Veiligheid op het internet 1 INHOUD Veiligheid op het internet... 1 1 Inhoud... 1 2 Betrouwbaarheid van een bron inschatten... 2 2.1 Algemene eigenschappen... 2 2.2 De website... 2 2.3 De inhoud van de pagina... 2 3 Specifieke bronnen voor preventie... 2 3.1 Websites van overheidsinstellingen... 2 3.2 Websites van deskundige organisaties... 2 3.2.1 Website gemeenschappelijk diensten onderwijsnetten... 2 3.2.2 Erkende externe diensten... 2 3.2.3 Sectordeskundigen... 3 3.3 Wikipedia... 3 3.4 Forums... 3 3.5 Sociale media... 3 3.5.1 LinkedIn... 3 3.5.2 Mailinglists: discussielijsten en nieuwsbrieven... 4 3.6 Twitter feeds... 4 3.7 RSS-feeds... 5 3.8 Zoekmachine... 5 3.9 En dan nog... 5 4 Specifiek de welzijnsdomeinen... 6 Algemeen... 6 4.1 Arbeidsveiligheid... 6 4.2 Arbeidsgezondheid... 6 4.3 Ergonomie... 7 4.4 Arbeidshygiëne... 7 4.5 Verfraaiing van de werkplaats... 7 4.6 Psychosociale belasting en ongewenst grensoverschrijdend gedrag... 7 4.7 Binnenmilieu... 7 5 Bronnen... 7 Veiligheid op het internet Pagina 1 van 7
2 BETROUWBAARHEID VAN EEN BRON INSCHATTEN 2.1 Algemene eigenschappen Klinkt iets onwaarschijnlijk? Dan is het wijs om kritisch te toetsen Gebruik je gezond verstand: wat weet je over deze informatiebron? Vind je dezelfde informatie op meerdere, onafhankelijke bronnen? Een primaire bron (eigen vaststellingen, de wettekst zelf) is betrouwbaarder dan een secundaire bron (een forum, een discussie, een getuigenis, ) 2.2 De website Contactgegevens beschikbaar? (ook fysiek: echte naam, telefoonnummer, adres, ) Wie is auteur, wie is geldschieter? Is er mogelijke belangenvermenging? Niet per definitie onbetrouwbaar Kritische lezing wel aangewezen Wordt de site nog actief onderhouden? Van wie gaat een website uit? (registrar verifiëren) o.be www.dns.be o.org -.com -.net - www.internic.org o.eu www.eurid.eu o.nl www.sidn.nl o Andere: zoek naar whois «domeinnaam» 2.3 De inhoud van de pagina Hoe actueel is de pagina? (is wetgeving niet achterhaald?) Wat is de autoriteit van de auteur? (Expert? Officiële woordvoerder? ) Wordt verwezen naar andere bronnen? o Exacte of vage verwijzingen? o Kloppen deze bronnen ook? Wordt een stelling ook effectief bewezen? o Idealiter kun je zelf stap voor stap de bewijsvoering volgen/reconstrueren Wat is het vertrekpunt van deze pagina? o Is de tekst puur informatief? o Probeert de auteur je van iets te overtuigen? o Probeert de auteur iets aan de man te brengen? 3 SPECIFIEKE BRONNEN VOOR PREVENTIE 3.1 Websites van overheidsinstellingen 3.2 Websites van deskundige organisaties 3.2.1 Website gemeenschappelijk diensten onderwijsnetten CoPrAnt www.welzijn-op-school.net (natuurlijk!) Go! www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/subsites/preventie 3.2.2 Erkende externe diensten Alle externe diensten voor preventie en bescherming op het werk bieden via hun website een zekere hoeveelheid informatie aan die publiek toegankelijk is. Je eigen EDBPW is dus het eerste contactpunt. Toch kan het zinvol zijn om ook eens op de websites van de andere diensten rond te kijken. Overzicht van de erkende EDPBW: www.werk.belgie.be/erkenningendefault.aspx?id=5040 Andere erkende instellingen (vorming PA s, EDTC, ) : www.werk.belgie.be/modulehome.aspx?id=237 Veiligheid op het internet Pagina 2 van 7
3.2.3 Sectordeskundigen De meeste beroepssectoren beschikken over sectorverenigingen. Op deze websites vind je regelmatig specifieke informatie over veiligheid en preventie terug. Preventie & Interim www.p-i.be/nl VCA www.besacc-vca.be/nl VAD www.vad.be en www.qado.be (alcohol- en drugbeleid op het werk) Websites van vakbonden (je eigen vakbond?) ANPI (nationale vereniging voor bescherming tegen brand en diefstal) www.anpi.be Antigifcentrum: www.poisoncentre.be 3.3 Wikipedia De betrouwbaarheid van Wikipedia in vergelijking met andere encyclopedieën en gespecialiseerde bronnen, wordt om diverse manieren getoetst. Studies tonen aan dat de betrouwbaarheid rheid van informatie op Wikipedia in de buurt komt van deze van de Encyclopedia Britannica, en ongeveer evenveel ernstige fouten bevat. Artikels op Wikipedia worden collaboratief opgesteld. Dit betekent dat elke (in principe ook anonieme) bezoeker de inhoud kan wijzigen. Toetsstenen: Aanwezigheid (en verificatie) van externe referenties - bronvermeldingen Stabiliteit van artikels (zie tabblad View history ) Vergelijken met andere bronnen Bron en meer details: en.wikipedia.org/wiki/reliability_of_wikipedia Naast het officiële Wikipedia, bestaan er ook interne wiki-systemen denk bijvoorbeeld aan Wikiprebia bij PreBes. Hierop is gespecialiseerde e informatie te vinden die opgesteld werd door preventieadviseurs. De Wikiprebia is echter enkel toegankelijk voor leden van Prebes. 