JAARVERSLAG LEERPLICHT Regionaal leerplichtbureau BLOK Westerkwartier SCHOOLJAAR 2012-2013
Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Uitvoering van de Leerplichtwet 1969 4 Hoofdstuk 2 Uitvoering van de leerplichtwet in cijfers 9 Hoofdstuk 3 Terugblik en vooruitzien 14
Inleiding De meeste jongeren gaan gewoon naar school. Leerplichtige jongeren die niet naar school gaan, niet op een school staan ingeschreven of langdurig/regelmatig verzuimen, komen bij de leerplichtambtenaar terecht. De leerplichtambtenaar ziet er op toe dat de Leerplichtwet wordt nageleefd. Achter elke verzuimmelding van een leerplichtige jongere gaat meestal een wereld schuil waarin school, ouder(s)/verzorger(s) en/of hulpverlenende instanties in meer of mindere mate een rol spelen. De inspanningen van de leerplichtambtenaar vormen een belangrijke schakel in de begeleiding van een leerling in zijn of haar schoolloopbaan. De werkzaamheden van de leerplichtambtenaar dragen bij aan het terugdringen van verzuim, voortijdig schoolverlaten en het verbeteren van de startpositie in de maatschappij. Wettelijke verplichting Gemeente zijn wettelijk verplicht elk jaar verslag uit te brengen van de activiteiten die op het gebied van de leerplicht zijn ondernomen. Voor het onderdeel leerplicht is dit conform artikel 25, lid 1 uit de leerplichtwet 1969. Voor u ligt het eerste jaarverslag van het regionaal leerplichtbureau BLOK Westerkwartier over het schooljaar 2012 2013. Met ingang van 1 juli 2012 is BLOK Westerkwartier van start gegaan. BLOK Westerkwartier voert de leerplichtwet en de RMC wet uit voor de gemeenten Leek, Marum, Grootegast en Zuidhorn. Vanaf deze datum is het regionaal bureau verantwoordelijk geworden van het voorkomen en bestrijden van verzuim en voortijdig schoolverlaten voor de gemeenten in het Westerkwartier. Leeswijzer Het jaarverslag leerplicht 2012 2013 is in drie hoofdstukken opgedeeld. In hoofdstuk 1 is de algemene informatie over de Leerplichtwet 1969 beschreven. In hoofdstuk 2 vindt u relevante cijfers van schooljaar 2012 2013. De cijfers dienen als illustratie van de activiteiten op het gebied van leerplicht, maar ook als onderliggend materiaal voor het verder ontwikkelen, bijstellen en uitvoeren van het leerplichtbeleid. In hoofdstuk 3 blikken we terug op de activiteiten en ontwikkelingen in het schooljaar 2012 2013 en kijken we vooruit naar het schooljaar 2013 2014.
Hoofdstuk 1 Uitvoering van de Leerplichtwet 1969 Op basis van wettelijke regelgeving zijn gemeenten verplicht uitvoering te geven aan de Leerplichtwet 1969. Sinds 1 augustus 2007 is de leerplichtwet op onderdelen aangepast en uitgebreid met de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht houdt in dat jongeren tot hun 18 e jaar tenminste een HAVO, VWO of MBO diploma (minimaal niveau 2) moet halen, tenzij de jongere al een startkwalificatie heeft behaald. De kwalificatieplicht is daarmee een verlenging van de leerplicht. De aanpassing van de leerplichtwet heeft als doel schooluitval van jongeren te voorkomen en hen een degelijke positie te geven op de arbeidsmarkt. De gemeentelijke taken van de leerplichtwet bestaan uit het houden van toezicht op de naleving van deze wet. Dit toezicht is formeel opgedragen aan het college van burgemeester en wethouders, maar wordt ingevuld door de leerplichtambtenaar van de gemeente. Hij is belast met het daadwerkelijke toezicht op de naleving van de leerplichtwet. De leerplichtambtenaar heeft echter niet alleen als taak toezicht te houden op de naleving van deze wet. Hij heeft ook een zorgtaak waarin het ondernemen van preventieve acties een belangrijk onderdeel vormt in het terugdringen en/of tegengaan van schoolverzuim. 1.1. Soorten verzuim SCHOOLVERZUIM Absoluut schoolverzuim Relatief schoolverzuim Zorgwekkend verzuim Luxeverzuim Signaalverzuim Ziekteverzuim Absoluut verzuim Er is sprake van absoluut schoolverzuim op het moment dat een leerplichtige jongere niet is ingeschreven bij een school of onderwijsinstelling, zonder dat op grond van de Leerplichtwet 1969 een vrijstelling is verleend. Relatief verzuim Er is sprake van relatief schoolverzuim als een leerplichtige jongere wel is ingeschreven bij een school of onderwijsinstelling, maar geen onderwijs volgt zonder dat op grond van de Leerplichtwet 1969 een vrijstelling is verleend. Relatief verzuim is onder te verdelen in: a. Zorgwekkend verzuim Ongeoorloofd verzuim van meer dan 16 uur in vier weken les en/of praktijktijd. Dit moet verplicht door de school worden gemeld aan de leerplichtambtenaar. b. Luxeverzuim Ouder(s)/verzorger(s) die hun kinderen om niet in de leerplichtwet vastgestelde redenen vrij geven of buiten de schoolvakanties mee op vakantie nemen zonder toestemming van de schoolleiding. Dit verzuim moet door de school worden gemeld aan de leerplichtambtenaar.
