Inhoud. 3 Lloyd s Register kan effi ciënterwerken dan IVW. 5 Het zijn nog steeds goede tijden. 7 Alphatron integreert AIS in rivierrader

WEEKBLAD Inhoud 3 Lloyd s Register kan effi ciënterwerken dan IVW 5 Het zijn nog steeds goede tijden 7 Alphatron integreert AIS in rivierrader Regelaars die energie besparen 9 Kabeldoorvoer vraagt om aandacht 11 Van Laar boort nieuwe markten aan 13 IHC Lagersmit moderniseert productie 15 Een probleem is geen probleem 17 De erfenis van kapitein Van Rietschoten Elektronische vervangers van de peilstok

2 ADVERTENTIE THE INTERNATIONAL EVENT ON OFFSHORE ENERGY IN THE NETHERLANDS EXHIBITION & CONFERENCE 7 OCTOBER, 2010 DEN HELDER, THE NETHERLANDS WILLEMSOORD, 10.00h - 19.00h For more information about participation or visiting Offshore Energy 2010 please contact Mrs. Annemieke den Otter, Event Manager, +31 10 2092606 or ao@navingo.com organized by in association with supported by www.offshore-energy2010.com OFFSHORE OIL & GAS TRANSPORT & STORAGE MARITIME SERVICES OFFSHORE WIND OFFSHORE SUPPLY OFFSHORE CONTRACTING OFFSHORE VESSELS

3 Klassenbureaus nemen binnenvaarttaken IVW Scheepvaart over Lloyd s Register opereert wereldwijd en kan effi ciënterwerken dan IVW Door Hans Heynen IVW Scheepvaart is begonnen met de overdracht van certificerings- en meettaken aan klassenbureaus en particuliere expertisebedrijven (PI s). Lloyd s Register voldoet als eerste klassenbureau aan de hiervoor gestelde eisen. Binnenvaartondernemingen en werven kunnen hun certifi ceringen en herkeuringen nu dus direct door Lloyd s Register laten verrichten. Piet Mast en Bas Joormann in het kantoor van Lloyd s Register op Weena -Zuid in Rotterdam. (Foto Hans Heynen) Over de overdracht van de metingstaken wordt nog gesproken met de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW). Ook Germanische Lloyd, Bureau Veritas en een viertal particuliere expertisebedrijven krijgen naar verwachting hun accreditatie bij IVW Scheepvaart. Bedoeling is dat de overdracht van meet- en certificeringstaken de komende twee jaar wordt afgerond. Dat moet voor scheepvaartondernemers en scheepsbouwers leiden tot minder administratieve lasten en snellere service. De meet- en certificeringstaken namen de afgelopen jaren 60% van de binnenvaartcapaciteit van IVW Scheepvaart in beslag. Die capaciteit komt de komende tijd vrij voor andere taken, zoals incident- en trend-analyses en thematische acties. IVW Scheepvaart oefent straks nog wel toezicht uit op de geaccrediteerde klassenbureaus. Wij zitten in CCR-werkgroepen en weten wat er speelt Bas Joormann, productmanager van de in Rotterdam gevestigde binnenvaartafdeling van Lloyd s Register en ing. Piet Mast, businessmanager voor West- en Zuidoost-Europa voor Lloyd s Register, en als zodanig betrokken bij de certificering van veel Oost-Europese binnenvaartcasco s, spraken met redacteur Hans Heynen over de gevolgen van de taakoverdracht door IVW Scheepvaart. Genoeg opdrachten Nieuw is de binnenvaartmarkt natuurlijk niet voor Lloyd s Register, begint Joormann. Rivierpassagiersschepen, tankers en droge-ladingschepen langer dan 110 meter moeten al jaren onder internationale klassenregels worden gebouwd van de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR). Bij die schepen controleert het klassenbureau of volgens de klassenregels wordt gebouwd. We kijken daarbij vooral naar de constructie en het bouwproces, zegt Mast. Bij de certificering van tankers en passagiersschepen zijn onze surveyors ook betrokken bij de technische controle op de afbouw. Tot nu toe was de taakverdeling zo, dat het klassenbureau de technische aspecten controleerde en IVW de nationale- en internationale veiligheidsaspecten, zoals die in het ROSR en ADNR zijn vastgelegd. Daar zat een stukje overlap in. Nu beide aspecten door hetzelfde bedrijf worden gecontroleerd, verdwijnt die overlap en heeft de opdrachtgever nog maar met één keuringsinstantie te maken. Het is nu one stop shopping. Een ander voordeel is volgens Joormann, dat IVW Scheepvaart en het klassenbureau niet meer tegen elkaar kunnen worden uitgespeeld bij verschil van inzicht. Dat kan niet meer, je hebt als klassenbureau immers één visie op techniek, veiligheid en certificering. Hoewel Lloyd s Register pas 15 maart officieel is geaccrediteerd door IVW Scheepvaart, zijn er, met toestemming van IVW, afgelopen winter al een aantal schepen geïnspecteerd. Voor Mercurius Scheepvaart hebben we het kraanschip Transferium zelfs in Servië gecertificeerd. Zonodig zijn we binnen paar uur op de werf Het schip was daar gebouwd en grotendeels afgebouwd, alleen de kraan is er in Nederland opgezet. De certificeringen lopen volop door. Bang om zonder werk te komen, nu de grote nieuwbouwgolf op zijn eind loopt, is Joormann niet. De orderportefeuille voor klasseringen is nog goed gevuld. We sluiten wekelijks nieuwe contracten af in de passagiers- en tankvaart. Er komen in die sectoren nog steeds compleet nieuwe projecten bij en juist bij deze complexere schepen komt onze expertise goed van pas. Kostenplaatje De prijzen die IVW Scheepvaart voor haar metingen en certificeringen rekent zijn niet kostendekkend. Vraag is of privatisering van deze diensten leidt tot aanzienlijke prijsverhogingen. Joormann denkt van niet: De klassenbureaus moeten natuurlijk kostendekkend werken, dus een lichte stijging van de tarieven is te verwachten. Maar die stijgingen zullen niet dramatisch zijn. Door efficiënter te werken willen we de kosten omlaag brengen. Bij een aantal passagiersschepen die we certificeren hebben we gevraagd wat zij betaalden bij IVW Scheepvaart en voorlopig rekenen we precies dezelfde prijs. Wij hopen door het combineren van klasse maken en certificeren zo n stuk efficiënter te werken dat het voor die prijs ook kostendekkend is. Lloyd s Register werkt niet met standaardtarieven. Bij het vaststellen van een tarief hanteren we een systeem met inschattingen, waarbij de ervaringen die wij met de kwaliteit van een werf hebben een belangrijke rol spelen. Wij kennen onze pappenheimers op dat vlak. Bij de ene werf zitten zaken vaak in één keer goed, bij een andere moeten we drie keer terugkomen. Dat soort ervaringen wegen we mee in de vaststelling van het tarief. Voor het tot nu toe door IVW Scheepvaart verrichte statutaire deel van de controles zijn bij Lloyd s Register een dertigtal surveyors bijgeschoold tot inspecteurs. Want dat is niet hetzelfde, zegt Joormann. Een surveyor volgt het bouwproces en komt op onverwachte tijden langs om te kijken of de technische procedures, bijvoorbeeld rond het laswerk, goed worden aangehouden. Wanneer dat zo is, kan hij ervan uitgaan dat het laswerk ook van goede kwaliteit is. Een surveyor controleert dus niet alle lasnaden of de precieze maten van de tanks. Hij controleert de kwaliteit van de lasnaden wel op een aantal kritische plaatsen met ultrasone apparatuur. Cascobouw verschuift van China naar Oost-Europa Als die gecontroleerde naden goed zijn, mag je ervan uitgaan dat de andere naden ook goed zijn. Een inspecteur van IVW controleert vooral ook andere zaken, zoals typische veiligheidsaspecten als reddingsmiddelen en uitrusting. Snel ter plaatse Het meet- en certificeringswerk dat Lloyd s Register en andere klassenbureaus in de binnenvaart gaan doen, doen ze in de zeevaart al jaren. Wij doen dat in 125 Landen, zegt Mast. Wel is het zo dat de regels voor de binnenvaart sterk afwijken van die voor de zeevaart. Ook daarom hebben we onze mensen speciaal moeten opleiden. Van de 30 getrainde surveyors zal de helft straks veel in de binnenvaart werken. De andere helft fungeert als buffer. Voordeel van deze aanpak is dat we iemand altijd snel kunnen helpen. Wanneer we 24 tot 48 uur van tevoren een verzoek voor een survey of certificering krijgen zijn we er op tijd. In noodgevallen kan het zelfs sneller. Wanneer de technische staat van een schip na een gronding of aanvaring snel moet worden beoordeeld, zijn we zonodig binnen een paar uur op de werf. Ook in het buitenland kunnen we dat, we hebben een wereldwijd netwerk van surveyors en inspecteurs. Dat is een belangrijk verschil met IVW Scheepvaart, waar de wachttijden de afgelopen jaren soms flink opliepen, ook al omdat IVW Scheepvaart, in afwachting van de overdracht van de certificeringstaken, niet meer investeerde in extra mankracht. De marktpartijen hebben dat wel gedaan. Zij hebben er veel energie in gestopt. Eigen regels De verwachting is dat drie klassenbureaus en vier particuliere expertisebureaus ook de herkeuringen gaan doen. Welke taken de verschillende expertisebureaus straks precies mogen en kunnen verrichten is nog niet helemaal duidelijk. Er zit natuurlijk een verschil tussen deze bureaus en de klassenbureaus. Klassenbureaus hebben eigen technische standaarden voor controles ontwikkeld en doen ook zelfstandig onderzoek, stelt Mast. Om constructieproblemen te voorkomen is er in de binnenvaart een groeiende vraag merkbaar naar onder klasse gebouwde schepen. Daar kunnen expertisebureaus niet zo goed in voorzien, omdat zij geen eigen klassenregels hebben. Ze kunnen wel onze regels overnemen, maar weten niet precies wat er achter deze regels zit en waarom we de regels zo hebben gemaakt. Partijen kunnen niet meer tegen elkaar worden uitgespeeld Een ander verschil is, dat wij met bedrijven onderzoek doen naar nieuwe technieken, zoals het gebruik van LNG als brandstof in de binnenvaart, zegt Joormann. Daar ontwikkelen we dan weer regels voor. Door ons systeem van controles, waarbij we schepen tijdens hun gehele levenscyclus volgen en tekortkomingen en problemen vastleggen, leren we steeds weer nieuwe dingen, die we vervolgens in de regels verwerken om onze klasseringen te verbeteren. Het is een cirkel van regels, bouwen, varen en feedback richting regels. Een voorbeeld hiervan is het door Lloyd s Register ontwikkelde stoffenprogramma. Met dit programma wordt op een snelle wijze de lijst van te vervoeren stoffen voor tankers vastgesteld. De eisen hiervoor komen uit het ADN(R) en zijn door Lloyd s Register verwerkt in hun programma. Oost-Europa De in Rotterdam gevestigde binnenvaartafdeling van Lloyd s Register is ook betrokken bij het opstellen van de internationale regelgeving voor de binnenvaart. Wij zitten in de CCR- en de ADN(R)-werkgroepen. Dat kost ons tijd en geld, maar maakt dat we weten wat er speelt en dat we onze eigen expertise kunnen inbrengen. Lloyd s Register is het enige klassebureau dat actief aan deze werkgroepen deelneemt. Het bureau brengt inmiddels binnenvaartschepen onder klasse voor vele klanten, waaronder Mercurius Scheepvaart, Jaq. den Breejen en Breko. Voor Mercurius gaat Lloyd s Register schepen in Servië klasseren en certificeren. Ook de proefvaarten vinden dan in Servië plaats. De schepen kunnen vervolgens zelfstandig naar Nederland varen om direct in de vaart te komen. Lloyd s Register denkt dat een belangrijk deel van de bouw van binnenvaartcasco s in Oost-Europa blijft. Je ziet de cascobouw weer verschuiven van China naar Oost-Europa, vanwege kwaliteitsproblemen bij de cascobouw in China en de extra kosten die dat bij de afbouw met zich meebrengt, zegt Mast, die voor Lloyd s ook verantwoordelijk is voor Roemenië, Servië en Montenegro. <

