Jaarverslag 2013 Stichting Prago Avondschool Vestigingen in Amersfoort, Houten, Leidsche Rijn, Nieuwegein en Utrecht
Jaarrekening 2013 84658 / Stichting Prago, te Utrecht INHOUDSOPGAVE Bestuursverslag: Algemeen instellingsbeleid Bestuursverslag Prago Financieel beleid Pagina: 3 4 44 Jaarrekening: Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 49 Balans per 31 december 2013 51 Staat van baten en lasten 2013 53 Kasstroomoverzicht 2013 54 Toelichting op de te onderscheiden posten van de balans 55 Toelichting op de te onderscheiden posten van de staat van baten en lasten 57 Verbonden partijen 60 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen 61 Niet uit balans blijkende verplichtingen 62 Ondertekening bestuur 63 Overige gegevens: (Voorstel) bestemming van het resultaat Gebeurtenissen na balansdatum Controleverklaring 65 66 67 Bijlagen: Specificatie balans en exploitatie posten Staat van baten en lasten 2013 per locatie 70 71 Versie: Concept 0.1, 28 februari 2014 2
Jaarrekening 2013 84658 / Stichting Prago, te Utrecht ALGEMEEN INSTELLINGSBELEID Inleiding In dit jaarverslag wordt aandacht besteed aan de financiële activiteiten van Stichting Prago in het jaar 2013. Jaarrekening De in dit verslag opgenomen jaarrekening 2013 van Stichting Prago is opgesteld door Dyade Utrecht. Deze jaarrekening is gecontroleerd door accountantskantoor EY Kernactiviteiten en Beleid Onder het bevoegd gezag van Stichting Prago, met bevoegd gezag nummer 84658, vallen de onderstaande locaties: Utrecht Leidsche Rijn Nieuwegein Amersfoort Bestuur/Oranje Fonds Groeiprogramma Houten Doelstelling van de organisatie Stichting Prago is de school voor basiseducatie aan volwassen met een licht verstandelijke beperking en laaggeletterden in de provincie Utrecht. Prago wil kwetsbare mensen ondersteunen en hen zelfredzamer en zelfverzekerder maken en meer laten participeren in de samenleving. Juridische structuur De rechtspersoonlijkheid van het bevoegd gezag is een stichting. Stichting Prago is op 30 mei 1984 opgericht en is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Utrecht onder dossiernummer 41181111. Bestuurssamenstelling Het bestuur is ultimo 2013 als volgt samengesteld: Voorzitter : Secretaris : Penningmeester : Overige bestuursleden : Dhr. J. Bergstra Dhr. P. Frankort Dhr. K. Gerritsen Dhr. D. Verstegen Versie: Concept 0.1, 28 februari 2014 3
Inhoud bestuursverslag Voorwoord 1. Wat is Prago? Organisatie 1.1 Ontstaan en oprichting 1.2 Maatschappelijk vraagstuk 1.3 Missie 1.4 Organisatiestructuur 1.5 Samenwerkingspartners 2. Voor wie? Doelgroep 2.1 Doelgroepbeschrijving 2.2 Belangen en behoeftes van de doelgroep 2.3 Werving en toeleiding 2.4 Verloop van het aantal cursisten 2.5 Opbrengsten en resultaten 3. Wat doen we? Onderwijs en sociale activiteiten 3.1 Onderwijs 3.2 Sociale activiteiten 4. Hoe werken we? Werkwijze, leermiddelen en ICT 4.1 Werkwijze 4.2 Methodisch materiaal 4.3 ICT en digitale leermiddelen 5. Wie werken er? Personeel en vrijwilligers 5.1 Beroepskrachten en vrijwilligers 5.2 Functies en dienstverbanden 5.3 Vrijwilligers en stagiaires 5.4 Deskundigheidbevordering 6. Waar zitten we? Vestigingen 6.1 Centrale staf 6.2 Lokale vestigingen 6.3 Nieuwe vestigingen
7. Hoe presenteren we ons? Communicatie, pr en werving 7.1 Kernboodschap en doelgroepen 7.2 Middelen 7.3 Wervingsactiviteiten 8. Wat kost het? Financiën 8.1 Financiële administratie en beheer 8.2 Fondsenwervingsbeleid 8.3 Bestedingsbeleid 8.4 Vermogensbeleid Bijlagen 1. Aantal cursisten 2. Opbrengsten en resultaten 3. Samenwerkingspartners en samenwerkingsverbanden 4. Communicatie, pr en werving 5. Subsidiënten en donateurs 6. Organigram 7. Bestuur 8. Raad van Advies 9. Medewerkers 10. Adres- en contactgegevens
