Staten-Generaal 1/2 Vergaderjaar 2005 2006 L 20 043 Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa Nr. 67 VERSLAG VAN DE ZITTING 2006 (DERDE DEEL) Aan de Voorzitters van de Eerste en van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Vastgesteld 29 augustus 2006 De delegatie uit de beide Kamers der Staten-Generaal heeft van 26 30 juni 2006 het Derde Deel van de zitting 2006 in Straatsburg bijgewoond. Zij brengt onderstaand verslag uit over de onderwerpen, die in bovengenoemde zitting aan de orde kwamen. Tevens worden vermeld de bij die onderwerpen aangenomen aanbevelingen, resoluties en mogelijke orders 1. A. Algemeen 1. Voortgangsrapportage van het Bureau en van de Standing Committee van de Assemblee. Rapport Schmeid (Zwitserland), doc. 10940 Hierbij was tevens aan de orde het Referendum in Montenegro Rapport Gardetto (Monaco), doc. 10969 rev. 2. Mededelingen van de voorzitter van het Committee van Ministers door Alexander Grushko, onder-minister van Buitenlandse Zaken van de Russische Federatie. De aan de minister gestelde vragen zijn vervat in doc. 10981. B. Politieke/Juridische Zaken 1. Tenuitvoerlegging van resolutie 1480 (2006) inzake het bestrijden van de geloofsbrieven van de parlementaire delegatie uit Azerbeidzjan. Rapport Gross (Zwitserland)/Hershel (Estland), doc. 10959, resolutie 1505 1 De in dit verslag genoemde documenten en overige stukken die betrekking hebben op deze plenaire vergadering zijn verkrijgbaar op de griffie interparlementaire betrekkingen. Internet: http://assembly.coe.int/ De heer Platvoet sprekend namens de fractie van Verenigd Europees Links (VEL) zei dat niet alle in resolutie 1480 vervatte maatregelen waren uitgevoerd. De recente verkiezingen waren beter verlopen dan die van november 2005. Hij noemde het jammer dat de President van KST100314 0506tkkst20043-67 ISSN 0921-7371 Sdu Uitgevers s-gravenhage 2006 Staten-Generaal, vergaderjaar 2005 2006, 20 043, L en nr. 67 1
Azerbeidzjan, en ook de lokale pers, wel gewag maakten van het positieve oordeel van de Raad van Europa missie (er was vooruitgang), maar niet van wat er nog steeds mis was. Dit gevoelen werd recent onderschreven door het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten van de OVSE. Als voorbeelden dat het in Azerbeidzjan nog steeds niet goed gaat noemde de heer Platvoet de mogelijkheid om demonstraties te houden en het feit dat de olieopbrengsten niet ten goede komen van een in te richten welvaartstaat. Politici dienen in te zien dat macht uiteindelijk bij het volk/electoraat dient te liggen. 2. Constitutionele hervorming in Bosnië en Herzegovina Rapport Cqavuşoǧlu (Turkije)/Sasi (Finland), doc. 10982, resolutie 1513 3. Ontwikkeling van de monitoring procedure van de assemblee Rapport Frunda (Roemenië), doc. 10960 rev., resolutie 1515 De heer Platvoet sprekend namens de VEL, meende dat het een goed idee is om een algeheel mechanisme te ontwikkelen om Raad van Europa lidstaten te volgen op het nakomen van de verplichtingen binnen dat kader. Het is niet zo dat democratische principes en mensenrechten alleen in Oost-Europa worden geschonden. Dubbele standaarden moeten worden vermeden. Er dient een mechanisme ontwikkelt te worden, waardoor lidstaten de druk voelen om die maatregelen te nemen, die men vraagt ze te nemen. