Stéphane Beel Architecten bvba Poel 15-9000 Gent T 09 269 51 50 F 09 269 51 59 mail@stephanebeel.com www.stephanebeel.com Macrolot B2 et bâtiment de logements C - Boulogne-Billancourt, Paris Développement du plan d urbanisme et d un bâtiment de logements. Le macrolot B 2 forme le coin entre le Parc et le Cours Ile Seguin ; il se trouve dans la prolongation de l axe commercial existant. Ce macrolot ainsi que d autres macrolots cernent le parc. De là haut, on distingue les collines de Saint-Cloud, l Ile Seguin et Paris à l horizon, avec la Tour Eiffel. L expression et le développement du macrolot dans toutes ses dimensions sont définis par la structure de ces éléments. On retrouve dans le projet le caractère ouvert de cet îlot guéable (accessible à pied). Il essaie de fixer à nouveau les limites et les transitions entre public et privé. Le projet crée des perspectives, des échappées, des espaces ouverts tout en gardant une unité. Le concept du cœur du macrolot consiste en une série de pièces/places ouvertes. Au niveau de la ZAC, le macrolot est délimité par un nombre de grands espaces publics ouverts et reliés entre eux par les traverses. Grâce à l introduction de ces places, le cœur du macrolot acquiert un caractère plus intime pour les habitants. Chaque salle se définit par sa position stratégique dans l environnement. Ainsi : - la place : au coin du Parc et du Cours Ile Seguin ; - le jardin sous bois : un espace plus petit, intime, réservé aux habitations près du parc ; - la pièce des cours : définie par la position des cours de récréation des 2 écoles dans le macrolot et du bâtiment de logements ; - le jardin en pente : le long des bureaux. Les éléments spécifiques du programme (comme les espaces commerciaux, l entrée des bureaux, les entrées des habitations et le parvis de l école) sont organisés de telle façon que les habitants s approprient les 4 places et les espaces ouverts. Macroperceel B2 en gebouw met woningen C - Boulogne-Billancourt, Parijs Uitwerking van een stedebouwkundig plan en een gebouw met woningen. Het macroperceel B2 bevindt zich op de hoek van het Park en de cours Île Séguin : het ligt in het verlengde van de bestaande commerciële as. Dit macroperceel ligt, samen met andere grote kavels, rondom het park. Vanop die hoogte heeft men uitzicht over de heuvels van Saint-Cloud, het Île Séguin en Parijs met de Eiffeltoren aan de horizon. De definitie en de ontwikkeling van het macroperceel in al zijn dimensies worden bepaald door de structuur van deze elementen. Het project weerspiegelt het open karakter van dit eiland, dat ook te voet bereikbaar is. Het probeert de grenzen en overgangen tussen openbaar toegankelijk en privé-gebied opnieuw vast te leggen. Het project creëert vergezichten, openingen als doorkijk en andere open ruimten, terwijl het toch zijn eenheid bewaart. Het ontwerp voor het centrum van het macroperceel bestaat uit een reeks open ruimten en pleinen. Op het niveau van de ZAC (Zone d aménagement concerté) is het macroperceel afgebakend door een aantal grote, voor iedereen toegankelijke open ruimten, onderling met elkaar verbonden door binnenwegen. Dankzij deze pleinen krijgt het hart van het macroperceel voor de bewoners een intiemer karakter. Elke ruimte krijgt haar eigen definitie dankzij haar strategische positie binnen de omgeving. Bijvoorbeeld : - het plein op de hoek van het park en de cours Île Séguin; - de tuin in het bos is een kleinere ruimte, voorbehouden aan de bewoners die in de buurt van het park wonen; - het schoolplein dat zijn naam ontleent aan de schoolpleinen van de twee scholen in de macrokavel en het woninggebouw; - de overhangende tuin langs de kantoorruimte. De specifieke elementen van het programma (zoals de commerciële ruimten, de ingang van de kantoren, de ingangen van de woninggedeelten en het voorplein van de school) worden ingedeeld met het oog op de bewoners : zij moeten zich de vier ruimten en de open ruimten eigen kunnen maken. 386 L ARCHITECTURE DE VOTRE REGION EST UNE EDITION SOFRE & COM
Maître d ouvrage / Bouwheer : NEXITY - ICADE CAPRI. BET fluides, structure / Studiebureau vloeistoffen, structuur : CET. BET sécurité / Studiebureau veiligheid : VERITAS. Paysagiste / Tuinarchitect : TAKTYK. Montant des travaux / Kostprijs van de werken : 14 100 000 H.T. Durée des travaux / Termijn van de werken : 2008-2010. Surface Plan d urbanisme / Oppervlakte stedenbouwkundig plan : 35 000m². Surface 116 Logements / Oppervlakte 116 woningen : 7 930 m². Surface Commerces / Oppervlakte winkels : 394 m². Surface Parking / Oppervlakte parkings : 9750m². L ARCHITECTURE DE VOTRE REGION EST UNE EDITION SOFRE & COM 387