Voorwoord Voor u ligt het Jaarverslag 2013 van Stichting Prago Avondschool. Met dit jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over het beleid en de activiteiten van het afgelopen jaar, zoals deze door het bestuur en de medewerkers van Prago zijn uitgevoerd. Daarnaast beoogt dit verslag de lezer een goed beeld te geven van waar het bij Prago om draait: het geven van basiseducatie aan bijzondere groepen volwassenen in de Utrechtse samenleving. Prago levert als maatschappelijk betrokken organisatie een bijdrage aan het verbeteren van de positie van met name laagopgeleide, en dus kwetsbare volwassenen, waaronder mensen met een licht verstandelijke beperking en laaggeletterden. Prago wil, door middel van het aanbieden van uiteenlopende cursussen basiseducatie, een bijdrage leveren aan het vergroten van de zelfredzaamheid en het bevorderen van de maatschappelijke participatie van haar cursisten. Vanuit deze missie wil Prago een bijdrage leveren aan het verder terugdringen van laaggeletterdheid en laaggecijferdheid in de Nederlandse samenleving. Prago bestaat op basis van financiële bijdragen van de gemeenten Utrecht, Amersfoort, Nieuwegein en Houten, maar zeker net zo belangrijk is de grote inzet van betrokken medewerkers, waaronder een groot aantal vrijwilligers. Vanaf deze plaats past daarom het uitspreken van waardering en dank voor hun inzet en betrokkenheid tijdens het afgelopen jaar. Utrecht, maart 2014 Jan Bergstra, voorzitter Emil "Zodra ik pas geslaagd ben voor het rijbewijs is tekstverwerking, internet en mail ook belangrijk."
1. Wat is Prago? Organisatie Bereikt in 2013 Nieuwe conceptstatuten opgesteld Eerste zelfevaluatie bestuur Ambities voor 2014 Opstellen bestuurs- en directiereglement Aansluiten bij Governance Code W&MD 1.1 Ontstaan en oprichting Pra-g-o staat voor Pra-ktisch g-ericht o-nderwijs. Op 30 mei 1984 is Stichting Prago (Praktisch Gericht Onderwijs) opgericht. 1.2 Maatschappelijk vraagstuk In Nederland, een land met een van de hoogste ontwikkelingsniveaus ter wereld, is het mogelijk dat 1,3 miljoen volwassenen niet voldoende kunnen lezen en schrijven om zelfstandig mee te doen met de samenleving. Hun gebrek aan (algemene) ontwikkeling belemmert hen in hun dagelijks functioneren. Juist de tegenstelling tussen het (hoog)opgeleide deel van de samenleving en deze groep functioneel analfabeten, maakt de kloof dieper en de overbrugging moeilijker. Het beheersen van basisvaardigheden als lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden is een voorwaarde voor elk individu om zich te kunnen handhaven, te ontwikkelen en om te participeren in de samenleving. Toegang tot, en gebruik kunnen maken van verschillende informatiebronnen is belangrijk en wordt steeds belangrijker. 1.3 Missie Prago wil dat laagopgeleide en kwetsbare volwassenen kunnen meekomen en meedoen in de samenleving. Prago draagt daaraan bij door middel van diverse cursussen basiseducatie met de nadruk op lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden, in een laagdrempelige locatie. Prago levert daarmee een bijdrage aan het geletterd maken van haar doelgroep en daarmee aan het terugdringen van laaggeletterdheid en laaggecijferdheid in de Nederlandse samenleving. Voor een beschrijving van de visie en doelstellingen: zie Activiteitenplan 2014. 1.4 Organisatiestructuur 1.4.1 Bestuur Het bestuur van Stichting Prago vormt sinds de oprichting in 1984 het bevoegd gezag van Prago Avondschool en bestaat eind december 2013 uit vier leden (voorzitter, secretaris, penningmeester en een algemeen bestuurslid). Bestuursleden hebben een zittingsduur van vier jaar. De samenstelling van het bestuur is in 2013 niet gewijzigd.