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van het systeem zoals dat bestaat onder de normale monitoring procedure. Maar dat is niet voldoende. Er dient een gedetailleerd rapport te komen per land aangaande de resultaten, inclusief een routeplan en mogelijk te nemen sancties. Het spreekt vanzelf dat het betreffende nationale parlement een actieve rol dient te spelen, o.a. door dat rapport te bespreken. C. Politieke Zaken 1. Externe relaties van de Raad van Europa Rapport Severin (Roemenië), doc. 10956, aanbeveling 1753, resolutie 1506 2. Tenuitvoerlegging van de beslissingen van de Derde Top Rapport Kosachev (Russische Federatie), doc. 10958, aanbeveling 11756 Hierbij waren tevens de volgende rapporten aan de orde Migratie, vluchtelingen en bevolking in de context van de Derde Top Rapport Hagberg (Zweden), doc. 10868, aanbeveling 1757 en resolutie 1511 Prioriteit voor culturele samenwerking Rapport De Puig (Spanje), doc. 10971, aanbeveling 1758 In dit gezamenlijk debat voerde de heer Kox namens de VEL het woord. Hij noemde de conclusies van de rapporteur optimistisch. Het Comité van Ministers en de nationale regeringen zouden moeten worden aangespoord haast te betrachten bij de uitvoering van de beslissingen van de Derde Top. Ondanks het rapport Juncker, is er nog geen enkele beweging van de EU in de richting van het Europese Handvest voor de Mensenrechten. De Groep van Wijze Personen is kennelijk nog steeds aan het denken. Staten-Generaal, vergaderjaar 2005 2006, 20 043, L en nr. 67 2
De Raad van Europa zou een leidende rol moeten spelen op het terrein van zijn kerntaken. Ondertussen zien we dat de EU een Agentschap inzake fundamentele rechten instelt en tracht vitale onderdelen van die kerntaken over te nemen. De Raad van Europa moet versterkt en hervormd worden om bij te dragen aan een Verenigd Europa zonder scheidslijnen. De prioriteit voor culturele samenwerking wordt gedeeld. Het Comité van Ministers moet die prioriteit nu tot uitdrukking laten komen. Tot slot zei de heer Kox dat zijn fractie de resolutie ondersteunt op het punt van de migranten, vluchtelingen, asielzoekers en ontheemden. Er dient een morele plicht te zijn er voor te zorgen dat er geen rechtelozen zullen zijn. 3. Gevolgen van het referendum in Montenegro Rapport Russell-Johnston (Verenigd Koninkrijk), doc. 10980, resolutie 1514 D. Juridische Zaken 1. Zogenaamd geheime detenties en onwettige interstatelijke transporten van gevangenen waar lidstaten van de Raad van Europa bij zijn betrokken. Rapport Marty (Zwitserland), doc. 10957, aanbeveling 1754, resolutie 1507 Tijdens dit debat voerden het woord de heer Cem Özdemir, vice-president van de tijdelijke commissie van het EP, belast met onderzoek naar het gebruik van Europese staten door de CIA inzake transport en illegale detentie van gevangenen. de heer Franco Frattini, vice-president van de Europese Commissie verantwoordelijk voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid de heer Terry Davis, Secretaris-Generaal van de Raad van Europa 3. De positie van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa m.b.t. die lidstaten en staten met waarnemersstatus die de doodstraf nog niet hebben afgeschaft. Rapport Wohlwend (Liechtenstein), doc. 10911, aanbeveling 1760 De heer Kox sprekend namens de VEL-fractie liet aan de hand van een aantal cijfers zien hoe de stand van zaken is m.b.t. de doodstraf. Die cijfers heetten de toehoorders welkom in de donkere kant van de mensheid. De gepresenteerde harde cijfers betroffen nog slechts vier landen te weten: China, Iran, Saoedi Arabië en de VS van Amerika. De doodstraf is ook volgens VEL de uiterste onherroepelijke ontkenning van het mensenrecht om te leven, zoals neergelegd in de Universele Verklaring van de VN. De doodstraf is een schending van het meest fundamentele mensenrecht. Die straf dient derhalve uit iedere wetgeving te verdwijnen. De doodstraf is geen oplossing van wrede criminaliteit, maar een fundamenteel probleem, waarvoor maar één oplossing is, te weten: afschaffing, zoals in alle lidstaten van de Raad van Europa (waarop hij trots was) is gebeurd (alleen Rusland heeft nog niet geratificeerd). In twee staten met de titel waarnemer: Japan en de VS, bestaat geen enkele intentie om de doodstraf af te schaffen. Een onmiddellijk moratorium, zoals de rapporteur bepleit, is meer dan gerechtvaardigd. De heer Jurgens sprekend namens de Socialistische fractie, memoreerde het moment waarop de doodstraf in zijn land is afgeschaft en Staten-Generaal, vergaderjaar 2005 2006, 20 043, L en nr. 67 3