Musée Royal d Afrique Centrale - Tervueren Musee Royal d Afrique Centrale à Tervueren. Développement du masterplan, site + restauration, rénovation et extension. Le projet global comprend le site complet c.à.d. son accès, l ensemble des bâtiments et le parc avec les jardins. Il essaie de laisser le plus possible le site intact, de restaurer ce qui est nécessaire dans le style propre au bâtiment. Les rapports sont complétés de plans pour chaque niveau avec échelle, pourvus d explications sur les interventions nouvelles. L objectif de base est la remise en valeur du caractère unique présent dans le MRAC et de l actualiser grâce aux moyens modernes de notre temps. le travail du masterplan ainsi que celui du bâtiment muséal et de la scénographie dépendent l un de l autre d une manière évidente. Dans le masterplan, l accès original du site via l avenue de Tervueren est réintroduit. Les différents programmes du site sont centralisés de façon à redonner à chacun leur caractère propre. Ainsi par exemple le palais colonial récupère son caractère public grâce à la médiathèque consacrée à l Afrique. Les bâtiments du site retrouvent chacun une fonction propre, clairement définie dans le parc, qui est conforté dans sa spécificité par la restauration de différentes parties et l emplacement judicieux de nouveaux ajouts. Le bâtiment muséal est gardé le plus intact possible. Néanmoins une réorganisation et une extension du musée sont nécessaires, mais conçues de telle sorte que l environnement immédiat reste au maximum intact. Seuls quelques vitrages et patios témoignent d un changement. Le bon choix de l implantation d un nouveau pavillon d accueil renforce la liaison entre le bâtiment muséal et le palais colonial. Il symbolise la nouveauté. Entre le nouvel accueil et le bâtiment existant se trouvent les salles d expositions temporaires souterraines. Les concepts originaux d espace sont à nouveau présents dans la scénographie du bâtiment muséal. Les axes de perspective dans le bâtiment muséal et les vues sur le parc sont réintroduits. La mise en sous-sol des salles d expositions temporaires augmente l ambition du programme. Dans la galerie parallèle aux expositions temporaires, l histoire du musée est exposée. Les différentes interventions, comme le nouvel accès aux expositions, rendent le bâtiment existant plus actuel sans toutefois attenter à sa valeur intrinsèque. Maître d ouvrage / Bouwheer : REGIE DES BÂTIMENTS. BET structures / Studiebureau structuur : ARUP NL. BET services / Studiebureau diensten : RCR - STUDIEBUREAU BVBA. Assistance technique / Technische ondersteuning : BUREAU BOUWTECHNIEK BVBA. BET techniques spéciales / Studiebureau spéciale technieken :. Restauration / Restauratie : ORIGIN. Scénographie / Theatervormgeving : NIEK KORTEKAAS. Paysagiste / Tuinarchitect : MICHEL DESVIGNE. Géomètre / Landmeter : TENSEN & HUON (voir page 424). Montant des travaux / Kostprijs van de werken : 66 500 000 H.T. Durée des travaux / Termijn van de werken : 2011-2013. Surface new building / Oppervlakte new building : 7 125 m². Surface restauration / Oppervlakte restauratie : 9 000 m². Surface rénovation / Oppervlakte renovatie : 11 000 m². Surface espace public / Oppervlakte openbare ruimte : 30 000 m². 388 L ARCHITECTURE DE VOTRE REGION EST UNE EDITION SOFRE & COM
S. Beel Koninklijk Museum voor Midden-Afrika - Tervuren Uitwerking van het masterplan voor de site, met restauratie, renovatie en uitbreiding. Het project in zijn geheel omvat de volledige site, met andere woorden de ingang, alle gebouwen en het park met de tuinen. Er wordt geprobeerd om de site zoveel mogelijk intact te houden, om te restaureren wat gerestaureerd moet worden met behoud van de eigen stijl van het gebouw. De rapporten worden aangevuld met plannen met schaalopgave voor elke verdieping, voorzien van verklarende teksten over de nieuwe interventies. Het hoofddoel bestaat erin om het unieke karakter van dit museum ter herwaarderen en te actualiseren met behulp van de moderne technieken van deze tijd. Het werk dat geleverd wordt in het