In 2013 heeft het bestuur tien maal vergaderd. Aan de orde waren o.a. de jaarlijks terugkerende onderwerpen als het jaarverslag, de jaarrekening, het activiteitenplan + begroting, het personeelsbeleid en de huisvesting. Speciale aandacht ging in 2013 uit naar thema's als fondsenwerving, governance code en nieuwe statuten. Zo zijn er o.a. nieuwe conceptstatuten opgesteld en is er een start gemaakt met een bestuurs- en directiereglement. Op 30 mei 2013 heeft een Evaluatiegesprek 2012 plaatsgevonden tussen het bestuur en de directeur. Van dit gesprek is een verslag opgenomen in het stichtingsarchief. Op 12 december 2013 heeft een Zelfevaluatie 2013 van het bestuur plaatsgevonden. Van deze evaluatie is een verslag opgenomen in het stichtingsarchief. 1.4.2 Raad van Advies De Raad van Advies geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het bestuur. De leden zijn gekozen op grond van hun expertise op het gebied van bestuur, financiën en/of (speciaal) onderwijs en zijn benoemd voor een zittingstermijn van twee jaar, met de mogelijkheid één maal herbenoemd te worden. De Raad bestaat eind 2013 uit drie leden. De samenstelling van de Raad is in 2013 niet gewijzigd. De Raad heeft in 2013 twee maal vergaderd. Op 14 maart 2013 over het jaarverslag en activiteitenplan, gezamenlijk met het bestuur. Op 10 oktober 2013 over het groeiplan. Hierover is schriftelijk advies uitgebracht. 1.4.3 Centrale staf en lokale vestigingen Prago is een platte organisatie, bestaande uit een kleine centrale staf en vijf lokale vestigingen. De centrale staf bestaat uit een directeur, een onderwijskundig beleidsmedewerker, een ICTcoördinator, een communicatiemedewerker en een administratief medewerker. Elke vestiging wordt aangestuurd door een docent met coördinerende taken. De coördinerend docenten hebben regelmatig gezamenlijk een coördinatorenoverleg waarin het onderwijskundig beleid en de werkafspraken op elke vestiging op elkaar worden afgestemd. Op een Prago-vestiging werken één, twee of drie beroepskrachten (docenten) en ca. zes tot tien vrijwilligers met specifieke taken, zoals cursistbegeleider, ICT-vrijwilliger, conciërge of taalambassadeur (ex-laaggeletterde). Remy "Ik heb veel geleerd het afgelopen jaar". 1.5 Samenwerkingspartners Op bestuurlijk niveau participeert Prago in diverse overlegorganen. Prago heeft een uitgebreid netwerk van relaties in de provincie en in de gemeenten. Deze relaties en contacten worden in de eerste plaats onderhouden door de directeur van Prago. Op lokaal niveau is de coördinator van de vestiging verantwoordelijk voor het onderhouden van het netwerk van samenwerkingspartners.
1.5.1 Landelijke samenwerkingspartners Landelijk Platform Avondscholen (LPA) Prago is aangesloten bij het Landelijk Platform Avondscholen (LPA) waarin een twintigtal avondscholen in Nederland verenigd is. Deze stichting is opgericht om de belangen van het avondonderwijs aan volwassenen met een leerbeperking en/of leerachterstand te behartigen en hun positie te verbeteren. Het Landelijk Platform Avondscholen is in 2013 één maal bijeen geweest en heeft gesproken over Gezamenlijk te organiseren activiteiten Afstemming van de interne communicatie Oranje Fonds Groeiprogramma Prago is in juni 2012 geselecteerd voor deelname aan het Oranje Fonds Groeiprogramma, een driejarig training- en coachingstraject voor maatschappelijke organisaties die hun lokale initiatief willen laten groeien. NB Met nadruk dient hier vermeld te worden dat de ontvangen middelen in het kader van het Groeiprogramma alleen ingezet kunnen worden ten behoeve van kwaliteitsverbetering en uitbreiding met nieuwe vestigingen. In 2013 hebben de directeur van Prago en de coördinator van Prago Nieuwegein deelgenomen aan diverse bijeenkomsten van het Groeiprogramma en in vanuit hun rol als projectleider en onderwijskundig beleidsmedewerker de in 2012 geschreven groeistrategie uitgebouwd tot een Groeiplan 2013-2015. Het groeiplan omvat een kwalitatieve en kwantitatieve groei. Kwalitatief: de ontwikkeling van uniforme leertrajecten en toetsen (standaardisatie van werkwijze) het ontwikkelen van trainingen en lesmateriaal voor vrijwilligers het invoeren van een database voor de cursistadministratie en een cursistvolgsysteem de ontwikkeling van een wervingsbrochure, nieuwsbrief en promotiefilm Kwantitatief de groei van het aantal vestigingen, en daarmee ook een groei van het aantal cursisten en vrijwilligers Bezoek van koning Willem-Alexander aan Prago Koning Willem-Alexander bracht op 28 november 2013 een bezoek aan Prago locatie Nieuwegein. De Koning sprak achtereenvolgens met bestuur, docenten en vrijwilligers, en cursisten. De cursisten waren in groepjes aan het werk. Hij toonde zich zeer geïnteresseerd in de werkwijze en de toekomst van Prago. Aanleiding voor het bezoek was onze deelname aan het Oranje Fonds Groeiprogramma. Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima zijn beschermpaar van het Oranje Fonds. 1.5.2 Regionale samenwerkingspartners Taal voor het Leven, regio Utrecht (van Stichting Lezen en Schrijven) Prago participeert sinds januari 2013 in de Utrechtse pilot van Taal voor het Leven, een project van Stichting Lezen en Schrijven, dat als doel heeft om meer laaggeletterden te bereiken en naar een hoger lees- en schrijfniveau te helpen.
