Centrum Seksueel Geweld Utrecht voor slachtoffers van verkrachting < 72 uur Iva Bicanic Coördinator Landelijk Psychotraumacentrum Coördinator Centrum Seksueel Geweld Utrecht
Convenant Politie Utrecht Forensische Polikliniek Kindermishandeling Forensische Medische Maatschap Utrecht UMC Utrecht
Doelen Adequate medische en psychologische zorg Forensisch sporenonderzoek onder optimale voorwaarden Consultatie aan professionals
Aanleiding Hulp na verkrachting versnipperd (Ensink & van Berlo, 1999) Rape Centers Denemarken Onderzoek PTSS
Centrum Seksueel Geweld 0 100 jaar Verkrachting < 1 week geleden Geïntegreerde zorg en onderzoek onder één dak www.centrumseksueelgeweld.nl 24-uurs bereikbaarheid 088 7 55 55 88 Protocollair werken
Nieuw Op dag 0: verpleegkundige Vanaf dag 1: case-manager Samenwerking: zo min mogelijk, zo goed mogelijk
Voorwaarden start klinischpad CSG: Incident <7 dagen geleden voor Forensisch Onderzoek <7dagen geleden voor Hepatitis B vaccinatie <3dagen geleden voor PEP profylaxe Follow up poli infectiologiie alleen bij PEP medicatie 1ste consult vindt plaats binnen 3 werkdagen na bezoek CSG Follow up SOA poli in alle overige gevallen over 1 maand na bezoek CSG. Standaard gebruikte medicatie: Morning afterpil (eenmalig, voorgeschreven door Forensisch arts) Hepatitis B vaccin( 1ste vaccinatie, 2de over 1 maand, 3de over 6 maanden). Azytromycine 1000 mg per os( eenmalig/chlamydia profylaxe) Ceftriaxon 500 mg i.m. opgelost in 2 ml 1%lidocaïne. (eenmalig/gonorroe profylaxe) Klinischpad opvang CSG patiënt. aankondiging SEH 1-10 min. CSG 10-30 minuten CSG 30-90 minuten CSG 90-120 minuten Secretariaat Infectioloog/ kinderarts verpleegkundige Politie Aankondiging CSG patiënt door politie. evt. doorgeven personalia Check aanwezigheid CSG vplk of verbindt door met CSG vplk volgens bereikbaarheidsrooster Belt met 66000 ivm aanzetten luchtbehandeling ruimte NB34 Komt naar CSG ( reistijd 45 miuten) en maakt tijdsafspraak met politie. Bij aankomst SEH: open CSG ruimte met sleutel nr 15 high care balie. Plaats CSG naambord bij de deur van ruimte nr NB34, t a a k Indien patiënt als zelfverwijzer naar het CSG komt, bespreek inschakelen zedenpolitie. ( tel:030-6578018 of 65780280) Pahtiënt komt naar CSG met politie of zelf en meldt zich bij de receptie vd SEH Inschrijving in EZIS met 2 telefoonnummers+ emailadres Specialistcode: Waarschuw CSG vplk ( toestel 58223) Quick look en triage. Stelt zich voor als contactpersoon. Maakt keuze locatie SEH/CSG ruimte in calamiteiten hospitaal.. Looproute vanaf receptie, via de lowcare, richting calamiteiten hospitaal Hier bevindt zich de CSG ruimte. Bij voorkeur geen hand geven en/of drinken aanbieden. Bij toiletbezoek urine laten opvangen. Bij spoedeisende verwondingen gaat medische zorg voor en komt SEH arts in consult Overweeg tijdstip van inschakelen kinderarts<18jaar. Overdragen relevante informatie aan verplk en onderling overleg met FMMU arts en forensische recherche. Politie is in CSG bereikbaar via (088-75)59706 AMPLE en vplk chequelist. Labafname( 1 chemie-, 1 hematoloige-, 1 virologiebuis) bij hoog risico. Opsturen voor intern lab en bili. Urinemonster afnemen en laten bepalen op indicatie. Forensisch onderzoek ( FO) en overleg mbt screening SOA/HIV bij verdachte. Vplk blijft bij patiënt tijdens FO. Overlegt nadien met infectioloog #4320 of #9 adv vplk checklist mbt risico op SOA over inzetten onderzoeksmateriaal en toediening medicatie. Overleg met kinderarts( KIMI)< 18 jaar. Consult SEH arts bij verwondingen #1332 Consult Gynaecologie bij rupturen #1348 of #1968 na 23.00+ weekend. Bij starten PEP indicatie: infectioloog geeft opdracht aan d.d. assistent interne voor lich. onderzoek en uitleg/recept. Wacht tot patiënt klaar is mbt medisch zorg om daarna naar huis te brengen. Werk medicatie opdrachten uit en dien deze toe. Geef infobrief bezoekers CSG, evt PEP medicatie voor 5 dagen en gebruikers info mee. Vermeld de gegeven medicatie in EZIS. Assistent interne Geeft medicatie opdrachten in EZIS Buiten kantoortijd : indien geen PEP wordt geadviseerd, zal d.d.infectioloog de volgende dag de overig medicatie als order in EZIS plaatsen Bellen 66000 ivm uitzetten lucht behandeling. NB34 Verslaglegging in EZIS. Mail naar: poliderm@umc utrecht.nl Poliinfectieziekten @umcutrecht.nl Psychotrauma centrum@umc utrecht.nl met naam en patiëntnummer CSG patiënt.
