AOS-Nieuwsbrief. 2 e jaargang 4 e kwartaal 2011

Nieuwsbrief AOS 2011-4 1/9. AOS-Nieuwsbrief. 2 e jaargang 4 e kwartaal 2011 Alweer de laatste nieuwsbrief van 2011, een jaar waarin consequenties van versoberde overheids-rechtsposities echt merkbaar werden. Door veranderingen in de economie, arbeidsmarkt, ICT en rechtsposities, zijn randvoorwaarden ontstaan voor een klimaat waarin thans veel ambtelijke posities onder druk staan. Wij zien dat ook terug in de stijging van het aantal begeleidingen en leest u het artikel onder Loopbaan/arbeidsmarkt eens als voorbeeld, waar het ontslag van 150-200 ambtenaren (100-150 functies) in 1 gemeente betreft. In deze nieuwsbrief aandacht voor: 1. Opmerkelijk 1.1. De doofpot van de klokkenluider 1.2 40 jaar tegenwerking 2. Loopbaan/arbeidsmarkt 2.1 Computer vervangt ambtenaren 3. Gesprekstechnieken 3.1 het correctiegesprek 3.2 het slechtnieuwsgesprek 4. Jurisprudentie 4.1 Hoe lang kan het duren.? Onze nieuwsbrief geeft globale informatie over voor u mogelijk relevante zaken. Natuurlijk besteden wij daar veel aandacht aan, maar u kunt er geen rechten aan ontlenen. Heeft u vragen, opmerkingen of suggesties? Wij ontvangen ze graag op info@dbo-c.nl

Nieuwsbrief AOS 2011-4 2/9. 1. Opmerkelijk RTL Nieuws onderzocht wat de overheid uitgaf aan juridische kosten in tien 'hoofdpijndossiers' - van doofpot, tot het niet (verder) openbaar maken van kosten van het Koninklijk Huis, en de Nederlandse aansprakelijkheid voor Srebrenica. In totaal bleek het om vele miljoenen te gaan, onderstaand 2 voorbeelden van persoonlijke kwesties uit het onderzoek. 1.1 De zaak Spijkers: De zaak Spijkers is de grootste en langstlopende klokkenluiderszaak van Nederland. Hoe zat het ook alweer? In 1984 vindt een jonge defensiemedewerker de dood als een ondeugdelijke mijn van Nederlands fabricaat in zijn handen ontploft. Fred Spijkers moet van Defensie aan de weduwe vertellen dat het de schuld van de medewerker zelf was. Spijkers weigert. Hij gaat op onderzoek uit en brengt naar buiten dat door de ondeugdelijke landmijnen in totaal acht mensen zijn omgekomen. Spijkers wordt ontslagen door Defensie en via een vervalst medisch rapport medisch ongeschikt verklaard omdat hij schizofreen zou zijn. Pensioen of een uitkering krijgt hij niet. Defensie bestempelt hem als 'politieke crimineel' waardoor reizen naar het buitenland problemen oplevert. Na jarenlang procederen sluiten Defensie en Spijkers een overeenkomst waarbij hij 1,6 miljoen euro schadevergoeding krijgt, waar de fiscus 900.00 van claimt. In 2008 komt de Universiteit van Amsterdam met een onthutsend rapport. 'Ministers, staatssecretarissen en hun ondergeschikten hebben Spijkers het leven en de uitoefening van zijn rechten gedurende 23 jaar onmogelijk gemaakt, omdat hij onrecht aan de kaak stelde.' Ook de landsadvocaat heeft keihard gelogen. 'De landsadvocaat heeft Spijkers ernstig geschaad. Spijkers mocht verwachten dat een advocaat van de overheid geen onwaarheden zou verkondigen en zorg en respect zou tonen voor zijn persoon en zijn rechten.' Spijkers vecht door en in 2010 krijgt hij juridisch uiteindelijk toch zijn gelijk. De rechter oordeelt dat het ontslag niet aan hem lag, maar de minister van Defensie. Wat cijfers. 1. De liegende landsadvocaat diende voor 427.917 aan rekeningen in. 2. KPMG voor medewerking aan de vaststellingsovereenkomst 956.899 3. Deloitte (ook) voor medewerking aan de vaststellingsovereenkomst 546.187 Aan alle adviseurs samen is de overheid met 1,9 miljoen uiteindelijk meer kwijt dan aan de schikking met Spijkers zelf.