Taal voor het Leven ontwikkelt trainingen voor vrijwilligers en stelt nieuw lesmateriaal beschikbaar, zowel online als op papier. 2013 De directeur en onderwijskundig beleidsmedewerker hebben in 2013 diverse bijeenkomsten van Taal voor het Leven bijgewoond Zo n 20 (van de 35) cursistbegeleiders/vrijwilligers hebben een (basis)training gevolgd 1.5.3 Lokale samenwerkingspartners Klankbordgroep Laaggeletterdheid gemeente Utrecht In de klankbordgroep Laaggeletterdheid participeren Taal voor het Leven, Taal Doet Meer, Bibliotheek Utrecht en Prago. In 2013 heeft de directeur van Prago deelgenomen aan diverse bijeenkomsten van de klankbordgroep laaggeletterdheid diverse bijeenkomsten van de projectgroep Week van de Alfabetisering 2013 (sept. 2013) Taalcoach in de Bieb, Utrecht Prago participeert sinds januari 2013 in Taalcoach in de Bieb, een project van Taal Doet Meer, Bibliotheek Utrecht, Gilde Utrecht, Prago en Stichting Lezen en Schrijven, regio Utrecht. Het project Taalcoach in de bieb stelt zich ten doel de taalvaardigheid van Utrechtse laaggeletterden te vergroten door ondersteuning van taalcoaches in de bibliotheek. De taalcoaches zijn vrijwilligers die worden ondersteund door deskundige beroepskrachten, waarbij zij gebruikmaken van methodieken die hun waarde hebben bewezen. In 2013 heeft de directeur van Prago deelgenomen aan het overleg van de stuurgroep zijn vier leesgroepjes gestart bij Prago Utrecht (twee) en Prago Leidsche Rijn (twee) heeft de onderwijskundig beleidsmedewerker deelgenomen aan overleg en projecten van Taalcoach in de Bieb, waaronder medewerking aan een boek met verhalen door Utrechtse auteurs, onder leiding van Karin Giphart. In dit boek komen Utrechtse deelnemers aan trajecten voor laaggeletterden aan het woord. Het verschijnt in april 2014. Taalaanbiedersoverleg Prago participeert in de overleggroep van Utrechtse Taalaanbieders onder leiding van Taal voor het Leven om het taalaanbod binnen de regio te coördineren en in kaart te brengen, eventuele blanke plekken in de doelgroepenkaart te lokaliseren en in te vullen. Maatschappelijke stages, Nieuwegein In het kader van de door de overheid ingestelde maatschappelijke stages voor leerlingen in het voortgezet onderwijs, neemt Prago in Nieuwegein deel aan de MAS Nieuwegein, Vianen, IJsselstein en Lopik, een project van Stichting Welzijn Nieuwegein. In 2013 zijn enkele stagiaires actief geweest bij Prago Nieuwegein. Projectgroep Laaggeletterdheid, Amersfoort Prago neemt deel aan de projectgroep Laaggeletterdheid, een samenwerkingsverband van gemeente, sociale werkvoorziening, bibliotheek en diverse taalaanbieders.
Netwerk vrije tijd voor verstandelijk gehandicapten,houten In Houten bestaat het Netwerk Vrije tijd voor verstandelijk gehandicapten in Houten. Aan dit overleg nemen deel: Van Houten en Co, De Wilg, MEE-UGV, WMO-Loket Via Houten, Reinaerde en Prago. De activiteiten voor verstandelijk gehandicapten in Houten worden onder de naam Onbeperkt Meedoen! georganiseerd door de deelnemende partijen, onder coördinatie van Van Houten en Co.
