Kortom: tijd voor het ondernemingsplan. Je zult geconfronteerd worden met eventuele

Hoofdlijnen Inleiding Als je voor jezelf wilt beginnen of bent begonnen, krijg je o.a. met de boekhouding en de Belastingdienst te maken. Als je je aan enkele regels houdt, regelmatig je boekhouding bijhoudt, je gezond verstand gebruikt en je niet zenuwachtig maakt over blauwe enveloppen,( welke je overigens altijd moet beantwoorden, hoe onzinnig of onterecht de vragen ook zijn, want niet beantwoorden betekent een aanslag en vaak een boete), kun je je energie richten op wat echt belangrijk en vaak moeilijk is: Een winstgevende onderneming opbouwen.dit verhaal gaat voornamelijk over die papieren rompslomp. Zodra je een dienst in het economisch verkeer aanbiedt (zoals therapie, boekhouding, ontwerpen,massage, advies of cursussen) ben je belastingplichtig voor de inkomstenbelasting en de omzetbelasting en hoor je je te melden bij de Belastingdienst (eventueel met terugwerkende kracht). Je bent dan ondernemer met een vrij beroep, zonder inschrijvingsplicht bij de Kamer van Koophandel. Als je iets produceert of verhandelt en dus geen dienst, maar goederen aanbiedt ( zoals een horecazaak, een ambacht, een winkel of een werkplaats), dan moet je je verplicht inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Voor de rest van dit verhaal maakt het weinig uit of je diensten of goederen verkoopt. Ik heb in deze informatie geprobeerd de meest actuele cijfers te gebruiken, maar voor de exacte cijfers kunnen uiteraard wat afwijken, dus beschouw de informatie als educatief! Ondernemingsplan Voor sommige ondernemers is het starten relatief eenvoudig. Zelf ben ik destijds ook gewoon naar de Kamer van Koophandel gegaan met een bedrijfsnaam (inside Informtion ) en een bedrijfsomschrijving (financieel adviesbureau). Toen nog een briefje aan de belastingdienst en klaar. Vaak is het niet zo simpel en niet verstandig onbezonnen te starten. Het kan verstandig zijn om een en ander concreet te maken en ook vast te leggen. Want je kunt bijvoorbeeld voor een lening bij de bank niet aankomen met een handgeschreven A- 4tje met min of meer vage plannen. Kortom: tijd voor het ondernemingsplan. Je zult geconfronteerd worden met eventuele risico s en de haalbaarheid van je plannen en de continuïteit van de onderneming op langere termijn. Het is de gelegenheid om knopen door te hakken, om te beslissen daadwerkelijk te starten of je plannen bij nader inzien toch maar niet door te zetten. Wanneer je een lening bij de bank gaat aanvragen, heb je een degelijk ondernemingsplan nodig. Een bank is per slot van rekening geen filantropische instelling en zal willen weten hoe haalbaar je plannen zijn en of je in staat zult zijn om je rente en aflossing tijdig terug te blijven betalen. Dit zijn dus ook zaken waarmee je bij het schrijven van je ondernemingsplan geconfronteerd zult worden. Daarnaast kun je in een later stadium je eigen vorderingen evalueren aan de hand van je ondernemingsplan en zien in hoeverre je je doelstellingen gehaald hebt. Je ondernemingsplan geeft je inzicht in jouw (deel-)markt, de financiële mogelijkheden en de haalbaarheid van je idee. Een bank neemt geen genoegen met een handgeschreven brainstorm die je in een eerder stadium als voorbereiding hebt geschreven. Houd je ondernemingsplan overzichtelijk, consistent en handzaam. Schrijf beknopt en werk eventueel met bijlagen en rapporten. Veldoven 7-A1 8271 RT IJselmuiden Kampen (038)-3320545 06-23873387 1