Nieuwsbrief AOS 2011-4 3/9. 1.2 De zaak Willem Oltmans: De journalist Willem Oltmans koos in de jaren 50 de kant van Soekarno tijdens de Nieuw-Guineacrisis, geheel tegen het zere been van toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Joseph Luns. Hoe zat het ook alweer? Oltmans vocht ruim 40 jaar van zijn leven tegen de Staat der Nederlanden, die hem het professionele leven zuur maakte. In 2000 begint Oltmans een rechtszaak vanwege het getreiter en gesar van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Oltmans beschikt dan over een vuistdik dossier aan correspondentie van het ministerie, met tal van briefjes van Joseph Luns, zijn ambassadeurs en hun opvolgers. Uit het dossier blijkt dat Oltmans sinds de jaren 50 het onderwerp is geweest van strikte observatie bij het ministerie. Als correspondent in Indonesië, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika blijkt Oltmans op alle mogelijke manieren te zijn tegengewerkt. Wat cijfers. Uiteindelijk wint Oltmans. Na arbitrage wordt hem een schadevergoeding toegekend van 8 miljoen gulden (3,6 miljoen euro). Lang kan hij daarvan niet genieten, Oltmans overlijdt in 2004. De landsadvocaat dient tussen 1983 en 2002 voor een bedrag van 411.065 aan facturen in. Of bij de vaststelling van de schadevergoeding nog andere externe adviseurs zijn ingeschakeld, en wat hiervan de kosten waren, is niet bekend. De moraal van het verhaal. Twee voorbeelden die bevestigen wat ook in uw AOS-handboek staat: de overheid heeft diepe zakken om rechtsbijstand uit te betalen, en tijd. Dat zijn 2 zware middelen die niets met recht te maken hebben, maar alles met macht. Dat kan leiden tot financieel uithongeren van de andere partij, met name van belang als u zelf een advocaat heeft maar ook bij een rechtsbijstandverzekering. Bij die laatste is vaak een grens -door de verzekeraar te bepalen- aan de rechtsbijstand. Die grens kan uw positie sterk onder druk zetten, zie ook hoofdstuk 11.12 AOS-handboek.

Nieuwsbrief AOS 2011-4 4/9. 2. Loopbaan/arbeidsmarkt Computer moet ambtenaren aan loket vervangen Met minder gemeenteambtenaren, dezelfde dienstverlening bieden. Dat kan, dankzij de computer. Dat stelt wethouder Peter de Baat (VVD) in het Noord-Hollands Dagblad. Volgens hem blijft de dienstverlening aan de Alkmaarder op peil, ook al zet de gemeente minder ambtenaren in. Thuiscomputer Als het publiek meer thuis achter de pc gebruik gaat maken van de gemeentelijke dienstverlening hoeven er minder loketten open te zijn op het Stadskantoor en het Dienstencentrum De Mare in Alkmaar. Dus zijn er minder ambtenaren nodig, zo is de redenering. Bezuinigingsoperatie Het terugbrengen van het aantal gemeenteambtenaren is nodig omdat 15% van het bestaande personeelsbudget af moet. Er zouden tussen de 100 en 150 functies bij de gemeente komen te vervallen. Met de bezuiniging wil het college 9.000.000 besparen. 'Bedrijfscultuur' overhoop Het college wil volgens het Noord-Hollands Dagblad de 'bedrijfscultuur' overhoop halen om de kleinere ambtelijke organisatie 'klachtgerichter en ondernemender' te maken. Hierdoor zou de dienstverlening op peil moeten blijven. Taken die de gemeente nu nog uitvoert, worden volgens de krant 'ter discussie gesteld' en nut en noodzaak van uitgaven worden onderzocht.

Nieuwsbrief AOS 2011-4 5/9. 3. Gesprekstechnieken Dit keer gaan we in op 2 gesprekken die vaak in december gevoerd worden: 1. het correctiegesprek 2. het slechtnieuwsgesprek. December is de maand waarin de meeste beoordelingsgesprekken plaatsvinden. Als het allemaal goed gaat, dan is dat niet zo spannend. Gaat het wat minder, dan bestaat de kans op een beoordelingsgesprek dat kenmerken heeft van een correctie- c.q. slechtnieuwsgesprek. Hoe herkent u nu wat wat is, en hoe gaat u er zo goed mogelijk mee om? Onderstaand de opzet en aanpak, zoals vaak gehanteerd door management-opleiders. 1. Correctiegesprek. Eenrichtingsgesprek om duidelijk te maken dat de medewerker over een grens is gegaan. Dat kan bij iets eenmaligs zijn, maar ook bij (vermeend) ernstig onvoldoende functioneren. Gele kaart methode 1. Geef kort en duidelijk het doel van het gesprek aan. 2. Beschrijf de overtreding en de ernst ervan. 3. Zet standpunten naast elkaar en zoek samen naar een oplossing, maar houd het initiatief. 4. Geef de consequenties van de overtreding aan. 5. Laat de medewerker reageren. 6. Maak concrete afspraken. Rode kaart methode 1. Geef kort en duidelijk het doel van het gesprek aan. 2. Beschrijf de overtreding en de ernst ervan. 3. Laat de medewerker reageren. 4. Geef aan wat de medewerker moet veranderen. 5. Geef de consequenties van de overtreding aan. 6. Laat de medewerker opnieuw reageren. 7. Ga niet in op argumenten. 8. Maak eventueel een vervolgafspraak. Een correctiegesprek heeft de status van een (zware) waarschuwing. Als u in een gesprek met uw leidinggevende bovenstaande structuur herkent en het gesprek komt voor u als een verrassing, zorg er dan wel voor dat het u duidelijk wordt waar het om gaat maar dat het gesprek niet op dát moment wordt voortgezet. Zeg bijv. dat dit gesprek voor u geheel onverwacht komt. Wees verbaasd, niet boos! U bent welwillend maar geeft aan dat u zich zó overrompeld voelt, dat het maar de vraag is of alles dat nu gezegd gaat worden tot u doordringt. Daarom verzoekt u of dit gesprek 2 dagen later kan plaatsvinden. Creëer tijd en bereidt u voor! Zie ook 2.5, 2.6, 2.7, 4.3 en 4.4 van uw AOS-handboek.