4 ADVERTENTIE U kunt ons vinden op standnummer 448 Construction & Shipping

5 Installatiebedrijf Van der Leun heeft ingang gevonden in China Het zijn nog steeds goede tijden Door Jacques Kraaijeveld Het is een paar jaar geleden geen verkeerde keuze geweest om met onze activiteiten gedeeltelijk uit te wijken naar China, zegt Martin den Breejen van maritiem installatiebedrijf Van der Leun in Sliedrecht. Hier is de economische groei momenteel minimaal. In China naar verwachting 9,5 procent. China zal Korea en Japan op scheepsbouwgebied de komende jaren voorbijstreven. Voor de hopperzuiger Shoreway leverde Van der Leun de hele elektrische installatie, inclusief de hoofdschakelborden. (Foto Van der Leun) BetaBridge goed aan te passen aan gewenste afmetingen Van der Leun is bijna honderd jaar geleden opgericht. Het was oorspronkelijk een lampenwinkel die er installatiewerk bij deed. In 1962 was het bedrijf bijna failliet en nam de vader van Martin den Breejen samen met twee compagnons de zaak over. In 1991 zette Martin de zaak voort, aanvankelijk met zijn broer. Sinds 1996 is hij grootaandeelhouder. We spreken hem aan de vooravond van het Chinese Nieuwjaar: het jaar van de tijger. Den Breejen is van geboorte volgens de Chinese tijdrekening zelf een tijger. Dat is minder goed dan je zou verwachten, zo leerde hem een Chinese zakenrelatie. Het wordt een topjaar, want met de business gaat het goed, maar minder met relaties. Als je zelf een tijger bent, dan heb je een ander probleem. Dan is er maar één oplossing: gedurende het jaar van de tijger rood ondergoed dragen om je tegen zakelijk onheil te beschermen. Dus dat ligt nu, gekregen van diezelfde relatie, bij mij in de kast... Mijn eerste excursie naar China was in 2005. Ik ging zelf, omdat ik het best kon worden gemist op de zaak en het mocht niet teveel kosten. We hadden een aanvraag voor constructiewerk, dat is een van de drie afdelingen binnen ons bedrijf. Het ging om een ketting via een bedrijf uit Singapore voor een werf in China. Toen was er al de Ook veel werk voor de Chinese markt beweging richting een grote vraag naar schepen voor de Chinese thuismarkt. Van het een kwam het ander. Eerst hadden we een rep-office in Tianjin. Vervolgens werd dat een volledige Ltd. via onze representative Jack Chen tot Van der Leun International. Daarna gingen we via de joint venture in Sjanghai volledige projecten doen; panelen bouwen en service verlenen, enkel voor de Chinese markt. En als derde stap schakelkasten in Anyang voor vrachtschepen. Directeur-eigenaar Martin den Breejen: Ik kom tien keer per jaar in China, maar wat nooit went is de communicatie. (Foto Jacques Kraaijeveld) Behalve de projecten die we er onder onze leiding uitvoeren met lokale werknemers, hebben we ook een handelspoot: Haitech, die richt zich in hoofdzaak op armaturen, die we daar maken en hier verkopen. Gelukkig Ik kom gemiddeld tien keer per jaar in China, maar wat nooit went is de communicatie. Ze zeggen altijd ja als je iets vraagt, ook al bedoelen ze nee. Ze zijn altijd vriendelijk, ook al zijn ze dat niet. Kortom, hoe lang je er ook al komt, je kunt moeilijk hoogte van ze krijgen. Ik heb een basiscursus Chinees gevolgd, met een beetje geluk kun je dan net een biertje bestellen, maar veel verder kom je niet. Gelukkig spreken steeds meer Chinezen redelijk goed Engels. Het verschilt overigens wel per regio. In het noorden is het wat makkelijker dan in het zuiden. Ook weer niet zo vreemd, als je het vergelijkt met onze mentaliteit en die van Italianen, wat ongeveer dezelfde afstand behelst. In Dalian in het noorden doe je in één klap meer dan na vier of vijf keer overleg in het zuiden. Maar afgezien daarvan: we zijn erg gelukkig met ons werk in China. We hebben naast Chinese opdrachtgevers, ook schepen voor IHC in opdracht. En onlangs hebben we nieuwe opdracht van IHC voor twee hopperzuigers van 12.000 kuub. Eentje wordt daar gebouwd en de ander hier. Het zijn zusterschepen, dat betekent nog niet dat je voor beide schepen precies hetzelfde kunt krijgen. Het is een uitdaging om ze exact hetzelfde op te leveren. Spel Daarnaast hebben we de installatie van twee cutters in de wacht gesleept, ook voor IHC. Het is wel opvallend dat we betrokken zijn bij activiteiten van deze opdrachtgevers die, zoals het zich nu laat aanzien, de laatste klussen zijn op de diverse werven in Heusden, Hardinxveld en Sliedrecht. IHC is zelf niet negatief over mogelijke vervolgopdrachten of nieuwe klussen na 2012. Ze hebben in elk geval wel besloten een eigen elektrotak in het leven te roepen: Drives and Automation. Er zijn natuurlijk in deze sector volop concurrenten, maar wij zijn over het algemeen de goedkoopste. Dat betekent niet dat we al het werk krijgen. Dat zou ook niet kunnen. Ik zeg altijd: we hebben feitelijk maar één serieuze concurrent. Andere elektrobouwers halen niet dit niveau. Het mooie is dat die nieuwe opdrachten voor ons een flinke stap omhoog zijn. Eerst kregen we baggerschepen die maximaal 7000 à 8000 kuub waren, nu hebben we er een aantal van 12.000 kuub. We komen natuurlijk ook regelmatig met nieuwe producten op de markt. Zo hebben we Macs Advance ontwikkeld, een alarmsysteem op schepen. Het voordeel is, dat het is opgebouwd uit standaardproducten, die overal verkrijgbaar zijn. Dat scheelt aanzienlijk in de kosten voor de gebruiker. Bij vervanging of herstel hoeft dat niet per se via ons te lopen. Een andere noviteit is het brugconsole BetaBridge, ons antwoord op de Alphabridge van Alphatron. Onder meer de Brodospas Alpha, die bij Damen is gebouwd voor Kroatië, is ermee uitgerust. Beter aan die van ons is, dat hij makkelijker is aan te passen aan de gewenste afmetingen. Helaas is er nog niet zoveel vraag naar in de baggerwereld. Een derde noviteit vormen de koelunits voor frequentieregelaars, die we naar Brazilië uitvoeren. Toptien In onze top tien van opdrachtgevers staan voorlopig IHC en Damen nog steeds bovenaan. Ik sluit niet uit dat er verschuivingen gaan optreden de komende jaren. Ook in onze top tien staat een baggermaatschappij uit Maleisië. Voor Inai Kiara leveren we de installatie voor twee cutterzuigers. Twee landen waar we steeds meer doen zijn Brazilië en Maleisië. We leveren in het eerste land panelen voor schepen in de offshore, die we daar onder onze leiding laten bouwen. Andere landen waar we actief zijn, zijn: Servië, Roemenië, Polen, het IHC en Damen nog steeds in onze top tien van klanten Midden-Oosten en Indonesië. Dat is dan wellicht in het kader van een trend: als het in de bagger minder wordt, dan kunnen we meer doen voor de offshore en voor de bouw van vrachtschepen. Daarnaast blijft overeind: we gaan steeds meer zaken doen in China. Positief is dat IHC zelf ook steeds meer werk in China laat uitvoeren. Momenteel hebben we een omzet van 24 miljoen, die we met zo n honderd man eigen mensen en door het jaar heen met een wisselend aantal inleners genereren. Zo n 85 procent van de omzet komt uit eigen land, de rest uit het buitenland. Van die 24 miljoen zit twee miljoen in de metaalbouw, twee miljoen in de elektrobouw en twintig miljoen in de installatiebouw. Ik verwacht dat dat een totaal ander beeld oplevert over een paar jaar. Niettemin houd ik staande: het zijn nog steeds goede tijden. <

6 ADVERTENTIE *'-., $- -+ $ '$-. (. #. $).$((, ) 0 ) $)) )0,.- # + ) ) & ' $%3,1,&.*. #. '.-. +'$).% 0 ) '- 0, */1$)" ) ) & /& )-., ++ ) & -. ) /, /- &*3$%) ) ) && + '' ) *. ) (. /1 1**)#/$-.* *'-., $((,,$%! '- )-.,.,& ) ( 111 #*'-., )' + %'# " # + % #'! # + # # ' $! % #! # + & # ' (* ' #' $)!* ' -,. # )' 111 ' -,. # )' ))) ' %' &$ % #! 111 *,).",* + )' 111 &' - )- )$. $, )' 111 0 & ",*/+ )' 111 #*'-., )' $)!* 1 ' 0 )' 111 1 ' 0 )' $)!* -#$+2, %**, ) )' 111., )-$.* )' $)!*., )-$.* )' 111 *) *, $ -#$+2, - )' $)!* --!,0*'1*) ) )' 111 --!,0*'1*) ) )' 0$--,$).,$ /, +' ). )' 111 0$--,1*) ) )' 111 + )--.*!!,$)" )' +# +' )& ) +' ). )' 111 +#+' )& ) )' 111 /)$0 )' 111 1,&$) )' *,).-#$++$)" +' ). )' 111 0 ),-. '. )/ $)!* 0 * )' 111 0 * )' $)!* '*((,. '/ 111 '*((,. '/ 111 $)-. '#* )' 111, )- 0 )' 111 0,-. "& /& )- )' 111 0 )1$%&1,& ) ( )' $)!* -#$+0$-$*) )' 111 -#$+0$-$*) )' $)!* *(1,& ) ( )' - # +0,. '. ), * )& )' 111 0**, ) "0 -. '. )' $)!* 0**, ) "0 -. '. )' 111 -& 0 )' $)!* -& 0 )' /)&, **. 4 *,) '$-5 111 &$ **(1,& ) ( )' 111 #**" ) **,) (,$.$ ( )' 111 "2,*), 1 *( $)!* "2,*), 1 *( $)!* 0 )1$%&-.//,#/$3 ) )' 111 0 )1$%&-.//,#/$3 ) )'