Bijt je niet teveel vast in je plan; als blijkt dat je een onverwachte kant op ontwikkelt, raak dan niet in paniek en pas gewoon je plan aan. Het is trouwens toch verstandig, eens in de vijf jaar je ondernemingsplan tegen het licht te houden en eventueel te herzien. In je ondernemingsplan komen de volgende onderdelen aan bod. a) Persoonlijke gegevens b) Een korte omschrijving van je plan. In deze eerste twee delen beschrijf je dus wie je bent en wat je wilt. Aan bod komen je gezins- en inkomenssituaties, je financiële verplichtingen, je opleiding en ervaring, sterkte/zwakteanalyse en je motivatie achter het starten. Verder: in welke branche je wilt opereren, wat voor bedrijf ga je oprichten, met ingang van welke datum en in welke plaats. c) Marketingaanpak. Dit onderdeel is essentieel voor succes. Hoe ziet je aanbod eruit? Wie zijn je klanten? Hoe wil je je producten of diensten aan de man/vrouw brengen? Je geeft een beeld van je doelgroepen, je product, je prijzen, je positie op de markt en vooral je concurrentie. d) Investering en financiering. Welke middelen heb je nodig om je bedrijf daadwerkelijk te starten? Denk aan investeringen in het pand, de inrichting, de machines, de voorraden en de debiteuren. Neem deze begroting zowel de reeds gedane als de nog te komen investeringen op. e) Exploitatie en aflossingscapaciteit. Dit onderdeel behandelt de te verwachten omzet en kosten voor de komende jaren. Hiermee kun je bepalen of je van je bedrijf kunt leven en of je je financiële verplichtingen kunt nakomen. f) Specificatie privé. Wat heb je nodig om van te leven? g) Liquiditeitsprognose. Wat zullen je uitgaven en inkomsten van de eerstkomende twee of drie jaren zijn? De kunst van een ondernemingsplan is om zakelijk en precies, doch beknopt te beschrijven op welke wijze je denkt succes te behalen. In het plan moet je je enthousiasme en bevlogenheid vertalen in zakelijkheid. Zowel het IMK als de Kamer van Koophandel hebben een uitgebreide handleiding Ondernemingsplan voor startende ondernemer te koop. Probeer het ook echt jouw ondernemingsplan te laten zijn, een bank wil vooral de persoon/ondernemer achter het plan zien in plaats van veel cijfers tot en met 7 jaar vooruit. De boekhouding In de praktijk is het vaak voldoende (en in het algemeen verplicht!) als je een kasboek dagelijks bijhoudt en alle bonnen overzichtelijk bewaart. Een schrift waarin je alle op de zaak betrekking hebbende contante inkomsten en uitgaven opschrijft is voldoende, maar wel echt een absoluut minimum. Gebruik hierbij je gezond verstand : als je een etentje betaalt, omdat dat etentje voor je zaak nut had(naar jouw mening,) dan noteer je de kosten als zakelijk, bij gemengd gebruik (een fototoestel, Veldoven 7-A1 8271 RT IJselmuiden Kampen (038)-3320545 06-23873387 2

dat je zowel zakelijk gebruikt als privé) kun je een redelijk deel als zakelijk boeken (bijvoorbeeld 50%). Vraag altijd om een BTW-bon. Eens per jaar moet je een jaarrekening (laten) maken, (meestal) BTWaangifte doen en inkomstenbelastingaangifte (laten) doen. Belastingen De belastingplicht bestaat uit : 1. Omzetbelasting : over je omzet moet je BTW afdragen, meestal 19%. Over de kosten die je maakt voor je onderneming krijg je de betaalde BTW terug (als je een BTW-bon hebt). Er is een vrijstellingsregeling voor kleine ondernemers zodat je pas boven een omzet van ca. 9.000 per jaar BTW hoeft af te dragen. Beroepsopleidingen, Psychiaters, Psychologen, Artsen, Fysiotherapeuten e.d zijn vrijgesteld van BTW. Levensmiddelen, kunst, reparatie van kleding, schoenen en fietsen, kappersdiensten, schilder- en stukadoorswerk aan particuliere woningen van 15 jaar en ouder vallen onder het 6% tarief i.p.v. 19%. Voor bijvoorbeeld een kunstenaar is de grens van BTW afgedragen dus ca. 25.000 omzet i.p.v. ca. 9.000. De aangifte doe je (of laat je doen) per jaar ( of soms per kwartaal of zelfs per maand). De exacte Kleine Ondernemers Regeling is dat je per saldo op jaarbasis minder dan 1.345 BTW zou moeten af dragen. (het saldo van ontvangen BTW en omzet en bepaalde BTW op kosten en investeringen), je die per saldo af te dragen BTW mag houden. Is het saldo tussen de 1.345 en de 1.883 dan moet je een steeds groter gedeelte van de BTW afdragen aan de Belastingdienst en ten slotte boven de 1.883 per saldo op jaarbasis moet je alles afdragen. 