2. Voor wie? Doelgroep Bereikt in 2013 Invoeren van evaluatiegesprek en evaluatieformulier Ambities voor 2014 Resultaat- en effectmeting van cursustrajecten 2.1 Doelgroepbeschrijving De doelgroep van Prago bestaat uit (jong)volwassenen, al dan niet in Nederland geboren: die niet in het bezit zijn van een startkwalificatie (geen diploma MBO-niveau 2 of hoger) met leerbeperkingen (licht verstandelijke beperking) met leerachterstanden (laaggeletterden) die zich willen ontwikkelen op het gebied van lezen, schrijven, rekenen of digitale vaardigheden en die niet terecht kunnen in het reguliere volwassenenonderwijs. 2.2 Belangen en behoeftes van de doelgroep Voor de doelgroep is het van belang: Een baan te krijgen, te behouden of een betere baan te krijgen; Zich zelfverzekerder te voelen; Zelfredzaam te zijn; Toegelaten te worden tot een vervolg(beroeps)opleiding, bijv. het ROC; Kennis te ontwikkelen of een bepaald kennisniveau te onderhouden. Prago helpt hen door met de cursist te werken aan: Vaardigheden die direct toepasbaar zijn in het werkzame of sociale leven van de cursist; Meer eigenwaarde en meer zelfvertrouwen; Meer zelfrespect en meer respect voor anderen; Het aangaan en onderhouden van sociale contacten buitenshuis; Meer deelname aan (georganiseerde) activiteiten in de samenleving; Een opstap naar een vervolgopleiding of werk. 2.3 Werving en toeleiding Prago werft nieuwe cursisten via mond-tot-mondreclame van cursisten en via partnerorganisaties die als doorverwijzer fungeren. Omdat een groot deel van de doelgroep beperkt gebruik maakt van het geschreven woord, wordt vooral aan de begeleidende organisaties bekendheid gegeven over het bestaan en de mogelijkheden van Prago. Organisaties die als doorverwijzer fungeren zijn bijvoorbeeld:. Zorgorganisaties voor mensen met een (licht) verstandelijke beperking, zoals woonvoorzieningen, werk- en dagbesteding, vrijetijdsbesteding en ambulante diensten. Welzijnsorganisaties, gericht op de doelgroep van laaggeletterden, zoals maatschappelijk werk, sociaal-cultureel werk, opbouwwerk, buurthuizen en wijkcentra, jeugdzorg, reclassering en GGZ.
Onderwijsorganisaties voor basiseducatie aan volwassenen, zoals scholen voor VSO, praktijkonderwijs, MBO, ROC s, instituten voor volwasseneneducatie en expertisecentra. Overige organisaties zoals sociale werkvoorziening, CWI/UWV en bedrijven. Omgekeerd verwijst Prago ook door naar bovenstaande organisaties als blijkt, bijvoorbeeld tijdens een intakegesprek, dat de aankomende cursist beter af is bij een andere organisatie. Het verhaal van Olaf Olaf is 32 jaar. Hij volgt een cursus Engels. Olaf werkt als hulpconciërge op een grote scholengemeenschap. Zijn hobby s zijn voetbal kijken, paardrijden en hij is gek op Ierland. Eigenlijk wil hij Gaelic leren spreken, maar daarvoor zijn geen cursussen, dus doet hij Engels. Hij gaat graag naar de Engelse pub, daar oefent hij zijn Engels. Het feit dat hij een cursus doet, geeft hem veel zelfvertrouwen. Zijn sociale leven is verbeterd. 2.4 Verloop van het aantal cursisten Het cursistenaantal is in 2013 licht gedaald ten opzichte van 2012. Het aantal per 31 december 2013: 149 cursisten (t.o.v. 158 cursisten in 2012), verdeeld over vijf vestigingen. Deze lichte daling wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het stopzetten van de subsidie door de gemeenten De Bilt, Lopik, Vianen, Woerden, IJsselstein en Zeist, waar Prago steeds enkele cursisten uit had. In 2013 zijn 43 nieuwe cursisten ingeschreven en 52 cursisten uitgeschreven. Een overzicht van het aantal cursisten bijlage 1. 2.5 Opbrengsten en resultaten 2.5.1 Evaluatiegesprek Elk cursusjaar vindt een evaluatiegesprek plaats tussen de cursist en de docent. Tijdens dit gesprek wordt de mate van tevredenheid besproken en op een formulier ingevuld. Prago streeft hierbij naar 90% aantoonbare tevredenheid van de cursisten over het geleverde educatieve aanbod. In 2013 hebben 169 cursisten het evaluatieformulier ingevuld. De evaluatie is in hoge mate positief door de cursisten ingevuld. Een overzicht van de evaluaties bijlage 2. In 2014 zal het evaluatieformulier worden uitgebreid en zal naast de tevredenheid ook het behaalde resultaat van de cursus worden meegenomen.
2.5.2 Beschrijven en meten van onderwijsresultaten In het kader van het Oranje Fonds Groeiprogramma worden per vakgebied leerlijnen beschreven door de onderwijskundig beleidsmedewerker. In ontwikkeling is een digitaal cursistvolgsysteem waarin de resultaten van de cursist (zowel in beschrijvende vorm als cijfermatig) kunnen worden verzameld. Aan het einde van het cursusjaar (in juni) vindt jaarlijks een certificaatuitreiking plaats met vermelding van de succesvol (d.w.z. cijfer 6 of hoger) afgeronde cursustrajecten. Een cursist die geen voldoende resultaat heeft behaald voor een afsluitende toets of daar niet is aan toegekomen, ontvangt een certificaat met alleen vermelding van deelname aan de cursus, zonder vermelding van de succesvol afgelegde onderdelen (modules), maar met vermelding van een toelichting of beschrijving in woorden. Marco "Kom jaarlijks eens kijken hoe het gaat op school. Dat geeft een goede indruk en kan onderlinge communicatie verbeteren.
