PEDAGOGISCH PLAN VAN AANPAK VVE VOORSCHOOL 2015 1
INHOUDSOPGAVE 2 HOOFDSTUK 1- INLEIDING 3 HOOFDSTUK 2- PEDAGOGISCHE DOELSTELLINGEN 4 EMOTIONELE VEILIGHEID 4 PERSOONLIJKE COMPETENTIE 4 SOCIALE COMPETENTIE 5 NORMEN EN WAARDEN 5 HOOFDSTUK 3- OVERIG 6 2
HOOFDSTUK 1- INLEIDING Pedagogische kwaliteit binnen SRK Dit is het pedagogisch plan van aanpak van VVE Voorschool leuk Vliegende Vis. LEUK Vliegende Vis is onderdeel van LEUK Ypenburg en Stichting Rijswijkse Kinderopvang (SRK). Er zijn drie belangrijke pedagogische beleidsdocumenten binnen SRK: Pedagogische Visie. Hierin wordt beschreven welke pedagogische doelstelling SRK zichzelf stelt. Het is de basisvisie van SRK. Pedagogisch Plan van Aanpak (PPA). Een PPA is een kindercentrum specifieke en praktische uitwerking van de pedagogische basisvisie van SRK. In het PPA benadrukt een kindercentrum haar eigenheid. Kwaliteitsboeken. Deze handboeken zijn een digitaal naslagwerk voor pedagogisch medewerkers (pmw ers) waarin alle ondersteunende processen, beleid, formulieren en werkinstructies staan die nodig zijn om de pedagogische doelstellingen te kunnen bereiken. Voor wie is het PPA Het PPA is voor de pmw ers. Het is een borging van het pedagogisch handelen. In het PPA staan pedagogische afspraken en uitgangspunten. Het PPA is onlosmakelijk verbonden met de Pedagogische visie van SRK. Pedagogische visie en Pedagogisch plan van aanpak zijn een combinatie! Het PPA wordt aan ouders gecommuniceerd in gesprekken, ouderavonden en nieuwsbrieven, is zichtbaar op de website en altijd opvraagbaar in het kindercentrum. Over VVE Voorschool LEUK Vliegende Vis Voorschool LEUK Vliegende Vis is een VVE Voorschool, dat wil zeggen dat er met een speciale methode (Puk en Ko) gewerkt wordt aan de voor- en vroegschoolse educatie. De kinderen komen 4 dagdelen per week om het programma te volgen. De ouders worden betrokken bij de uitvoering van het programma en van hen wordt verwacht dat zij regelmatig in de groep van hun kind aanwezig zijn. Er is ook een speciaal thuisprogramma voor de ouder en kind. Doel is om het kind goed voor te bereiden op de basisschool zodat het een zo optimaal mogelijke start kan maken aldaar. Informatie over het ontwikkelingsprogramma Puk en Ko is te vinden op www.pukenko.nl Voorschool LEUK Vliegende Vis werkt nauw samen met basisschool De Startbaan. Deze school werkt met de methode Schatkist.. Puk en Ko en Schatkist sluiten goed op elkaar aan. De teams van voorschool en basisschool worden ondersteund door het HCO in scholing en coaching om een goede doorgaande leerlijn te implementeren. 3
Voorschool LEUK Vliegende Vis heeft 4 groepen met 16 kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar. Voorschool LEUK Vliegende Vis is gehuisvest in het schoolgebouw van OBS De Startbaan, Böttgerwater 21 in Den Haag Ypenburg. HOOFDSTUK 2- PEDAGOGISCHE DOELSTELLINGEN Hoe werkt het team van Voorschool LEUK Vliegende Vis aan de vier pedagogische doelstellingen die beschreven staan in de pedagogische visie van SRK? EMOTIONELE VEILIGHEID We zorgen er voor dat ieder kind zich welkom voelt, we begroeten ieder kind met de naam. We praten met de kinderen zowel individueel als in groepsverband. We reageren op non-verbale signalen en benoemen de gevoelens van kinderen. Goed contact met ouders vinden we heel belangrijk. We nemen tijd voor een goede overdracht en geven bij de breng- en haalmomenten ook inhoudelijke informatie aan ouders. De wenperiode start met een eerste bezoek aan de groep waarbij mama of papa (of verzorger) ook mee komt en blijft. Voorts maken we afspraken met de ouder om het kind een dagdeel of een gedeelte hiervan te brengen en dan weg te gaan. Afhankelijk van het gedrag van het kind blijft het hierbij of worden er verdere afspraken gemaakt. We maken ouders enthousiast voor de