Vergadering: 14 april 2016 Agendapunt: Onderwerp: Bijdrageregeling Fieldlab Smart Maintenance of Ships (SMASH) Van: Cees Stoppelenburg MSc. Bc. Datum: 7 april 2016 Contactpersoon: Cees Stoppelenburg Telefoonnummer: 06 288 37 350 Aan de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat, Smart Maintenance staat op dit moment volop in de belangstelling, ook in de maritieme industrie. Dit slim onderhoud maakt intensief gebruik van nieuwe en opkomende ICTtechnologieën zoals krachtigere en goedkopere sensoren in het Internet of Things (IoT), opslagmethoden voor Big Data, en life cycle costing technieken en is volledig in lijn met de nationale Smart Industry agenda. Het toepassen van Smart Maintenance vertelt bijvoorbeeld exact wanneer de wanden van een schip te dun worden. Of helpt bij het maken van een snelle keuze en betere oplossing bij de aanschaf van reserve-onderdelen. Door voorspelbaar onderhoud ligt een aanzienlijke kostenreductie binnen handbereik. Initiatiefnemers Boskalis, Wärtsilä, Royal IHC, InnovationQuarter, NLDA/KIM, MCN, NMT, Stolt Tankers B.V., TNO, en WCM starten samen met Smart Industry een fieldlab op voor de maritieme industrie. Het beoogde resultaat van het fieldlab is het onderhoud voor schepen voorspelbaar te maken, waardoor de beschikbaarheid en veiligheid van schepen significant worden verbeterd, tegen lagere kosten én het creëren van nieuwe bedrijvigheid rond maritieme maintenance toepassingen. Het Fieldlab helpt bedrijven (asset-owners, werven, toeleveranciers) om real-time informatie te verzamelen en te analyseren over de staat van hun schip (inclusief onderdelen) om onderhoud op tijd te kunnen uitvoeren (in plaats van te vroeg zoals bij planmatig onderhoud of te laat zoals bij correctief onderhoud). Door 100% voorspelbaar onderhoud zullen de onderhoudskosten in de scheepvaart fors worden verlaagd en zal de inzet verhoogd kunnen worden. Met het Fieldlab ontstaat een unieke (set aan) faciliteiten en projecten voor bedrijven, onderwijs- en kennisinstellingen waarmee in een veilige en makkelijk toegankelijke omgeving geëxperimenteerd kan worden met de nieuwste technieken, de laatste innovaties op het gebied van condition monitoring en big data kunnen worden gedemonstreerd en personeel opgeleid en getraind kunnen worden. Een Fieldlab kan worden opgezet in combinatie met zogenaamde Living Labs; pilots binnen operationele omgevingen, in dit geval (delen) van schepen of maritieme platformen. De combinatie van een Fieldlab en Living labs impliceert een versterking van de nationale en regionale innovatie infrastructuur, waarmee innovaties versneld naar de markt kunnen worden gebracht. 1
Een eerste voorbeeld van een project, is in aanloop naar het Fieldlab, een consortium van bedrijven gestart met een project op basis van het schip Willem van Oranje (Boskalis) http://www.innovationquarter.nl/nieuws/start-pilot-smart-maintenance-op-schipwillem-van-oranje Projecteigenaar Het eigenaarschap ligt in de realisatie-fase natuurlijk bij de markt/bedrijven zoals assestowners, die hun assets (schepen) inzetten als casus, en natuurlijk werven, toeleveranciers en maintenance contractors. In de aanjaagfase zit de coördinerende en aanjagende rol zowel bij World Class Maintenance (tevens knowlegde partner ), als bij de regionale ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter. En daarnaast een uitgebreidere set aan belanghebbende organisaties, zie tevens partners in het project. Partners in het project Boskalis, Wärtsilä, Royal IHC, NLDA/KIM, MCN, NMT, Stolt Tankers B.V, TNO, Ureason, Isatis Solutions, Semiotics, InnovationQuarter en WCM Rol van kwartiermakers is tevens het aanjagen, organiseren en formaliseren van nieuwe partners, die inmiddels interesse hebben getoond. Regionale Impact: Het thema Smart Maintenance biedt op meerdere vlakken potentie tot toenemende werkgelegenheid Vanuit werven, toeleveranciers, maintenance-contractors, asset-owners, creëert het Fieldlab additionele werkgelegenheid vanwege het ontwikkelen en in een later stadium het aanbieden van additionele services bovenop hun bestaande corebusiness