18 oktober 2008 Preventiemaatregelen in ondergrondse parkeergarages Nu en in de toekomst Branden in parkeergarages Problematiek Brandende auto produceert veel warmte en rook - Stijgend gebruik van kunststoffen in auto s geeft aanleiding tot heviger branden en meer rook dan voordien - Meer en meer elektronische componenten Laattijdige ontdekking van autobrand - Weinig personen in parkeergarage aanwezig en vaak slechts gedurende een korte tijd Hoogte en verluchting van de parkeergarage is vaak beperkt (uitz. open parkings) - Hoge temperaturen en langdurige branden - Risico op backdraft door gebrek aan verluchting Soms grote en onoverzichtelijke gebouwen 18 oktober 2008 2
Branden in parkeergarages Resultaat Veel rook, nagenoeg geen zichtbaarheid, grote hitte BRANDBESTRIJDING IN MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN 18 oktober 2008 3 Brandveiligheid volgens bouwproductenrichtlijn De bouwproducten dienen voor bouwwerken die (bij normaal onderhoud en levensduur) zo zijn uitgevoerd dat bij brand: - draagvermogen gedurende enige tijd behouden blijft - ontstaan en ontwikkeling van rook en vuur beperkt is - branduitbreiding naar naburige gebouwen beperkt is - gebruikers kunnen gebouw verlaten of in veiligheid gebracht worden - veiligheid van de hulpploegen wordt in acht genomen 18 oktober 2008 4
Stabiliteit bij brand Koninklijk besluit van 7 juli 1994 punt 3.2 Rf ½ h Rf 1 h Rf 1 h Rf ½ h Rf 1 h Rf 2 h Rf 1 h Geen Rf Rf 1 h Rf 2 h Lokaal soms Rf 2 h vanaf 10 voertuigen Rf 2 h 18 oktober 2008 5 Stabiliteit bij brand Invloed van de ventilatie Beperkte ventilatie in de ondergrondse parkeergarages leidt in reële branden tot - Hogere temperaturen - Langere brandduur Strengere voorschriften voor de brandweerstand van de structurele elementen in ondergrondse lokalen 18 oktober 2008 6
Stabiliteit bij brand CASE Dramatische instorting in Gretzenbach (CH) 27.11.2004 Brand in ondergrondse parking in Gretzenbach (CH) leidt tot instorting - Hogere belasting doordat de grondlaag dikker werd uitgevoerd dan gepland - Doorponsing van de kolommen door slecht concept en uitvoering van de wapening ter hoogte van de kolommen 18 oktober 2008 7 Stabiliteit bij brand Open parkeergebouw Omgekeerd geldt in open parkeergarages dat de brand niet langer door de ventilatie wordt gecontroleerd - Lagere temperaturen in de blootgestelde structuren, zeker als de liggers langs de bovenzijde trager opwarmen door het contact met een betonnen vloerplaat Geen Rf vereist van de staalstructuur als de betonnen vloerplaten Rf 1 h hebben 18 oktober 2008 8
Stabiliteit bij brand Open parkeergebouw (art. 1, 2º, koninklijk besluit van 17 mei 2007 ) OPEN = parkeergebouw waarvan elk niveau over twee tegenovergestelde gevels beschikt die aan de volgende voorwaarden voldoen : deze gevels staan over hun gehele lengte maximaal 60 m uit elkaar; elk van deze gevels bevat openingen waarvan de nuttige oppervlakte minstens 1/6de van de totale oppervlakte van de verticale binnen- en buitenwanden van de omtrek van dit niveau beslaat; de openingen zijn gelijkmatig verdeeld over de lengte van elk van de twee gevels; tussen deze twee gevels zijn eventuele obstakels toegestaan, voor zover de nuttige oppervlakte voor de luchtdoorstroming, waarbij rekening gehouden wordt met een volledige bezetting van de parkeerplaatsen voor auto s, minstens gelijk is aan de oppervlakte van de openingen die vereist is in elk van deze gevels; de horizontale afstand in open lucht tussen deze gevels en elk buitenobstakel moet minstens 5 m bedragen; 18 oktober 2008 9 Stabiliteit bij brand Open parkeergebouw (art. 1, 2º, koninklijk besluit van 17 