masterplan en de inspanning die in het gebouw van het museum en in de scenografie worden geïnvesteerd, zijn duidelijk onderling van elkaar afhankelijk. Het masterplan bepaalt dat de oude hoofdingang aan de Tervurenlaan in zijn oorspronkelijke functie wordt hersteld. De verschillende programma s van de site worden gecentraliseerd, zodat elk zijn eigen karakter terugkrijgt. Zo wordt het koloniale paleis bijvoorbeeld opnieuw voor het publiek geopend, met een mediatheek die aan Afrika wordt gewijd. De gebouwen van de site krijgen elk een eigen, duidelijk gedefinieerde functie binnen het park, waarvan de specificiteit wordt versterkt door de restauratie van diverse onderdelen en de weloverwogen plaatsing van nieuwe elementen. Het museale gebouw wordt zo veel mogelijk intact gehouden. Een reorganisatie en een uitbreiding van het museum zijn weliswaar noodzakelijk, maar worden op dergelijke manier uitgewerkt dat de onmiddellijke omgeving zo veel mogelijk intact wordt gehouden. Alleen enkele ramen en patio s ondergaan enige verandering. De goede keuze van de inplanting van een nieuw paviljoen voor het onthaal versterkt de verbinding tussen het museale gebouw en het koloniale paleis. Dit paviljoen symboliseert de vernieuwing. Tussen het nieuwe onthaal en het bestaande gebouw bevinden zich de ondergrondse zalen voor tijdelijke tentoonstellingen. Dit originele ruimteconcept is ook aanwezig in de scenografie voor het museale gebouw. De perspectiefassen van het museale gebouw en de uitzichten over het park worden in ere hersteld. Het onder de grond plaatsen van de ruimten voor tijdelijke tentoonstellingen verhoogt de ambitie van het programma. In de galerie, die parallel ligt met deze ruimten voor tijdelijke tentoonstellingen, wordt de geschiedenis van het museum tentoongesteld. De verschillende interventies, zoals de nieuwe ingang voor de tentoonstellingen, maken het bestaande gebouw moderner zonder dat daardoor zijn intrinsieke waarde wordt aangetast. L ARCHITECTURE DE VOTRE REGION EST UNE EDITION SOFRE & COM 389
BSBO école primaire - enseignement spécial - Herentals Le projet est conçu en 2 ailes parallèles de classes séparées par une cour intérieure couverte. La cour intérieure joue un rôle crucial pour le fonctionnement de l école. C est le cœur de l établissement, qui fait office de zone de circulation, de cour de récréation, de salle de gymnastique, de réfectoire, de théâtre, lieu de réunion, de fête etc C est là que l esprit communautaire s articule le plus intensivement. Sa hauteur est le double de celle des locaux scolaires. Elle est composée d une salle polyvalente, d une salle d exercices de kiné, d un bloc technique et d un patio. La circulation se fait tout autour. La lumière rentre par les surfaces vitrées du patio de la façade arrière et des ouvertures au-dessus des axes de circulation. La lumière du jour dans la salle polyvalente et la salle d exercices de kiné est filtrée par des panneaux translucides en polycarbonate. Entre les ailes de classes, côté rue, les locaux pour tous les services concernant l administration et l enseignement, se serrent. Grâce à la simplification du plan, le bâtiment est allégé. L école est rendue facilement accessible aux personnes extérieures. La grande transparence de l espace intérieur l ouvre entièrement, à l inverse de l aspect extérieur qui est fermé. L usage créatif et diversifié de l espace a réussi à créer une atmosphère cohérente. BSBO lagere school voor bijzonder onderwijs - Herentals Het project bestaat uit twee evenwijdige vleugels met klassen, van elkaar gescheiden door een overdekte binnenkoer. Deze binnenkoer speelt een cruciale rol voor het functioneren van de school: ze vormt het hart van de instelling, omdat ze dienst doet als verkeersruimte, recreatieruimte, turnzaal, refter, toneelruimte, vergaderzaal, feestzaal enzoverder. Dit is de plek waar de gemeenschapszin het meest voelbaar is. Deze ruimte is dubbel zo hoog als de klaslokalen. Ze bestaat uit een polyvalente zaal, een zaal voor bewegingstherapie, een technisch lokaal en een patio. Het verkeer verloopt daaromheen. Het licht valt binnen door de ramen van de patio in de achtergevel en door de beglaasde openingen boven de verkeersassen. Het daglicht in de polyvalente zaal en de zaal voor bewegingstherapie wordt gefilterd door matglazen panelen van polycarbonaat. Tussen de vleugels