7 Wij lopen voorop met nieuwe producten Alphatron integreert AIS in nieuwe rivierrader JMA 610 Door Jacques Kraaijeveld Wij zijn overal nagenoeg de eerste mee, dus wij apen weinig na, stelt John Tournier zelfverzekerd. Hij is sinds 10 jaar divisiemanager bij Alphatron Marine in Rotterdam. Het bedrijf levert innovatieve elektronische navigatieapparatuur aan de scheepvaart. De nieuwe Alphatron Marine rivierradar met Photoshotfunctie en geïntegreerde AIS. Tournier: Op Construction & Shipping Industry laten we een nieuw besturingssysteem voor patrouillevaartuigen en kleine werkschepen zien. Verder een nieuwe versie in de MFC-lijn, een displaysysteem waarbij apparatuur door middel van een databus met een elkaar is verbonden. Deze navigatielijn wordt al in de zeevaart toegepast. Als derde komen we met de JMA610, een rivierradar die vanaf januari dit jaar op de markt is. Met name over de laatste valt meer te vertellen. Het is de opvolger van de JMA 609, waarvan er sinds de introductie in 2004 ruim 2000 zijn geplaatst. De JMA 610 beschikt over eigenschappen van de JMA 609. Wat goed is, is goed, dat moet je niet veranderen. Toch zijn we er samen met de Japanse leverancier JRC in geslaagd functies toe te voegen en het beeld nog beter te krijgen. Vooral Photoshot en AIS-functionaliteiten zijn belangrijke toevoegingen aan deze radar. Verder is het bedieningsgemak verbeterd. Integreren De JMA 609 was volgens Tournier zijn tijd al vooruit doordat AIS-informatie vanaf het radarscherm kon worden afgelezen. De JMA 610 gaat nog een stap verder, want naast het aansluiten van externe AIS-apparatuur bestaat nu ook de mogelijkheid de AIS volledig te integreren. Instelling en uitlezing vindt volledig vanaf het radarscherm plaats. Met één druk op de AIS-toets van het bedieningspaneel verschijnen de scheepsnamen bij de identificatielabels. Opname Door middel van de Photoshot-functie - die niet eerder is toegepast in een rivierradar - kan men een opname starten van het radarbeeld. De werkelijke situatie in en rond het schip legt men feilloos vast op een geheugenkaart en kan men eenvoudig afspelen op een computer voor analyse of bewijsvoering in het geval dat dat nodig is. De JMA 610 is hiermee standaard uitgerust in de basisvorm van een zwarte doos. We zijn een betrekkelijke nieuwkomer in deze sector. Veertien jaar terug zijn we er in gesprongen en we zijn nu niet meer weg te denken. We hebben de afgelopen jaren heel wat producten geïntroduceerd, en die zijn door andere aanbieders trouw gevolgd. Neem de rivierradar, daar lopen we heel wat jaar mee voorop ten opzichte van de concurrentie. Voorbeelden Tournier noemt nog een paar voorbeelden van noviteiten van het afgelopen decennium : de eerste kleuren rivierradar, de Alphalijn, en het navigatiedisplay (conning systeem) dat in één beeld alle navigatie-info zichtbaar maakt. Al deze ontwikkelingen zijn van eigen makelij, met uitzondering van die producten die als basissysteem uit Duitsland of Japan komen, zoals de radar, waarbij intern een belangrijke rol is weggelegd voor het fine tunen met het oog op specifieke markttoepassingen. Nieuw zijn verder meetsystemen voor diepgang en tankinhoud, waarmee Alphatron Marine zich steeds meer als een totaalleverancier binnen de brede range van producten voor de maritieme sector wil profileren.< www.alphatronmarine.com www.alphatechnique.nl Door Jacques Kraaijeveld Control Techniques introduceert RIS.GA Regelaars die energie besparen Control Techniques in Sliedrecht is de grootste producent en leverancier van regelaars in ons land die aan ongeveer 50 branches producten levert. Het spreekt vanzelf dat er voortdurend nieuwe toepassingen bij komen. Recent zijn dat de systemen RIS.GA en Mentor MP. RIS.GA biedt een mogelijkheid het energieverbruik van overslagkranen te verminderen. Het is ontwikkeld voor dieselelektrische havenkranen die bijvoorbeeld containers laden en lossen, zegt Bastiaan Streefkerk, medewerker marketing & sales. Een dieselgenerator zorgt voor de benodigde spanning op de kraan, die wordt gebruikt voor zowel rijden, hijsen als katten. Daarnaast is de kraan verlichten en heeft de kraandrijver in zijn cabine licht, radio, verwarming en soms airco. Maar op het moment dat een schip is gelost en alle containers op z n plek staan, zal de kraan tijdelijk stilstaan. Om diesel te besparen gaat na verloop van tijd het aggregaat op lage toeren draaien, waardoor de netspanning afneemt. Op dat moment valt ook de apparatuur in de cabine uit. De kraandrijver kan dit oplossen door even gas te geven en het aggregaat gaat weer op het bedrijfstoerental werken. Ons RIS. GA-systeem zorgt ervoor dat ook bij het lage toerental van de generator het spanningsniveau in de cabine op niveau blijft. De kraan bespaart dan bij stilstand diesel en de kraandrijver kan gebruik blijven maken van de elektrische apparatuur in z n cabine. Zo combineert Control Techniques het aandrijven van alle bewegingen op een kraan met besparing van diesel bij stilstand. Je kunt er een brandstofbesparing van zo n 20% mee halen. Maximale prestaties Mentor MP is Control Techniques gelijkstroomaandrijving van de vijfde generatie. Daarin is het regelplatform van s werelds toonaangevende intelligente wisselstroomaandrijving, Unidrive SP, geïntegreerd. Dit maakt Mentor MP tot de meest geavanceerde gelijkstroomaandrijving op de markt, een aandrijving met optimale prestaties en flexibele functionaliteit voor het koppelen van systemen. Er zijn over de hele wereld grote aantallen gelijkstroommotoren in bedrijf in uiteenlopende toepassingen. Volgen Control Techniques kunnen deze motoren met Mentor MP worden opgewaardeerd. Met moderne regelapparatuur met behulp van ethernet- en veldbusnetwerken kun je maximale prestaties uit de motor halen, de betrouwbaarheid van het systeem en de koppeling van systemen digitaal verbeteren. De technologie van de gelijkstroomaandrijving blijft voordelig en efficiënt en is relatief eenvoudig te implementeren. Ook voor nieuwe oplossingen heeft gelijkstroom veel voordelen, met name voor regeneratieve en hoogvermogentoepassingen. Modulaire opbouw In het algemeen kun je stellen dat de basistechniek van een regelaar hetzelfde blijft, maar dat er andere verbeterde specificaties worden ontwikkeld, zegt Marco van den Berg, verkoper bij Control Techniques. De elektronica wordt kleiner. Je zult het straks zien als we in de wandelgangen de eerste en de nieuwste modellen zien. De efficiency zijn we voortdurend aan het verbeteren. De apparaten worden sneller. Kenmerkend voor onze systemen is de modulaire opbouw en de koeling. We onderscheiden ons van andere partijen door de toegepaste techniek. We bieden een solutions-platform. Ons productenpakket kenmerkt zich door een flexibele implementatie. Wat ons betreft is er altijd een oplossing te bedenken, wat de klant ook vraagt. Niet dat we alles zelf bedenken, daar komt ook het voordeel van de internationale aanpak. Het RIS.GA-systeem is bedacht door onze Italiaanse collega s. Uiteindelijk streven we ernaar om het onze opdrachtgevers gemakkelijk te maken. Ze kopen geen regelaars, maar gemak. Daarbij komt dat het een investering is die tijd oplevert en zich kenmerkt door een snelle terugverdientijd. Attracties Marco van den Berg: Dat terugverdienen zien we bijvoorbeeld in koelsystemen van datacenters. Met specifieke regelaars zijn wel besparingen tot 80% realiseerbaar. We doen dat samen met KyotoCooling International uit Amersfoort. Het is een belangrijke markt voor ons. Uitgaande van een verbruik van 5 MW in een gemiddeld datacenter gaat het over bijna 44 Wat doet Control Techniques? Control Techniques werd in 1973 opgericht onder de naam KTK en in 1985 kreeg het bedrijf een notering aan de Londense beurs. In januari 1995 nam Emerson de aandelen van Control Techniques over, waardoor de Emerson-groep wereldmarktleider werd in aandrijftechniek. Dat bracht extra financiële draagkracht in. De gezamenlijke knowhow van aandrijftechniek waarborgt de continuïteit van Control Techniques. Daarnaast is er een grote research & development-afdeling en een wereldwijd ondersteunend netwerk van drive centres. Productiefaciliteiten zijn er in Wales, China en Amerika. De belangrijkste marktsegmenten voor Control Techniques zijn de maritieme sector, entertainment, drukkerijen, staalindustrie en HVAC. De diverse regelaars zijn er in een range van 0,25 kilowatt tot 2 megawatt, dat wil zeggen van een handheld-uitvoering tot schakelkasten van enkele kubieke meters inhoud. De ontwikkelingsactiviteiten staan in het teken van een kosteneffectieve, kwalitatief hoogwaardige, flexibele productiemethode. Juist voor de meer eenvoudige toepassingen biedt het bedrijf producten zoals de Commander SK frequentieregelaars en de Digitax ST servoregelaars. Als componentleverancier biedt Control Techniques naast een logistieke functie (voorraadbeheer), meerwaarde in de vorm van geavanceerde servicefaciliteiten. Control Techniques is in 84 landen vertegenwoordigd. Dat biedt uitgebreide mogelijkheden voor internationale service en logistieke ondersteuning voor internationaal opererende bedrijven. Bij Control Techniques in Nederland zijn circa 50 medewerkers in dienst. miljoen kw-uur à gemiddeld 11 cent. De helft daarvan is koeling en daarop besparen we dus enorm. Een ander mooi voorbeeld waar we met veel plezier op terugkijken is bij Indoor Skydive in Roosendaal. Dat is een attractie die een vrije val simuleert. Ventilatoren produceren daar een luchtstroom van 275 kilometer per uur. De kunst is daarin te blijven hangen, net zoals je dat doet als je op grote hoogte uit een vliegtuig springt. Een derde soort projecten waar we met vaste regelmaat bij betrokken zijn, zijn de theaterwereld en mobiele kermisattracties. In een gemiddeld theater als Carré zitten zo n 60 regelaars om alle toeters en bellen op het toneel mogelijk te maken. Denk aan een voorstelling van Bert Visscher, bij een verandering van het decor lopen ze niet heen en weer te sjouwen met alle attributen. Nee, alles hangt in een toneeltoren van zo n 20 tot soms wel 30 meter hoog aan trekwanden en komt op het juiste moment naar beneden. Dat allemaal dankzij aandrijftechniek... bij voorkeur die van ons. <

8 ADVERTENTIE U bent van harte welkom op stand 394! V ink diesel bv is officieel dealer van DOOSAN dieselmotoren voor scheepvaart en industrie, gespecialiseerd in het leveren, service en reviseren van deze dieselmotoren. V ink verzorgt de volledige uit- en inbouw van voortstuwingsinstallaties, pompsets en generatorsets. V ink beschikt over een uitstekend geoutilleerde werkplaats met vakbekwame medewerkers en een modern en goed ingericht magazijn. V ink diesel bv Rivierdijk 76 3361 AR Sliedrecht Tel: 0184-415455

9 Innovaties maken Beele Engineering marktleider Kabeldoorvoer vraagt om aandacht Door Jacques Kraaijeveld Scheepseigenaren, werven, elektro- en werktuigbouwkundig ingenieurs, architecten en klassenbureaus, allemaal hebben ze te maken met brandveiligheid van kabel- en buisdoorvoeringen. De IMO-resolutie A754(18) kan hierover eigenlijk niet duidelijker zijn: kabel- en buisdoorvoeringen vormen een zwakte in de constructie. Nofirno-rubber kan worden toegepast in roodgloeiende stalen delen. Hans Beele in zijn laboratorium in Aalten. Effectieve brandveiligheid bestaat uit een reeks maatregelen, waarbij kabeldoorvoeren niet veronachtzaamd moeten worden, stelt Hans Beele van Beele Engineering in Aalten. Als brand en rook vrij spel hebben en zich van compartiment naar compartiment kunnen verplaatsen, is de veiligheidsketen doorbroken en staan de veiligheid van mensen en de reddingskansen van een schip op het spel. Keer op keer weer blijkt hoe snel een brand zich door een schip of offshore-platform verplaatst. Passieve brandveiligheid wordt echter lang niet altijd belangrijk gevonden. Men koppelt passieve brandveiligheid direct aan kosten. Het grijze gebied van regelgeving en certificaten en de financiële belangen van werven, scheepseigenaren en aanbieders, maken de keuze van het juiste systeem ook niet eenvoudig. Normaal gesproken kiest men voor een product dat een Type Approval-certificaat combineert met de laagste prijs. Veiligheid is daarmee echter vaak de verliezer. Wij hebben diverse partijen hiervan bewust gemaakt. Bovendien hebben we talloze aanbevelingen voor verbetering van het testproces, de certificering en de toepassing van deze systemen gedaan. Veiligheid moet voorop staan. Eenvoud Beele Engineering ontwikkelde de Multi-All-Mix-technologie, waarmee kabels, metalen en kunststofbuizen in één doorvoeropening kunnen worden toegepast en afgedicht. Eenvoud en efficiency komen daarmee in het nieuwe systeem samen. Sinds onze oprichting staan we voortdurend in contact met de ontwikkelingen op de bouwplaats. Deze betrokkenheid heeft al geleid tot tal van praktische oplossingen voor het doorvoeren van kabels en buizen. We stoppen jaarlijks veel geld in onderzoek, ontwikkeling en testen, zowel bij officiele testinstituten als in het eigen laboratorium. Onze patenten zijn het resultaat van een continue stroom uitvindingen en innovaties. Productontwikkeling is kostbaar en kopieën van succesvolle producten zijn snel gemaakt. Herleidbaarheid en een herkenbaar design zijn daarmee van vitaal belang om klanten te kunnen bieden wat zij verwachten: optimale veiligheid. Zelfcorrigerend Innovaties onderscheiden ons van veel andere producenten en aanbieders op het gebied van afdichtingssystemen, zegt Beele. Als belangrijke innovaties noemt hij de Slipsilplug, Dynatite, RISE en Nofirno. Onze nieuwste rubbersoorten en het redesign van de afdichtingsplug hebben geresulteerd in de Slipsilplug die een optimale brandveiligheid combineert met hoogwaardige afdichtingseigenschappen. En toen in 2005 in één van de poten van een nieuw offshoreplatform lekkage ontstond, ontwikkelden wij in no-time een nieuw afdichtingssysteem dat kon worden toegepast in omgevingen die aan hoge drukbelastingen worden blootgesteld. Dat leidde tot de ontwikkeling van Dynatite. RISE zorgde voor een revolutie in de markt van traditionele kabeldoorvoeringen, zoals bloksystemen en gietmassa s. Het RISE-systeem is zelfcorrigerend tijdens brand, dat wil zeggen dat de opening die ontstaat door gesmolten kabelmantels direct wordt opgevuld. Het is bruikbaar voor een grote variëteit aan kabels en heeft een minimale kabelseparatie. Het systeem is getest met kabels op een afstand van drie millimeter van de binnenzijde van de doorvoering, met de hoogst mogelijke kabelvulgraad en in een doorvoering met Nieuwste rubbersoort wordt niet door vuur verteerd een afmeting van 600 x 300 millimeter, zo ook zonder isolatie. Naast deze eigenschappen is RISE volledig fool proof, tijdens de installatie kan feitelijk niets verkeerd worden gedaan. Het systeem zorgt daarmee voor aanzienlijke besparingen op installatietijd. Een kunststukje is volgens Beele de ontwikkeling van een nieuwe rubbersoort: Nofirno. Dit type rubber wordt niet door vuur verteerd en kan worden toegepast in roodgloeiende stalen delen zonder kans op ontsteking. De Nofirno kabel- en buisdoorvoeringsystemen zijn onder de zwaarst mogelijke (A-0, H-0 en Jet Fire) omstandigheden getest. Zelfs bij de blootstelling aan een Jet Fire-tests blijft Nofirno-rubber op zijn plaats. Dankzij de uitstekende rekeigenschappen van de Nofirno-afdichtingskit, leent het systeem zich ook uitstekend voor zogenoemde blast wall-doorvoeringen. Regelgeving Een brandwerendheidsklasse geeft aan hoe lang een passief brandveiligheidssysteem bestand is tegen een gestandaardiseerde brandwerendheidstest. De testen zijn weergegeven en gespecificeerd in de zogenaamde FTP-code (Fire Test Protocol) en in de criteria van IMOresolutie A.754. De meest gebruikte brandklassen zijn A-rating voor scheepsbouw en H-rating voor offshoretoepassingen. Een aanvullende vereiste voor H-rating is de zogenoemde J-rating (Jet Fire), die steeds vaker verplicht wordt gesteld. De criteria die in de IMO-resolutie zijn vastgelegd, herbergen een belangrijk probleem volgens Beele: het aantal kabelsoorten en de kabelconfiguraties zijn in Hittebestendigheidstest in het laboratorium van Beele Engineering. de praktijk even veelzijdig als veelomvattend. Specificaties hiervoor ontbreken in de IMO-resolutie. Omdat feitelijk dus elke configuratie kan worden getest, is het brandwerend afdichten van kabel- en buisdoorvoeringen gecompliceerd. Om zeker te zijn met de geteste kabelconfiguratie overeenkomen met de praktijksituatie. Volgens Beele zijn er ook producenten die ervoor kiezen testen zo uit te voeren dat hun producten optimaal presteren. Dat biedt dus minder zekerheid in de praktijk. Om deze discussie te voorkomen, problemen op de bouwplaats te vermijden en een optimaal functioneren onder alle omstandigheden te garanderen, vroegen we als eerste aan classificatiebureaus om, naast het Type Approval-certificaat, ook getekende en afgestempelde installatietekeningen van de systemen op te nemen. Tegelijkertijd introduceerden we de limiteringsmatrix voor afdichtingssystemen. Geschiedenis Hans Beele richtte Beele Engineering in 1973 op. Het bedrijf presenteert zich nu als marktleider op het gebied van afdichtingssystemen voor kabel- en buisdoorvoeringen. Het begon destijds met de ontwikkeling van een oplossing voor lekkend gas in kruipruimtes onder woningen. Door het hoge waterpeil en de weinig stabiele grondcondities worden gasbuizen blootgesteld aan aanzienlijke trillingen en bewegingen. Als gevolg hiervan deden zich in het midden van de jaren zeventig regelmatig explosies voor. Het bedrijf ontwikkelde hiervoor een flexibele afdichting die de doorgevoerde buis of kabel beschermt tegen beschadiging en daarmee gaslekkage voorkomt. Deze CSD-afdichtingsplug wordt inmiddels meer dan drie decennia toegepast door energiebedrijven bij het invoeren van kabels en buizen naar de woning. Vergelijkbare problemen deden zich voor in de scheepsbouw, waar buizen door middel van lassen of flenzen aan beide zijden van tussenschotten worden bevestigd. Ook hier bleek de flexibele afdichtingsplug uitkomst te bieden: mechanische en galvanische corrosieproblemen worden met de plug vermeden. Tegenwoordig worden de pluggen wereldwijd op schepen en op offshore-installaties gebruikt. <