maakindustrie. Data-specialisten/scientists creëren hiermee nieuwe/uitgebreidere markten voor hun diensten en kennis. Gelegenheid voor nieuwe bedrijvigheid door o.a. start-ups. Incubators zoals YES!Delft hebben in toenemende start-ups op dit gebied. Fieldlab SMASH zou als springplank ( launching customership ) kunnen dienen voor deze partijen. Het programma heeft op meerdere manieren positief effect op het regionale economisch vestigingsklimaat Asset-owners zoals Boskalis; het reduceren van kosten en vergroten van inzet van hun schepen/assets. Hiermee wordt hun uitgangspositie wereldwijd op den duur concurrerender Betrokken onderwijs/kennisinstellingen. Zowel universeiten, hbo- & mbo-instellingen hebben interesse in dit onderwerp. Immers de effectie van de projecten/ontwikkeling zullen op al deze lagen effect hebben. Tevens leren professionals werken met deze nieuwe technologiën/mogelijkheden. De in het Fieldlab ontwikkelde technologieën en concepten zullen leiden tot attractieve producten en dienste, die naar verwachting niet alleen binnen de maritieme sector, maar ook cross-sectoraal kunnen worden ingezet. Daarnaast bieden deze enorme export kansen. Zo kunnen via control towers assets over de hele wereld worden gemonitored en via Nederlandse regie worden onderhouden. In 2
samenwerking met locale contractors kunnen klanten op afstand zelfs helemaal worden ontzorgd op onderhoudsgebied. De hieraan gerelateerde hoogwaardige werkgelegenheid blijft in Nederland, mede omdat de regie hier blijft. Het Fiedlab in combinatie met de Living Labs bieden een duurzame versterking van de regionale innovatie infrastructuur, die na een door subsidie ondersteunde, projectmatige periode ook op commerciële basis exploitabel is. Relatie tot smart-industry Smart Maintenance ligt in hart van Smart Industry. Niet alleen is Smart Industry (als organisatie) partner van het initiatief, en onderstrepen ze dit door middel van samenwerking met het reeds bestaande Fieldlab Campione (Smart Maintenance voor de Procestechnologie). Crossovermogelijkheden naar andere sectoren Fieldlab SMASH vindt zijn oorsprong plaats tijdens het Cross-Industry-Event; Aerospace meets Maritime, en dus feitelijk vanaf het begin af aan cross-sectoraal. De maritieme/offshore sector, high-tech sector, materials & aerospace komen hier samen. De kennis die wordt opgedaan is zeker vertaalbaar naar andere sectoren die gebruik maken van onderhoud, zoals automotive en aerospace (maar ook de facto alle topsectoren). Verhouding tot bestaande initiatieven in de regio/ versterkend effect en vernieuwend karakter In de ontwikkeling van het Fieldlab zijn naast bedrijven, verschillende onderwijs/kennisinstellingen betrokken, zoals TU Delft, Duurzaamheidsfabriek, TNO en RDM Campus. Betrokken tevens bestaande netwerken zoals InnovationQuater & Maritime Delta. En interregionaal ook vanuit World Class Maintenance met andere condition based maintenance initiatieven in bijvoorbeeld infrastructuur of procestechnologie. Relatie tot de drie pijlers van de Next Economy: digitalisering, communicatie, mobiliteit Fieldlab SMASH past erg goed binnen Next Economy. Toegelicht per punt: Digitalisering: Smart Maintenance is in lijn met trends zoals Internet of Things & Big Data. De Fieldlab is geënt om met deze ontwikkelingen een praktische vertaalslag te maken naar toepassingen. Communicatie: Smart Maintenance gaat naast data-uitwisseling ook over interactie. Mogelijkheden met smart watches, virtual reality, augemented software behoren tot de mogelijkheden Mobiliteit: Smart Maintenance, biedt potentie tot efficiency en daarmee energiebesparing. Te denken valt aan schepen die efficiënter kunnen varen. Na afronding: zicht op economische rendabiliteit / opschaling via andere (Europese) fondsen De gevraagde bijdrage wordt primair ingezet in de vorm van een kwartiermarker om de uitkomsten van de startbijeenkomst Fieldlab Smash van 19 januari jl., en de getoonde interesse door marktpartijen om te zetten in een Fieldlab SMASH, met bijbehorende organisatiestructuur. Vanwege de grote marktinteresse is de ambitie om naast 5-6 grootschalige projecten te lanceren, algemene en ondersteunde faciliteiten te ontwikkelen. 3