c. Signaalverzuim Bij signaalverzuim gaat het om kortstondig verzuim van leerlingen, waarbij gezinsproblematiek of sociaalemotionele problemen een rol spelen. Hierbij gaat het om verzuim van minder dan 3 aaneengesloten dagen. In de meeste gevallen handelt de school dit verzuim zelf af. d. Ziekteverzuim Bij ziekteverzuim gaat het om kortdurend of langdurend verzuim van leerlingen die door ziekte niet in staat zijn de school te bezoeken. Veelvuldig ziekteverzuim kan een signaal zijn dat er meer aan de hand is met een leerling. In deze gevallen wordt op inschatting van de school een melding gedaan bij de leerplichtambtenaar. Het begrip spijbelen of vaak te laat komen wordt geclassificeerd als beginnend verzuim en kenmerkt zich door het (af en toe) zonder geldige reden afwezig zijn op school. 1.2 Kerntaken BLOK Westerkwartier Met de komst van het leerplichtbureau is het voor scholen eenvoudiger om contact met ons te zoeken. Doordat alle jongeren van het Westerkwartier bij ons kunnen worden gemeld, hoeft de school niet meer uit te zoeken welke contactpersoon is gekoppeld aan de gemeente waarin de desbetreffende jongere woonachtig is. Om het voor de scholen verder te vereenvoudigen, hebben we scholen verdeeld onder de leerplichtambtenaren. De scholen in het Westerkwartier hebben zodoende 1 leerplichtambtenaar waar zij contact mee hebben. Deze leerplichtambtenaar neemt deel aan de zorgadviesteams op de school, en als er een verzuimmelding wordt gedaan, wordt deze in behandeling genomen door de eigen leerplichtambtenaar. Deze aanpak is nieuw in het Westerkwartier en zorgt ervoor dat het voor de scholen heel duidelijk is. Ook werken alle leerplichtambtenaren als RMC traject begeleider, dus als een jongere de leeftijd van 18 jaar heeft gepasseerd, kan de school nog steeds contact hebben met de eigen leerplichtambtenaar. Deze aanpak wordt op de scholen als zeer positief ervaren. Het werk van een leerplichtambtenaar is zeer divers. Hij heeft niet alleen als taak om toezicht te houden op naleving van de leerplichtwet, maar hij heeft ook een belangrijke zorgtaak met het terugdringen en/of tegengaan van schoolverzuim als doel. De leerplichtambtenaar biedt hulp aan jongeren, ouder(s)/verzorger(s) en scholen, op het moment dat de jongere door verzuim in zijn ontplooiing wordt belemmerd. Ook wanneer er sprake is van problematisch gedrag waarop (dreigend) voortijdig schoolverlaten kan volgen, dient de leerplichtambtenaar in te grijpen. Het toezicht van de leerplichtambtenaar draagt het karakter van maatschappelijke zorg, in de zin van het beschermen en bewaken van het recht op onderwijs van de jongere. De leerplichtambtenaar kan hiervoor een aantal instrumenten inzetten. Dit kunnen zorggerelateerde instrumenten zijn, zoals doorverwijzing naar de hulpverlening, het afgeven van een signaal aan Zorg voor Jeugd Groningen of het doen van een melding bij het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Het kunnen ook handhavingsinstrumenten zijn, zoals het berispen van een leerling of ouder(s)/verzorger(s), het verwijzen van een leerling naar Bureau HALT of het opmaken van een proces verbaal. Het gebruik van deze instrumenten kan de effectiviteit van het terugleiden naar onderwijs bevorderen. De kerntaken die de leerplichtambtenaar in het kader van de leerplichtwet verplicht is om uit te voeren, zijn: 1. Het nemen van een beslissing op een beroep op vrijstelling van leerplicht: Indien de jongere op lichamelijke of psychische gronden niet geschikt is om tot een school te worden toegelaten, geeft dit recht op vrijstelling op grond van artikel 5a;
