PLAGE: EEN BRUSSELS WERKMIDDEL OM EEN BELEID VAN RATIONEEL ENERGIE- GEBRUIK TE VOEREN Thierry de Ghellinck, Juridisch Adviseur, Leefmilieu Brussel (BIM)
I) INLEIDING Brussels Justitiepaleis: is er überhaupt een energiereflex? Eigen woning: pijnlijke energiefactuur!
I) INLEIDING Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie = middel om de energiereflex aan te wakkeren bij de beheerders van gebouwen = initiatieven die weinig investeringen behoeven en maximale resultaten behalen
Overzicht: I) Inleiding I) INLEIDING II) Uitgangspunt: Omzetting van de Richtlijn 2012/27 III) Ervaringen met de vrijwillige PLAGE IV) Verplichte PLAGE in de maak V) CONCLUSIE: ook toekomstige Vlaamse PLAGEs?
II) UITGANGSPUNT: OMZETTING EU RICHTLIJN 2012/27 Energie-Efficiëntie-Richtlijn 2012/27/EU van 25 oktober 2012 Omzetting uiterlijk op 5 juni 2014 (Art. 28 1) Artikel 5. Voorbeeldfunctie van de gebouwen van overheidsinstanties 1. Onverminderd artikel 7 van Richtlijn 2010/31/EU zorgt elke lidstaat ervoor dat vanaf 1 januari 2014 jaarlijks 3 % van de totale vloeroppervlakte van verwarmde en/of gekoelde gebouwen die eigendom zijn van en gebruikt worden door hun centrale overheid, wordt gerenoveerd om aan de minimumeisen inzake energieprestaties te voldoen die de betrokken lidstaat op grond van artikel 4 van Richtlijn 2010/31/EU heeft vastgelegd.
II) UITGANGSPUNT: OMZETTING EU RICHTLIJN 2012/27 [ ] 6. Onverminderd artikel 7 van Richtlijn 2010/31/EU, kunnen de lidstaten kiezen voor een alternatieve benadering van de leden 1 tot en met 5 van dit artikel, waarbij zij andere kostenefficiënte maatregelen treffen, met inbegrip van grondige renovaties en maatregelen om een gedragsverandering bij de gebruikers van het gebouw teweeg te brengen, teneinde in 2020 in de in aanmerking komende gebouwen die eigendom zijn van en gebruikt worden door de centrale overheid een energiebesparing te bereiken die ten minste gelijkwaardig is aan de in lid 1 vereiste, op jaarbasis gerapporteerde, besparing.
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE WANNEER? Ingevoerd in 2005, na een studie: een methode voor energie-efficiëntie voor beheerders van grote gebouwenparken. 2006 Gemeentes 1 2007 - Ziekenhuize n 2008 Gemeentes 2 2009 - Scholen 2011 - OVM 2015 Vrijwillige PLAGEs Verplichte PLAGE WIE? 15 gemeentes, 5 ziekenhuizen, 2 maatschappijen voor collectieve huisvesting en 6 sociale huisvestingsmaatschappijen [OVM] (22.650 wooneenheden) en alle onderwijsnetten in Brussel (214.000 leerlingen) HOEVEEL? Vertegenwoordigt 1.380 gebouwen en 4,5 miljoen m².
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Vaststellingen : Grote organisaties beschikken niet over enig energiebeheer voor hun gebouwenparken. Mogelijk en eenvoudig om energiebehoeftes in deze gebouwen te verminderen zonder grote investeringen Gemiddeld genomen, hebben de vrijwillige PLAGE s geleid tot een vermindering van 16 % van het brandstofverbruik, en tot een stabilisering van het elektriciteitsverbruik.