2. Inkomstenbelasting over de winst die je maakt (de omzet minus alle zakelijke kosten) betaal je inkomstenbelasting, oplopend van 33,10% over de eerste 18.945,-,over de volgende 14.918,- betaal je 41,95%, over de volgende 21.629,- betaal je 42 %, en over de rest 52%. Indien je meer dan 1225 uur per jaar in je onderneming werkt ( hierbij tellen uren die je besteed aan supervisie, schoonmaak, administratie, bijscholing, PR ed. allemaal mee), heb je recht op een extra belastingvrije som van maximaal 7.250,- zelfstandigenaftrek en de eerste drie jaar nog eens een extra starters aftrek van 2.123,-. Deze zelfstandigen- en starters aftrek gelden alleen zover de winst het toelaat. Is er de eerste jaren geen of weinig winst, dan is er ook geen of weinig aftrek. Laat de winst deze aftrekposten wel toe, dan bestaat ook nog recht op MKB- vrijstelling van 12%. Veldoven 7-A1 8271 RT IJselmuiden Kampen (038)-3320545 06-23873387 3

Als uiteindelijk de verschuldigde belasting over het totale inkomen berekend is, bestaat er nog recht op de algemene heffingskorting ad 2033,-, die nog verder op kan lopen, afhankelijk van uw persoonlijke situatie. 3 Zorgverzekeringswet (ZVW ) als zelfstandig ondernemer betaal je ook nog een bijdrage (premie) voor de ZVW. Voor mensen met een uitkering of in loondienst, wordt die bijdrage/premie betaald via de uitkering of het loon. Zelfstandigen en dergelijke betalen dit zelf via een aanslag van de Belastingdienst. Het tarief over 2012 bedraagt 7,1 % met een maximum van 3554,- per jaar. Ondernemingsvorm Er zijn verschillende soorten ondernemingen. Ga je alleen werken, of ga je samen met iemand anders iets beginnen? Wie draagt welke verantwoordelijkheden en wie kan er aansprakelijk gesteld worden als er iets misgaat? Hoe groot is je investeringskapitaal? Wanneer je een onderneming wilt beginnen,is het van belang te weten wat voor soorten ondernemingen er zijn, wat de verschillen zijn en welke vorm het beste bij jouw idee past. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om, al dan niet samen met een ander, een rechtspersoon in het leven te roepen. Deze rechtspersoon wordt beschouwd als de eigenaar van de onderneming. Je zult dus ook een keuze moeten maken uit de verschillende rechtsvormen waarin je je beroep kunt uitoefenen. De rechtsvorm die je kiest is beslissend voor de aansprakelijkheid en heeft daarnaast invloed op je belastingverplichtingen. Er zijn vormen zonder rechtspersoonlijkheid, waarbij je persoonlijk verantwoordelijk bent voor alle zaken rond je onderneming en dus ook persoonlijk voor je hele vermogen aansprakelijk gesteld kunt worden wanneer er zaken misgaan met het bedrijf. Daarnaast zijn er vormen met rechtspersoonlijkheid. Dit zijn bedrijven waarbij je aansprakelijkheid niet veel verder gaat dan het bedrag dat je in het bedrijf geïnvesteerd hebt. 3 De aansprakelijkheid komt bij de rechtspersoon terecht. Van bedrijven met een rechtspersoonlijkheid wordt echter in het algemeen wel verwacht dat de oprichters een begin kapitaal inbrengen. Vormen zonder rechtspersoonlijkheid: Bij de ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid ben je persoonlijk verantwoordelijk voor alle zaken rond je onderneming en kun je dus ook persoonlijk voor je hele vermogenaansprakelijk Veldoven 7-A1 8271 RT IJselmuiden Kampen (038)-3320545 06-23873387 4