Indien de ouders overwegend bezwaar hebben tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen waarop de jongere geplaatst zou kunnen worden, geeft dit recht op vrijstelling op grond van artikel 5b; Indien de jongere als leerling van een inrichting van onderwijs buiten Nederland staat ingeschreven en deze inrichting geregeld bezoekt, geeft dit recht op vrijstelling op grond van artikel 5c. 2. Aanvragen voor vervangende leerplicht of vrijstelling van geregeld schoolbezoek (kwalificatieplicht) volgens artikelen 3a, 3b en 15. 3. Het nemen van een beslissing op verzoeken om verlof wegens gewichtige omstandigheden, indien het verlof meer dan 10 schooldagen per jaar is (tot 10 dagen is de bevoegdheid van de directeur). 4. Ontvangen van de in en uitschrijvingen van leerplichtige kinderen, de besluiten tot verwijdering van leerlingen en het aan de hand van de gemeentelijke basisadministratie controleren of alle in de gemeente woonachtige leerplichtigen op een school staan ingeschreven. 5. Ontvangen van de kennisgevingen van vermoedelijk ongeoorloofd schoolverzuim. 6. Instellen van een onderzoek, het horen van de verantwoordelijke personen en de leerling en het opstellen van een proces verbaal (dit is alleen een bevoegdheid van de buitengewoon opsporingsambtenaar) en een eventuele zorgmelding aan de Raad voor de Kinderbescherming, Zorg voor Jeugd Groningen of het Advies en Meldpunt Kindermishandeling. 7. Het vullen en onderhouden van een geautomatiseerd leerplichtregistratiesysteem. Regionaal Meld en Coördinatiefunctie Westerkwartier (RMC) De RMC wet is een aanvulling op de leerplichtwet, die voorziet in een aantal verplichtingen voor de jongere en de gemeente. De wet richt zich officieel op leerplichtigen en/of niet meer leerplichtige jongeren zonder startkwalificatie, in de leeftijd van 12 tot 23 jaar. Een startkwalificatie is een diploma dat minimaal nodig is voor een goede uitgangspositie op de arbeidsmarkt. Met andere woorden: een leerling moet met succes een opleiding hebben afgerond op minimaal MBO niveau 2, HAVO of VWO niveau. Elke jongere tussen de 12 en 23 jaar die zonder deze startkwalificatie het onderwijs verlaat wordt gezien als een voortijdig schoolverlater. De RMC wetgeving verplicht het bevoegd gezag, scholen en onderwijsinstellingen om voortijdig schoolverlaters te melden bij de woongemeente van de desbetreffende jongere. De melding moet worden gedaan als: 1. De jongere gedurende 1 maand zonder opgaaf van geldige reden de school niet meer bezoekt; 2. De jongere wordt uitgeschreven van school of van school wordt verwijderd. De meldingen worden vervolgens door de administratie getoetst aan de criteria die gelden voor de doelgroep RMC. Daarna wordt de melding doorgegeven aan de RMC trajectbegeleider die de kandidaat benadert en zo nodig een traject uitzet om teruggeleiding naar school of toeleiding naar werk te realiseren. In de begeleiding staat de cliënt centraal. Die cliënt blijft echter te allen tijde verantwoordelijk voor zijn/haar eigen traject. De trajectbegeleider is verantwoordelijk voor de dossiervorming. Kort samengevat begeleidt en bemiddelt een trajectbegeleider schoolverlaters: 1. Terug naar dezelfde school; 2. Naar een andere school, aansluitend op mogelijkheden en interesses; 3. Naar een leer werktraject, aansluitend op mogelijkheden en interesses; 4. Naar betaald werk; 5. Naar een zorgsituatie.
