zou, indien alle voorgestelde maatregelen worden uitgevoerd, de norm voor stikstofdioxide in 2010 kunnen worden gehaald. Eveneens op pagina 74 van het Plan van Aanpak staat echter dat het hier om een indicatie gaat en dat het aangegeven effect van de maatregelen, zoals weergegeven in de tabel op pagina 74, met enige terughoudendheid moet worden bezien Het is gelet op het vorenstaande in het geheel niet zeker of alle voorgestelde maatregelen (tijdig) worden uitgevoerd nu de besluitvorming met betrekking tot een aantal maatregelen nog niet is afgerond, terwijl bovendien niet zeker is of indien alle maatregelen zouden worden uitgevoerd de norm voor stikstofdioxide in 2010 zal worden gehaald. Daar komt bij dat voor de jaren 2005 tot en met 2009 de ingevolge het Besluit luchtkwaliteit geldende normen voor stikstofdioxide met deze maatregelen niet gehaald worden.
Luchtkwaliteit Veerkades Pagina 3 van 5 Op pagina 74 van het Plan van Aanpak wordt verder gesteld dat zonder maatregelen uitgegaan wordt van een jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide in 2010 van 45 microgram per kubieke meter, op basis van de berekende jaargemiddelde concentratie over 2002 van 61 microgram per kubieke meter. In 2004 was de gemeten jaargemiddelde stikstofdioxide ook 61 microgram per kubieke meter. Tegen deze achtergrond lijkt het onwaarschijnlijk dat tussen 2004 en 2010 de jaargemiddelde concentratie zonder extra maatregelen afneemt van 61 naar 45, een daling van ruim 25%. Het is zelfs niet aannemelijk dat bij daadwerkelijke uitvoering van alle voorgestelde maatregelen voor stikstofdioxide de norm in 2010 wordt gehaald. Voor fijn stof geldt, zoals gezegd, sinds 1 januari 2005 een grenswaarde van een jaargemiddelde van 40 microgram per kubieke meter en een daggemiddelde van 50 microgram per kubieke meter, welk gemiddelde slechts 35 dagen per jaar mag worden overschreden. Deze grenswaarde is voor wat betreft de Veerkades bij lange na niet gehaald in 2004 en zal naar alle waarschijnlijkheid in 2005 evenmin worden gehaald. Hoewel uw college geen plan van aanpak behoeft op te stellen voor fijn stof, betekent dit niet dat met het nemen van maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit in de gemeente geen rekening gehouden zou hoeven worden met de voor fijn stof op dit moment geldende grenswaarde. Daar waar het bevoegdheden betreft die bij uitstek ten dienste staan aan het gemeentebestuur, zoals het nemen van verkeersbesluiten voor de betreffende wegen, zal door het gemeentebestuur gebruik gemaakt moeten worden van die bevoegdheden om te helpen bewerkstelligen dat de norm voor fijn stof in 2005 wordt gehaald. Zie in dit verband bijvoorbeeld de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 26 januari 2005 waarin zij oordeelde dat: ( ) de stelling dat de verantwoordelijkheid voor de aanpak van zwevende deeltjes uitsluitend bij het Rijk ligt, [is] onjuist. ( ) Ook verweerder [in casu B&W van Den Haag] heeft in deze een verantwoordelijkheid. (AbRvS 26 januari 2005, Gst.2005, 7225, 37) Gelet op al het voorgaande en gelet op het feit dat direct aan de verkeerswegen op de beide Veerkades veel woningen grenzen en aan de Stille Veerkade bovendien een kindercrèche gesitueerd is, waardoor de Veerkades conform de brief van de minister van VROM aan de gemeenten d.d. 30 september 2004 (kenmerk LMV 2004091308) als zeer gevoelige bestemmingen dienen te worden beschouwd, dienen op korte termijn de nodige maatregelen te worden getroffen die ervoor zorgen dat aan de Veerkades volledig aan de grenswaarden voor fijn stof en stikstofdioxide voldaan wordt. Nu bij besluit van de gemeenteraad van Den Haag van 2 juli 1992, welk besluit bij besluit van de gemeenteraad van 7 februari 1995 is gewijzigd, de bevoegdheid om verkeersbesluiten te
