De wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties voor de creatieve ondernemer; hoe nu verder?
Dennis Ketelaars Danny Pieters
Introductie van VAR naar de Wet DBA VAR vanaf 2005 (200.000 zzp ers) Wet DBA vanaf1 mei2016 (1.000.000 zzp ers)
Introductie van VAR naar de Wet DBA Belastingen Administraties Adviezen Financiële planning
Introductie van VAR naar de Wet DBA Belastingen Administraties Adviezen Financiële planning
Situatie tot 1 mei 2016: VAR (jaarlijkse 500.000 beschikkingen) VAR Loon VAR resultaat uit overige werkzaamheden VAR winst uit onderneming VAR directeur groot-aandeelhouder
Situatie tot 1 mei 2016: VAR - Lastig te handhaven door de Belastingdienst - Opdrachtgever ging bijna altijd vrij uit, tenzij fraude - Overgangswetgeving (naar wet DBA)
Situatie na 1 mei 2016: WDBA Belastingen Administraties Adviezen Financiële planning
Welke soorten arbeidsrelaties: ZZP er 1. > Arbeidsovereenkomst?? 2. > Overeenkomst van opdracht Opdrachtgever
Wet DBA: ZZP er?? Wet DBA beoordeelt alleenof ersprakeis van een arbeidsrelatie! Opdrachtgever
Wet DBA: ZZP er?? Modelovereenkomst altijd nodig?????? Nee, ik werk alleen voor particulieren Opdrachtgever Nee, de relatie met de opdrachtgever is duidelijk(vaak kort durend) Ja, langdurigerelatiemet de opdrachtgever!
Wet DBA: ZZP er?? Modelovereenkomst altijd nodig?????? Bierviltje kan ook! Opdrachtgever Verwijzing naar nummer modelovereenkomst kan! Ja, langdurigerelatiemet de opdrachtgever!
Belangrijkste kenmerken (aan alle kenmerken moet zijn voldaan) van een arbeidsovereenkomst: Persoonlijk arbeid verrichten Werknemer moet de arbeid verrichten Loon Loon in geld of in natura In dienst van Gezagsverhouding
Beoordeling wel of geen arbeidsovereenkomst: Wat stond partijen bij de aanvang van de overeenkomst voor ogen? Hoe is dat feitelijk vorm in de praktijk vorm gegeven? Niet een enkel kenmerk is beslissend, maar alle omstandigheden in onderlinge samenhang! Soms is de feitelijke uitvoering belangrijker! Maatschappelijke positie van partijen is ook belangrijk!
Scheidslijn tussen wel of geen arbeidsovereenkomst is flinter dun Hoge Raad 25 maart 2011 De Gouden Kooi Recht Noord Holland -1- Post NL - Arbeidsovereenkomst Rechtbank Noord Holland -2- Post NL geen arbeidsovereenkomst Rechtbank Noord Holland -3- Post NL arbeidsovereenkomst
1. Persoonlijke verplichting tot het verrichten van arbeid Verplichting om de arbeid persoonlijk te verrichten Incidentele vervanging of inschakeling van derde met toestemming van de werkgever is mogelijk Vervanging binnen een gesloten pool staat een arbeidsovereenkomst niet in de weg.
2. Loon Loon is de vergoeding die door de werkgever is verschuldigd is ter zake van de afgesproken arbeid; De omvang van het loon is niet relevant
3. gezagsverhouding: Aanwijzingen en instructies en moet de opdrachtnemer die instructies opvolgen. Werkinhoudelijk. Niet louter een nadere bepaling van de verlangde prestaties; Instructies en aanwijzingen over werktijden bijvoorbeeld. Voorbeeld: Een directiesecretaresse werkt freelance voor 3 opdrachtgevers. Voor opdrachtgever 1 werkt ze op maandag en dinsdag. Voor opdrachtgever 2 op woensdag en donderdag. Op vrijdag werkt ze voor opdrachtgever 3. Ze werkt op min of meer vaste werktijden. Ondanks de 3 verschillende opdrachtgevers is hier wel sprake van een dienstverband. Dat komt door de vaste werktijden en door de aard van het werk. Er is een gezagsverhouding en de directiesecretaresse kan niemand anders sturen om haar werk te doen.
Belangrijkste kenmerken van een overeenkomst van opdracht: Niet persoonlijk Resultaat Aanwijzingen Arbeid hoeft niet persoonlijk verricht te worden Opdracht gericht op het tot stand brengen van een resultaat Opdrachtgever heeft het recht om aanwijzingen en instructies te geven
1. Niet persoonlijk Dat vervanging is toegestaan moet uitdrukkelijk in de overeenkomst opgenomen worden; Objectieve criteria (limitatief) voor de vervanging opnemen (algemene modelovereenkomst vrije vervanging)
2. Resultaat Geldige overeenkomst ondanks dat de inhoud open is gelaten. Invulling kan geschieden tijdens de uitvoering Aanwijzingen over de uitvoering van de opdracht (moeten in het belang van de opdrachtgever zijn).
3. Aanwijzingen Nadere aanwijzingen over de wijze waarop de belangen van de opdrachtgever het beste kunnen worden gediend Slechts aanwijzingen binnen het kader van de opdracht. Voorbeeld:Eenbelastingadviseur geeft parttime les op een opleidingsinstituut en werkt daarnaast nog voor andere opdrachtgevers. Er is geen schriftelijke overeenkomst. Aan het begin van de cursus geven de cursisten de gewenste data door. Het opleidingsinstituut bepaalt de data dus niet. In dit geval is sprake van zelfstandigheid. Reden hiervoor is dat de docent zelf de cursusdata vaststelt, in overleg met de cursisten. Hij is zelfstandig in zijn werk: hij bepaalt zelf de inhoud van de cursus en zorgt ook zelf voor vervanging als hij ziek is.
