Vos&de Kruif2015 Hedwig Vos, huisarts Marjolijn de Kruif, psychiater
Geen belangen Vos&de Kruif2015
Van menarche tot menopauze: hormonen en neurotransmitters Psychiatrische klachten rondom menstruatie, zwangerschap en menopauze ADHD en hormonen Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015
Vrouwen zijn twee maal zo vaak depressief als mannen Oorzaak: - genetische aanleg - kwetsbaarheid - meer stressvolle life events, - hormonale factoren of een combinatie hiervan De kans op een depressie neemt toe bij vrouwen die gaan menstrueren en na de menopauze komt een depressie net zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen Deze toegenomen kwetsbaarheid voor depressies bij vrouwen lijkt dus vooral samen te hangen met de hormoonregulatie Vos&de Kruif2015 Psychoneuroendocrinology. 2008 Jan;33(1):3-17.
Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015
Neurotransmitters: Wat? Waarom belangrijk? Wat voor soorten? Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015
Het verhoogt de aanmaak van serotonine Het vertraagt de afbraak van serotonine Het maakt serotonine autoreceptoren minder gevoelig Het verhoogt het beschikbare noradrenaline Het verhoogt de aanmaak van noradrenaline Het verhoogt mogelijk dopamine spiegels Vos&de Kruif2015 Psychoneuroendocrinology. 2008 Jan;33(1):3-17.
Chronisch verhoogde serotoninespiegels maken de receptoren minder gevoelig voor serotonine Zowel dalende oestrogeenspiegels en cyclische variaties van oestrogenen en progestagenen kunnen stemmingsstoornissen geven Het vrouwelijke brein moet zich steeds aanpassen aan de cyclus. Mogelijk dat dit bij sommige vrouwen tot problemen leidt. Tijdens de menopauze is dit nog moeilijker omdat deze cyclus onregelmatig wordt. Na de menopauze moet het brein zich wederom aanpassen aan de afwezigheid van een cyclus Het hormoon progesteron speelt een rol bij het uitlokken van stemmingsstoornissen en kan enerzijds depressies veroorzaken, maar ook de concentratie serotonine verhogen Vos&de Kruif2015 Psychoneuroendocrinology. 2008 Jan;33(1):3-17. J Affect Disord. 2003 Mar;74(1):67-83.
Vos&de Kruif2015
Voorkomen: 3-5 %. 50-78 % hebben ook een andere psychiatrische stoornis. 15% van de vrouwen met PMSS doet een zelfmoordpoging gedurende het leven. Gedurende de cyclus zijn er suïcidale gedachten bij 20% procent van de vrouwen gedurende meerdere dagen. Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015 Biol Mood Anxiety Disord. 2014; 4: 3.
Verandering van reeds bestaande klachten of een aparte stoornis? ADHD: PTSS: weinig bekend maar laatste week voor menstruatie andere uiting van klachten? meer last van fobie in de eerste week na de menstruatie. Bipolaire stoornis: 50% bemerken veranderingen in stemming in de week voor de menstruatie. Vos&de Kruif2015
Adhd: Depressie en angst: Ptss onbekend, staken medicatie? 15 % van de vrouwen krijgt een depressie tijdens zwangerschap 1,5% van alle PTSS bij vrouwen als gevolg van zwangerschap enof partus. Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015
ADHD: onbekend Depressie en angst wel hoge prevalentiecijfers (zelfs tot 30 %) hogere kansen zijn beschreven (2-4 keer hoger tov premenopauze). Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015
Vos&de Kruif2015 J Child Psychol Psych 54:12 (2013), pp 1263 1274
Vos&de Kruif2015
Variatie in het DNA voor het aanmaken van oestrogenen bij zwangere vrouwen zou geassocieerd zijn met attentieproblemen dan wel hyperactieve klachten bij zoons.
Vos&de Kruif2015
Research on gender differences suggests that girls may be consistently under identified and under diagnosed because of differences in the expression of the disorder among boys and girls (Skogli et al., 2013). Vos&de Kruif2015
Hormonale invloeden in affectieve stoornis Onbekend welke invloed op ADHD Onderzoek is dus nodig. Dus vul de vragenlijst in! Vos&de Kruif2015
Onderzoek Humeuren en hormonen bij vrouwen met ADHD 7 maart 2015 - Symposium ADHDVrouw Er is aardig wat bekend over het premenstrueel syndroom, stemmingsproblemen rond zwangerschap en de bevalling, en stemmingsveranderingen rond de overgang bij vrouwen in het algemeen. MAAR ONGEVEER NIETS OVER DEZE PROBLEMEN BIJ ADHD VROUWEN! Help mee daar verandering in te brengen door vandaag deze vragenlijst in te vullen!! Heel veel dank voor je medewerking! Ingevulde lijsten graag inleveren bij de stand van het Kenniscentrum ADHD bij volwassenen! Vos&de Kruif&Kooij 2015