3. Wat doen we? Onderwijs en sociale activiteiten Bereikt in 2013 Henk Westbroek trofee voor het project Taalcoach in de Bieb Ambities voor 2014 Pilot met nieuwe werkwijze 3.1 Onderwijs 3.1.1 Doorlopende individuele cursustrajecten In 2013 zijn er 66 lesavonden geweest, gedurende 39 weken, elke maandag- of dinsdagavond en donderdagavond, uitgezonderd de schoolvakanties. Op de vijf vestigingen van Prago is gedurende het gehele jaar hetzelfde cursusaanbod verzorgd. Cursisten kunnen in een individueel leertraject diverse vakken volgen op hun eigen niveau en in hun eigen tempo. Een overzicht van het gerealiseerde cursusaanbod (individueel lesprogramma) bijlage 2. 3.1.2 Vakgroepjes Naast de doorlopende individuele cursustrajecten hebben cursisten de mogelijkheid deel te nemen aan een vakgroepje. In een vakgroepje wordt klassikaal lesgegeven en volgen vijf à zes cursisten hetzelfde lesprogramma. De vakgroepjes vinden plaats tijdens de reguliere lesavonden en duren meestal 30-45 minuten. Vakgroepjes van het afgelopen cursusjaar waren: Aanvankelijk lezen Begrijpend lezen NT2 spreekvaardigheid Engelse spreekvaardigheid Digitale vaardigheden Vier leesgroepjes i.h.k.v. het project Taalcoach in de Bieb i.s.m. Bibliotheek Utrecht (twee bij Prago Utrecht en twee bij Prago Leidsche Rijn) Opleiden van taalambassadeurs In dit laatste vakgroepje worden cursisten opgeleid tot Taalambassadeur (ex-laaggeletterde). De docenten van Prago hebben hiervoor de cursus Train de Trainer van CINOP gevolgd. 3.1.3 Certificering Vanaf het cursusjaar 2012-2013 is het examen vervangen door een doorlopende toetsing en is het diploma vervangen door een certificaat. Dit certificaat heeft als doel de cursist te motiveren en het zelfvertrouwen van de cursist te vergroten. 3.1.4 Overige cursusactiviteiten Taal voor het Leven Prago participeert sinds eind 2012 in de Utrechtse pilot van Taal voor het Leven, een project van Stichting Lezen en Schrijven, dat als doel heeft om meer laaggeletterden te bereiken en naar een hoger lees- en schrijfniveau te helpen.
In 2013 zijn ongeveer dertig Prago-vrijwilligers getraind en is nieuw lesmateriaal ontwikkeld, zowel online als papieren lesmaterialen. Voor Prago betekent dit een geweldige kans en nieuwe mogelijkheden om de doelgroep op verschillende manieren les te geven. Taalcoach in de Bieb Een ander project waarin Prago sinds eind 2012 participeert is Taalcoach in de Bieb. Dit is een samenwerkingsproject van Taal doet Meer, Bibliotheek Utrecht, Gilde Utrecht en Prago. Het doel is om meer taallessen in de bibliotheek te laten plaatsvinden, gegeven door vrijwilligers. Voor de Prago-cursisten is de drempel naar de bibliotheek in veel gevallen iets te hoog. Daarom komt de bibliotheek voor de leesgroepen naar Prago. Ali "Ik vind de Prago een perfect avondschool er word met iedereen rekening gehouden. De keuzen worden alle tijd goed gemaakt mede door cursisten en leeraar." 3.2 Sociale activiteiten 3.2.1 Jaarlijkse excursie Jaarlijks wordt een excursie in de provincie Utrecht georganiseerd. Op 22 juni 2013 is een bezoek gebracht aan de binnenstad van Utrecht. Er is een stadswandeling gemaakt onder leiding van een gids van Gilde Utrecht en het Gemeentelijk Archief is bezocht. 60 cursisten en 16 medewerkers afkomstig van alle Prago-vestigingen namen deel aan de excursie. 3.2.2 Kerstactiviteiten Elke Prago-vestiging organiseert jaarlijks haar eigen kerstactiviteit. Voor en met de cursisten wordt een gezellig programma op de locatie voorbereid en uitgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn de kerstbingo, met voor iedereen een prijs, een bezoek aan de lokale kerstmarkt, een kerstavond met optredens van cursisten en docenten waarbij er wordt gezongen en er gedichten worden voorgedragen. De kerstactiviteiten vonden dit jaar plaats op maandag 16 en dinsdag 17 december 2013.