10 ADVERTENTIE BINNENVAART UNIT NEDERLAND Olthof blijft de vaart erin houden! LOCATIES: ROTTERDAM - TERNEUZEN MAASBRACHT Het gehele team van de ABN AMRO Binnenvaart Unit ontmoet u graag tijdens de Construction & Shipping Industry beurs op onze stand, nummer 172. Wilhelminaplein 7 3072 DE Rotterdam Tel: 010-4962640 binnenvaartunit.nederland@nl.abnamro.com KIJK OP ABNAMRO.NL/BINNENVAART dealer Verkoop, revisie en reparatie van Mitsubishi en Daewoo dieselmotoren voor voortstuwing, pomp, boegschroefaandrijving en generatorsets fabrikant Verkoop, installatie, reparatie en inspectie van hydraulische installaties reparaties Nog steeds service, reparatie en revisie van Brons, Bolnes en Stork dieselmotoren voorraad Grote voorraad nieuwe onderdelen en ruilonderdelen voor Mitsubishi en Brons motoren service Dag en nacht service, worldwide gratis aanleg www.olthof.eu Machinefabriek G. Olthof N.V. Nijverheidstraat 120-124 2901 AR Capelle a/d IJssel Tel. 010-258 02 58 Fax 010-458 87 50 e-mail: info@olthof.eu 0090/03/08 vanbeekenpartners Aan ca. 200 meter kade, open vaarwater, vrij van havengelden Olthof Schiffservice Auenweg 173 D-51063 Köln Tel./Fax 0049 (0) 221-981 088 41 Al meer dan tachtig jaar een begrip in de scheepvaartbranche

11 Tekst en foto s Willem Moojen Van scheepsbenodigdheden en sportvisserij naar reparatie en offshorewerk Van Laar boort generaties lang nieuwe maritieme markten aan Wie op weg is naar de IJmondhaven of het Haven Operatie Centrum in IJmuiden passeert de helling van scheepwerf Van Laar. Het is een klassieke werf met twee langshellingen en er staan vrijwel altijd schepen droog. Directeur Paul van Laar (42) is de vierde generatie Van Laar in de maritieme sector. De werf in IJmuiden beschikt over twee langshellingen. Stamvader is Jacobus van Laar uit Hoorn, die schipper was op de koftjalk Emanuel (1897). Hiermee voer hij in de Wad- en Sontvaart en deed veelvuldig Deense en Duitse havens aan, of verder als dat te pas kwam. Op 25 februari 1925 ruilde Jacobus de Emanuel met Geert Pieter Ritskes in IJmuiden. Tegen bijbetaling van 7200 gulden kreeg hij er een complete drogisterij annex victualiënhandel aan de Frögerstraat in IJmuiden voor terug. De victualiënhandel deed hij gelijk van de hand en hij specialiseerde zich in de verkoop van visserijbenodigdheden, zoals touw/netwerk, messen, rieten manden en hang- en sluitwerk. Tevens was dit het adres voor klompen. Onder de naam Van Laar Kleine Stores bleef hij de scheepvaart op een andere manier trouw. Kettingen en ankers Paul van Laar (zittend) is de huidige directeur, zijn vader Jacobus blijft bij de zaak betrokken als adviseur. Datzelfde jaar droeg hij de zaak al over aan zijn zoon Paul van Laar. Die maakte van de winkel een bloeiende handel en bleef er tot zijn 65ste werken, waarna hij het bedrijf op zijn beurt overdroeg aan zijn zoon Jacobus van Laar (nu 67), de vader van de huidige directeur van scheepswerf Van Laar. In de jaren tachtig betrok Van Laar een groter pand aan de Trawlerkade in de Vissershaven om nog dichter bij de scheepvaart en opdrachtgevers te zitten. De handel in visserijbenodigdheden was toen al naar de achtergrond geraakt en de nadruk lag nu op de verkoop van nieuwe en gebruikte kettingen, staalkabels en ankers voor de visserij, visverwerkende industrie en scheepvaart. Onder de naam Van Laar Visserijketting BV is het bedrijf met vier man personeel nog steeds een belangrijke divisie van Van Laar BV. Ongeveer 50% van de verkoop is bestemd voor de export naar vooral België, Groot- Brittannië, Ierland, Scandinavië (Noorwegen kweekvisserij) en IJsland. Van Laar is hierdoor de grootste toeleverancier voor de visserijsector in Europa. Sportvisserij Tussendoor had Van Laar in het voorjaar van 1965 de hand weten te leggen op twee houten Kriegs Fischkutters (KFK-kotters) uit het faillissement van Rederij W. Goos uit IJmuiden. De kotters waren in de Tweede Wereldoorlog gebouwd in opdracht van de Duitse Kriegsmarine, die niet was voorbereid op de verdediging van de 18.000 kilometer kustlijn die was veroverd. Daarom werd in 1942 opdracht gegeven voor de seriebouw van bewapende kotters. Ongeveer 735 werden er gebouwd, waarvan 60 in Nederland. Na de oorlog kreeg Nederland vijf van deze kotters toegewezen als oorlogsbuit. Met twee daarvan, de 24 meter lange en 6,25 meter brede IJM-42 Margreta en IJM-78 Corrie, legden de Van Laars zich als één van de eersten in Nederland toe op de sportvisserij op de Noordzee. Niet veel later kwam er nog een derde kotter bij en in de loop der jaren kocht Van Laar 50 kotters uit de vaart. Sommige werden tijdelijk in de sportvisserij ingezet, maar de meeste werden direct doorverkocht. Nieuwe kansen Vanaf 1966 tot begin jaren 70 was samengewerkt met café De Bruinvis in IJmuiden. Het café diende als aanmeldpunt voor sportvissers en hield daar tegelijkertijd een goede klandizie aan over. Nadat aan deze samenwerking een einde was gekomen ging Van Laar door onder de naam Sportvisserij IJmond, maar de animo voor de zeesportvisserij nam af en het bedrijf stopte in 2005. Toen was de aandacht al lang verlegd naar nieuwe kansen in de scheepvaart. Begin jaren 90 werd Van Laar benaderd om een schip in te zetten voor bewakingswerk in de offshoresector. Het 37 meter lang en 7,20 meter brede sportvisserijschip Dolfijn werd omgebouwd tot guard-schip. De nieuwe uitdaging beviel zo goed dat Van Laar zich serieus begon te richten op de offshore-, wind-, olie- en seismografische industrie. Vervolg op pagina 15

12 ADVERTENTIE Bestel voor 17 mei op www.frankmaritime.com L-3 INLAND-AIS (transponder der met 5 jaar garantie) tie)! Inclusief antennes en kabels Certificatie en inbedrijfstelling: 250,De subsidie in Nederland is ALTIJD 2.100,(ook als u het niet uitgeeft) TIJDELIJK AANBOD Prijsdoorbraak! 1.490,- * Extra kwantumkorting tot 200,- mogelijk! Dit aanbod is tot stand gekomen in onderhandeling met Bureau Telematica Binnenvaart * Aanbod alleen geldig bij minimaal duizend bestellingen. Meer info: Naval Marine, standnummer 455 Gespecialiseerd in leveren en installatie van pijpleidingen voor scheepsvaart en industrie -advies bij ontwerp,fabricage en montage -reparatie -direct,flexibel en een goede service Zie ook onze WEBSITE www.ankopiping.nl AnKo Piping B.V. Jacobus Lipsweg 91 3316 BP Dordrecht T +31 (0)78-6171517 F +31 (0)78-6170221 E-mail: info@ankopiping.nl Giezen Metaalproducten b.v. Ommelanderwijk 137 9644 TC Veendam Telefoon: 0598-613952 Fax: 0598-690015 Al sinds 1892 specialist in het buigen en walsen van buizen en profielen tot spiralen, beugels, bochten, ringen etc. BUIGEN/WALSEN van ø 6 t/m ø 168 mm, dit alles in: staal rvs aluminium koper messing incoloy/monel titanium etc. Rechthoekige aluminium buis 40x20x2 mm info@giezenmetaal.nl www.giezenmetaal.nl