daarmee ook in Luxemburg, waarmee Nederland destijds in een bepaald verband zat, en het land van de rapporteur is. De Socialistische Groep heeft steeds gezegd, dat de doodstraf in alle lidstaten en staten met waarnemingsstatus zou moeten worden afgeschaft. Zij, die besloten tot een moratorium, verdienen desalniettemin lof. Het vereist politieke en burgerlijke moed om het afschaffen van de doodstraf te bepleiten, zoals de heer Krashennikov van de Doema heeft gedaan. De heer Kox heeft terecht gezegd dat de afwezigheid van de doodstraf iets unieks Europees is. De heer Jurgens zei enige jaren geleden in de Algemene Vergadering van de VN te hebben geconstateerd dat men tegen een muur van onwil aanloopt om dit gegeven verder te verbreiden. Met de heer Kox, zei hij er trots op te zijn een Europeeër te zijn. E. Economische Zaken De bijdrage van de Europese Bank voor Herstel en Ontwikkeling aan de economische ontwikkeling in Centraal en Oost-Europa Rapport Schreiner (Frankrijk), doc. 10950, resolutie 1508 De President van bovengenoemde bank, de heer Jean Lemierre hield een inleiding. F. Migratie, vluchtelingen en Demografie Mensenrechten van niet-reguliere migranten Rapport Van Thijn (Nederland), doc. 10924, aanbeveling 1755, resolutie 1509 Tijdens dit debat hield mw. Nouzha Chekrouni, toegevoegd minister aan de Marokkaanse minister van Buitenlandse Zaken, belast met de zorg voor Marokkanen die in het buitenland leven, een inleiding. G. Cultuur, Wetenschap en Onderwijs 1. Vrijheid van meningsuiting en eerbied voor religieuze geloven Rapport Hurskainen (Finland), doc. 10970, resolutie 1510 De Eerste Minister van Turkije, de heer Recep Tayyip Erdoǧan hield bij dit onderwerp een inleiding. De heer Jurgens stelde vast dat de rapporteur gewetensvol heeft geworsteld met de centrale vraag van constitutioneel recht: welk recht in een specifiek geval overheerst, als twee mensenrechten in conflict raken. In het gegeven geval gaat het om de vrijheid van mening en die van godsdienst. Het antwoord is niet eenvoudig. Voor hem stond wel vast dat vrijheid van godsdienst niet zover kan gaan dat kritiek op godsdienstig geloof onmogelijk wordt. Hij maakte dat aan de hand van een voorbeeld duidelijk. Normale kritiek, dus kritiek die niet onnodig beledigend is of oproept tot haat tegen bepaalde bevolkingsgroepen is toelaatbaar. De huidige wetgeving noemt kritiek die dat wel is of wel doet strafbaar. Er mag niet een speciale bescherming van godsdienstige geloven zijn boven andere diep gevoelde overtuigingen, zoals filosofisch humanisme, rationele principes van de verlichting of zelfs het democratisch socialisme. 2. Academische vrijheid en universitaire autonomie Rapport Jařab (Tsjechië), doc. 10943, aanbeveling 1762 Staten-Generaal, vergaderjaar 2005 2006, 20 043, L en nr. 67 4
H. Milieu, Landbouw en Regionale Zaken Het voorkomen van bosbranden Rapport Txueka (Spanje), doc. 10962, aanbeveling 1761 I. Gelijke kansen vrouwen en mannen De rol van parlementen in de strijd tegen huiselijk geweld tegen vrouwen Rapport Cliveti (Roemenië), doc. 10935, aanbeveling 1759, resolutie 1512 Mevrouw Yakin Ertürk, speciale VN-rapporteur inzake geweld tegen vrouwen hield een inleiding. Verder voerden in de Assemblee het woord: de heer Sergey Mironov, President van de Federatie Raad van de Federale Assemblee van de Russische Federatie De voorzitter van de delegatie, Dees De Griffier van de delegatie, Bellekom Staten-Generaal, vergaderjaar 2005 2006, 20 043, L en nr. 67 5