4. Hoe werken we? Werkwijze, leermiddelen en ICT Bereikt in 2013 Leerlijn voor lezen Leerlijn voor schrijven PRIS (Prago Informatie Systeem) t.b.v. cursistadministratie Ambities voor 2014 Leerlijn voor rekenen Leerlijn voor ICT Effectmeting via leerlijnen in cursistvolgsysteem 4.1 Werkwijze Elke cursist volgt een individueel leertraject. De lessen zijn afgestemd op de leervraag en het niveau van de cursist. Elke cursist werkt aan de hand van een portfolio individueel aan zijn eigen vak(ken), in zijn eigen tempo en op zijn eigen niveau. Onderdelen van het individueel leertraject zijn: Intakegesprek (kennismaking) Introductieles (vaststellen van de leerwensen, de leermogelijkheden en de leerdoelen) Introductie van het portfolio De cursus (aan de hand van het portfolio) Evaluatie (beschrijven en vaststellen van de onderwijsresultaten) De lessen zijn praktisch van opzet en gericht op de praktijk van alle dag. Er wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de directe leef- en werksituatie van de cursist. Voor een uitgebreide beschrijving van de Prago werkwijze, zie Activiteitenplan 2014. 4.1.1 Leerlijnen In 2013 zijn door de onderwijskundig beleidsmedewerker de leerlijnen voor de vakgebieden lezen en schrijven ontwikkeld. De leerlijnen zijn gebaseerd op de Standaarden en Eindtermen Volwasseneneducatie. Deze standaarden zijn gebaseerd op de beschrijvingen van de niveaus 1F en 2F van het referentiekader Meijerink. Daarbij is nog een extra instroomniveau beschreven onder niveau 1F. Er zijn drie niveaus: Instroom, 1F en 2F. Voor Prago-cursisten zijn er zogenaamde plateaus geformuleerd. Op weg naar de verschillende niveaus is steeds een niveaubeschrijving toegevoegd, zodat cursisten kunnen zien dat ze wel degelijk vooruitgang maken, ook al kunnen ze misschien niet in een jaar een heel niveau opschalen. 4.2 Methodisch materiaal 4.2.1 Schriftelijk materiaal Prago maakt gebruik van een groot aantal schriftelijke leermiddelen. Deze worden doorlopend kritisch beoordeeld, op hun bruikbaarheid getest en waar nodig vervangen. De laatste jaren is vooral een aantal basisschoolmethoden vervangen door nieuwe methoden, specifiek geschreven voor laagopgeleide volwassenen.
4.2.2 Lijst van leermiddelen en software De onderwijskundig beleidsmedewerker houdt een lijst bij van beschikbare (digitale) leermiddelen, licenties en actuele softwareprogramma s. Deze lijst is voor de docenten een handig hulpmiddel bij het zoeken naar de juiste leermiddelen voor de cursist. De lijst wordt regelmatig geactualiseerd. Op de Prago-website staat een pagina Links met verwijzingen naar websites met digitaal leermateriaal speciaal gericht op de doelgroep laaggeletterden. Op 'Prago Docs' (intranet) staat een databank met digitale leermiddelen. Het verhaal van H H. verwoordt wat hij bereikt heeft bij Prago in de termen van de leerdoelstellingen: ik wil ik kan ik doe. Daar bedoelt hij mee: ik wilde wel allerlei dingen, maar ik durfde niet. Nu wel. Als ik iets wil, ga ik eerst nadenken wat ik dan moet kunnen. Als ik het nog niet kan, ga ik het leren, tot ik het kan, en dan doe ik het. Zo ging het ook met schrijven. Ik liep achter de vuilniswagen, maar ik wilde chauffeur worden. Daarvoor moest ik bonnen kunnen schrijven. En ik moest een woord als container kunnen lezen. Ik ben naar Prago gegaan en heb dat geleerd. Nu ben ik chauffeur en zit ik lekker warm op de wagen, in plaats van erachter te lopen. 4.3 ICT en digitale leermiddelen 4.3.1 Database In 2013 heeft de ICT-coördinator gewerkt aan de uitwerking van een ICT-beleidsplan en is de keuze gemaakt voor de invoering van een database; PRIS (Prago Informatie Systeem) waarin de cursistadministratie en de voortgangsgegevens van cursisten per groep kunnen worden bijgehouden. PRIS draait vanuit het systeem ESIS van het bedrijf Rovict BV. 4.3.2 Laptops Prago heeft op elke vestiging zo n vijf tot tien eigen laptops waarmee via een router en/of wifi ingelogd kan worden op het internetabonnement van de verhuurder. In 2013 heeft de ICT-coördinator alle laptops herzien en voorzien van dezelfde inrichting. Op basis hiervan werkt de ICT-coördinator momenteel aan een handleiding voor de lokale ICTassistenten, zodat zij het beheer en het onderhoud van de laptops op de vestigingen op uniforme wijze kunnen uitvoeren. In 2013 zijn 5 laptops door Rabobank Utrecht geschonken aan Prago Leidsche Rijn.