worden gesteld wanneer er zaken misgaan in het bedrijf: a) De eenmanszaak. De naam zegt het al : je drijft de onderneming alleen. Dit betekent dat je je beroep in je eentje uitoefent, of de enige eigenaar bent. Het is dus ook mogelijk een eenmanszaak te hebben als je personeel in dienst hebt. De eenmanszaak is geen rechtspersoon. Je kunt als eigenaar van een eenmanszaak dus volledig aansprakelijk gesteld worden ook met je privé vermogen. Wanneer je als ondernemer bent getrouwd in gemeenschap van goederen, dan is je echtgeno(o)t(e) ook mede aansprakelijk. b) De maatschap. In een maatschap beoefenen één of meer maten samen een vrij beroep. Een vrij beroep is een beroep waarbij de ondernemer niet of nauwelijks te vervangen is, Omdat zijn diensten of producten voortkomen uit persoonlijke kwaliteiten. Denk bijvoorbeeld aan fotografen, (tand)artsen, adviseurs of advocaten. De maten zijn met hun eigen vermogen in de zelfde mate aansprakelijk voor eventuele schulden van de maatschap. Het is dus verstandig om een samenwerkingscontract op te stellen. c) De vennootschap onder firma (VOF). Naast de eenmanszaak één van de meest voorkomende vormen van bedrijven die door starters wordt opgericht. In een vennootschap drijven meerdere personen (firmanten of vennoten) samen een onderneming. Elk van de vennoten kan kapitaal, goederen en arbeid inbrengen. Elke vennoot die aan de eisen voor ondernemers voldoet, kan gebruik maken van de speciale regelingen die er voor ondernemers zijn. Afspraken tussen de vennoten liggen vast in een vennootschapscontract. Omdat de VOF geen rechtspersoon is, kunnen ook vennoten met hun gehele vermogen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schulden van de onderneming. Voor de omzetbelasting is de VOF de belastingplichtige, voor de inkomstenbelasting elke vennoot individueel. d) De man/vrouw-firma. De man/vrouw-firma is in beginsel hetzelfde als een vennootschap onder firma (VOF). Ware het niet dat je je bedrijf samen met je echtgeno(o)t(e) runt. Voor de man/vrouwfirma gelden dezelfde regels als voor de VOF. Voordat je een man/vrouw-firma start is het handig te weten dat een voorwaarde is dat beide echtgenoten ook daadwerkelijk optreden als ondernemer. Ze moeten dus beiden contracten afsluiten, overleg voeren met de bank en dergelijke. De man/vrouw-firma is ook geen rechtspersoon. Beide echtgenoten zijn dus voor het eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de firma; ook als zij onder huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd. Bij een ondernemer met aanloopverliezen en een goed verdienende partner kan het aantrekkelijk zijn te kiezen voor een man/vrouw-firma, waarbij de verliezen afgewenteld/verrekend kunnen worden met het hoge inkomen. Bijvoorbeeld een winstverdeling van 50%/50% na een reële arbeidsbeloning. Vanaf 01-01-2001 zijn er nadere eisen gesteld aan vennootschappen en (maatschappen) die vooral man/vrouw-firma s zullen treffen, de samenwerking tussen de vennoten moet namelijk maatschappelijk gebruikelijk zijn (en dus ook voorkomen tussen niet partners). De VOF tussen een arts en zijn assistent zal dus géén fiscale voordelen opleveren. Veldoven 7-A1 8271 RT IJselmuiden Kampen (038)-3320545 06-23873387 5