1.3 Overlegvormen De leerplichtambtenaren participeren in verschillende zorgadviesteams (ZAT) in de verschillende gemeenten. Het doel van deze zorgadviesteams is om in breed verband (scholen, GGD, GGZ, politie en leerplichtambtenaar) de problematiek van jongeren op scholen te bespreken, om zo snel mogelijk het meest passende traject voor een leerling uit te zetten. De ervaringen met de zorgadviesteams worden zeer positief bevonden, vooral omdat de leerplichtambtenaren een preventieve adviesrol kunnen vervullen in de zorgadviesteams. Daarnaast blijkt dat zij eerder betrokken worden bij leerlingen met (dreigende) verzuimproblematiek. De leerplichtambtenaren van BLOK Westerkwartier participeren in de volgende zorgadviesteams: ZAT RSG de Borgen locatie Wolborg Grootegast ZAT RSG de Borgen locaties Olde en Nijeborg Leek ZAT RSG de Borgen locatie Lindenborg Leek ZAT AOC Terra Oldekerk ZAT AOC Terra Groningen ZAT Gomarus College Zuidhorn ZAT Lauwers College Grijpskerk Naast de zorgadviesteams nemen de leerplichtambtenaren ook deel aan andere vakgerelateerde overlegvormen: Overleg Openbaar Ministerie en leerplichtambtenaren uit de provincie; Multidisciplinair overleg CJG Westerkwartier Bovendien houden de leerplichtambtenaren op verschillende scholen leerplichtspreekuur of RMC+ spreekuur. Het doel van de leerplichtspreekuren op het Voortgezet Onderwijs is dat het beginnend verzuim zo snel mogelijk aangepakt en teruggedrongen wordt. In de praktijk is namelijk gebleken dat wanneer er sprake is van veel verzuim, het steeds moeilijker wordt om de leerling binnenboord te houden. Hierbij dreigt de leerling een voortijdig schoolverlater te worden. Tijdens het RMC+ spreekuur op het Middelbaar Onderwijs worden zowel leerlingen die nog leerplichtig zijn als leerlingen die 18 jaar en ouder zijn gesproken. Door de deelname aan het ZAT en het houden van de spreekuren zijn de leerplichtambtenaren steeds meer aanwezig binnen de scholen. Hierdoor is de samenwerking met de scholen erg geïntensiveerd en proberen we steeds eerder in het stadium van verzuim in te grijpen om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. De leerplichtambtenaren houden leerplichtspreekuur op de volgende scholen: AOC Terra Oldekerk (vmbo) Gomarus College Zuidhorn Verschillende locaties van RSG de Borgen Lauwerscollege Grijpskerk De leerplichtambtenaren houden RMC+ spreekuur op de volgende scholen: Menso Alting College Groningen AOC Terra Groningen
Hoofdstuk 2 Uitvoering van de leerplichtwet in cijfers Bij BLOK Westerkwartier komen verschillende soorten verzuimmeldingen binnen. In dit hoofdstuk worden naast algemene informatie ook de verschillende soorten meldingen en de acties van de leerplichtambtenaren van schooljaar 2012 2013 inzichtelijk gemaakt. 2.1 Algemene cijfers De vier gemeenten in het Westerkwartier telden in schooljaar 2012 2013 46 basisscholen voor het primair onderwijs, waarvan 22 protestants christelijke, 20 openbare en 4 gereformeerde scholen. Gemeente OBS CBS GBS Grootegast 4 6 1 Leek 6 5 1 Marum 5 3 0 Zuidhorn 5 8 2 Totaal 20 22 4 Tabel 1: aantal basisscholen per gemeente Daarnaast zijn er vier scholen met zes locaties voor het voortgezet onderwijs gevestigd in het Westerkwartier. In de gemeente Leek zijn er twee locaties van RSG de Borgen (algemeen voortgezet onderwijs) gevestigd. Hier is het vmbo, havo, vwo, gymnasium en technasium te volgen. In de gemeente Zuidhorn is een locatie van het Gomarus College (gereformeerd voortgezet onderwijs) en een locatie van het Lauwers College (christelijk voortgezet onderwijs) gevestigd. Op het Gomarus College in Zuidhorn kunnen leerlingen het vmbo tl tot hun diploma volgen, het vmbo basis en vmbo kader tot en met het tweede jaar en havo/vwo tot en met het derde jaar. Daarna kunnen de leerlingen hun schoolloopbaan op de locatie Groningen vervolgen. Op het Lauwers College kunnen leerlingen op de locatie in Grijpskerk het volledige vmbo en de eerste twee leerjaren van havo/vwo volgen. In de gemeente Grootegast is een locatie van RSG de Borgen en een locatie van AOC Terra (algemeen voortgezet onderwijs). Op de locatie van RSG de Borgen in Grootegast kunnen leerlingen terecht die het vmbo of de havo volgen. Op de locatie van AOC Terra in Oldekerk kunnen leerlingen het vmbo groen volgen. Sluiting scholen Ondanks de primaire doelstelling van de gemeenten om de scholen in kleinere kernen zoveel mogelijk te behouden, is afgelopen schooljaar gebleken dat het voor schoolbesturen niet mogelijk is kleine scholen open te houden. Dit betekent dat in het schooljaar 2012 2013 OBS de Toermalijn in Den Horn, GBS de Regenboog in Aduard en GBS 't Klimop in Enumatil hun deuren hebben gesloten. Vanaf schooljaar 2013 2014 zal ook CBS Visvliet Pieterzijl worden gesloten. Daarnaast zien we dat steeds meer scholen een samenwerkingsverband aangaan en gefuseerd worden. Zo is per 1 augustus 2012 CDS de Oleander gefuseerd met OBS de Gavehoek uit Oostwold en gaan zij samen verder onder de naam SWS Gavelander. Per 1 augustus 2013 is CBS Adewerth gefuseerd met OBS Goeman Borgesius uit Aduard en gaan zij verder als SWS Aduard. En per 1 augustus 2012 zijn ook OBS de Til en CBS 't Fundament in Boerakker gefuseerd, en zij gaan verder onder de naam SWS De Klimboom.