5. Wie werken er? Personeel en vrijwilligers Bereikt in 2013 Ca. 30 vrijwilligers getraind i.s.m. project Taal voor het Leven Vrijwilligersovereenkomst ingevoerd Ambities voor 2014 Opzetten Prago- Academie Opzetten Handboek voor docenten 5.1 Beroepskrachten en vrijwilligers Prago is een professioneel geleide vrijwilligersorganisatie. De beroepskrachten, waaronder de leden van de centrale staf en de bevoegde docenten, staan borg voor de kwaliteit en de continuïteit van het onderwijsleerproces. De vrijwilligers ondersteunen de docenten bij de uitvoering van de onderwijsactiviteiten. Ook voor vrijwilligers kan Prago een functie hebben voor hun eigen ontwikkeling. Zoals de conciërge die ooit als cursist binnenkwam om te leren lezen en schrijven. Andere vrijwilligers gebruiken hun werk bij Prago om zich te oriënteren op hun toekomst, bijvoorbeeld na een ontslag. 5.2 Functies en dienstverbanden Elke Prago-vestiging bestaat uit een team van beroepskrachten (docenten basiseducatie) en vrijwilligers (cursistbegeleiders en ICT-assistenten). Op enkele vestigingen werken vrijwilligers als conciërge. Het pr-team bestaat uit vrijwilligers onder leiding van een professionele kracht. Ook het bestuur bestaat uit vrijwilligers. Elke vestiging wordt aangestuurd door een coördinator of coördinerend docent. Hij/zij treedt op als eerste aanspreekpunt van een vestiging, stuurt op operationeel niveau de docenten en vrijwilligers aan en houdt de intakegesprekken met nieuwe cursisten en vrijwilligers. In 2013 had Stichting Prago dertien personeelsleden, waaronder tien docenten in loondienst en één ZZP-er als freelancer. Een overzicht van de huidige medewerkers bijlage 9. 5.2.1 Teamvergaderingen Het team van coördinatoren heeft in 2013 zes maal vergaderd. Daarnaast vinden er per cursusjaar enkele locatiegebonden teambesprekingen plaats waarin de volgende onderwerpen aan de orde kunnen komen: Actuele zaken per vestiging Organisatie lessen, vakgroepjes, examens en sociale activiteiten Bespreking inzet leermiddelen Bespreking individuele cursisten
5.3 Vrijwilligers en stagiaires 5.2.1 Vrijwilligerscentrales Prago is aangesloten bij de vrijwilligerscentrales in de gemeenten Amersfoort, Houten, Nieuwegein en Utrecht. Voor Prago is dit de belangrijkste samenwerkingspartner bij het werven van nieuwe vrijwilligers. Jaarlijks zijn zo n 30 tot 35 vrijwilligers voor Prago werkzaam. De meeste vrijwilligers werken als cursistbegeleider of ICT-assistent. Zij ondersteunen de docent in de groep. Daarnaast hebben enkele vrijwilligers een specifieke taak, bijvoorbeeld als conciërge, fotograaf of vormgever. 5.2.2 Stagiaires Prago neemt deel aan de Maatschappelijke Stages (MaS) voor leerlingen in het voortgezet onderwijs in Nieuwegein. In 2013 hebben enkele stagiaires zich hiervoor aangemeld. Zij hebben gedurende een periode van acht weken stage gelopen bij Prago Nieuwegein. Het verhaal van J. J. (30) was vastgelopen in zijn baan. Voor de zoveelste keer ontslagen en geen idee wat hij met zijn leven wilde. Baan kwijt, vriendin kwijt, huis bijna kwijt. Hij meldde zich als ICT-assistent bij een van de Prago-vestigingen. Hij heeft een jaar bij Prago gewerkt en zich georiënteerd op zijn toekomst. J. werkt nu op de afdeling systeembeheer op een grote scholengemeenschap. 5.4 Deskundigheidbevordering 5.4.1 Trainingen Taal voor het Leven In het kader van de deelname aan het project Taal voor het Leven van Stichting Lezen en Schrijven, hebben in 2013 ca. dertig cursistbegeleiders en enkele docenten van Prago een (basis)training gevolgd bij Taal voor het Leven.. 5.4.2 Overige deskundigheidsbevordering Alle teamleden hebben zich in 2013 bijgeschoold via studieboeken en vaktijdschriften over het speciaal onderwijs. Tussen de teamleden rouleert een rondzendmap met daarin diverse vaktijdschriften (onder meer over ontwikkelingsstoornissen bij leren en gedrag) en actuele informatie over het Utrechtse (speciaal) onderwijs, over leermiddelen en onderwijsontwikkeling. In 2013 hebben verschillende docenten deelgenomen aan een of meer studiedagen van het Steunpunt Volwassenen Educatie.