mei 2007 ) OPEN = parkeergebouw waarvan elk niveau over twee tegenovergestelde gevels beschikt die aan de volgende voorwaarden voldoen : deze gevels staan over hun gehele lengte maximaal 60 m uit elkaar; elk van deze gevels bevat openingen waarvan de nuttige oppervlakte minstens 1/6de van de totale oppervlakte van de verticale binnen- en buitenwanden van de omtrek van dit niveau beslaat; Er bestaan meerdere definities de openingen zijn gelijkmatig verdeeld over de lengte van elk van de van een twee open gevels; parkeergebouw en deze verschillen tussen deze licht twee van gevels elkaar zijn eventuele obstakels toegestaan, voor zover de nuttige oppervlakte voor de luchtdoorstroming, waarbij rekening gehouden wordt met een volledige bezetting van de parkeerplaatsen voor auto s, minstens gelijk is aan de oppervlakte van de openingen die vereist is in elk van deze gevels; de horizontale afstand in open lucht tussen deze gevels en elk buitenobstakel moet minstens 5 m bedragen; 18 oktober 2008 10
Stabiliteit bij brand Open parkeergebouw (art. 1, 2º, koninklijk besluit van 17 mei 2007 ) 60 m 18 oktober 2008 11 Stabiliteit bij brand CASE Buitensporige schade in Rotterdam (NL) 1.10.2007 Brand in open parkeergebouw in Rotterdam (NL) leidt tot grote schade bij voorgespannen holle vloerplaten - Horizontale scheurvorming door dwarse inklemming van de vloerplaten en grotere stijfheid door de aanwezigheid van een druklaag 18 oktober 2008 12
Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Koninklijk besluit van 7 juli 1994 Bijlage 5 De vloer-, wand- en plafondbekledingen van parkeergarages zijn onbrandbaar (klasse A0) - Beperken van de brandbelasting tot de aanwezige voertuigen - Brandgedrag van kunststof vloercoatings in parkeergarages is nog onvoldoende gekend - Poreuze onbrandbare plafondbekledingen kunnen na verloop van tijd belangrijke hoeveelheden brandbare deeltjes bevatten - Opletten met isolatiematerialen die later tegenaan het plafond worden aangebracht 18 oktober 2008 13 Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Koninklijk besluit van 7 juli 1994 punt 5.2 Als de parkeergarage deel uitmaakt van een gebouw is het altijd een afzonderlijk compartiment - wanden en vloeren tussen parkeergarage en de rest van het gebouw hebben dezelfde brandweerstand als de structurele elementen - de oppervlakte van het compartiment is niet beperkt tot 2500 m² en de hoogte van het compartiment mag over meerdere bouwlagen strekken. meerdere bouwlagen oppervlakte > 2500 m² Rf van de structurele elementen 18 oktober 2008 14
Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Koninklijk besluit van 7 juli 1994 punt 5.2 Indien de gesloten parkeergarage een oppervlakte > 2500 m² heeft, dan moeten maatregelen genomen worden die noodzakelijk zijn om de verspreiding van rook te voorkomen - Oppervlaktegrens geldt voor geheel van de parking (opdelen in kleinere compartimenten is geen oplossing) - in geval van een uitbreiding van een bestaande parking geldt de totale oppervlakte (bestaand & nieuw), maar blijven de maatregelen beperkt tot de uitbreiding - Maatregelen komen in de praktijk neer op een automatische mechanische rook- en warmteafvoerinstallatie (bvb. volgens NBN S 21-208-2) 18 oktober 2008 15 Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Koninklijk besluit van 7 juli 1994 punt 5.2 Indien de gesloten parkeergarage een oppervlakte > 2500 m² heeft, dan moeten maatregelen genomen worden die noodzakelijk zijn om de verspreiding van rook te voorkomen - Oppervlaktegrens geldt voor geheel van de parking (opdelen in kleinere compartimenten is geen oplossing) Lokaal soms mechanische