2.2 Uitvoering leerplicht schooljaar 2012 2013 in cijfers Uit de leerplichtadministratie kan relevante beleidsinformatie worden gehaald. Het regionaal leerplichtbureau BLOK Westerkwartier nu één schooljaar actief. Daarom is het niet mogelijk de cijfers te vergelijken met voorgaande jaren. In het schooljaar 2013 2014 kunnen we de cijfers vergelijken met het schooljaar 2012 2013 en de eerste conclusies vanuit de cijfers trekken. 2.2.1. Verzuimaantallen Wanneer een leerplichtambtenaar wordt ingeschakeld bij (dreigend) verzuim, voortijdig schoolverlaten, bemiddeling of handhaving, wordt er een leerplichtdossier geopend voor de desbetreffende leerling. Dit betekent dat alle handelingen van de leerplichtambtenaar, correspondentie, afspraken en interventies worden geadministreerd in het leerplichtdossier van de desbetreffende leerling. De inhoud van een dossier is zeer uiteenlopend van aard en kan variëren van het verlenen van een vrijstelling op grond van lichamelijke en/of psychische oorzaken tot aan complexe en langdurige bemiddelingssituaties, schorsingen en/of verwijdering van leerlingen. In het laatste geval betreft het meestal leerlingen met complexe opvoedings en/of gedragsproblematiek die naast het contact met de leerplichtambtenaar ook vaak in aanraking zijn geweest met jeugdhulpverlening, politie of justitie. Schooljaar Aantal 2012 2013 253 dossiers School jaar 2012 2013 Totaal Relatief Absoluut Luxe verzuim Ziekte/zorg Aanvraag vrijstelling verzuim verzuim verzuim 253 193 4 20 26 10 Tabel 1 totalen verzuim schooljaar 2012-2013 Toelichting tabel 1 totalen verzuim schooljaar 2012-2013 In bovenstaande tabel wordt het aantal verzuimmeldingen naar soort weergegeven. Hoewel het onderdeel luxeverzuim volgens de wet onder de noemer relatief verzuim valt, is het luxeverzuim in deze tabel door ons wel uitgesplitst. De reden hiervoor is dat het bij luxeverzuim om een andersoortige problematiek gaat dan bij relatief verzuim. In gevallen van luxeverzuim wordt door de leerplichtambtenaar streng opgetreden naar ouder(s)/verzorger(s). Het uitsplitsen geeft daarnaast een goed beeld van toe of afname van het aantal gevallen van luxeverzuim. In tabel 1 is te zien dat we vooral verzuimmeldingen ontvangen over relatief verzuim, dit is de meest voorkomende vorm van verzuim op de scholen. Dit schooljaar hebben we vier gevallen van absoluut verzuim gehad. Dit betekent dat een kind niet ingeschreven is op een school. Het kan verschillende oorzaken hebben. De ouders/verzorgers van een kind zijn altijd verantwoordelijk voor de inschrijving van hun kind bij een school. Het absoluut verzuim is één van onze hoogste prioriteiten omdat elk kind in Nederland recht heeft op onderwijs. Wij proberen dan ook door bemiddeling, een kind zo snel mogelijk weer op een school ingeschreven te hebben. Mochten ouders hierin niet willen meewerken, dan kan er een proces verbaal tegen ouders worden opgemaakt. Het aantal gevallen van luxe verzuim staat dit schooljaar op 20. Vanaf 1 januari 2013 hebben we voor elke melding van luxe verzuim een proces verbaal opgemaakt. We willen een duidelijk signaal afgeven aan ouders dat luxe verzuim niet geaccepteerd wordt. Ook zijn er 26 gevallen van ziekte/zorgverzuim gemeld. In eerste instantie is ziekteverzuim een aangelegenheid voor de school, omdat dit geen ongeoorloofd verzuim is. Toch is ziekteverzuim vaak lastig te hanteren voor scholen. Bij sommige leerlingen kan dit verzuim zo hoog oplopen dat de studievoortgang bedreigd wordt. De schoolarts/verpleegkundige de aangewezen persoon om met de leerling en ouders in gesprek te gaan over het ziekteverzuim. Als de ouders niet met de schoolarts/verpleegkundige in gesprek
willen of als de school twijfelt of het verzuim geoorloofd is dan wordt de leerling bij de leerplichtambtenaar aangemeld. De scholen, GGD en leerplicht werken in Groningen volgens het model 'Ziekteverzuim van leerlingen, een gezamenlijke zorg' opgesteld door het Centrum voor Jeugd en Gezin.