13 Door Hans Heynen Afdichtingsspecialist verbetert Supreme Ventus IHC Lagersmit moderniseert productie in Alblasserdam Het in de productie en reparatie van schroefaslagers en schroefasafdichtingen gespecialiseerde IHC Lagersmit is na ruim 150 jaar van Kinderdijk verhuist naar Alblasserdam. De snel veranderende markt vereist innovatieve oplossingen met korte levertijden en gegarandeerde kwaliteit. Om die reden besloten wij in 2008 om een nieuwe faciliteit te bouwen met geautomatiseerde productiemethoden, stelde directeur Willem Steenge na de verhuizing. Schema van het Supreme Ventus-systeem. De focus ligt daarbij op de productie van afdichtingen voor de gepatenteerde Supreme Ventus schroefassystemen van het bedrijf. De randactiviteiten, zoals de productie van lagerbussen, zijn ondergebracht bij een externe specialist, zegt marketeer Dustin van Horik. Daarvoor zijn wij een partnerschap aangegaan met Helice. Zij produceren nu voor ons, onder exclusieve licentie, lagerbussen en schroefaskokers. IHC Lagersmit is een dochter van IHC Merwede. Een ideale schroefaskokerafdichting heeft twee eigenschappen, vertelt Van Horik. De afdichting lekt niet en slijt niet. Die combinatie is voor een rubberen afdichting of lip seal echter onmogelijk. Wanneer je een rubberen lip seal stevig op het loopvlak van de as drukt, wordt lekkage weliswaar voorkomen, maar slijten seal en loopoppervlak extra hard. Wanneer je een lip seal weinig contact laat maken met het loopoppervlak, slijt de rubberen rand weliswaar niet, maar dicht deze evenmin goed af. Om dit dilemma op te lossen introduceerden wij in 2005 de Supreme Ventus. Dit systeem creëert een luchtbarrière tussen de waterkerende lip seal en de oliekerende lip seal. De luchtdruk in de ruimte tussen de twee seals wordt daarbij continu aangepast aan de druk aan de waterzijde. Hierdoor worden de lip seals minimaal belast en worden olie en water permanent gescheiden. Eenvoudig principe Het systeem maakt voor het gelijk houden van de druk aan de binnen- en buitenkant van de seals gebruik van een eenvoudig natuurkundig principe. Via een ventiel op de waterkerende afdichting (de Ventus Valve) wordt bij overdruk lucht afgeblazen in het water. Wanneer bij wisselende diepgang de waterdruk op de afdichting aan de buitenkant verandert, wordt de luchtdruk in de kamer zo aangepast zonder elektronische interventies. Een systeem van luchtaanvoer zorgt ervoor dat de druk in de luchtkamer zich bij toenemende diepgang aan Tekening van de achterafdichting van de Supreme Ventus. de grotere druk van het buitenwater aanpast. De klep van het ventiel is zeer gevoelig en opent al bij een overdruk van 0,05 bar. De oliedruk op de afdichting aan de andere kant van de luchtkamer, is in principe gelijk aan de druk in de luchtkamer. Wanneer er toch Schroefasafdichting mag niet lekken en niet slijten wat olie langs de afdichting lekt, wordt dat naar een afvoer geleid. Enig olieverbruik door een lip seal is normaal. Water of olie dat de kamer in lekt, wordt vanzelf afgevoerd naar een draintank in de machinekamer. Compactere unit In vergelijking met de in 2005 op de markt gebrachte eerste generatie, is de air controlunit van de Supreme Ventus volgens Van Horik drastisch veranderd. De unit is compacter en zo vormgegeven dat machinekamerpersoneel ziet dat deze niet opengemaakt hoeft te worden. De controleerbaarheid van het systeem is daarmee verbeterd. Feedback uit de markt leerde ons dat de bemanning wil zien of het systeem werkt. Men wil controleren of er flow is en hoe hoog de druk op de olietank is. In de air controlunit is daarom een extra flowsensor aangebracht die kan worden verbonden met een alarmpaneel. Een toegevoegde manometer laat de druk op de olietank zien. Zo kan de bemanning bij problemen sneller en beter een diagnose stellen. De handleiding is eveneens herzien en er is een installatiechecklist gekomen voor werven die het systeem installeren. In toenemende mate trainen we de crew van een werf of een reder. Zo waarborgen we een goede kwaliteit, ook als onze serviceengineers niet toezien op de installatie. De afgelopen vijf jaar is gebleken hoe belangrijk correcte installatie en een goede kennis van het systeem zijn. Binnenvaart Voor de binnenvaart is het Supreme LD-seal ontwikkeld. In tegenstelling tot de uitvoering voor de zeevaart zijn de lip seals niet verlijmbaar en zijn de huisdelen van gietijzer in plaats van brons. Slijtende delen, zoals loopbus en manchetten, zijn wel van brons. De reguliere Supreme-seal is zo uitgevoerd dat de lip seals vervangen kunnen worden zonder schroef en schroefas te Luchtkamer scheidt water en olie trekken. Omdat de lip seals op een binnenvaartschip in principe nooit op deze manier worden vervangen, is de Supreme LD ook anders opgebouwd (geen verlijmbare seals). De Supreme LD is van gietijzer, omdat dit in zoetwater genoeg bescherming tegen corrosie biedt. Tot slot hebben Supreme LD-seals veelal een kleinere diameter (tot circa 220 mm). Dat alles heeft zijn weerslag in de prijs. Levensduur Het systeem gaat minimaal vijf jaar mee zonder dat de slijtdelen, loopbus en lip seals, vervangen hoeven te worden. Er wordt vijf jaar garantie op loopbus en lip seals gegeven wanneer de installatie is gecontroleerd door een IHC Lagersmit service-engineer. Milieuvriendelijk. Bureau Veritas en Lloyd s Register hebben type-approvals afgegeven. De afdichting mag worden toegepast bij de additionele klassennotaties Clean Ship, Clean Ship Super Additional Class en Environmental Protection. In Nederland valt het systeem onder de Vamil- en MIA-regeling (A7100 en B1031), wat kostenvoordeel kan opleveren voor de binnenvaart door extra belastingaftrek of willekeurige afschrijving. Voor de binnenvaart is er ook een gesloten vetgesmeerd systeem (Supreme LD eco) waarop de Vamil- en MIAregelingen van toepassing zijn (B1031). IHC Lagersmit staat op Construction & Shipping Industry. <

14 ADVERTENTIE Forward Engineering Papendrecht bv Rijksstraatweg 172, 4254 XK Sleeuwijk Tel.: 0183 302 947, Fax: 0183 303 227 E-mail: info@forwardengineering.nl Internet: www.forwardengineering.nl Forward Engineering Papendrecht bv kan het volgende voor u doen: Ontwerpen van schepen Het maken van prijsberekeningen Het maken van werktekeningen voor uw schip Het geven van adviezen aan scheepseigenaren en andere klanten Begeleiding van schepen in aanbouw in Nederland en in het buitenland Verkoop van schepen Verkoop en bevoorrading van scheepsonderdelen voor nieuwbouw en vervanging zoals: roeren, straalbuizen, schroeven, hydraulische installaties enz. enz.. %%. %%. %% %!"& $ - )#"& & (( ) + & ',- '&*+), +" & ($ +- )# &, $%&!)!(.$!) *,-.,!)!(.$!)!' 0 '"!(!!) +!( ) ( #$)!+1 )' /// +!( ) ( #$)!+1 )' SCHEEPSWERF GELRIA BV Bij deze complete werf kunt u terecht voor onderhoud, reparatie, verlenging, klasse maken, een ingrijpende verbouwing, modernisering en nieuwbouw. - dwarshelling 110 mtr. - dwarshelling 140 mtr. - afbouwkade 300 mtr. - stevendok 750 ton hefvermogen - 3 hellingkranen max. 8 ton, vlucht 45 mtr. Handelsweg 75 6541 CS NIJMEGEN tel. 024-3770717 fax 024-3786001 E-mail info@scheepswerfgelria.com Internet www.scheepswerfgelria.com Wij maken er werk van. DING s REPARATIE s REVISIE s INSPECTIE s VOORRAAD tandwielkasten, ABC Diesel motoren, pompen, watermakers enz. Reikon B.V. "EURSAANBIE 69) ze stand (nr. 3 beurs Kom naar on ping Industry ip h S & n io ct ectie aan op de Constru rting voor insp tor. ko w u k e re sp en be dieselmo ast en/of ABC E uw tandwielk DE EN SLIJTAG NODIGE SCHA 6OORKOM ON N ZEKERHEID E S E TI C E P S +IES VOOR IN Newtonweg 9, 3208 KD Spijkenisse www.reikon.nl T +31(0)181-614 466 F +31(0)181-625 304 E info@reikon.nl 24 hours 7 days

