ERIBA SCIENCEHALL 'ABSTRACTE WETENSCHAP WORDT VIRTUEEL TASTBAAR' ERIBA (European Research Institute for the Biology of Ageing) is een internationaal topinstituut dat baanbrekend onderzoek verricht naar het biologische verouderingsproces bij mensen. ERIBA hoopt nieuwe strategieën te ontwikkelen om aan ouderdom gerelateerde ziektes te voorkomen of te bestrijden, en om wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen te kunnen doen voor gezond ouder worden. Het instituut wordt gefinancierd uit internationale, provinciale en lokale gemeenschapsfondsen.
INTERACTIEVE REIS DOOR HET MENSELIJK LICHAAM Vijf jaar geleden werd voorzichtig de mogelijkheid geopperd, vandaag staat er een up-and-running instituut. Een instituut dat naam maakt in de wereld, dat de beste onderzoekers trekt. Onderzoek naar ouderdom in een pasgeboren gebouw. ERIBA. The European Research Institute for Biological Ageing, kortweg ERIBA, is een wondertje van lef, vastberadenheid, politieke wil en snelheid. Directeur Henk Heidekamp stapte op de eerste dag van 2011 over van de ziekenhuisafdeling Klinische Genetica, waar hij manager bedrijfsvoering was. Simpel gezegd gebied. Heidekamp: In de wereld wordt enorm veel onderzoek gedaan naar alle kwalen die met ouderdom te maken hebben. Alzheimer, kanker, noem maar op. Maar nergens wordt serieus gekeken naar wat verouderen nou eigenlijk is, welke processen maken dat ons lichaam veroudert. Dat is precies wat hier gebeurt. was het idee van ERIBA: we zetten de wereldtop op het gebied van biologisch verouderen bij elkaar in één hok zonder tussenmuren. Daar komen ongetwijfeld mooie vindingen van. Elf onderzoekers werken full-time voor ERIBA, van wie drie uit Groningen. De andere acht komen van over de hele wereld, sommige van hen namen hun complete onderzoeksteam mee. Heidekamp: Het En er is nog genoeg te ontdekken op dit was best lastig ze hierheen te krijgen,
want in het begin was er nog niks. Geld bleek een goede drijfveer. Inmiddels staan er honderd onderzoekers op de loonlijst en ook nog eens tussen de 25 en 30 studenten, die het onderzoek ondersteunen. Een hok zonder muren. Dat is een ietwat denigrerende, maar wel treffende omschrijving van het gloednieuwe gebouw dat aan de faculteit Tandheelkunde is gebouwd op het terrein van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Een vide geeft het hele pand een open karakter. De hele derde verdieping is een band van glas, die krachtig bijdraagt aan de openheid van het instituut. Iedereen kan er binnenlopen. Wie dat doet, ziet de onderzoekers werken in het laboratorium, aan de andere kant van een glaswand. Ik vind het onze taak om transparant te zijn. We moeten verantwoording afleggen aan de maatschappij over waar we mee bezig zijn. Dit instituut is mede dankzij veel overheidssubsidie tot stand gekomen. Mede om die reden hebben we ook een Science Hall ingericht, om het publiek te informeren.