met klaslokalen liggen, aan de straatkant, alle lokalen voor de administratieve en pedagogische diensten tegen elkaar aangeklemd. Het plan is eenvoudig, waardoor de druk op het gebouw kon worden verlicht. De school werd gemakkelijker bereikbaar voor externe bezoekers. De hoge mate van transparantie van de binnenruimte stelt de school helemaal open, in tegenstelling tot de gesloten buitenkant van het gebouw. Dankzij een creatief en gediversifieerd gebruik van de ruimte is men erin geslaagd om een coherente sfeer te creëren. Maître d ouvrage / Bouwheer : L ENSEIGNEMENT COMMUNAUTAIRE (POUVOIRS PUBLICS). BET structure / Studiebureau structuur : BAS BVBA. BET techniques / Studiebureau technieken : DHONDT INGENIEURS. BET techniques spéciales / Studiebureau spéciale technieken :. Montant des travaux / Kostprijs van de werken : 2 020 000 H.T. Durée des travaux / Termijn van de werken : 2009 - juillet 2010 Surface / Oppervlakte : 1 247 m 2. 390 L ARCHITECTURE DE VOTRE REGION EST UNE EDITION SOFRE & COM
386>391 BEEL--BELGIQUE 8-8130:Mise en page 1 16/07/09 14:28 Page 391 S. Beel Balk Van Beel - Louvain CO M Balk van Beel, 185 m de long, longe la route cycliste qui démarre au Nord de la ville. Ce bâtiment divise l espace : d un côté, un domaine, d aspect orthogonal, construit autour de silos reconvertis, et, de l autre côté, un nouveau grand parc de ville entouré de constructions indépendantes. Deux percées et un grand toit surplombant les 2, au bout du bâtiment, forment un ensemble très fonctionnel. Le rez-de-chaussée abrite des petits commerces et 3 halls d entrée pour les appartements des étages, complétés par des armoires adéquates et des remises pour vélos. Les 3 étages sont déplacés de telle sorte qu ils offrent aux appartements et aux terrasses un aspect alterné. La circulation entre les appartements se fait grâce à des corridors, reliant la façade occidentale et la façade orientale, et jouissant ainsi de la lumière naturelle. Des appartements spacieux avec patio privé et corridors de lumière dans le toit sont aménagés à l étage supérieur. L emploi d une installation de cogénération se déverse dans une consommation d énergie plus basse. Une installation de cogénération désigne une technologie qui permet de générer simultanément de l électricité et de la chaleur au moyen d une seule et même installation. Ainsi le projet vient à la rencontre de la nouvelle politique d énergie renouvelable. Balk van Beel - Leuven SO F RE Het gebouw Balk van Beel is 185 meter lang en ligt langs het fietspad dat uit het noorden van de stad komt. Dit gebouw deelt de ruimte in twee: aan de ene kant een rechthoekig domein dat rondom de vroegere silo s is gebouwd, en aan de andere kant een groot nieuw stadspark met daaromheen een aantal onafhankelijke constructies. Twee, met een groot dak overdekte openingen aan het einde van het gebouw vormen samen een erg functioneel geheel. Op de begane grond bevinden zich kleine winkels en drie hallen die toegang bieden tot de op de hogere verdiepingen gelegen appartementen, aangevuld met passende kasten en stallingen voor fietsen. De drie verdiepingen zijn verschoven, zodat de appartementen en de terrassen elkaar afwisselen. Het verkeer tussen de appartementen gebeurt via gangen die de oostelijke en westelijke gevels met elkaar verbinden, waardoor deze ook van het daglicht kunnen genieten. Op de bovenste verdieping bevinden zich ruime appartementen met privé-patio en lichtbalken in het dak. Er wordt gebruik gemaakt van een cogenererende energie-installatie, die minder energie verbruikt. Een dergelijke installatie is uitgerust met een technologie die tegelijkertijd elektriciteit en warmte kan opwekken. Op deze manier past het project binnen het nieuwe beleid van ontwikkeling van duurzame energie. Maître d ouvrage / Bouwheer : BVBA ERTZBERG. Avis de projet / Projectbekendmaking : DANNY NEYENS. BET structure / Studiebureau structuur : BAS BVBA. BET énergie, fluides / Studiebureau energie, vloeistoffen : DAIDALOS. BET techniques spéciales / Studiebureau spéciale technieken : INGENIUM (voir page 330). Montant des travaux / Kostprijs van de werken : 22 000 000 H.T. Durée des travaux / Termijn van de werken : 2009. Surface / Oppervlakte : 15 000 m2. Surface sous-sol / Oppervlakte ondergrondse verdieping : 6 000 m2. L ARCHITECTURE DE VOTRE REGION EST UNE EDITION SOFRE & COM 391