of natuurlijke ventilatie vanaf -kleinere geval oppervlaktes, van een uitbreiding waarbij de van eisen een minder bestaande streng zijn parking voor geldt kleinere de garages: totale oppervlakte (bestaand & - min. 4 nieuw) m² natuurlijke verluchting (altijd), soms te verhogen - Maatregelen met 0,2 komen % van in de de vloeropp. praktijk (> neer 200 op m²) een automatische luchtverversingen mechanische per uur rook- (> en 1000m²) warmteafvoerinstallatie - 10 Deze (bvb. oplossingen volgens NBN zijn goed S 21-208-2) om backdraft te vermijden, maar niet om zichtbaarheid te verbeteren 18 oktober 2008 16
Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Rook- en warmteafvoer Automatische rook- en warmteafvoersysteem in parkeergarages hebben tot doel om: - de verspreiding van rook en warmte in de parkeergarage te beperken (dalen van de temperatuur) - de toegang van de brandweer tot de parkeergarage op een veilige manier te verzekeren - de van de brandweer te vergemakkelijken Veiligheid van de gebruikers is geen doel van RWA-systemen in parkeergarages - niet de bedoeling om uitgangen en vrij te houden of een rookvrije laag te creëren 18 oktober 2008 17 Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Rook- en warmteafvoer NBN S 21-208-2 NBN S 21-208-2 Brandbeveiliging in gebouwen - Ontwerp van de rook- en warmte-afvoersystemen (RWA) in overdekte parkeergebouwen (2006) - Rookvrije toegangsweg verzekeren (voor de brandweer) vanaf de openbare weg tot dicht bij het brandende voertuig (< 15 m) Horizontaal = - Of rookvrije laag creëren waaronder zichtbaarheid verzekerd is Verticaal = 18 oktober 2008 18
Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Rook- en warmteafvoer NBN S 21-208-2 Klassieke oplossing is moeilijk te verwezenlijken omdat de plafondhoogte vaak een beperkende factor is - Rookafvoerdebiet bedraagt ongeveer 100 000 m³/h - Veel afzuigmonden nodig om onder het kritisch debiet te blijven, dus een uitgebreid kanalennet - Rookvakken < 2000 m² noodzakelijk, daarom voorzien van vaste of beweegbare rookschermen 18 oktober 2008 19 Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Rook- en warmteafvoer NBN S 21-208-2 (Goede) Oplossing met horizontale verluchting is moeilijk te berekenen - Rookafvoerdebiet bedraagt ten minste 100 000 m³/h volgens type-oplossing uit bijlage A - Richting van de lucht is moeilijk te beheersen zonder te voorzien in stuwkrachtventilatoren V > V crit (tunnel) V < V crit (tunnel) 18 oktober 2008 20
Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken CASE Type-oplossing NBN S 21-208-2 Bijlage A Bijlage A - NBN S 21-208-2 (2006) is al in herziening 21 18 oktober 2008 Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Automatische blusinstallaties Geen verplichting tot het voorzien van automatische blusinstallaties in ondergrondse parkings - Uitzondering: Automatische parkeergebouwen (punt 2.5 van de bijlage bij het koninklijk besluit van 17 mei 2007) Machine = 18 oktober 2008 18 oktober 2008 BVV Congres - Ondergrondse parkings - Preventie en 22
Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Automatische blusinstallaties Geen verplichting tot het voorzien van automatische blusinstallaties in ondergrondse parkings - Uitzondering: Automatische parkeergebouwen (punt 2.5 van de bijlage bij het koninklijk besluit van 17 mei 2007) Lokaal soms een droge Machine (of natte) = sprinklerinstallatie verplicht: - Natte is aanzienlijke investering en pas voordelig vanaf een groot aantal voertuigen per jaar (bvb. winkelcomplex) - Droge is goedkoper, maar efficiëntie is minder duidelijk 18 oktober 2008 23 Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Automatische blusinstallaties Natte sprinkler (NBN EN 12 845) Parkeergarage wordt beschouwd als risico-klasse OH 2 (Ordinary Hazard) - Maximale oppervlakte per sprinkler: 12 m² (i.e. ongeveer één boven elke personenwagen) - Ontwerpoppervlakte van de geteisterde zone: 144 m² (ofte 12 sprinklerkoppen) - Ontwerpdebiet voor de geteisterde zone: 5 mm/min (of 5 l/min.m²) - Minimum K-factor van de sprinklerkop: 80 18 oktober 2008 24
Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Automatische blusinstallaties Natte sprinkler (NBN EN 12 845) Parkeergarage wordt beschouwd als risico-klasse OH 2 (Ordinary Hazard) - Maximale oppervlakte per sprinkler: 12 m² (i.e. ongeveer één boven elke personenwagen) In - geval Ontwerpoppervlakte van een droge sprinkler van de geteisterde zullen vermoedelijk zone: 144 m² alle (ofte sprinklerkoppen 12 sprinklerkoppen) open zijn en is het weinig waarschijnlijk dat het ontwerpdebiet in de geteisterde zone nog - Ontwerpdebiet bereikt wordt als voor de de garage geteisterde veel meer zone: dan 5 12 mm/min personenwagens (of 5 l/min.m²) bevat: - -geen Minimum controle K-factor meer over van de sprinklerkop: brand 80 - wel nog afkoeling van de temperatuur, maar weinig efficiënt watergebruik (10 cm water in de garage na 20 min blussen) 18 oktober 2008 25 Ontstaan en ontwikkeling van brand beperken Bergingen en andere lokalen compartimenteren Technisch lokalen, bergingen, e.d. mogen slechts in de parkeergarage opgenomen zijn als ze er brandwerend van gescheiden zijn - Beter om bergingen te groeperen en gezamenlijk brandwerend van de parking te scheiden in plaats van elke berging apart Parking (LG) Zelfsluitende deur Rf ½ h Parking (MG/HG) Rf 1 h Berging of technisch lokaal Rf 2 h 18 oktober 2008 26
Veiligheid van de gebruikers Koninklijk besluit van 7 juli 1994 punt 5.2 (Ondergrondse) parkings hebben tenminste twee omsloten binnentrappenhuizen of buitentrappen - In enkele gevallen mag een trappenhuis vervangen worden door de helling die als uitgang kan gebruikt worden, maar met een sectionaalpoort dient dan nog een deur in of naast de poort te worden voorzien - Uitgangen gelegen in tegenovergestelde zones van het compartiment (punt 2.2.2 van bijlage 2, 3 en 4) - Moeilijk in kleine parkings met autolift of beweegbare helling waar ruimte voor twee trappenhuizen beperkt is 18 oktober 2008 27 Veiligheid van de gebruikers Koninklijk besluit van 7 juli 1994 punt 5.2 Breedte van de uitgangen is tenminste 0,80 m - Geen berekening nodig in functie van het aantal personen voor de breedte van de uitgangen Af te leggen weg naar de dichtstbijzijnde trap of uitgang mag niet meer dan 45 m bedragen 18 oktober 2008 28
Preventiemaatregelen in ondergrondse parkings Toekomst Al voorzien TOEKOMST Aanpassen van de brandweerstand en de reactie bij brand in functie van de nieuwe Europese klassen - Rf (B) wordt R (EU) - A0 (B) wordt A2 (EU) Invoeren van mogelijkheid om brandweerstand te berekenen (Eurocodes) - Laat toe om reëel gedrag van structuren beter in te schatten Definitie van een open parkeergebouw uniformiseren 18 oktober 2008 29 Preventiemaatregelen in ondergrondse parkings Toekomst Nog te voorzien TOEKOMST Evalueren en actualiseren van de voorschriften in het koninklijk besluit van 7 juli 1994 - Brandweerstand van de kolommen in open parkings - Verluchting van kleine parkeergebouwen - Voorschriften voor diepe ondergrondse parkings - Compartimenteren van kleine bergingen in de parking - Detectie en alarmering in grote parkings Actualiseren van de NBN S 21-208-2 - Onderzoek naar mogelijkheid voor warme rookproef 18 oktober 2008 30
18 oktober 2008 31