ouderkamer om met andere ouders en/of instanties over pedagogische thema s te praten. We hebben nauwe contacten met de basisschool en werken aan een doorlopend pedagogisch klimaat en een doorlopende leerlijn. Elke ruimte kent verschillende hoeken waarin kinderen gericht kunnen spelen. In iedere hoek komen dan ook verschillende aspecten van de ontwikkeling van een kind terug. Te denken valt aan een huishoek, een puzzelhoek, een hoek met materiaal op het gebied van ontluikende gecijferdheid en ontluikende geletterdheid als ook een hoek voor fantasie spel en bouwmateriaal. Voorts is er in elke groep is een familiemuur aanwezig. We maken gebruik van dagritmekaarten zodat kinderen het dagritme herkennen en weten wat er gaat gebeuren. Het dagritme geeft rust en structuur. We bieden kinderen veiligheid en structuur door regels en grenzen te stellen. Er wordt gewerkt met thema s vanuit het ontwikkelingsprogramma Puk en Ko. PERSOONLIJKE COMPETENTIE Er is veel aandacht voor de creatieve talenten van de kinderen. Een aantal thema s wordt afgesloten met een kunst en cultuurweek. Foto s en kunstwerken van de kinderen worden duidelijk opgehangen of tentoongesteld. We bieden binnen kaders kinderen regelmatig alternatieven en helpen ze bij het maken van keuzes of moedigen ze aan tot nieuwe activiteiten en het onderzoeken van spelmaterialen. We moedigen kinderen aan te vertellen over thuis. De ruimten zijn zo ingericht dat kinderen gestimuleerd worden zelf hun gang te gaan. We stimuleren zo de zelfredzaamheid. 4
Door middel van de nieuwsbrief, de foto s en informatie op de website brengen we ouders op de hoogte van activiteiten en ontwikkelingen van hun kind. Voor elk ontwikkelingsniveau en voor elk ontwikkelingsgebied is gepast spelmateriaal aanwezig. Het spelmateriaal is heel en compleet zodat het kinderen uitdaagt tot succes ervaringen. Tijdens de dagelijkse kringgesprekken en aan tafel spreken we bijzonderheden van de dag door en stimuleren we kinderen om zelf keuzes te maken. Door het structureel aanbieden van activiteiten uit Puk en Ko worden kinderen in hun brede ontwikkeling gestimuleerd. We dagen hen uit te experimenteren met creatieve materialen en kunstwerken tentoon te stellen aan de muur, in onze digitale fotoalbums en op de expositieborden. SOCIALE COMPETENTIE We stimuleren kinderen actief om met elkaar in contact te komen en begeleiden hen in het leren spelen met elkaar. We stimuleren kinderen tot zorg voor elkaar. We vieren met aandacht de verjaardagen van kinderen. Kinderen worden aangemoedigd om zich verantwoordelijk te voelen naar elkaar door te troosten, te helpen of excuses aan te bieden en niemand buiten te sluiten, De pedagogisch medewerkers hebben een voorbeeld functie in sociaal gedrag. We informeren ouders over de gedragsregels in de groepen. Tijdens individuele oudergesprekken praten wij over de ontwikkeling van het kind en het gedrag wat het kind laat zien in de groep. Dit doen we in ieder geval 2 keer per jaar naar aanleiding van KIJK observaties (kind volgsysteem). Naar de basisschool kennen wij een warme overdracht. Er kan ook een warme overdracht plaats vinden in bijzondere omstandigheden. Zowel binnen als buiten zijn de ruimtes zo ingericht dat kinderen elkaar ontmoeten maar dat er ook ruimte is voor terugtrekken en individueel spel. Bij activiteiten leggen wij de nadruk op het proces en niet op het eindresultaat. Kinderen krijgen de rust en de ruimte om dingen uit te proberen. NORMEN EN WAARDEN We leren kinderen met aandacht en respect elkaar tegemoet te treden. We voeren kringgesprekken over respect en onderlinge verschillen. We hebben aandacht voor andere culturen. De pmw ers vermijden gesprekken met ouders over de kinderen in hun bijzijn. Zij zullen ouders uitnodigen om in een andere ruimte over het kind rustig te kunnen communiceren. We leren kinderen zorgvuldig om te gaan met de ruimte en het materiaal. De pedagogisch medewerkers hebben daarin een voorbeeld functie. Er is spelmateriaal gericht op de verschillende rollen (man/vrouw) en diverse bevolkingsgroepen. Ook zijn er boeken over verschillende landen en culturen. We maken gebruik van themaboeken over scheiding, verlies, ziekenhuis, emoties enzovoort. We gebruiken daarbij de handpop Puk om kinderen uit te nodigen om te 5
