Arm en schouderoefeningen bij verwijderen van okselklieren
Als uit het onderzoek van de schildwachtklier is gebleken dat deze uitzaaiingen heeft, dan is verwijdering van (een deel) van de okselklieren noodzakelijk. Als gevolg van het verwijderen van de lymfeklieren in de oksel kan de beweeglijkheid van de schouder en arm na de operatie verminderd zijn. Meestal is dit een tijdelijke vermindering. Arm en schouderoefeningen kunnen het herstel van die beweeglijkheid verbeteren (zie bijgevoegde oefeningen). U kunt het beste de dag na de operatie beginnen met de oefeningen 1, 2 en 3. Afhankelijk van uw klachten kunt u verder gaan met de daaropvolgende oefeningen. U hoeft niet bang te zijn dat door de oefeningen de wond opengaat of de hechtingen zullen loslaten. Voor de oefeningen is het volgende belangrijk: Probeer uw oefeningen een aantal keren per dag te doen. Met name herhaling zorgt ervoor dat de mobiliteit van uw arm verbetert. Het is het beste dat u elke oefening ongeveer 5 tot 10 keer uitvoert. Zorg dat u hierbij geen pijn heeft, terwijl u toch maximaal beweegt. Een rekgevoel bij de oefeningen is geen probleem, maar het mag niet pijnlijk worden. Elke rek kunt u vier tot vijf tellen vasthouden, terwijl u rustig blijft doorademen. Bij de oefeningen is een goede houding van het bovenlichaam en de schouders belangrijk. Dus ga goed rechtop zitten, geen afhangende schouders, maar deze eerder iets naar achteren trekken. Let op dat u bij de oefeningen niet met de armen gaat veren. Ook na afloop van het oefenen mag u geen pijn hebben. Is dit wel het geval? Oefen dan de volgende keer iets rustiger. Als u bij de chirurg komt voor de uitslag van de operatie bespreekt hij met u de beweeglijkheid van uw arm en u geeft u zo nodig een verwijzing naar de fysiotherapie. 2
U zult merken dat na een okselklieroperatie het gevoel in de huid langs de wondranden en aan de binnenkant en/of achterzijde van de bovenarmen ontbreekt of sterk verminderd is. Dit komt doordat een deel van de gevoelszenuwen in het wondgebied zijn doorgesneden. Wondgenezing Omdat uw okselklieren zijn verwijderd, kan het zijn dat er tijdens de operatie een drain (slangetje) wordt achterlaten. De drain voert dan overtollig wondvocht in de oksel af. De drains worden verwijderd voordat u naar huis toe gaat. Het komt geregeld voor dat er zich later toch nog wondvocht vormt. Dit merkt u doordat er een zwelling plaatsvindt in de oksel. Dit kan een drukkend, vervelend gevoel geven. U zult merken dat de armoefeningen minder soepel gaan. Dit vocht kan met een injectienaald afgezogen worden. Hiervoor kunt u contact opnemen met de verpleegkundige. Het wegzuigen is een pijnloze en eenvoudige handeling. Het wegzuigen gebeurt op de polikliniek. Lymfoedeem Als gevolg van het weghalen van de okselklieren is er in de toekomst kans op het ontstaan van lymfoedeem. Informatie hierover vindt u in de folder Lymfoedeem bij kanker van het KWF. 3
Oefeningen Oefening 1 Beweeg uw arm gestrekt voorwaarts. Als u nog een wonddrain heeft, ga dan niet verder naar boven dan de tekening aangeeft. Oefening 2 Bij deze oefening uw armen langs uw lichaam laten hangen. Vervolgens een aantal keren uw schouders optrekken en weer ontspannen. Oefening 3 Uw handen achter uw rug in elkaar houden. Vervolgens uw armen gestrekt omhoog brengen. Oefening 4 Ga een stukje (15 cm) van de muur staan en krabbel met beide handen tegelijkertijd langs de muur naar boven. 4
Oefening 5 Uw handen in elkaar vouwen. Daardoor wordt uw arm aan de geopereerde kant gesteund. Uw armen zo ver mogelijk gestrekt omhoog brengen. Oefening 6 Uw handen achter uw oren tegen uw achterhoofd leggen en vervolgens uw vingers ineen strengelen. Houd uw ellebogen eerst ontspannen naar voren en breng ze daarna zo ver mogelijk naar achteren. Oefening 7 Staande tegen de muur beide armen zijwaarts omhoog brengen, zo hoog u kunt. Uw handen blijven contact houden met de muur. Oefening 8 Leg uw handen zo laag mogelijk op uw rug en schuif ze langs uw rug naar boven. 5
6 Vragen U kunt met vragen, gevoelens van onrust of klachten in de periode tussen de controles altijd bij de verpleegkundige of uw huisarts terecht.
7
Adres en telefoonnummers Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Mammacareverpleegkundigen (B58) Telefoon (024) 365 71 12 (bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 16.30 uur) Website: www.cwz.nl 8 G597 / 06-15