Belangrijke criteria in de praktijk: Wie bepaalt de werktijden Stelt de opdrachtgever productie-eisen Representativiteit Hoe moet met de klanten worden omgegaan Bedrijfskleding Logo s op vervoermiddelen Visitekaartjes Urenstaatjes Kerstpakket
Waar gaat de discussie nou over? Juridische verschillen Arbeidsovereenkomst Wet werk en zekerheid Wet ArbeidenZorg Doorbetaling bij Ziekte Pensioenwetgeving Overeenkomst van opdracht Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van Toepassing Fiscale verschillen Arbeidsovereenkomst Loonbelasting Werknemersverzekering N.v.t. Overeenkomst van Opdracht N.VT. N.V.T. Omzetbelasting.
Handhaving De VAR werd gehandhaafd via de opdrachtnemer, tenzij fraude of kwader trouw opdrachtgever; De Wet DBA zal worden gehandhaafd via de opdrachtgever en opdrachtnemer. Zegt overigens niet over de ondernemersstatus van de opdrachtnemer.
Waarom WDBA? Bestrijding schijnzelfstandigheid Verbetering handhaving Minder papierwerk Gedeelde verantwoordelijkheid Meer duidelijkheid
Tijdslijn: 2015 2016 2017 2018 2019 VAR Wet DBA Implementatieperiode 1 mei 2016 1 mei 2017 (geen handhaving wel een inspanningsverplichting) Vanaf 1 mei 2016 repressie (handhaving) ook met terugwerkende kracht!
Fiscale gevolgen bij schijnzelfstandigheid Naheffingsaanslag loonbelasting over een periode van vijf jaar Bruteringnaheffingsaanslagloonbelasting, indiende loonbelastingnietwordtverhaaldop de opdrachtgever 100% boete(maximaal) bijopzetof grove schuld25% -50%; Verrekening al betaalde belasting opdrachtnemer inkomstenbelasting; Werknemersverzekeringen
Welke mogelijkheden in de praktijk? Modelovereenkomst + feitelijkeuitvoeringin de praktijkleidttot vrijwaringvoorde opdrachtgever Maatwerkovereenkomst + feitelijke uitvoering in de praktijk leidt tot vrijwaring voor opdrachtgever Hoe gaat de Belastingdienst de feitelijk uitvoering controleren???
Hoe ziet de modelovereenkomst geen gezagsverhouding eruit? De basis moet artikel 7:400 BW (overeenkomst van opdracht) zijn; Uitdrukkelijk afstand doen van 7:610 BW (arbeidsovereenkomst); Volle verantwoordelijk bij opdrachtnemer; Opdrachtnemer deelt zijn werkzaamheden zelfstandig in; Opdrachtnemer is zelfstandig. Opdracht naar eigen inzicht en zonder toezicht inrichten; Opdrachtgever akkoord dat opdrachtnemer mag werken voor andere opdrachtgevers
Welke bepalingen mogen wel? Vrije vervanging opdrachtnemer Alleen vergoeding voor werkelijk gemaakte kosten Vrijheidom concrete inhoudvan het werkzelfin tevullen Geheel zelfstandig uitvoeren Geen leiding of toezicht opdrachtgever; Moet overeenkomst van opdracht zijn Klachten van derden zelf in behandeling nemen; Eigen gereedschappen en materialen Opdrachtnemer aansprakelijk voor schade Intellectueel eigendom blijft bij opdrachtnemer
Welke bepalingen mogen niet? Vervanging alleen in overleg of met goedkeuring opdrachtgever Verplicht om alle aanwijzingen en instructies op te volgen Werken volgens de richtlijnen van de opdrachtgever Doorlopend verantwoording afleggen Verbod om vooranderentewerken Verbod om contact met klanten of relaties van de opdrachtgever(twee jaar)
Voordelen model overeenkomsten: Gemak(zelf te regelen) Goedkoop(geen adviseur nodig) Zekerheid, indien de modelovereenkomst strookt met de werkelijkheid Let op gele gearceerde passages mogen niet aangepast worden.
Nadelen model overeenkomsten: Beperkte keuze Beperkte mogelijkheid voor veranderingen Niet compleet
Aandachtspunten maatwerkovereenkomsten Duidelijke omschrijving werkzaamheden en overige afspraken Overdracht intellectueel eigendom is wel mogelijk! Relatiebeding is wel toegestaan Regeling voor als het fout gaat verhaal en aansprakelijkheid Geen rechtsbescherming bij afwijzing
Aandachtspunten voorgelegde maatwerkovereenkomst Wijzigingwet Looptijdis vijfjaar Zegt niet over arbeidsrecht is puur fiscaal Geen oordeel over ondernemersschap in de inkomstenbelasting ABBB is rechtsgang(is geen beschikking, dus geen bezwaar of beroep mogelijk)
Papier is geduldig! Hoe handhaving????? Handhavingscapaciteit?? 20% capaciteit beschikbaar voor 80% van de belastingplichtigen Achteraf controle(bewijslast ligt dan bij de Belastingdienst!) Horizontaal toezicht!
Wat als het misgaat? LB / PVV kunnenverhaaldwordenop de opdrachtnemer; Verrekening reeds ingehouden inkomstenbelasting Premies werknemersverzekeringen en ZVW niet te verhalen op opdrachtnemer
Liever zzp er of werknemer? Zelfstandigenaftrek, startersaftrek, mkb vrijstelling, kostenaftrek, investeringsaftrek Arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en pensioen; Voorwieis het met name gunstig??
Vragen? Dank u wel voor uw aandacht! U kunt contact met opnemen via 020-6225509! www.nahvbelastingadviseurs.nl @nahvadvies.nl