Dat er zo veel subsidie opgehaald kon worden, is te verklaren. De maatschappij, de overheid heeft er nogal wat bij te winnen. Heidekamp: Van alle mensen die dit jaar in Nederland geboren zijn, wordt tussen de 40 en 50 procent ouder dan 100 jaar. Laat dat even op je inwerken. Als maatschappij moet je wat met die kennis. Met de stand van de kennis over veroudering nu, zou straks 30 procent van de totale beroepsbevolking in de zorg moeten werken om al die steeds ouder wordende mensen te bedienen. Het is natuurlijk een illusie dat dat gebeurt. Dus kun je beter kijken naar hoe we zo lang mogelijk gezond blijven. Voor de samenleving is het ook een geldkwestie. Hoe minder gebreken op hoge leeftijd, hoe
De maatschappij, de overheid heeft er nogal wat bij te winnen De Science Hall is één ding, belangrijker voor het uitdragen van de waarden van het instituut, is de website. Eriba.umcg. nl hangt weliswaar onder de paraplu van het academische ziekenhuis, de site is heel anders ingericht. De site van het ziekenhuis is vooral gericht op patiënten en bezoekers. Eriba zoekt primair het contact met concullega s, onderzoekers wereldwijd, journalisten en andere mensen die geïnteresseerd zijn in het onderzoek. Dat is een wezenlijk andere benadering. Heidekamp: Maar we willen wel onderdeel zijn van het UMCG, we willen meeliften op de wereldwijde faam. minder kosten voor de gezondheidszorg. Maar als je dat wilt, zul je eerst wel moeten weten hoe het werkt. Open zijn is dus belangrijk. Mooie onderzoeksresultaten mogen gezien worden. Veel zijn dat er noig niet, gezien de prille levensfase waarin ERIBA zich bevindt. Mislukkingen mogen ook onder de aandacht worden gebracht, vindt de directeur. Mislukkingen horen bij de wetenschap. We hebben ze nodig om verder te komen. En dat is waar thefactor.e uitkomst bood. De website is de toegang tot ERIBA, waar voor zowel onderzoekers als voor het publiek een deur is gebouwd. Blikvanger op de website is een jongedame. De bezoeker scrollt haar lichaam binnen en ontdekt van groot naar klein wat er gebeurt, van de bloedvaten tot en met de cellenstructuur. Tussendoor wordt hij bijgepraat door onderzoekers van het instituut. In de Science Hall staat een aantal opstellingen en schermen met speels gebrachte informatie, deels ontwikkeld door thefactor.e. Dat lichaam is ook bedacht door thefactor.e. Een mooie
Samen komen we tot de mooiste dingen. De ontwikkelingen staan niet stil vondst. Wij zijn een langdurige relatie aangegaan, omdat we merken dat de samenwerking goed verloopt. Samen komen we tot de mooiste dingen. De ontwikkelingen staan niet stil.
'EEN INSTITUUT DAT NAAM MAAKT IN DE WERELD'
DE VRAAG Wetenschappelijk onderzoek naar veroudering speelt zich af binnen de micro-biologie en is vrij abstract en moeilijk te bevatten voor een gemiddeld publiek. Daarom vroeg ERIBA ons om een interactief format te ontwikkelen dat de principes van biologische veroudering, de ambitie van ERIBA en de relevantie voor jou en de samenleving inzichtelijk maakt.
HET IDEE Het verouderingsproces zit in je eigen lichaam en dat is uitgangspunt geworden voor het verhaal.
INTERACTIVE STORYTELLING We lieten ons inspireren door Charles en Ray Eames en combineerden hun the powers of 10 met de film Fantastic Voyage.
SCROLLEN OP DE Z-AS Als je start met scrollen zoom je direct als een microscoop in op het lichaam van een jonge vrouw. Zodra je door haar huid dringt begint je interactieve reis door haar driedimensionale lichaam.
INZICHTGEVENDE INTERACTIE Door verder te scrollen ontdek je visueel en interactief op een laagdrempelige manier de principes van veroudering, het onderzoek en de wetenschappers.
ONLINE ÉN OFFLINE EXPERIENCE ERIBA Sciencehall bestaat naast de website uit een echte fysieke Sciencehall. Het is een expositieruimte waar bezoekers middels glazen touchscreens de virtuele reis door het lichaam kunnen maken.
Locatie Groningen: Friesestraatweg 215 a Postbus 2010 9704 CA Groningen Locatie Amsterdam: Overhoeksplein 2 1031 KS Amsterdam T: +31 (0)50 57 57 888 E: info@tfe.nl