2.2.3 Resultaten interventies leerplichtambtenaar Acties leerplichtambtenaar 2012 % 2013 Bemiddeling/preventie en 52 20,55% plaatsing in regulier/speciaal onderwijs Officiële waarschuwing en 98 38,74% plaatsing in regulier/speciaal onderwijs Vertrokken uit de gemeente 13 5,14% Plaatsing (ambulante) zorg 2 0,79% Plaatsing in justitiële instelling Proces Verbaal 29 11,46% Halt afdoening 4 1,58% Toekenning vrijstelling/ extra 15 5,93% verlof/gedoogbeschikking Nog in behandeling 22 8,70% Overig (valse melding/geoorloofd verzuim/niet leerplichtig/hoogsthaalbaar) 18 7,11% Totaal 253 100% Tabel 3: acties leerplichtambtenaar Toelichting tabel 3: acties leerplichtambtenaar Naar aanleiding van een verzuimmelding onderneemt een leerplichtambtenaar actie. De aard van de actie hangt af van de reden van het verzuim. In een aantal verzuimgevallen neemt de leerplichtambtenaar de bemiddelende rol op zich, waardoor plaatsing in regulier/speciaal onderwijs mogelijk wordt gemaakt of wordt gestimuleerd. Vaak zijn bij een verzuimmelding meerdere instanties betrokken. Het is dan van belang dat er tussen alle betrokken partijen goede afspraken worden gemaakt over de terugkoppeling van de acties die door de verschillende betrokken instanties worden gemaakt. 2.2.4 Proces verbaal Een leerplichtambtenaar kan een proces verbaal tegen een leerling en/of de ouder(s)/verzorger(s) laten opmaken. In het schooljaar 2012 2013 werd er aangifte gedaan bij de jeugdagenten van het politiebureau in Leek welke dan de verdachte verhoorde en het opgemaakte proces verbaal opstuurde naar het OM. De leerplichtambtenaren hebben het afgelopen jaar hun BOA diploma behaald en zijn inmiddels door de korpschef van de Koninklijke Nederlandse Politie Dienst beëdig., Zij mogen nu ook zelf een proces verbaal opmaken. Het proces verbaal wordt afgehandeld door een kinderrechter bij het Openbaar Ministerie in Groningen. De leerplichtambtenaar wordt voor de leerplichtzitting opgeroepen om als getuigedeskundige te fungeren. Aantal processen verbaal Schooljaar Totaal Relatief Absoluut Luxe verzuim verzuim verzuim 2012 2013 29 17 2 10 Toelichting tabel 6 aantal processen-verbaal Tabel 6: aantal processen verbaal
In het schooljaar 2012 2013 hebben we in totaal 29 keer een proces verbaal opgemaakt. Het Openbaar Ministerie heeft de leerplichtambtenaren de opdracht gegeven om tijdig proces verbaal op te maken zodat er vroeg ingegrepen kan worden. Dit kan als waarschuwing door bijvoorbeeld een voorwaardelijke straf te geven of over te gaan tot gedwongen hulpverlening in de vorm van Jeugdreclassering. Vanaf 1 januari 2013 maken we voor iedere melding van luxe verzuim direct een proces verbaal op. Ouders laten hun kinderen in feite doelbewust spijbelen door op vakantie te gaan buiten de schoolvakanties. We willen door een duidelijke, harde aanpak een signaal aan de ouders afgeven in de hoop het luxe verzuim te laten verminderen.