praten over belangrijke gebeurtenissen. We zingen liedjes bij het hanteren van rituelen, (eten, opruimen, uitzwaaien van mama of papa, afsluiten van de dag). HOOFDSTUK 3- OVERIG OBSERVEREN EN OUDERGESPREKKEN Het welbevinden en de ontwikkeling van ieder kind staan centraal. Dit wordt inzichtelijk middels de KIJK registraties die wij 2 keer per jaar uitvoeren (april en oktober). De uitslag van deze observaties wordt uiteraard met de ouders besproken (mei en november) alsook binnen de groep van het kind. Er wordt bewust gekeken naar de competenties van het kind op het gebied van de zelfredzaamheid, spelontwikkeling, spraaken taal ontwikkeling, ontluikende gecijferdheid en ontluikende geletterdheid, grove en fijne motoriek, tekenontwikkeling, de cognitieve ontwikkeling, omgaan met jezelf en anderen. Naast voorgenoemde is er uiteraard ook veel aandacht voor het eigen maken van normen en waarden. De pedagoog (Staf PW) van SRK komt -wanneer ondersteuning voor de pedagogische medewerker gewenst is- kinderen observeren (met toestemming van ouders). Het gaat dan om de interactie tussen pmw ers en kinderen. Hiervan wordt verslag gemaakt en er komt een feedbackgesprek. Het team wordt structureel gecoacht door VVE coaches. STAMGROEPEN Voorschool LEUK Vliegende Vis heeft 4 groepen met 16 kinderen. WENNEN Voor het wennen zijn meestal één à twee dagdelen voldoende, maar indien gewenst kan hiervan afgeweken worden. Hoe het wennen eruit ziet, is afhankelijk van de leeftijd en de aard van het kind, of uw kind al andere kinderen in de groep kent, of een broer/zusje de voorschool reeds bezocht of de pmw ers al bekend zijn, enzovoort. Voor de eerste keer worden kind en ouder uitgenodigd samen te komen en te blijven. Een ouder maakt op deze manier kennis met de pmw ers van de groep, de activiteiten, de andere kinderen, de dagindeling kortom het reilen en zeilen van de groep. MEDIABELEID Wij maken geen gebruik van televisie en minimaal gebruik van de computer. Wij willen kinderen graag aan hun talenten laten werken op een actieve manier. Met sport en spel, met zingen, muziek maken, (voor)lezen en met creatieve middelen experimenteren. Maar er zijn uitzonderingen. Af en toe wordt er wel gebruik gemaakt van educatieve spelletjes op de computer die aansluiten bij de VVE methode. Uiteraard onder toezicht van de pmw ers en in beperkte mate. 6
GEZONDE VOEDING EN TRAKTATIES Voorschool LEUK Vliegende Vis besteedt aandacht aan gezonde voeding. Voor alle kinderen wordt er in de ochtend vers fruit en wat te drinken klaargemaakt. We vinden het belangrijk dat aan tafel zitten een gezellige gebeurtenis is. Mocht een kind allergisch zijn, een dieet volgen of vanwege geloof of overtuiging bepaalde voedingsmiddelen niet eten, dan houden we daar rekening mee. Ouders kunnen zelf eventueel vervangende voedingsmiddelen meenemen. Het traktatiebeleid ziet er als volgt uit: Als een kind jarig is, wordt daar speciale aandacht aan besteed. Het ritueel van dit feest vieren, vinden wij belangrijk. Er worden slingers opgehangen, er wordt een feestmuts gemaakt en liedjes gezongen en de kinderen mogen trakteren. In het kader van de gezondheid van het kind willen wij geen snoep zoals spekkies, lollies, schuimpjes, marshmallows, drop en chips laten trakteren. OPLEIDINGEN, PEDAGOGISCHE ONDERSTEUNING, TRAININGEN Pmw ers