Luchtkwaliteit Veerkades Pagina 4 van 5 nemen aan uw college is gedelegeerd, verzoeken cliënten u voor de Veerkades in elk geval de volgende maatregelen te treffen, te weten: - het nemen en uitvoeren van een verkeersbesluit ingevolge artikel 15 lid 1 Wegenverkeerswet 1994 juncto artikel 12 sub a van het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer tot het aldaar plaatsen van een bord C7 (gesloten voor vrachtauto s) met eventueel een onderbord waarop vermeld staat dat dit verbod niet geldt tussen 5.00 en 11.30 uur ten behoeve van bevoorrading van de binnenstad; - het ten behoeve van het weren van streekbussen op de Veerkades nemen en uitvoeren van een verkeersbesluit ingevolge artikel 15 lid 1 Wegenverkeerswet 1994 juncto artikel 12 sub a van het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer tot het aldaar plaatsen van een bord C6 met een onderbord waarop vermeld staat dat dit verbod alleen geldt voor streekbussen; - het nemen en uitvoeren van die verkeersbesluiten die naar het oordeel van het college verder beoogd zijn om op de kortst mogelijke termijn de geldende normering volledig te respecteren. Verder verzoeken cliënten u om voor de duur van de periode die nodig is om voornoemde maatregelen te treffen, beide Veerkades af te sluiten voor gemotoriseerd verkeer door het nemen en uitvoeren van een verkeersbesluit ingevolge artikel 15 lid 1 Wegenverkeerswet 1994 juncto artikel 12 sub a van het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer tot het aldaar plaatsen van een bord C12. Met dit verzoek wordt beoogd zowel een besluit omtrent de onmiddellijke, tijdelijke afsluiting te verkrijgen als een besluit om de hiervoor gespecificeerde maatregelen c.q. verkeersbesluiten te nemen. Tot slot nog het volgende. Volgens gegevens die door de gemeente aan het verkeersbureau Diepens en Okkens zijn verstrekt, waarbij op basis van kentekenregistratie het verkeer binnen een periode van 15 minuten op zowel het Prins Bernhardviaduct als de Prinsegracht is waargenomen, is 25% van het autoverkeer op de Veerkades als doorgaand verkeer aan te merken (notitie Aanpak Parkeerroute, pagina 4). Het weren van doorgaand verkeer zal dus een vermindering van het verkeer van 25% opleveren, hetgeen blijkens pagina 74 van het Plan van Aanpak een verlaging van de jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide van 2 microgram per kubieke meter met zich brengt. Overigens hebben bewoners van de Veerkade in 2003 volgens dezelfde methode als het verkeersbureau Diepens en Okkens het doorgaand verkeer komend van de Prinsengracht naar het Prins Bernhardviaduct geteld en kwamen zij daarbij uit op een behoorlijk hoger percentage.
Luchtkwaliteit Veerkades Pagina 5 van 5 Cliënten hebben daarom bij brief van vandaag aan de Minister van Verkeer en Waterstaat - het bevoegde bestuursorgaan terzake - verzocht om (een) verkeersbesluit(en) te nemen en uit te voeren ingevolge artikel 15 lid 1, Wegenverkeerswet 1994 juncto artikel 13 van het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer teneinde de op- en afritten van de A12 met nummer 2, meer specifiek de afrit van de A12 richting de Prins Clauslaan en de oprit naar de A12 richting Utrecht vanaf het Prins Bernhardviaduct, af te sluiten. Cliënten vernemen graag van u of u dit verzoek aan de minister ondersteunt. Ik zou het op prijs stellen binnen drie weken na dagtekening van deze brief een reactie op al het bovenstaande te vernemen en dank u voor de hieraan te besteden aandacht. Hoogachtend, A.H.J. van den Biesen