15 Dromec zoekt creatieve oplossingen in aandrijftechniek Een probleem is geen probleem Van Laar Manager Geerart de Vree (links) en directeur Gerrit Drost in de werkplaats. (Foto Jacques Kraaijeveld) Door Jacques Kraaijeveld De markt zelf groeit momenteel niet, maar omdat we net iets meer of anders doen dan anderen, hebben we het wel druk, zegt directeur-eigenaar Gerrit Drost van Dromec BV in Rhenen, dat industriële aandrijvingen levert. We zijn zelfs flink gegroeid de laatste jaren, ook al zijn we nog lang geen marktleider. En het wordt alleen maar meer, met name op het gebied van stalen en roestvrijstalen lieren voor bedrijven in de natte sector, waaronder de laatste tijd ook voor windmolenparken, waar we een compacte lier voor hebben ontwikkeld met 150 meter kabel. Drost begon in 1996 van huis uit in Ermelo met industriële aandrijvingen. Na een korte periode in Kesteren vestigde het bedrijf zich in 2002 in Rhenen. In eerste instantie als handelsonderneming, van lieverlee kwam er steeds meer eigen productie bij. Naast Dromec zit in hetzelfde pand op het industrieterrein aan de Steenoven zusterbedrijf Gerdo Metaal BV. Er werken twaalf mensen en er is ruimte voor meer. De groei doet zich met name voor in de maritieme sector, die inmiddels zo n 60% van de omzet uitmaakt. Keerpunt In 2000 kregen we de vraag om een trommel te leveren bij een aandrijfsysteem. Dat was het begin in de maritieme sector. Vier jaar terug was voor ons een duidelijk keerpunt. De vraag was: gaan we zelf verder ontwikkelen en maken of gaan we het elders onderbrengen? We kozen voor het eerste. We lieten weleens bij een ander wat maken, maar dat zag er dan niet uit. Niet dat we alles zelf doen, maar je wilt ook weten wat er met een product gebeurt, hoe het terugkomt. We installeerden een eigen testopstelling. Tevens hebben we vorig jaar een nieuwe machine aangeschaft en in april komt er opnieuw een Mazak bij. Daarmee kunnen tot een lengte van 3 meter en een diameter van 900 millimeter metaal bewerken. Tot nu toe konden we de helft daarvan doen. We kunnen nu ook vijfassig draaien en frezen, dat wil zeggen vanuit meerdere posities bewerkingen uitvoeren. In één opspanning zoveel mogelijk bewerkingen uitvoeren, dat is het mooie ervan. Het object staat vast, maar je kunt het wel van alle kanten bewerken, zelfs vanuit een schuine hoek. Ideaal voor trommels van lieren bijvoorbeeld. Verder kun je zoveel sneller en nauwkeuriger werken dan op traditionele wijze. Kunststof Manager Geerart de Vree gaat prat op de snelheid van het bedrijf. Als we een aanvraag krijgen, reageren we praktisch meteen. We hebben ook een relatief korte Veelzijdige activiteiten Dromec is begonnen als importeur van ICME elektromotoren, Hydromec motorreductoren en Var-Spe variatoren. Daarnaast levert het bedrijf diverse soorten lieren, zoals wormwiellieren en planetaire lieren en als tweede rvs aandrijvingen. Voor de productie van diverse delen is de zusteronderneming Gedro verantwoordelijk, terwijl de engineering bij Dromec ligt. Gedro levert aan Dromec maar ook aan derden: onderdelen, halffabrikaten en eindproducten in grote en kleine series, zowel van ferro- en non-ferrometalen als kunststof. Beide bedrijven leveren niet alleen, het gaat meestal juist om modificaties, zodat er altijd een klantgerichte oplossing komt. De hoofdafnemers bevinden zich in de industriële sector, zoals de voedingsindustrie en de agrarische sector en de maritieme sector. Meer info is te vinden op www.dromec.nl en www.gedro.nl. levertijd. We hebben een aantal standaard oplossingen, maar we kunnen van daaruit verder specificeren. We gaan uit van een modulair ontwerp. We denken mee: waar komt een lier te staan, wat moet ie precies doen? Vervolgens leveren we een concept in 2D of 3D, zodat de opdrachtgever het kan inpassen in zijn ontwerp. Zo kregen we een keer van een grote speler in de natte sector de vraag voor een kaapstander die vijf ton moest kunnen trekken, maar die niks mocht wegen en een beperkt vermogen moest hebben. Bij ons roept dat de vraag op: welke componenten kunnen we lichter maken in plaats van meteen te reageren van: dat kan niet. We zijn uiteindelijk uitgekomen op kunststof trommels. En dat scheelt een heleboel kilo s. Dat vinden we leuk om te doen: inspelen op vragen Stand-alone tension machine op de beurs in Gorinchem en problemen. En daarvoor krijgen we veel waardering van de afnemers. Een ander voorbeeld is een opdracht in de offshore: we moesten een pneumatische lier leveren waarmee je met een snelheidsvariatie van 1 tot 70 meter per uur moest kunnen binnenhalen. Dat hebben we opgelost door de lier te voorzien van twee verschillende luchtmotoren. Je merkt ook dat klanten eerst op internet gaan grasduinen. Dan komen ze er niet uit en komen ze uiteindelijk bij ons terecht. Of eerst bij ons, om vervolgens naar een ander te gaan met hun idee en daarna, na een half jaar nog geen reactie te hebben ontvangen, ten slotte toch weer bij ons om zaken te doen. Hufterproof De Vree vervolgt: Een mooie ontwikkeling van de laatste tijd is de tension machine, waarmee we ook op de beurs in Gorinchem staan. Dit is een stand-alone applicatie die veel in de offshore wordt gebruikt om kabels te wisselen. Je kunt hem als lier gebruiken, maar ook als veerhaspel. De voeding kan op verschillende manieren: dieselhydraulisch, elektrohydraulisch of een combinatie daarvan. De bediening is in feite hufterproof. Het grootste voordeel is wel dat de machine is gebaseerd op containermaatvoering en de bediening op afstand is. Meestal gaat het systeem dus van de ene locatie naar de andere. De bevestiging aan boord of elders kan door middel van twistlocks, met lasplaten of eventueel met vastzetogen. Verder zijn er nog de volgende voordelen: de installatie heeft verschillende draaimomenten, beschikt over een geïntegreerde gereedschapskamer en is zowel links- als rechtsom te gebruiken. < vervolg van pag 11 Inmiddels varen er wereldwijd 19 schepen voor Van Laar Maritime Offshore Services, allemaal met thuishaven Port-Vila. Het zijn allemaal op de eigen werf en voor de deur aan de Trawlerkade omgebouwde hoofdzakelijk Nederlandse viskotters die uitstekend geschikt zijn voor standby- en guardwerk. Momenteel zijn 2 schepen werkzaam in de Golf van Mexico, 2 in Liberia, 1 in Ghana, 1 in Kameroen en de rest op de Noordzee. Offshorevloot Een aantal schepen is ook in IJmuiden in onderhoud. Momenteel wordt er gewerkt aan de ex-bck-160 Blue Angel, een 32,54 meter lang en 7,50 meter breed voormalig vissersschip uit Schotland dat na verbouwing wordt ingezet als survey- en duikonderzoekvaartuig. Op een Poolse werf worden nog twee voormalige kotters voor Van Laar geschikt gemaakt voor de offshore. Het laatste schip dat Van Laar in september 2009 heeft aangekocht is de in 1970 gebouwde voormalige Aquarius G van Rederij Groen uit Scheveningen. Met dit bedrijf werkt Van Laar sinds 15 jaar samen in de offshore. Het 39,80 meter lange en 8,02 meter brede schip krijgt de groene huiskleur van Van Laar. Zodra het is geschilderd en nagelopen, wordt het als Aquarius ingezet voor de kust van Noorwegen bij de begeleiding van seismografisch onderzoek in samenwerking met Rederij Groen. Daarna is het de bedoeling dat het schip richting Libië vertrekt. De schepen hebben een vier- tot zeskoppige bemanning die hoofdzakelijk afkomstig is uit de visserij, sleepvaart en kleine handelsvaart en dan voornamelijk uit de Baltische Staten en Kaapverdische eilanden. Eigen werf De werf in IJmuiden werd in 2004 overgenomen van Zeehaven IJmuiden. Het voormalige Helling Bedrijf IJmuiden was lange tijd eigendom van het Staatsvissershaven Bedrijf en werd na de privatisering in 1989 overgenomen door Zeehaven IJmuiden. Omdat Van Laar zijn schepen er al sinds 1962 liet droogzetten, was het niet verwonderlijk dat Van Laar zijn kans greep toen er een aanbod kwam de werf over te nemen. Een half jaar na de overname ontstonden echter al serieuze problemen. Het bleek dat er door ouderdom schade was ontstaan aan de hellingrails die onderwater op de bodem van de insteekhaven liggen. De helling moest buiten bedrijf worden gesteld en een omvangrijke reparatieklus volgde. Er moest een stalen damwand worden geslagen aan de kop van de twee insteekhavens om de kolk leeg te kunnen pompen en de rails te vernieuwen. In mei 2005 kon de helling worden heropend. Naast de 125 meter lange en 9 meter diepe insteekhaventjes heeft de werf de beschikking over twee hellingen - een van 70 meter lang en een van 44 meter lang. Twee lieren, een van 1800 ton en een van 900 ton trekken de schepen op de helling. Er kunnen schepen tot 1500 ton worden behandeld. Knippen en scheren, schilderen, reparaties en allerlei andere werkzaamheden worden er verricht. Ook het verlengen van schepen behoort tot de mogelijkheden. Op de werf werken 12 mensen. Naast vissersschepen hebben allerlei typen schepen op de werf drooggestaan, zoals sleepboten, coasters, baggerschepen, supply-schepen, zeilschepen, charterschepen en megajachten. Voordat Van Laar de werf overnam werden er hoofdzakelijk vissersschepen drooggezet. Sinds de overname heeft Van Laar 584 schepen drooggezet. <

166 ADVERTENTIE EUBO: EUROPEAN UNITED BARGE OWNERS Informeer naar: s s s s s Maasboulevard 182 (PC: 3331 ML) in ZWIJNDRECHT Tel. 078-7630403 info@schippersvoorschippers.nl +AMPERS KWALITEITSPOMPEN /NDERHOUD ALLE MERKEN 2EVISIE EN REPARATIE 2UIME VOORRAAD ONDERDELEN 'EREVISEERDE POMPEN Uw ideale kruiplijnpomp! Het zijn barre tijden voor de binnenvaart, de crisis slaat onevenredig hard toe in onze sector. Toch zien wij mogelijkheden om deze fantastische bedrijfstak een toekomst te geven. Wij, als binnenvaartondernemers kunnen dat door zelf het heft in handen te nemen. Dan moeten we de mouwen opstropen en aan de slag gaan. Gezamenlijk kunnen wij weer zorgen voor een gezonde bedrijfstak. De moderne dekpompen van Kampers combineren de inbouwvoordelen van compacte en inline pompen met het gebruiksgemak van de traditionele lange en in L-opstelling gebouwde pompen. Construction & Shipping Industry Evenementenhal Gorinchem 27, 28 & 29 april 2010 Duurzaam, oerdegelijk, robuust, stil, supersnel aanzuigen, hoog rendement hoge aanzuighoogtes, lage inbouw en eenvoudig in onderhoud. Ofwel uw ideale dekpomp! www.schippersvoorschippers.nl Standnr. 401 Puttershoek 4EL s &AX pompservice@kampers.com www.kampers.com MIA BV Postbus 40 4527 ZG Aardenburg De Vlaschaard 3 4529 PR Eede (Zld) Tel. 0117 49 18 11 Fax. 0117 49 21 68 info@miabv.nl www.miabv.nl PERFOROOSTERS Perforoosters en traptreden kunnen geleverd worden met rubberdoppen of in anti-slip uitvoering. Materiaalkwaliteit onbewerkt staal, thermisch verzinkt, RVS of aluminium. De traptreden kunnen als lastreden eventueel voorzien van zinkuitloopgaten of met schetsplaten voor boutbevestiging uitgevoerd worden. Diverse perforaties zijn mogelijk met of zonder waterafvoergaten; tevens dichte uitvoering met kegelprofiel, tranenplaat of dichte doordrukking naar boven. Ook leverbaar als galerijophogingen! " DONKER FUEL BV ROTTERDAM specialist in sheated fuellines and heatexchangers Aploniastraat 11 t/m 25 3084 CC Rotterdam Tel. 010-4104320 - Fax 010-4104321 - donker@donker.nl www.donker.nl Help dieren zoals Donkey, help Stichting AAP! De jonge chimpansee Donkey werd aangetroffen op een autosloop in Portugal. Hij zat daar acht jaar vastgeklonken aan een ketting van 80 cm, in zijn eigen vuil en naast een open riool. Gelukkig voor Donkey kon hij worden opgehaald door Stichting AAP. Helaas is Donkey niet de enige die na een ellendig leven bij Stichting AAP terecht komt. giro 2777530 (almere) Wilt u stichting AAP helpen om Donkey en al die andere dieren een beter leven te bezorgen? Word dan donateur voor 15 euro per jaar of help met een gift. U kunt Stichting AAP ook steunen zonder dat het u geld kost door:,-. 8224 '(,16(41(6(',6,( 8$1 #((.%/$' &+766(8$(4 23 999 5&+766(8$(4 1/ het sparen van Air Miles het inzamelen van. 9,/ *4$$* *(%47,. 0$.(1 8$1 '(;(.(11,50$.,1*5 $$1%,(',1* 26((4 0,- 8224 lege inktpatronen en cartridges uw oude mobieltje in te leveren Kijk voor meer informatie over deze acties op onze website www.aap.nl of bel 036-5238787 342()$%211(0(16 8$1 9(.(1 8224 -$$4$%211(0(16 0(6.(11,1*50$.,1*5.246,1* 8224 34,-;(1 ;,-1 (:&/ # 1240$/( $%211(0(16534,-5 < ('4,-) &+,3 '4(5 256&2'( /$$65 $670 $1'6(.(1,1* 6774 '(;( %21,1 ((1 21*()4$1.((4'( (18(/23 1$$4 9((.%/$' &+766(8($4 6(4 $66(16,( 8$1 6(//$ '( 21* 169224'1700(4 " (8(16(4 $:(1.$1 22.