e) De commanditaire vennootschap (CV). De commanditaire vennootschap lijkt ook veel op de VOF. Je hebt binnen een commanditaire vennootschap twee soorten vennoten. Zo zijn er de stille vennoten. Zij brengen kapitaal in, maar houden zich niet bezig met de dagelijkse gang van zaken. Stille vennoten worden over het algemeen fiscaal niet als 4 ondernemer aangemerkt. Hoewel de commanditaire vennootschap geen rechtspersoon is, zijn de stille vennoten alleen aansprakelijk voor het gedeelte van het bedrag dat zij in de onderneming hebben geïnvesteerd. De beherende vennoten leiden daadwerkelijk het bedrijf. Zij zijn wel met hun hele vermogen aansprakelijk voor eventuele schulden is dit ongeveer van de vennootschap. Deze vorm kan bijvoorbeeld geschikt zijn bij de overdracht van een firma van moeder op dochter of vader op zoon, dit vanwege het niet hoeven afrekenen met de Belastingdienst en dit vanwege de zekerheden van de stille vennoot. Ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid. Een belangrijk voordeel van deze ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid is dat je privé geen risico loopt, alleen bij grove nalatigheid of schuld ben je als bestuurder wel aansprakelijk, uiteraard ook als je (bijvoorbeeld bij een lening van de bank) ook privé meegetekend hebt. Bij belastingschulden en sociale lasten wordt die grove nalatigheid of schuld al veronderstelt als je betalingsonmacht niet tijdig meldt! Dus bij liquiditeitsproblemen is het belangrijk om tijdig de Belastingdienst te waarschuwen. a) De besloten vennootschap (BV). Een besloten vennootschap kun je in je eentje of met anderen oprichten. Om een BV op te richten, heb je een startkapitaal van minstens 18.000,- nodig. Dit kan bestaan uit geld, maar ook uit goederen of uit een onderneming (vaak de éénmanszaak of de VOF die je inbrengt in de BV inbrengt) met een vergelijkbare waarde. De BV betaalt 20% (of 25%) vennootschapsbelasting over de winst van de BV. De aandeelhouders zijn aansprakelijk voor het bedrag dat zij in de onderneming hebben geïnvesteerd. Het kan echter voorkomen dat financiers om een persoonlijke borgstelling van de directeuraandeelhouder verzoeken. In dat geval is deze alsnog met zijn eigen vermogen aansprakelijk. Om een BV op te richten schakel je een notaris in. In de notariële akte wordt vastgelegd onder meer de verdeling van de aandelen onder de diverse oprichters. Omdat één en ander nogal wat tijd in beslag kan nemen, kun je overwegen je vast als BV i.o. (in oprichting) in te schrijven. Zolang de statuten echter nog niet zijn goedgekeurd, zijn wel de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk! Ook wanneer onbehoorlijk bestuur wordt geconstateerd, kunnen bestuurders aansprakelijk worden gesteld. Je kunt ook een bestaande BV kopen, denk dan wel om een balansverklaring van een accountant, anders kun je aansprakelijk gesteld worden voor schulden uit het verleden! Met betrekking tot belasting betalen is een BV vaak niet aantrekkelijker dan een eenmansbedrijf of een VOF. Bij relatief lage winsten zelfs een stuk onaantrekkelijker. Een BV oprichten kost ca. 5000 en ca. 3 tot 6 maanden. Een bestaande BV kopen is wel sneller en over het algemeen goedkoper. De onderhoudskosten van een BV zijn ook hoger dan bij een eenmanszaak, de KvK-inschrijving, de publicatieplicht en de jaarrekening zijn allemaal een paar honderd euro meer dan bij een eenmansbedrijf. b) De naamloze vennootschap (NV). De BV en de NV lijken sterk op elkaar. Ook voor de oprichting van een NV moet je naar de notaris en ook voor de oprichting van een NV heb je een verklaring van geen bezwaar nodig. Om een NV op te richten, heb je echter een startkapitaal van minstens Veldoven 7-A1 8271 RT IJselmuiden Kampen (038)-3320545 06-23873387 6