van Voorschool LEUK Vliegende Vis zijn volledig gediplomeerd. Zij hebben een SPW3 opleiding en zijn VVE gecertificeerd. Daarnaast krijgen zij op de volgende manieren ondersteuning: Eens per zes weken een gesprek met de VVE-coach en het locatiehoofd over de omgang met kinderen, ouders, elkaar, het PPA, het methodisch werken met Puk en wat verder ter tafel komt. Begeleiding op de werkvloer van een VVE-coach. Pmw'ers krijgen -indien gewenst- ondersteuning van de pedagogen (staf PW) van de SRK. Indien noodzakelijk kan met instemming van ouders en staf pedagogisch werk van de SRK een beroep worden gedaan op specifieke expertise van bijvoorbeeld het consultatiebureau, het bureau Jeugd en Gezin of andere externe hulpinstanties. Pmw ers kunnen boventallig aangevuld worden op de groep met een vrijwilliger of een stagiaire. Pmw ers ondersteunen elkaar in hun omgang met de kinderen. SRK heeft een eigen opleidingsinstituut. Deze biedt aan pmw ers diverse opleidingen die aansluiten bij het pedagogisch gedachtegoed van Voorschool LEUK Vliegende Vis. Basistrainingen zijn: signalering kindermishandeling, kinder-ehbo en BHVbedrijfshulpverlening. ACHTERWACHT Voorschool LEUK Vliegende Vis heeft een achterwachtregeling. Een achterwacht is een volwassene die in geval van nood kan inspringen bij de begeleiding van de kinderen. 7
Het locatiehoofd is de achterwacht. Bij afwezigheid zijn de andere locatiehoofden van Ypenburg achterwacht. Indien nodig kan de clustermanager worden ingeschakeld. Voorts kan er een achterwacht gebeld worden op een van de andere kindercentra in Ypenburg. Binnen enkele minuten kan er een collega van een locatie aanwezig zijn. Bij speciale activiteiten/feesten zijn er soms meer kinderen dan op de aanwezigheidslijst staan. Wij zorgen dan altijd dat er duidelijk met ouders gecommuniceerd wordt wanneer zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun kind en wanneer de pmw ers deze taak weer van hen overnemen, zodat de veiligheid van de kinderen geborgd is. Ouders en schoolleiding zijn hiervan op de hoogte. CALAMITEITEN In Voorschool LEUK Vliegende Vis zijn we goed voorbereid op calamiteiten. Zo is er een ontruimingsplan volgens NEN normen en vinden regelmatig oefeningen plaats. In geval van ontruiming is elke pmw er op de hoogte van de gang van zaken. Daarnaast werkt elke groep met een sleutelhangerring. Hieraan worden sleutelhangers opgehangen met de foto s van alle aanwezige kinderen en pmw ers van die dag. Voor de omgang met deze ring is een speciaal protocol. Dagelijks zijn er voldoende BHV en EHBO geschoolde krachten aanwezig binnen de locatie. TRANSPARANTIE Wij willen ouders graag laten weten hoe we met hun kinderen omgaan. Voorts vinden we het belangrijk met ouders in gesprek te blijven over hoe zij dit ervaren. Daarnaast nodigen we de ouders continu uit om met enige regelmaat mee te draaien in de groep. We vinden dit zelfs zeer gewenst. KWALITEITS SCREENING De centrale vraag van het pedagogisch plan van aanpak is: Hoe optimaliseert Voorschool LEUK Vliegende Vis de interactie tussen pmw ers en kinderen als het gaat om welbevinden, ontwikkeling, emotionele veiligheid, persoonlijke competentie, sociale competentie en het eigen maken van normen en waarden. Deze vraag evalueren wij jaarlijks binnen het team van Voorschool LEUK Vliegende Vis en heeft continu de aandacht. VIEROGEN PRINCIPE De hele SRK hanteert het vier ogen principe volgens de wettelijke regeling. SRK heeft samen met de pmw ers afgesproken om transparant naar elkaar te zijn en elkaar aan te spreken op de beroepshouding. SRK zorgt voor meer dan één pmw er op de groep. Mocht het kindaantal dit niet toelaten dan zorgen wij dat er geregeld een leerkracht komt meekijken of meeluisteren. Voor meer informatie kunt u terecht op https://www.kinderopvang-plein.nl 8