Een dergelijk Fieldlab in de realisatiefase, vereist een geschatte vervolgfinanciering vragen van enkele miljoenen. Hiervoor wordt naast publieke, private-financiering gekeken naar Europese Fondsen, zoals EFRO. Benodigde middelen en cofinanciering Looptijd Jan 2016-Dec 2016 Totale omvang van het project Kwartiermaker-fase omvat de volgende werkpakketten: Pakket 1: Startbijeenkomst SMASH 19 jan jl. Pakket 2: Aanjagen projecten, organiseren vervolg workshops Pakket 3: Definiëren en uitwerken projecten en fieldlab-brede faciliteiten Pakket 4: Opzetten organisatie en samenwerkingen Pakket 5: Organiseren investeringen (publiek, privaat) en aanvraag EFROfinancieringen Deelprojecten als beoogde living labs ; kunnen consortia bevatten, bestaande uit een assetowner (scheepseigenaar), toeleveranciers, data-speciliasten en maintenance-contractors. Eerste opzet, zouden vergelijkbaar kunnen zijn met: http://www.innovationquarter.nl/nieuws/start-pilot-smart-maintenance-op-schip-willem-vanoranje Vergelijkbaar zoals met de eerste pilot zal per project privatie-cofinanciering gevraagd worden. Op basis van de structuur van de huidige pilot, wordt de cofinanciering ingeschat op 50% procent (in het geval van Boskalis, Wartsilla, Royal IHC) Hoewel gesproken wordt van een kwartiermaker, is er naast een coördinerende functie, sprake van verschillende activiteiten die door meerde personen uitgevoerd kunnen worden. Werkpakket Benodigde bijdrage Pakket 1: Startbijeenkomst SMASH 19 jan jl Nvt Pakket 2: Aanjagen projecten, organiseren vervolg 20.000,- workshops Pakket 3: Definiëren en uitwerken projecten en 10.000,- fieldlab-brede faciliteiten** Pakket 4: Opzetten organisatie en samenwerkingen 10.000,- Pakket 5: Organiseren investeringen (publiek, 5.000,- privaat) en aanvraag EFRO-financieringen Overall coördinatie // kwartiermaker & maken van 30.000,- een voorstel Totaal 75.000,- * Op basis van Miip-subsidie-bijdrage (toegezegd) en in-kind toezeggingen ** Meerdere betrokken marktpartijen hebben al aangegeven FTE s vrij te maken voor het thema Smart Maintenance. 4
Benodigde materiele kosten/out-of-pocket kosten Out-of-pocket / materiele kosten Benodigde bijdrage Out-of-pocket-kosten (evenementen). 10.000,- Communicatie 5.000,- Subsidie-adviseur (voor schrijven EFRO-voorstel) : 30.000,- Totaal 45.000,- De bijdrage van de MRDH Inhoudelijk Het onderwerp en geïnteresseerde ondernemers, is bij uitstek een regionaal thema. Om Smart Maintenance in de maritieme sector verder te brengen is samenwerking tussen asset-owners/rederijen, werven, toeleveranciers, onderwijs en dataspecialisten essentieel. Deze bevinden zich allemaal in het regionaal ecosysteem (Maritime Delta), van Schiedam, Delft, Rotterdam tot aan Drechtsteden. Een regionaal aanpak vanuit samenwerkende overheden is zodoende gewenst. Financieel Op dit moment bevindt de ontwikkeling van Fieldlab SMASH in een cruciale fase. Te weten de markt-interesse is overweldigend te noemen, mede vormgegeven in het starten van eerste pilot. Nu zullen er een projecten moeten worden aangejaagd, evenals gemeenschappelijk faciliteiten worden ontwikkeld. Dit werk kan niet anders gedaan worden dan door een kwartiermaker, die instaat de brug te slaan tussen bedrijven, overheden en onderwijs en de marktinteresse om te zetten naar projecten en een algeheel fieldlab voorstel. Gevraagde bijdrage aan MRDH is 80.000,- voor een kwartiermaker Fieldlab SMASH. Gezien de samenwerking MRDH/Drechtsteden is het plan dat de resterende financieringsbehoefte van 40.000,- wordt gefinancierd door de Drechtsteden. De besluitvorming hieromtrent wordt in april 2016 verwacht. De mrdh-bijdrage wordt gegeven onder voorbehoud van dat besluit. Voorgesteld besluit De bestuurscommissie wordt gevraagd te besluiten om op grond van de bijdrageregeling Versterking economisch vestigingsklimaat MRDH 2015 een bijdrage te verlenen aan: de gemeente Rotterdam voor 80.000,-- t.b.v. het aantrekken van een kwartiermaker voor het opstarten van een fieldlab Smart Maintenance of Ships (SMASH) 5