Nieuwsbrief AOS 2011-4 6/9. 3. Gesprekstechnieken (vervolg) 2. Het slechtnieuwsgesprek. Eenrichtingsgesprek waarin aan de medewerker, voor hem, slecht nieuws moet worden verteld, op zodanige wijze dat hij het slechte nieuws begrijpt en aanvaardt. Structuur voor de verteller. 1. Vertel duidelijk dat je slecht nieuws hebt voor de ander. 2. Wees to the point, geef zonodig redenen en oorzaken. 3. Toon empathie en geef ruimte om emoties te tonen. 4. Herhaal zonodig een aantal keer 5. Eindig positief. Wat kunt u doen als ontvanger? U kunt bijvoorbeeld gebruik maken van valkuilen voor de verteller. Het gaat dan vooral om die valkuilen, waarop uw interactie mogelijk is. Wees to the point. Dat biedt u de kans om de regie over te nemen en de verteller te verwarren. Er zijn nogal wat managers die het slechte nieuws eigenlijk door de ontvanger zelf willen laten vertellen. Als een conclusie op het verhaal van de manager. Voorbeelden: Wat vind je zelf van jouw.? of Hoe vaak hebben we daar al over gesproken? Typische vragen voor de hang yourself methode, wat overigens meer van toepassing is op verteller dan ontvanger. Deze vragen bieden u alle gelegenheid om het niet gewenste antwoord te geven, daarmee hangt de verteller. U reageert dus altijd tegengesteld, volgens u gaat het goed en als er al vaak ergens over gesproken is, is dat volgens u 1 of 2 keer terloops en vluchtig geweest, tenzij er natuurlijk verslag is gemaakt. Maar zelfs in dat geval reageert u vaag, u heeft eigenlijk geen idee van hoevaak, etc. Natuurlijk mag u wel zeer verrast zijn, bevestig geen voor u negatieve zaken! Een andere optie is stiltes creëren, lange stiltes. U valt stil op vragen, want u denkt heel goed (en lang) na voor u (kort) iets zegt. Ook non-verbaal bent u niet actief, let wel: niet actief is iets anders dan negatief. Het doel is dat de verteller zich afvraagt of zijn boodschap wel begrepen wordt. Meestal is het resultaat dat men dan nog meer gaat vertellen, in de verwachting daarmee wel een contact te krijgen. Een emotionele reactie, die voor u mogelijkheden biedt. Hoe meer de verteller spreekt, des te groter de kans dat u het tegendeel kunt bewijzen of dat hij zich tegenspreekt of vastpraat. Zie ook 2.6, 2.7, 4.4, 6.5 en 6.6 van uw AOS-handboek. En last but not least, als vooraf bekend is dat het een slecht nieuwsgesprek is, vraag u dan af of u wel alleen moet gaan en of het verstandig is om het gesprek (openlijk) op te nemen.

Nieuwsbrief AOS 2011-4 7/9. 4. Jurisprudentie Hoe lang kan het duren? Lang, heel lang. In het AOS-handboek -hoofdstuk 6 t&m 9- wordt de bezwarenprocedure praktisch behandeld. Daarbij wordt ook stil gestaan bij de lange duur van een volledig traject, tot aan de Centrale Raad van Beroep. Dat leidt (naast hoge kosten) meestal ook tot enorme belasting van de directe omgeving, partner, gezin. Onderstaande zaak geeft hier een goed voorbeeld van. Een vijfde(!) verzoek tot herziening, over een eerste uitspraak die teruggaat tot eind jaren 80 en waar de Centrale Raad van Beroep zich in 1991 voor de eerste keer over heeft uitgesproken. Inmiddels is ruim 20 jaar verstreken en is betrokkene inderdaad een beklaagde geworden. Vastgebeten en verdronken in het willen halen van het recht. Zonder daar een oordeel over te hebben, lijkt het wel duidelijk wat voor invloed dit moet hebben gehad op betrokkene zelf én omgeving. 10/4485 AW Centrale Raad van Beroep Meervoudige kamer U I T S P R A A K als bedoeld in artikel 8:88 van de Algemene wet bestuursrecht en artikel 21 van de Beroepswet op het verzoek om herziening van: [Verzoeker], wonende te [woonplaats], (hierna: verzoeker), van de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep van 7 februari 1991, AW 1989/532, op het hoger beroep van verzoeker tegen de uitspraak van het Ambtenarengerecht te s-gravenhage van 31 mei 1989, AW 1988/318, in het geding tussen: verzoeker en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (hierna: minister)