45.600,- nodig. De NV kan aandelen aan toonder uitgeven, een BV alleen aandelen op naam. c) De stichting of de vereniging. Een stichting werkt vanuit een ideële doelstelling. Waar een stichting bestuursleden en donateurs heeft, heeft de vereniging leden. Van beide mag de hoofddoelstelling niet zijn het maken van winst. Voor het opzetten van een stichting moet een notariële akte worden opgemaakt, voor het opzetten van een vereniging hoeft dat niet perse. In sommige gevallen wordt de stichting of de vereniging ook als ondernemer beschouwt, wanneer de activiteiten van de stichting of de vereniging van bedrijfmatige aard zijn. Wanneer de stichting of vereniging (deels) als onderneming wordt aangemerkt en winst maakt zal er ook vennootschapsbelasting betaald moet worden. d) De coöperatie. Een coöperatie is een vereniging die zich ten doel stelt te voorzien in 5 bepaald materiële belangen van haar leden door overeenkomsten met hen af te sluiten. Bij de coöperatie mag, anders dan bij de gewone verenigingen, winst worden uitgekeerd aan de leden. Om een coöperatie op te richten heb je tenminste twee leden nodig. Ondanks dat de coöperatie een rechtspersoon is, zijn de leden bij ontbinding ervan voor gelijke delen (tenzij anders is vastgelegd in de statuten) aansprakelijk voor eventuele tekorten. Dit noemt men de zogenaamde Wettelijk Aansprakelijkheid (WA). In de statuten van de onderneming kan echter worden vastgelegd dat de aansprakelijkheid geheel wordt uitgesloten(ua); of beperkt wordt tot een bepaald maximum (BA). Voor de oprichting van een coöperatie moet je net als bij een BV ook naar de notaris. Je hebt echter geen minimumkapitaal nodig. Fiscaal lijken BV s en coöperaties wel veel op elkaar. Beide betalen vennootschapsbelasting. Personeel Uiteraard gaat het er bij personeel in dienst nemen in eerste instantie om, dat je het juiste personeelslid voor jouw bedrijf vindt en dat de opbrengsten groter zijn dan de kosten. Die kosten kunnen aanzienlijk zijn, een fulltime medewerker tegen het wettelijk minimumloon kost per jaar ca. 19.000,- waarbij je dan bij ziekte van de werknemer het loon moet doorbetalen (maximum 1 jaar). Er zijn wel enige subsidiemogelijkheden, vooral bij het in dienst nemen van langdurig werklozen of WAO-ers, maar je betaalt zelf het leeuwendeel en loopt zelf risico. Maar goed wanneer je toch personeel nodig hebt, enkele aandachtspunten: a) Je moet je als werkgever melden bij de Belastingdienst en een Arbodienst b) Het is verstandig een schriftelijk arbeidscontract af te sluiten. c) Je moet van een werknemer een kopie van een legitimatiebewijs bewaren, een werknemer moet een loonbelastingverklaring invullen. d) Het kan verstandig zijn je bij een particuliere verzekeringsmaatschappij te verzekeren voor het doorbetalen bij ziekte van de werknemer. Een zogenaamde verzuimverzekering. e) Door de flexwet zijn er regels gesteld aan oproepkrachten, nulurencontracten en gebruik maken van steeds weer tijdelijke contacten. Als je dus niet uitkijkt heb je zo iemand in vaste dienst! Veldoven 7-A1 8271 RT IJselmuiden Kampen (038)-3320545 06-23873387 7

f) Je hebt als werkgever de plicht de wettelijke minimum loon (soms ook het CAO minimumloon, bij voorbeeld in de Horeca) en vakantiegeld uit te betalen; een salarisstrookje moet ook uitgereikt worden en je moet een salarisadministratie voeren. Gezien deze punten besteden veel werkgevers de salarisadministratie uit. g) Het wettelijk minimumloon bedraagt 1446,60 per maand voor 23 jaar en ouder. Netto is dit ongeveer 1.000,- en bij een kostwinner komt hier dan nog de heffingskorting voor de niet verdienende partner. Het minimum jeugdloon is een percentage van het minimumloon afhankelijk van de leeftijd, oplopende van 30% bij 15 jaar tot 85% bij 22 jaar. Eindconclusie Laat je niet gek maken door alle informatie. Regel de belangrijkste zaken tijdig en bespreek die met een adviseur. Je kunt ook gewoon contact opnemen met ons, via info@kloppers-advies.nl of telefoon 038-3320545 en wij regelen het samen. Veldoven 7-A1 8271 RT IJselmuiden Kampen (038)-3320545 06-23873387 8