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Methodologie Over een tijdsspanne van 4 jaar volgen verschillende fases zich op: FASE 1 : opstellen van een energetisch kadaster; FASE 2 : opstellen van een specifiek actieplan en invoering van een energieboekhouding; FASE 3 : tenuitvoerlegging van het actieplan; FASE 4 : opvolgen van het energieverbruik en periodieke evaluatie van de vooruitgang van het PLAGE-project duidelijke visie van: het verbruik/ de kosten; de prioriteiten om in te grijpen; de ondernomen acties; een globaal zicht van de situatie;
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE ENERGETISCH KADASTER (FASE1) ACTIEPLAN/ENE RGIEBOEKHOUDI NG (FASE2) PERIODIEKE EVALUATIE (FASE4) TENUITVOERLEG GEING ACTIEPLAN (FASE3) Cirkelbeweging
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Energieboekhouding Energiekadaster Opvolgen van Energieverbruik 11
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Energieboekhouding Analyse van de resultaten Actieplan SUIVI DES CONSOMMATIONS 12
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Tenuitvoerlegging van het actieplan Améliorations Gain annuel énergie primaire [kwh/an] Gain financier annuel [ /an] Invest. [ ] Retour simple sur invest. [an] CO 2 (ton) évitées par an école communale Les Marroniers (Anerlecht) école communale Claire Vivre (Evere) remplacer chaudière par chaudière à condensation isoler les conduites dans locaux non chauffés en permanence panneaux isolants/réfléchissants derrière radiateurs adapter les horaires de régulation aux horaires d occupation réelle du bâtiment 99 726 5 485 32 670 6 21.6 14 304 787 1 250 2 3.1 17 808 979 1 950 2 3.9 24 000 1 320 1 000 <1 5 internat autonome CF (Forest) Isoler conduites d ECS dans les locaux non chauffés en permanence 9 400 441 625 1.5 2.9 Isoler les vannes et circulateurs 9 515 446 1 020 2.5 2.9 Installer des minuteries dans les locaux occupés de façon intermittente et des détecteurs de présence dans les locaux occupés de façon irrégulière 6 438 966 3 812 4 2.5 Potentiële winsten uitrekenen: return on investment en de uitgespaarde hoeveelheid ton CO2 spreken boekdelen voor beleidsverantwoordelijken!
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Energie- Verantwoordelijke 1 e Sleutel tot succes: het energieteam
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE 2 e Sleutel tot succes: «Ken je gebouwenpark» 4.1. Connaissance du terrain Wat zijn de «grote energievreters» = het verbruik Le «plagiste» doit savoir ce qu il y a derrière les tableaux de chiffres. Hoe zit het met de warmteverliezen? = de bouwschil Les «visites rapides» sont un moyen efficace de comprendre le terrain: les lieux, les installations techniques et, surtout, les utilisateurs. Wat zijn de sterkes en zwaktes? Wie doet wat en waar! Chaque visite fait l objet d un rapport court qui est une photo instantanée de la réalité et se termine par un plan d action. Meten is weten!
III) ERVARINGEN BIJ DE VRIJWILLIGE PLAGE Resultaten PLAGE bij de OVM s PLAGE-sites: evolutie van het gemiddelde genormaliseerde verbruik -19,1% -11,5% -14,4% -20,8% -16,7% -18,7% -6,7% -7,2% -8,8% -6,0% -6,3% De vrijwilige PLAGE s hebben een vermindering van 16 % van de verwarmingsbehoefte en een stabilisering van de elektriciteitsbehoefte tot stand gebracht.
IV) EEN VERPLICHTE PLAGE IN DE MAAK Reglementering Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energie (BWLKE/COBRACE) Art. 2.2.21 tot 2.2.25 PLAGE voor private organismen Art. 2.4.3 PLAGE voor publieke organismen Articles 2.6.3 en 2.6.6 Administratieve en strafrechterlijke sancties
IV) EEN VERPLICHTE PLAGE IN DE MAAK Organismen beoogd door PLAGE 1) PRIVATE ORGANISMEN Art. 2.2.21. Het volgende orgaan is ertoe gehouden een PLAGE in te voeren : elke onderneming die eigenaar is en/of gebouwen betrekt die gelegen zijn op het grondgebied van het Gewest en samen een totale oppervlakte van meer dan 100.000 m2 innemen; elke vereniging bedoeld in de wet van 27 juni 1921 op de verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen die eigenaar is en/of gebouwen betrekt die gelegen zijn op het grondgebied van het Gewest en samen een totale oppervlakte van meer dan 100.000 m2 innemen. 2) PUBLIEKE ORGANISMEN Art. 2.4.3. De overheden die aan de volgende voorwaarden beantwoorden, moeten een PLAGE uitvoeren overeenkomstig de artikelen 2.2.21 tot 2.2.25 : a) ze zijn eigenaar en/of betrekken gebouwen die gelegen zijn op het grondgebied van het Gewest en; b) ofwel vertegenwoordigen die gebouwen samen een totale oppervlakte van 50.000 m2, ofwel zijn ze het bezit van en/of worden ze betrokken door een federale, gewestelijke of gemeenschapsinstantie. Beantwoorden aan Art. 5 6 RL 2012/27!