Nieuwsbrief AOS 2011-4 8/9. I. PROCESVERLOOP Verzoeker heeft om herziening verzocht van bovenvermelde uitspraak van de Raad van 7 februari 1991. De minister heeft een verweerschrift ingediend. Partijen hebben toestemming gegeven een onderzoek ter zitting achterwege te laten. De Raad heeft daarna het onderzoek gesloten. II. OVERWEGINGEN 1. Ingevolge artikel 8:88 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en artikel 21 van de Beroepswet kan de Raad op verzoek van een partij een onherroepelijk geworden uitspraak herzien op grond van feiten en omstandigheden die: a. hebben plaatsgevonden vóór de uitspraak, b. bij de indiener van het verzoekschrift vóór de uitspraak niet bekend waren en redelijkerwijs niet bekend konden zijn, en c. waren zij bij de Raad eerder bekend, tot een andere uitspraak zouden hebben kunnen leiden. 2. Verzoeker heeft dit (vijfde) verzoek om herziening gebaseerd op (een passage van) een brief van 10 juni 1983, die de toenmalige minister van Onderwijs en Wetenschappen heeft gezonden aan de minister, luidende: Voor ogen staat de figuur te formaliseren in een, alleen op de TVC-operatie betrekking hebbende, tijdelijke algemene maatregel van bestuur, in aanvulling op het ARAR en het RWB 1959.. Zou de Raad bij zijn uitspraak, waarvan herziening wordt verzocht, van die brief op de hoogte zijn geweest, zou hij niet hebben kunnen oordelen zoals hij toen heeft gedaan, dat op de TVCuitkering van verzoeker het Rijkswachtgeldbesluit 1959 (Rwb 1959) van toepassing is, aldus verzoeker. 3.1. De Raad stelt eerst vast dat verzoeker in een reeks rechterlijke procedures, waaronder de vier eerdere verzoeken om herziening van de uitspraak van de Raad van 7 februari 1991, steevast met in essentie dezelfde argumenten de stelling heeft verdedigd dat op de berekening van zijn TVC-uitkering het Rwb 1959 niet van toepassing is. In de bedoelde procedures is die stelling nimmer aanvaard. 4.1. Verder is de Raad van oordeel dat de brief van 10 juni 1983 niet als feit of omstandigheid als bedoeld in artikel 8:88, eerste lid, van de Awb aangemerkt kan worden. Hierbij laat de Raad daar of verzoeker voor 7 februari 1991 redelijkerwijs met die brief bekend kon zijn. De Raad acht doorslaggevend dat die brief bij de totstandkoming van het koninklijk besluit van 28 augustus 1986, Stb. 1986, 488, geen andere of meer betekenis heeft gehad dan de brief van 25 oktober 1985 waarop verzoeker zijn vorige verzoek om herziening had gebaseerd, welk verzoek de Raad heeft afgewezen bij uitspraak van 18 maart 2010, 09/3393 AW en LJN BL9552. 4.2. Dit betekent dat verzoeker ook nu weer een hernieuwde discussie over de betrokken zaak voert en poogt een discussie over de juistheid van de betrokken uitspraak te voeren. Zoals verzoeker in de uitspraak van 18 maart 2010, in 4.2, onder ogen is gebracht, is volgens vaste rechtspraak van de Raad het bijzondere rechtsmiddel van herziening niet voor het voeren van dergelijke discussies gegeven.

Nieuwsbrief AOS 2011-4 9/9. 4.3. Ook dit verzoek om herziening moet dus worden afgewezen. 5. De Raad acht geen termen aanwezig toepassing te geven aan artikel 8:75 van de Awb inzake vergoeding van proceskosten. III. BESLISSING De Centrale Raad van Beroep; Recht doende: Wijst het verzoek om herziening af. Deze uitspraak is gedaan door J.G. Treffers als voorzitter en M.C. Bruning en B.J. van de Griend als leden, in tegenwoordigheid van K. Moaddine als griffier. De beslissing is uitgesproken op 8 september 2011. (get.) J.G. Treffers. (get.) K. Moaddine. ++++++++++++++++++++++++