20 maanden CSG Utrecht: 650 slachtoffers seksueel geweld 50% < 18 jaar 40% medische/psychische hulp in UMC Utrecht 2 x per week acute casus (< 72 uur geleden)
Risicogroepen 33% allochtoon 23% van de kinderen had al een OTS 23% cognitieve of lichamelijke beperking 6% vaker dan 1 keer CSG bezocht
Klinisch zorgpad Spoed Eisende Hulp CSG Utrecht dag 0; Van Dunschoten & Graauwmans 2013
Watchful waiting Vinger aan de pols Monitoren van stressreacties Laagdrempelige interventies om initiële stress-reacties te reduceren en ontstaan van PTSS te voorkomen
Seksueel geweld is een trauma-type met hoogste risico op PTSS, met name voor adolescenten Kessler ea 1995; McLaughlin ea 2013
Seksueel geweld 6 maanden na verkrachting voldoet 40% aan diagnose PTSS Ter vergelijking: na auto-ongeluk 10% Rothbaum ea 1992; Elklit & Christiansen, 2010; Muller 2012
Risicofactoren ontstaan PTSS na verkrachting Eerder seksueel misbruik Eerdere psychiatrische problemen Groepsverkrachting Verkrachting op >1 manier Niet inwonend bij biologische ouders Heftige stressreacties bij ouders McLaughlin ea, 2013; Muller 2012; Alisic ea 2011
Beschermingsfactoren Aanwezigheid sociale steun Hoog educatie-niveau McLaughlin ea 2013; Alisic ea 2011
Watchful waiting I Introductie case-manager Geen emotional debriefing Aansluiten behoefte slachtoffer Eerder trauma/eerdere hulpverlening? Informatie over normale stress-reacties CRIES of TSV Psychological First Aid 2006
Watchful waiting II Advies slapen, eten, dagelijkse structuur Advies gezonde coping Stimuleren om sociale steun te zoeken Stimuleren contact eigen hulpverlener Afstemming cognitief niveau Denk aan (andere) kinderen/ouders/partner Hoop: het komt goed Psychological First Aid 2006
Watchful waiting: hoe en wanneer? Face-to-face Telefonisch Mail Werkdag 1 Week 2 Week 4
Wat als initiële stress niet afneemt na 4 weken? Diagnose PTSS PTSS verhoogt risico op nieuw trauma PTSS is goed te behandelen met TGcognitieve gedragstherapie of EMDR Zinzow ea 2011, Bicanic ea 2013; Postma ea 2013, Nice 2005; WHO 2013
Is watchful waiting voldoende? Of liggen er meer kansen in eerste weken? Wachten op PTSS of direct behandelen? Early Cognitive Behavior Therapy Early EMDR Foa 2011; Tarquinio 2012
Landelijke uitrol Utrecht, Nijmegen en Limburg open Leeuwarden en Leiden volgen snel Haarlem, Rotterdam, Groningen en Enschede, Amsterdam, Eindhoven ook in voorbereidende fase
Amsterdam: AMC, Gemeente, GGD, GGZ, Politie Groningen: UMCG, samenwerkingsverband tegen seksueel geweld Groningen O O Leeuwarden: MCL, GGD, MDC-K, Politie Haarlem: Spaarne Ziekenhuis, Steunpunt Huiselijk Geweld, MDC-K, Politie O O O Leiden: LUMC, GGZ, Politie O Utrecht: UMCU, GGZ, Politie O O Nijmegen: UMC Radboud, Universitair Gezondheidscentrum Heyendael, GGD, Politie O Eindhoven: GGD Rotterdam: Erasmus MC, GGD, Politie O Maastricht: GGD, Politie
Meer weten? Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht i.a.e.bicanic@umcutrecht.nl Tel. 088-7554113