17 Eredivisiespeler Imtech ziet opnieuw omzet en winst groeien De erfenis van kapitein Van Rietschoten Door Jacques Kraaijeveld CEO René van der Bruggen van Imtech: De focus blijft ook onder de huidige omstandigheden gericht op groei. (Foto Jacques Kraaijeveld) Wat begon met een zeekapitein die na zijn carrière in de grote vaart een overslagbedrijf begon in de Rotterdamse haven, is 150 jaar later het wereldwijd opererende elektrotechnische concern Imtech. Ondanks de crisis weet het bedrijf de groei vast te houden. De omzet steeg vorig jaar met 12% naar 4,3 miljard euro en de orderportefeuille is met 4,7 miljard euro goed gevuld. We blikken terug op een rijke geschiedenis met technologie als kernactiviteit, stelt René van der Bruggen, CEO van Imtech in Gouda. Vanaf de eerste elektrische spoorbaan in 1888, de eerste basisautomatisering aan boord van schepen in 1930, de uitvinding van energiebesparende warmte-krachtkoppeling en decentrale energiecentrales, en brede toepassing van centrale verwarming en airconditioning tot en met de groene gebouwen en datacenters en hightech energiecentrales van vandaag de dag. Net als onze voorlopers spelen we nog steeds in de eredivisie van de technologie. Onze goede prestaties laten onverlet dat we wel degelijk de negatieve effecten van de economische crisis ondervonden. Zo leidde de slechte financiële positie bij sommige klanten tot verschuiving of uitstel van projecten. De concurrentie nam toe. Maar we zijn veerkrachtig genoeg om kansen te benutten en bedreigingen het hoofd te bieden. We zijn en blijven in balans. De focus blijft ook onder de huidige omstandigheden gericht op groei. Het concern waaraan Van der Bruggen nu leiding geeft begon in 1860 met kapitein Jan Jacob van Rietschoten. Hij vestigde zich als zelfstandig scheepstakelaar in Rotterdam. Als één van de eersten in Europa zette hij stoom in voor het laden en lossen van schepen. In 1872 ging het bedrijf verder als Van Rietschoten & Houwens (R&H). Het stond vooraan bij allerlei technische nieuwigheden die de industriële revolutie met zich meebracht. Zoals de toepassing in 1888 van de combinatie van elektrotechniek en werktuigbouw. In hetzelfde jaar de eerste elektrische openbare verlichting, begin vorige eeuw de eerste telefooncentrale en de eerste analoge computers in Nederlandse universiteiten in 1963. In 1967 werd R&H overgenomen door Internatio. Internatio (1863) en Müller (1878) speelden een beslissende rol in het ontstaan van Imtech. In 1970 besloten ze te fuseren tot Internatio-Müller NV. De periode die volgde, kenmerkte zich door vele overnames. Rond 1990 bestond Internatio-Müller (IM) uit een conglomeraat van meer dan 100 bedrijven, waarvan er zo n 35 in techniek waren gespecialiseerd, waaronder R&H. Deze technische ondernemingen werden in 1993 gebundeld tot Internatio- Müller Techniek en in 2001 omgedoopt tot Imtech. Overnames Van der Bruggen: In 1995 presenteerden we een strategische blauwdruk voor Imtech. Uitgedrukt in de formule: Imtech = E + ICT + W, ofwel de combinatie van elektrotechniek, informatie- en communicatietechnologie en werktuigbouw die leidt tot technische totaaloplossingen met een hoge toevoegde waarde. De blauwdruk schetste de ambitie om de complete kolom van technische dienstverlening in te vullen. In de jaren na 1995 werkten de diverse Imtech-bedrijven steeds beter samen. Met de overname van de innovatieve ICT-speler Turnkiek in 1996 zette Imtech de eerste schreden op het pad van moderne ICT. Met de overname van ROM (Rudolph Otto Meyer) in 1997 werd Imtech een van de grootste spelers op de markt voor technische dienstverlening in Duitsland. In 2000 besloot Internatio-Müller de niet-technologische activiteiten af te stoten en zich volledig te concentreren op één strategische kernactiviteit: technologie. De jaren die volgen kenmerkten zich door snelle groei, zowel autonoom als door middel van een groot aantal acquisities. Imtech groeide naar sterke posities in Europa en op de mondiale maritieme markt. Van 7000 medewerkers (omzet 350 miljoen euro) in 1993 groeide Imtech naar 23.000 medewerkers (met een omzet ruim 4,3 miljard euro) in 2009. < AE Sensors verwacht opkomst nanotechnologie in scheepvaart Elektronische vervangers van de peilstok Door Jacques Kraaijeveld Waar zou de scheepvaart zijn zonder elektronica? Met een peilstok langs de ladingtanks van een modern bunkerschip is nu ondenkbaar. Sensoren hebben de bewaking aan boord overgenomen, of het nu gaat om de beladingsgraad, tankinhoud, bewegingen of trillingen. AE Sensors in Dordrecht heeft zich hierin gespecialiseerd. Vanaf het moment dat we begonnen, zijn we breed in de maritieme sector vertegenwoordigd geweest en dat zijn we nog steeds, vertelt algemeen directeur Harry Edelman. Vooral door de komst van de automatisering is er meer vraag gekomen naar onze producten. Daarnaast zie je dat scherpere wetgeving schippers verplicht om meetinstrumenten toe te passen. En er is natuurlijk het gemak van dit soort instrumenten. In plaats van een peilstok of vlotter kun je nu op een vrij eenvoudige manier bepaalde gegevens vastleggen en bewaren. Merken AE Sensors is in 1989 begonnen als handelsonderneming. Inmiddels levert het bedrijf producten van circa 25 producenten uit onder meer Japan, Duitsland, Zwitserland en de Verenigde Staten. Daaronder Novotechnik, AB Elektronik, ADZ- Nagano, Fujikura, McMillan, Seika en Sunscale. Ongeveer een kwart van de omzet komt uit de scheepvaart. Daarnaast levert AE Sensors producten aan sectoren als machinebouw, kraanbouw, trucks en de medische wereld. Voor de maritieme sector gaat het vooral om drukopnemers voor onder meer tankinhoud, van ballastwater, zwart/grijs water, heavy fuel en gasolie, wat gemeten wordt op basis van hydrostatische druk. De opnemers zijn voorzien van een GL-keur. Ook de inclinometers (elektronische waterpas) worden veel verkocht en toegepast in zowel de binnenvaart als zeevaart. De baggerindustrie is een grote afnemer van deze opnemers. Voor de laatste doelgroep zijn er ook speciale trillingsopnemers voor het bewaken van de baggerpompen. Behalve de opnemers zelf levert AE Sensors ook displays en uitlezingen. Als we een vraag krijgen voor een sensor, dan is het natuurlijk belangrijk te weten welke sensor we moeten toepassen, maar zeker zo belangrijk is de vraag welke de klant juist niet moet gebruiken. Zeker als het gaat om ruwere omstandigheden, zoals op baggerschepen of in de offshore. Wij zorgen eventueel voor een zwaardere behuizing of speciale onderwaterconnectoren, zo het tegen een stootje kan. Verder testen we alle meetinstrumenten zelf, ook al schermt de leverancier met een ISO-certificaat. We zetten er pas een eigen label op als we zeker zijn dat het instrument in orde is. En als er dan wat mee gebeurt, dan kan een klant bij ons terecht in plaats van bij de producent. Wij leveren bij voorkeur één totaalpakket aan een schipper en dat vinden de schippers zelf ook prettig. Wireless Wat we laatste tijd zien is de opkomst van wireless (draadloze -red.) sensoren en programmeerbare sensoren. Door de crisis zie je wel dat er bij de leveranciers enige terughoudendheid is om veel geld te stoppen in research & development, maar dat zal zeker wel weer op gang komen. Verder brengen we sinds enige tijd contactloze sensoren op de markt. Al met al zoekt men naar oplossingen die minder gevoelig zijn voor slijtage en daarnaast probeert men de apparatuur steeds kleiner te maken, wat mede het gevolg is van verdergaande automatisering. Een ander punt is dat de sensoren verhoudingsgewijs goedkoper worden. Eigenlijk een vergelijkbaar beeld met wat je bij computers ziet. Je krijgt meer waar voor je geld. Dat betekent voor ons dat we meer omzet moeten maken om dezelfde winst te behalen. Over het algemeen is het bij ons zo dat we geen grote volumes leveren. We zitten wat de maritieme sector betreft met name in nichemarkten, zoals de baggerwereld en de offshore. Daar gaat het vaak om specifieke toepassingen. Hoogwaardige sensoren in een speciale uitvoering qua materiaal en gebruik. Daarbij speelt de omgeving van de toepassing een grote rol. En wij proberen ons te onderscheiden door kennis, tijd en inspanning. We leveren niet alleen systemen, maar zorgen ook voor de controles en calibraties. De nadruk ligt wat ons betreft op functionaliteit en nauwkeurigheid. Op de beurs zullen we staan met een getijdenmeter die werkt met laser. Deze is op 1,5 à 3 millimeter nauwkeurig. Dat is gunstiger dan een ultrasone meter, waarbij het signaal in geval van wind of slechte klimaatomstandigheden kan wegwaaien. Wat op termijn zal gaan spelen is dat opnemers zichzelf van energie zullen gaan voorzien. De toepassing van draadloze meters zal een verdere vlucht nemen, waarbij ze bedrijfszekerder zullen zijn dan nu het geval is. En ik verwacht dat er uitvoeringen komen met nanotechnologie. Dat heeft zich allemaal al in gang gezet en zet zeker door zodra de economie weer wat aantrekt. Ook al wordt er al veel gemeten in de scheepvaart, dat zal nog wel toenemen. De scheepvaart staat open voor innovatieve toepassingen, dus zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn op dit gebied, zullen die zich op korte termijn al gauw standaard uitgevoerd worden. Je kunt daarbij denken aan spanning op de huid van het schip, het nauwkeuriger meten van energie en allerlei andere soorten verbruik. Meten is nog steeds weten < www.aesensors.nl

188 ADVERTENTIE /JFU XBLLFS MJHHFO WBO TUJMMJHHFO %F OJFVXF "DUJF1PMJT WBO 4DIFQFO 0OEFSMJOHF EF EBBEXFSLFMJKLF BDUJWJUFJUFO NFU VX TDIJQ CFQBMFO IFU QSFNJFCFESBH -JHU V XFM FFOT XBLLFS WBO EF IVJEJHF PO[FLFSF FDPOPNJTDIF UJKEFO,JFT EBO WPPS EF "DUJF1PMJT WBO 4DIFQFO 0OEFSMJOHF %F "DUJF1PMJT CJFEU V LPSUJOH PQ EF CBTJTQSFNJF WPPS JFEFSF EBH EBU VX TDIJQ TUJMMJHU 7PPS FMLF EBH EBU V XnM WBBSU CFUBBMU V TMFDIUT FFO LMFJOF UPFTMBH 1FS TBMEP MFWFSU EF "DUJF1PMJT BM FFO GMJOLF LPTUFOCFTQBSJOH PQ CJK NJOEFS EBO WBBSEBHFO QFS NBBOE,JKL WPPS NFFS JOGPSNBUJF FO FFO PGGFSUF PQ XXX TPO OM #F[PFL PO[F TUBOE PQ $POTUSVDUJPO 4IJQQJOH *OEVTUSZ TUBOEOVNNFS (050) 525 55 00 (0180) 48 72 27 www.son.nl %F FJHFO LJKL PQ TDIFFQTWFS[FLFSJOHFO d tijdens Bezoek onze stan ipping Sh Construction & chem in or G ry Indust STANDNUMMER Standnr.: 338 442 +& ' (,(* ' *, ' "+ ' "', *',"(' % (' *' &"' &, *-"& & / *$ *+ 0"#' +) " %"+, ()!, ". '. *$(() *."+" + *." ' (' *!(-. ' &(,(* ' ' *, ' ($ (',/ * ) ' ' (-/ ' / )(&)+,+ ' %-" + *& (&$ +,"' ' ) $% '!!# $ "' #% '2,001.0402'/ '/ #((2'(#4'/ 0402'/2'6*3*' 3'26*%' '/ 0/&'2)05& *'57$057 '/ )'2.0402*3'2*/( *460'2'/ 6#/.0402*/31'%4*'3 /47'21 '/ #33'.$-#(' 6#/ #((2'(#4'/ '/ 10.13'43 -',420/*3%)' $'3452*/(33834'.'/ '/ $'&*'/*/(31#/'-'/ /47'21 '/ $057 6#/ ('-5*&('&'.14' 0.,#34*/('/ *4-*+/'/ 6#/.0402'/ '/,''2,011'-*/('/.'4.0&'2/' -#3'2#11#2#4552 ) $ #' "& % '!!# $ "' #% / ##, $'3%)*,,'/ 7' 06'2 ''/.0&'2/' 7'2,1-##43 6002 #--'.0('-*+,' 2'6*3*'7'2, 9##.)'&'/ 90#-3,25,#3 3-*+1'/ %*-*/&'2,01 2'6*3*' %*-*/&'23 $02'/ '/ )0/'/ 06'/ &*'/ )'$$'/ 7' */ *--*/('/ ##/ &' *+/ '/ #33'-4 31'%*#-' 3'26*%'15/4'/ 6002 &' $*//'/3%)''16##24 ##2,5//'/ 3%)*11'23 4'2'%)4 6002 0/&'2)05&3 '/ 2'6*3*'7'2, 9##.)'&'/ ##/ )5/.0402'/ '/ #((2'(#4'/ SwetsODV is één van de belangrijkste spelers op de nautische fl exibele arbeidsmarkt. "! BEDIENING BINNENVAART VEREN NAUTISCH BEHEER T +31 (0) 88 6191234 www.swetsodv.com! % ((( " $!