IV) EEN VERPLICHTE PLAGE IN DE MAAK Werking van het verplichte PLAGE Grote lijnen van de vrijwillige PLAGE worden overgenomen Nieuwe elementen: 1. «PLAGE-coördinator» (oud-energieverantwoordelijke): natuurlijke persoon, aangesteld onder het personeel, belast met coördinatie en uitvoering van het PLAGE 2. «PLAGE-revisor» : onafhankelijke natuurlijke persoon, belast met de controle van de informatie die wordt verstrekt in uitvoering van het PLAGE 3. Het B.I.M. bepaalt de becijferde doelstelling van de te bereiken vermindering van het energieverbruik. Cfr. Rapportering aan de Commissie! PLAGE Uitvoeringsbesluit (voorzien voor 01/01/2016) Doelstelling vermindering energieverbruik van 10 % Verduidelijkt de lijst van mogelijke acties in het actieplan Preciseert de erkenningsvoorwaarden van de PLAGE-revisor Tijdsplanning: 6,5 jaar + 4 jaar + 4 jaar Uitzonderingsregimes
IV) EEN VERPLICHTE PLAGE IN DE MAAK Administratieve en strafrechtelijke sancties Artikel 2.6.3 Het orgaan dat de doelstelling van vermindering van het energieverbruik bepaald overeenkomstig artikel 2.2.23, 3 niet behaalt, loopt een administratieve boete op van 0,06 euro per overtollige kwh per jaar. Op 1 januari van elk jaar, wordt het bedrag van de boete aangepast aan het indexcijfer der consumptieprijzen van het Koninkrijk van de maand december die eraan voorafgaat. Artikel 2.6.6 Wordt gestraft met een boete van 25 tot 25.000 euro : a) het orgaan dat nalaat een PLAGE-coördinator aan te stellen overeenkomstig artikel 2.2.23, 1 of de maatregelen genomen krachtens artikel 2.2.23, 1; b) het orgaan dat nalaat het actieprogramma mee te delen overeenkomstig artikel 2.2.23, 2 of de maatregelen genomen krachtens artikel 2.2.23, 2; c) het orgaan dat nalaat de verslagen van de PLAGE-revisor te bezorgen overeenkomstig artikel 2.2.23, 4 of de maatregelen genomen krachtens artikel 2.2.23, 4; d) de PLAGE-revisor die een verslag bezorgt dat niet strookt met de kwaliteitscriteria vastgelegd met toepassing van artikel 2.2.23, 7. Idee is RATIONALISERING, geen penalisatie!
V) CONCLUSIE: OOK TOEKOMSTIGE VLAAMSE PLAGEs? CONCLUSIE: PLAGE, zorgt voor een nieuwe cultuur in Brussel inzake energiebeheer die steunt op de centrale rol van de energieverantwoordelijke waarbij kleine investeringen grote energiebesparingen genereren. Is er ook ruimte voor Vlaamse PLAGEs? In Brussel zijn we gerust over de goede afloop van de verplichte PLAGEs, o.b.v. geslaagde vrijwillige PLAGEs
Voor verdere vragen: wend u tot Virginie LECLERCQ vleclercq@environnement.iri snet.be BEDANKT VOOR UW AANDACHT Thierry de Ghellinck, Juridisch Adviseur, Leefmilieu Brussel (BIM)