3.4 Forums 3.5 Sociale media 3.5.1 LinkedIn Op een forum krijg je de mogelijkheid een vraag te posten. Anderen kunnen dan vanuit hun ervaring en kennis op deze vragen antwoorden. Prebes biedt een forum aan voor haar leden. Daarnaast bestaan er heel wat fora die specifieke domeinen (chemie, bouwnijverheid, ergonomie, ) behandelen. Antwoorden op fora wisselen met de competentie van de deelnemers aan an de discussie. LinkedIn is zo een beetje het Facebook van de professionals. De meesten kennen deze site als de plek waar je je CV kunt bijhouden en eventueel kunt opzoeken wat je vroegere klasgenoten nu uitspoken met hun diploma s Zo n twee jaar geleden, voerde LinkedIn het concept van de groepen in. Een groep biedt de mogelijkheid om gelijkgezinde geïnteresseerden met elkaar in verband te brengen. Er bestaan momenteel zo n 70.000 Nederlandstalige groepen, 32.000 Franstalige en zomaar even ruim een miljoen Engelstalige groepen. Natuurlijk zijn niet alle groepen even actief of relevant Veiligheid op het internet Pagina 3 van 7
Hierbij enkele lijsten die voor preventieadviseurs zinvol kunnen zijn: Preventieadviseurs in België - Conseillers en prévention en Belgique Preventieadviseurs Vlaanderen Prebes vzw Veiligheid rond en in school Safety, Health, Environmental, Risk and Community Environmental Health & Safety Professionals (ruim 10.000 leden) De Preventieadviseur Fireforum Aanpak Psychosociale Arbeidsbelasting en conflicten op het werk ERGO-BNL 3.5.2 Mailinglists: discussielijsten en nieuwsbrieven Mailinglists worden vaak gebruikt door bedrijven voor het aankondigen van innovaties en vernieuwingen. Deze zijn vaak top-down : de organisator kan berichten sturen, jij kunt alleen ontvangen. Waarschijnlijk ontvang je zo al heel wat echte of zogenaamde nieuwsbrieven Voorbeelden hiervan vind je onder titel 0: Veiligheid op het internet Pagina 4 van 7
Specifiek de welzijnsdomeinen Tegelijk worden deze al decennia gebruikt binnen groepen deskundigen om informatie uit te wisselen. Deze worden discussielijsten genoemd. Vaak tellen deze groepen honderden leden. Via de veiligheidspictogrammenwebsite kun je je inschrijven in een mailinglist gericht op preventieadviseurs. http://www.veiligheidspictogrammen.be/algemeen/discussielijst-preventieadviseurs.html Hoe werkt het? Berichten verzonden aan preventie@veiligheidspictogrammen.be komen (na moderatie) aan bij alle ingeschreven leden. Zo kun je dus vragen stellen in de groep, of omgekeerd ook nieuwe inzichten en/of wetgeving met de groep uitwisselen. In de lijst zijn momenteel mensen ingeschreven uit diverse scholengroepen, consultants, deskundigen uit overheidsdiensten. Vaak kan iemand antwoord bieden op je vraag. Komt er een vraag binnen waarop jij antwoord weet, of ervaring hebt? Dan ben jij aan zet en word je uitgenodigd om op de vraag te antwoorden. 3.6 Twitter feeds Via korte berichten sturen experts, organisaties of consultants vaak korte berichten de wereld in doorgaans met een link naar meer informatie. Door de beperkte lengte (max. 140 karakters) krijg je vaak een heel bondige weergave van actuele onderwerpen. Hoewel vaak interessant, kan de continue stroom van twitter berichten vaak voor meer afleiding dan hulp zorgen. Ben je toch geïnteresseerd, dan kun je volgende twitteraars (en nog wel enkele honderden andere) volgen: @OHSCanada @NIOSHFACE @Arbostartpagina @IHSAnews @Cleandesk @Co_Prev @veiligopschool @PMeyns @PrevOnd @Prebesvzw @Kluwer_be INRSfrance arbeidshygiene @ACGIH @JohnCherrie @tgeens Veiligheid op het internet Pagina 5 van 7