Hoofdstuk 3 Terugblik en vooruitblik 3.1 Terugblik 2012 2013 Leerplichtbureau BLOK Westerkwartier Het schooljaar 2012 2013 stond in het teken van het opstarten van het nieuwe leerplichtbureau BLOK Westerkwartier. Op 1 juli 2012 is het leerplichtbureau formeel van start gegaan. En elke gemeente in het Westerkwartier heeft toen de taken voortvloeiend uit de Leerplichtwet 1969 en de RMC wet en regelgeving overgedragen aan de gemeente Grootegast. Door de overdracht hebben scholen te maken gekregen met verschillende leerplichtambtenaren, maar inmiddels heeft elke leerplichtambtenaar zijn vaste scholen. Scholen, ketenpartners, ouders en jongeren weten ons steeds beter te vinden, waardoor samenwerking intensiveert. Met de start van het leerplichtbureau is er op iedere gemeentepagina een link geplaatst naar de website van de gemeente Grootegast. Daar staat heel duidelijk vermeld wat het BLOK Westerkwartier doet. We merken dat deze informatie wordt gelezen doordat veel ouders en ook jongeren, uit zichzelf, contact met ons opnemen als ze vragen hebben. Ook worden de voorlichtingsfolders die we hebben ontwikkeld over verlof en verzuim, als positief ervaren door scholen en ouders. Vertraging nieuw leerplichtsysteem Voor de start van het leerplichtbureau is afgesproken dat er een nieuw leerplichtsysteem zou worden aangeschaft. De aanleiding hiertoe was tweeledig. Ten eerste had leverancier PinkRoccade laten weten dat het huidige administratiesysteem niet meer zal worden onderhouden. Voor Centrix(het pakket van Leek) geldt hetzelfde. Ten tweede is er een korting toegepast op de formatie in verband met te verwachten efficiency voordeel op met name de administratie doordat er met één systeem gewerkt zou kunnen worden. Doordat bepaalde koppelingen niet gemakkelijk gerealiseerd konden worden heeft de aanschaf langer op zich laten wachten. De verwachting is dat we met ingang van het nieuwe kalenderjaar 2014 werken met het nieuwe systeem. Hierdoor is het voor de administratie eenvoudiger om informatie uit het systeem te halen. Ook kunnen we dan beter acties ondernemen om het voortijdig schoolverlaten nog verder terug te dringen. Buitengewoon Opsporingsambtenaar In het schooljaar 2012 2013 werd er aangifte gedaan bij de politie als de leerplichtambtenaren een proces verbaal op wilden maken. De politie nodigde de verdachte(n) dan uit voor het verhoor en verzond het proces verbaal vervolgens naar het Openbaar Ministerie. De leerplichtambtenaren hebben in het afgelopen schooljaar hun BOA certificaat behaald. Hierdoor veranderd de huidige werkwijze. De leerplichtambtenaren zijn inmiddels beëdigd door de korpschef en mogen nu zelf een verdachte verhoren en een proces verbaal opmaken. Dit zal resulteren in een nog meer lik op stukbeleid omdat de schakel politie ertussenuit gehaald kan worden. De verdachten kunnen eerder voorgeleid worden voor de rechter en de benodigde hulp kan eerder ingezet worden zodat de jongere weer eerder kans heeft op een succesvolle schoolcarrière. 3.2 Vooruitblik 2013 2014 Intensivering samenwerking basisscholen In het schooljaar 2013 2014 willen we de samenwerking met de basisscholen intensiveren door middel van het brengen van een bezoek aan de basisscholen. Met sommige basisscholen hebben we minder contact terwijl daar soms het verzuim al begint. We willen graag preventief ingrijpen om zo op latere
leeftijd het voortijdig schoolverlaten te voorkomen. Daarom willen we dit schooljaar alle basisscholen in het Westerkwartier bezoeken om kennis te maken met de directie. Tijdens dit bezoek bespreken wat we elkaar kunnen bieden in het bestrijden van verzuim en voortijdig schoolverlaten. Registratie verwijsindex 'Zorg voor Jeugd' Het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd is bedoeld om de signalen van zorg over een gezin of een persoon, die afgegeven worden door de ketenpartners, te combineren. Op het moment dat twee partijen een signaal hebben afgegeven zal er een match ontstaan, en zullen beide partijen van elkaar weten dat ze betrokken zijn. Zo is het afstemmen van de juiste zorg gemakkelijker. Ook is het dan eenvoudiger om een zorgoverleg te organiseren omdat de betrokken partijen bekend zijn. In het signaleringssysteem wordt geen inhoudelijke informatie over de zorgen vermeld. Het dient er alleen voor om aan te geven welke partijen betrokken zijn. De leerplichtambtenaren hebben in het afgelopen schooljaar regelmatig een signaal afgegeven in Zorg voor Jeugd. De leerplichtambtenaar kan dan zien welke instanties nog meer betrokken zijn bij een kind of jongere en hiermee de afstemming zoeken. Als er meerdere instanties bij een kind of jongere betrokken zijn wordt er een multidisciplinair overleg georganiseerd waarin een plan van