19 Cummins produceert ook filters in eigen beheer, zoals dit Centriguardfilter. Weegschaal-actie bij Cummins Holland Stand 215 Cummins zal tijdens de Construction & Shipping Industry beurs in Gorinchem de bezoekers haar veelzijdigheid laten zien. Als s werelds grootste onafhankelijke motorenfabrikant komen Cummins-motoren voor in uiteenlopende marktsegmenten en applicaties van diverse merken. Hierdoor is niet altijd zichtbaar dat het hart van de toepassing een Cummins is. Daarnaast produceert Cummins niet alleen motoren, maar heeft zij onder andere ook Fleetguard (Cummins Filtration) en Holset (Cummins Turbochargers) in eigen beheer. Hierdoor kunnen al deze belangrijke elementen op de motor optimaal op elkaar worden afgestemd. Tevens zal Cummins tijden de beurs ook extra aandacht vestigen op haar serviceteam en mogelijkheden. Naast een uitgebreid aanbod van nieuwe en ruilmotoren (ReCon), biedt Cummins ook onderdelen, wisselstukken (ReCon), revisies, inspecties, reparaties, onderhoud en hermotorisering aan. Ter ondersteuning van onze klanten verzorgt Cummins ook diverse in- en externe trainingen. Om bezoekers op een ludieke manier te informeren over Cummins en tegelijkertijd motoreigenaren in deze uitdagende tijd een kans te bieden op een attentie, heeft Cummins een actie opgezet. Op de stand kunnen motor(en)-eigenaren zich laten wegen. Uit de deelnemers worden vijf winnaars getrokken die een verzorgde rondleiding kunnen winnen in een van s werelds grootste Cummins distributiecentra van Cummins onderdelen voor Europa, Midden-Oosten en Afrika, gelegen in Mechelen (België). Ter plaatse wordt door middel van een loting onder de vijf deelnemers, de hoofdprijs verloot: een pakket met het gewicht van de deelnemer in Fleetguard filters! Let op: dit betekent dus dat elke motor(en)-eigenaar die Fleetguardfilters kan toepassen, mag mee doen! Cummins Holland BV levert voor de scheepvaart producten en service voor verschillende applicaties, zoals sleepboten, vracht- en passagiersschepen en schepen die actief zijn in de visserij, baggersector en de binnenvaart. Cummins biedt een complete reeks voortstuwingsmotoren, generatorsets voor hulp- en noodhulpbedrijf, motoren voor boegschroefapplicaties en diverse pompapplicaties van 37-1900 kw. www.cummins.nl Abri zet zich in voor varende ondernemer Stand 387 StichtingAbri isalbijna40jaarhétboekhouden advieskantoor voor de scheepvaart. Onze werkzaamheden beperken zich niet alleen tot het opstellen van de jaarrekening en de fiscale aangiften. Wij hechten veel waarde aan een gedegen advisering en meedenken met de ondernemer. Wij zetten ons niet alleen in voor de individuele ondernemer, maar ook voor de branche als geheel. Daarvoor onderhouden wij nauwe banden met onder meer de brancheorganisaties voor de scheepvaartondernemer. Zo wordt er ook regelmatig overlegd met de belastingdienst en ministeries. Wij staan voor u klaar indien u een financieringsaanvraag wilt doen. Indien u dit wenst gaan wij met u mee naar de bank om het ondernemings-/financieringsplan nader toe te lichten en te verdedigen. Dit doen wij in goede en slechte tijden. Bij grote en kleine investeringen kunnen wij u begeleiden. Door onze ruime ervaring met onderhandelingen op dit gebied bent u ervan verzekerd dat u een goede deal sluit. Wij hopen u te ontmoeten in stand 387 van de beurs in Gorinchem. www.stichtingabri.nl BVB nodigt politici uit voor debat Stand 291 Bureau Voorlichting Binnenvaart nodigt bezoekers van de beurs Construction & Shipping Industry uit voor een debat op 28 april vanaf 13.30 uur in Congreszaal 1 van de Evenementenhal in Gorinchem. Met de Tweede Kamerverkiezingen op komst benutten de politieke partijen elke mogelijkheid hun standpunten en visies over uiteenlopende onderwerpen op het publiek over te brengen, stelt het BVB in een persbericht. Zeker hun standpunten over transport en logistiek en welke rol zij de binnenvaart zien spelen zijn voor u belangrijk. Vandaar dat het BVB deze bijeenkomst organiseert. Verschillende Kamerleden zullen in discussie gaan over onderwerpen die de binnenvaart aangaan. De betreffende parlementariërs hebben of krijgen de binnenvaart namens hun partij in hun takenpakket. Onderwerpen zoals de crisis, de gevolgen hiervan, het herstel van de markt en mogelijke herstelmaatregelen zullen zeker aan bod komen. Maar ook andere zaken, zoals hun lange-termijnkijk over de vervoermix en hoe zij de binnenvaart als schoonste en filevrije modus daarin zien. U bent vrij uw vragen en opmerkingen aan de aanwezige Kamerleden voor te leggen. Doel is een interactieve bijeenkomst, waarbij de Kamerleden met elkaar, maar ook met de zaal in discussie kunnen gaan. Gespreksleider is BVB-voorzitter en oud-cda- Kamerlid Roland Kortenhorst. De bijeenkomst eindigt rond 15 uur. Aanmelden kan via info@ bureauvoorlichtingbinnenvaart.nl of bel naar: 010-4129151. Het nieuwe magazijn van ADSvanStigt. Tandwielkastspecialist ADSvanStigt Stand 362 ADSvanSTIGT, Maritiem Specialist, is een sterke organisatie die is uitgegroeid van vertegenwoordiging van diverse buitenlandse PRODUCTINFORMATIE fabrieken tot zelfstandig importeur, voorraadhouder en serviceverlener. Het bedrijf biedt deskundigheid op het gebied van keerkoppelingen, schakelbare reductiekasten, planetaire, hydraulische schakelkoppelingen, hybride aandrijving, elektronische meet- en regelsystemen, bewakingssystemen, verstelbare schroeven, Pod-drives, elastische koppelingen en dempers. Het stelt complete systemen samen waarvoor systeemverantwoordelijkheid wordt genomen. Kortom een naam die staat voor know-how, ondersteund door een modern geoutilleerde werkplaats en magazijnen met een 24/7 servicedienst. Met onze ervaring in het uitvoeren van technische inspecties en het ombouwen, repareren en reviseren van vele honderden transmissies is een enorme productkennis opgebouwd. Deze expertise vindt haar toepassing in het reconditioneren van ouder materiaal en het opbouwen van complete rebuild transmissies en elektronische systemen. Na een zorgvuldige assemblage en testrun op onze eigen proefstand worden deze producten van ADSvanSTIGT weer toegepast in de beroeps- en pleziervaart. Het afgelopen jaar heeft ADSvanSTIGT honderden nieuwe en rebuild ZF Marine en Masson Marine tandwielkasten geleverd, waarvan veel uit voorraad, voor zowel de beroeps- als de pleziervaart alsmede honderden ZF Marine Electronics bedieningssystemen en een tiental ZF Marine verstelbare schroeven. Bent u nieuwsgierig geworden, breng dan een bezoek aan onze stand 362 tijdens Construction & Shipping Industry 2010. Hoogland-Mennens geeft gereedschapdemonstraties. (Foto Hoogland-Mennens) Lassen en slijpen bij Hoogland-Mennens Stand 101 Hoogland-Mennens heeft tijdens de beurs een complete werkloods ingericht als stand 101, direct bij de hoofdingang van de Evenementenhal. Met 300 vierkante meter professionele techniek kan daar door elke bezoeker met de nieuwste machines en materialen wordt gewerkt. Vakmensen werken hier op zaagmachines en er wordt gelast, geboord en gefreesd. Bezoekers die niet bang zijn voor vuile handen, kunnen zelf de handen uit de mouwen steken met het maken van een stalen bolder. En, die vuile handen kunt u meteen reinigen op de Dreumex presentatie. Als importeur voor de Benelux toont Hoogland-Mennens Carif lintzaagmachines, Morris hijstechniek, Klaeger zaagmachines en Bimak kolomboormachines. Daarnaast presenteren fabrieksspecialisten Esab lasapparatuur en -benodigdheden, BDS kernboormachines, Optimum metaalbewerkingsmachines, Hitachi elektrische handgereedschappen, Ridgid tools en draadsnijgereedschappen en KEF bandschuurmachines. Ook kunt u demonstraties verwachten van SKF lagers, power transmission en maintenance, Gedore handgereedschappen, Flexovit slijp-, schuur- en polijstmaterialen, Loctite lijmen en afdichtingsproducten, Brakel werkplaatsinrichtingen, Dreumex handreinigers, Simplus brandblusmaterialen en Arbo-trainingen en Altrex aluminium klimmaterialen. www.hooglandmennens.nl Actie-polis SON houdt rekening met lig- en vaardagen Stand 272 Schepen Onderlinge Nederland (SON) brengt 1 mei een unieke polis op de markt waarbij de premie is gebaseerd op de daadwerkelijke inzet van het schip. Met deze Actie-polis komt SON binnenvaartschippers tegemoet in deze economisch moeilijke tijden. Eerder al kwam Schepen Onderlinge Nederland haar leden tegemoet met een premierestitutie van 10% over het jaar 2009 en een verlaging van de voorschotpremie voor 2010. Nu wordt de Actie-polis geïntroduceerd, waarvoor de normale basispremie en de daarbij behorende vertrouwde polisvoorwaarden het uitgangspunt is. Voor iedere dag dat het schip stilligt, krijgt het 30% korting op de casco(dag)premie; voor iedere dag dat het schip vaart, krijgt het een toeslag op de casco(dag)premie van 10%. Dus als er geen verdiensten zijn, zijn de kosten lager en zijn er wel verdiensten, dan wordt een kleine toeslag berekend. Als in een maand 75% van de beschikbare dagen (circa 23 dagen) wordt gevaren, komt de totale premie overeen met de normale voorschotpremie. Deze polis biedt dan geen voor- of nadelen. Bij minder dan 75% van de beschikbare dagen varen, biedt deze Actiepolis al aantrekkelijk premievoordeel. Vaart u méér dan 75%, dan is de normale cascopolis uiteraard voordeliger. De Actie-polis komt naast de normale cascopolis. De mogelijkheid voor de leden om 40% korting op de premie te krijgen indien het schip voor minimaal een maand onafgebroken stilligt en dit vooraf wordt opgegeven blijft ook bestaan. De SON is van mening dat juist in deze tijd, waarin het ladingaanbod en de vrachttarieven laag zijn en de vaarfrequentie een stuk minder is geworden, de Actie-polis een aantrekkelijk alternatief is om de vaste lasten te drukken met behoud van alle zekerheid. Huizinga en Snijder van alle markten thuis Stand 148 www.son.nl Scheepsmakelaarskantoor Huizinga en Snijder is al vele jaren een gevestigde naam en actief in vele markten, waaronder die van de binnenvaart. Het kantoor biedt een goede begeleiding bij de aan- en verkoop of nieuwbouw van uw schip, dit met mensen die uw wensen kunnen vertalen en weten hoe deze projecten zijn te verwezenlijken. Voor de binnenvaart wordt bemiddeld bij de aan- en verkoop van alle soorten en maten schepen. Ook nieuwbouwcasco s en compleet afgebouwde schepen die voldoen aan de huidige wensen en eisen behoren tot het dienstenpakket. Voor moderniseringen wordt, aan de hand van duidelijke fotoseries en tekeningen, een nauwkeurig beeld gegeven van het bouwen en aanstroken van voor- en middenschepen en achterschepen. Maar ook in andere maritieme markten is Huizinga en Snijder thuis. Ten behoeve van de kust- en zeevaart wordt maatwerk geleverd en worden over de hele wereld gevraagde objecten verhuurd of verkocht. Tevens is Huizinga en Snijder gespecialiseerd in nieuwbouw- en gebruikte materialen voor de natte waterbouw, zoals hoppers, splijtbakken en baggermaterialen. In elke editie van de binnenvaartbladen wordt in advertenties een deel van het aanbod gepubliceerd, tevens is een deel van het actuele handelsaanbod via een overzichtelijke website in te zien. www.huizinga-snijder.nl Illustratie van een Van der Velden manoeuvreersysteem. Van der Velden levert ombouwpakketten Stand 125 Van der Velden Marine Systems presenteert modellen van een aantal Van der Velden binnenvaartroeren en de daarbij behorende bedieningspanelen. Tevens is er een model te zien van de innovatieve EPS boegschroef. Op de stand staan modellen van de in de Binnenvaart veelvuldig toegepaste Van der Velden HD 220 roeren, het Van der Velden DOLPHIN manoeuvreersysteem en het nieuwere DOLPHIN XR manoeuvreersysteem. Tevens zijn de vernieuwde bedieningspanelen, de SP 2525 en HP 6000 te zien. Voor een optimale integratie van scheepshydrauliek met de Van der Velden roeren en stuurmachines is de SP 2525 elektrisch hydraulische stuurinstallatie een ideale optie. Gaat de voorkeur naar een proportioneel vol-hydraulisch besturingssysteem, dan is de HP 6000 een geschikte keuze. Alle nieuwe panelen zijn aangepast overeenkomstig de laatste Europese binnenvaartvoorschriften (Protocol 25). Sinds 1 januari 2010 dient bij verlenging van het Certificaat van Onderzoek (CvO) de stuurinstallatie te voldoen aan de nieuwe voorschriften die zijn omschreven in het Reglement Onderzoek Schepen op de Rijn (ROSR). De nieuwe wetgeving bepaalt onder meer dat de alarmeringen van het hoofd- en noodsysteem gescheiden moeten te zijn. Er mogen ook geen andere dekwerktuigen op de hydraulische aandrijfinstallatie aangesloten zijn. Van der Velden heeft speciale ombouwpakketten samengesteld om de bestaande systemen, zoals de HP5000, HP5500 en SP2000 aan te passen aan deze vernieuwde wetgeving. Bij een noodzakelijke aanpassing kunnen de bestaande panelen in het stuurhuis opnieuw worden gebruikt. De panelen worden gemodificeerd en voorzien van de vereiste alarmeringen. De elektronica wordt vervangen door KEMA-gekeurde materialen en het folie wordt vernieuwd. Door gebruik te maken van de bestaande topplaat, is het dus niet noodzakelijk om bouwkundige veranderingen aan de lessenaar uit te voeren. Uiteraard kunnen de medewerkers u meer vertellen over de mogelijkheden om uw stuurinstallatie aan te laten passen aan de nieuwe wetgeving.

20 ADVERTENTIE