3.7 RSS-feeds Een RSS-feed (afkorting voor: Really Simple Syndication Eenvoudige Verspreiding) maakt het mogelijk om de nieuwste informatie die sites aanbieden binnen te halen in bijvoorbeeld Outlook of een RSS-lezer. Het voordeel tegenover nieuwsbrieven is dat je geen e-mail adres moet opgeven, en dus anoniem kunt blijven. 3.8 Zoekmachine 1. Zoekvraag formuleren Specifieke vraag Deelvragen stellen 2. Selectiecriteria vaststellen Land: België (wetgeving) Periode: beperken in de tijd 3. Formuleren van trefwoorden Synoniemen Andere talen Combinatie van trefwoorden 4. Informatiebronnen selecteren Juridische informatie: officiële sites Ervaringen, suggesties: sociale media (eventueel online collecties van bibliotheek) 5. Beginnen met zoeken Gericht zoeken rekening houden met bovenstaande criteria 6. Selecteren Relevant? Actueel? Gezaghebbend? Masterclass Google je wijs : http://www.youtube.com/watch?v=k2furvy9wyu 3.9 En dan nog Dan hadden we het nog niet over de vele fimpjes op youtube, Vimeo, blogs, de verzamelingen van Reddit enz Hanteer de gouden regel van het gezond verstand, en je komt al een heel eind! Voor wie Engels snapt: http://www.ascd.org/publications/newsletters/education-update/eu-jan12-qr-video.aspx Veiligheid op het internet Pagina 6 van 7
4 SPECIFIEK DE WELZIJNSDOMEINEN Algemeen Actua Nieuwbrief RSS Andere FOD WASO: www.werk.belgie.be FOD ECONOMIE: economie.fgov.be/nl/ (meerdere) (meerdere) Hoge gezondheidsraad: www.health.belgium.be Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk: osha.europa.eu/nl Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk www.beswic.be/nl Vlaams Departement Onderwijs en Vorming: www.ond.vlaanderen.be/welzijn/ (welzijn) www.ond.vlaanderen.be/inschrijven/ (cursussen algemeen) Vlaams Departement Leefmilieu, Natuur en Energie www.lne.be van de Vlaamse overheid www.vlaanderen.be/nl/publicaties NAPO Instructionele filmpjes www.napofilm.net/nl Vlaamse Codex (Vlaamse wetgeving algemeen) codex.vlaanderen.be Raad Van State overzicht alle wetgeving reflex.raadvst-consetat.be/reflex/?lang=nl Justel Belgische wetgeving www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm 4.1 Arbeidsveiligheid (meerdere) Reeks tekenfilmpjes ivm welzijn MijnCodex Welzijn en preventie in scholen www.ond.vlaanderen.be/welzijn/welzijnswetgeving/arbeidsveiligheid.asp Vlaamse Stichting Verkeerskunde: www.verkeerskunde.be Website en applicatie voor beheer gevaarlijke stoffen: www.gevaarlijkestoffen.be Crime Control: www.crimecontrol.be 4.2 Arbeidsgezondheid Vlaamse Wetenschappelijke vereniging voor Arbeidsgezondheidskunde: www.vwva.be Vlaams Instituut voor gezondheidspromotie en ziektepreventie: www.vigez.be (algemeen) www.gezondeschool.be (onderwijs) www.gezondheid.be www.nvgezond.be Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie : www.vigez.be Lokaal Gezondheidsoverleg (LoGo): www.vlaamselogos.be Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen: www.valpreventie.be Learning materials for workers health: www.workershealtheducation.org Veiligheid op het internet Pagina 7 van 7
4.3 Ergonomie Belgian Ergonomics Society: www.besweb.be Ergonomiesite: www.ergonomiesite.be Nederlandse Vereniging voor Ergonomie: www.ergonoom.nl Nederlandse vereniging voor mens-computer interactie: www.chi-nederland.nl Cornell University: ergo.human.cornell.edu 4.4 Arbeidshygiëne Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen: www.favv.be/home-nl Belgische Vereniging voor Arbeidshygiëne: www.bsoh.be Zie bij tools voor heel veel links per biologische, chemische of fysische agentia! 4.5 Verfraaiing van de werkplaats Zen op kantoor: www.zen-op-kantoor.net 4.6 Psychosociale belasting en ongewenst grensoverschrijdend gedrag Website Respect op het werk : www.respectophetwerk.be Fire Stress Team: www.fist.be Trauma Information Pages: www.trauma-pages.com International Society for Traumatic Stress Studies: www.istss.org Vlaams expertisecentrum entrum voor seksuele gezondheid: www.sensoa.be 4.7 Binnenmilieu Openbare Vlaamse Afalstoffenmaatschappij: www.ovam.be Nederlandse website met actuele informatie over natuur- en milieueducatie: www.nmepodium.nl Zie ook LNE bij algemeen 5 BRONNEN http://www.zoekprof.nl/achtergronden/betrouwbaarheid.html http://www.mhhe.com/mayfieldpub/webtutor/judging.htm http://homeworktips.about.com/od/researchandreference/a/internet.htm http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/trtr.01016/full http://www.ascd.org/publications/newsletters/education-update/eu-jan12-qr-video.aspx http://lmgtfy.com/?q=welzijn+op+het+werk Veiligheid op het internet Pagina 8 van 8