aanpak wordt gemaakt en taken worden verdeeld. Ongeoorloofd schoolverzuim kan een indicatie zijn dat de jongere te maken heeft met verdergaande problematiek. Schoolverzuim is bovendien een voorspeller van het voortijdig schoolverlaten van de school. Jongeren die veelvuldig spijbelen of uitgevallen zijn, lopen een groter risico om in aanraking te komen met criminaliteit. Vanaf het schooljaar 2013 2014 zullen we voor elke leerling, die via een verzuimmelding gemeld wordt en minimaal 16 uur in 4 weken gespijbeld heeft, een signaal afgeven in Zorg voor Jeugd. Als een leerling minimaal 16 uur in 4 weken spijbelt dan is een school verplicht om een verzuimmelding bij de leerplichtambtenaar te doen. Pilot 'Werkschool' In 2010 is er een landelijk initiatief Werkschool gestart met het doel deze in regio s uit te voeren. In de provincie Groningen heeft dit geleid tot de vorming van een brede initiatiefgroep die de wens en de mogelijkheden voor een Werkschool Groningen verkent. Uit de verkenning komt naar voren dat er in de provincie Groningen voldoende draagvlak is om te starten met een pilotfase. Er zal een pilot starten met een beperkt aantal partijen in de 3 arbeidsmarktregio s van de provincie Groningen. Er is bewust gekozen om niet aan te sluiten bij de landelijke stichting Hier worden trajecten ingekocht en wordt er een casemanager ingesteld. Deze wordt bekostigd van de Wajonggelden, maar de Wajong komt te vervallen. In Groningen wil de werkschool proberen om door middel van vroegsignaleren in overleg met betrokken partijen te komen tot een goed toekomstplan voor jongeren die niet zonder extra hulp de arbeidsmarkt op kunnen. Samengevat gaat het om jongeren uit het praktijkonderwijs en het speciaal voortgezet onderwijs die geen perspectief hebben op doorleren. Zij worden gekoppeld aan vacatures uit het bedrijfsleven. Het gaat in de meeste gevallen om jongeren die goed zijn in routinematige werkzaamheden en daarvoor ook vaak sterk gemotiveerd zijn. Dergelijke banen zijn er genoeg, alleen vinden deze jongeren en werkgevers elkaar niet altijd. De werkschoolformule kent drie doelen: 1. meer jongeren aan het werk helpen, 2 vergroten van de vraag naar deze jongeren vanuit de regionale arbeidsmarkt en 3 lagere uitvoeringskosten en minder uitkeringen. Dat kan worden gerealiseerd door bestaande geldstromen samen te brengen in de Werkschool, deze te ontschoten en gericht in te zetten. Werk is hier leidend en het geld volgt de leerling/de jongere. Dat is de kern van de Werkschool Groningen. De werk school wordt geen school met personeel en een administratie. Het is een virtuele organisatie met slechts enkele personeelsleden die bemiddelen tussen bedrijven en leerlingen. In het schooljaar 2013 2014 beginnen we binnen het Westerkwartier met een pilot waarin BLOK Westerkwartier zal participeren. Pilot 'MDO CJG'
In het schooljaar 2013 2014 zullen de leerplichtambtenaren deelnemen aan het multidisciplinair overleg binnen het CJG Westerkwartier. In en rond het CJG werken professionals met verschillende achtergronden en expertise met elkaar samen. Om optimaal gebruik te maken van deze samenwerking én elkaars expertise vindt elke twee weken een multidisciplinair overleg plaats. Hieraan nemen naast de leerplichtambtenaar deel: algemeen maatschappelijk werker, consulent voor mensen met een beperking, jeugdarts, jeugdverpleegkundige 4 12 jaar, wijkverpleegkundige 0 4 jaar, zorgcoördinator van Zorg voor Jeugd Groningen, jongerenwerk en een medewerker van Bureau Jeugdzorg. Professionals kunnen, middels een inbrengformulier, een casus voorleggen aan het MDO voor advies. In eerste instantie wordt dit gestart als een pilot. Een eerste evaluatie zal plaatsvinden in januari 2014. Nieuwsbrief Om het Leerplichtbureau nog meer bekendheid te geven zullen we in het schooljaar 2013 2014 samen met de afdeling communicatie onderzoeken of we een online nieuwsbrief kunnen samenstellen en uitbrengen. Naast het informeren en op de hoogte houden van ontwikkelingen binnen het Leerplichtbureau kan de nieuwsbrief ook een rol spelen in het opbouwen en het in stand houden van de relatie met onze ketenpartners. Luxe verzuim In het schooljaar 2013 2014 zullen de leerplichtambtenaren hun aandacht blijven geven aan het bestrijden van luxe verzuim. De opdracht vanuit het Openbaar Ministerie is om voor elke dag luxe verzuim direct een proces verbaal op te maken. Nog niet alle scholen melden het luxe verzuim bij de leerplichtambtenaar. We willen hier tijdens ons bezoek aan de basisscholen aandacht aan besteden. Daarnaast zullen de leerplichtambtenaren de dag voor en na de schoolvakanties steekproefsgewijs een aantal scholen benaderen om te informeren of er sprake is van vermoedelijk luxe verzuim.