, laat kinderen zingen in Kerkrade - projectplan - 1 Inleiding Het project streeft ernaar dat kinderen in Kerkrade (weer) gaan zingen. Daartoe worden schoolkoren opgericht in de basisscholen en wordt er een Kerkraads kinderkoor opgericht. Het initiatief voor komt voort uit het Internationaal Koorfestival CantaRode. De voorliggende notitie beschrijft het project en hoe dit te realiseren. 2 Waarom, wat en hoe? Er zijn in Kerkrade veel (wereldlijke en kerkelijke) koren. De gemiddelde leeftijd van deze koren ligt echter ruim boven de 50 jaar en er is slechts beperkte aanwas. Leerkrachten wijzen erop dat kinderen (nog steeds) graag zingen, maar er is geen mogelijkheid om dat in koorverband te doen. Daardoor dreigt de langjarige zangtraditie uit Kerkrade te verdwijnen. Om kinderen de beleving te bieden van het zingen in koorverband wordt er in elke basisschool een schoolkoor opgericht. Om kinderen die echt willen gaan zingen in koorverband (bijv. als vervolg op het programma n Klinkend Perspectief) de mogelijkheid daartoe te bieden wordt er een kinderkoor/jeugdkoor opgericht in Kerkrade (en t.z.t. een jongerenkoor/jong volwassenenkoor). Daarmee zorgen we ervoor dat mensen die in een koor willen zingen van jongs af aan die mogelijkheid hebben en dat ze kunnen doorgroeien/doorstromen. Muziek is belangrijk voor kinderen. Reeds vele malen is wetenschappelijk aangetoond wat de positieve invloed van muziekopleiding en muziek maken is op de vorming van kinderen (zie bijv. het onderzoek dat de Universiteit van Maastricht in 2014 uitvoerde in opdracht van de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen LBM): Muziek op de basisschool is investeren in onze toekomst! - Projectplan - versie 8 8 oktober 2015 - blz. 1
3 Doelstelling wil ervoor zorgen dat kinderen in de basisschool plezier krijgen aan zingen en dat er school-, kinder- en jeugdkoren ontstaan, zodat kinderen de mogelijkheid hebben om te gaan zingen in koorverband en dat zo de plaatselijke koortraditie in stand kan worden gehouden. Er wordt hierbij nauw samengewerkt met de Kerkraadse koren. Het idee is dat elk deelproject wordt geadopteerd door een van de koren. De Kerkraadse Koorfederatie is bereid om ook zelf een financiële bijdrage te leveren aan het ontwikkelingsprogramma via een in te stellen fonds. Het project staat op twee benen: het is enerzijds verbonden met het basisonderwijs en anderzijds met cultuur. Het zorgt voor een bredere culturele vorming van kinderen gedurende hun basisschoolperiode en mogelijk in de volgende leeftijdsfase. 4 Wat is er tot nu toe gebeurd? 4.1 Schooljaar 2013-2014 Om kinderen de mogelijkheid te bieden om te gaan zingen in koorverband is er een koor in basisschool De Blokkenberg Chevremont opgericht. Het begon met de werving van kinderen in de groepen 4 t/m 8 door Kirsten Lauvenberg-Dortants (dirigente) en Natascha Rabuda (leerkracht). Daarbij ging het er vooral om de kinderen enthousiast te maken door hen te laten ervaren wat zingen is. Dat gebeurde d.m.v. een korte, 30 minuten durende, workshop in de klas. 39 Kinderen meldden zich aan en 32 kinderen deden uiteindelijk mee aan de uitvoeringen. Er werden wekelijkse repetities gehouden in twee groepen (groep 4/5 resp. groep 5/8) die startten in november 2013. De uitvoeringen waren op 22 maart en 15 juni 2014 i.s.m. Jeugdharmonie St.Philomena Chevremont en de koren Vocaal Ensemble Kerkrade, Showkoor le Nouveau Visage en Popkoor SMK daarbij ondersteund door Muziekschool SMK. Het waren twee bomvolle zalen (beide keren meer dan 200 toeschouwers) en de kinderen waren zeer enthousiast. Er kwamen veel complimenten vanuit het publiek. Inmiddels zijn er 36 kinderen die in Basisschool de Blokkenberg doorgaan met het project: 26 in groepen 4/5 en 10 in groepen 5/8. Het project werd geleid door een ad hoc projectgroep bestaande uit de dirigent, de leerkracht, de vertegenwoordiger van de muziekschool, de vertegenwoordiger van de jeugdharmonie en de projectleider. 4.2 Sleutels tot succes De belangrijkste succesfactoren waren: Werving van de kinderen (enthousiasme overbrengen). Support en begeleiding door basisschool en muziekschool. Een enthousiaste en kwalitatief goede dirigent/pedagoog. Communicatie naar de ouders. Een concert voor een bomvolle zaal. Samenwerking met andere verenigingen. En zorgen voor continuïteit na het eerste succes. 4.3 Schooljaar 2014-2015 Lerend van het ervaringen in het voorgaande jaar is het project uitgebreid naar twee andere basisscholen: De Spoorzoeker (Spekholzerheide) en de basisschool Bleijerheide. Het procedé in - Projectplan - versie 8 8 oktober 2015 - blz. 2
de scholen is vergelijkbaar met dat bij De Blokkenberg: gedreven dirigenten en leerkrachten die hun enthousiasme overbrengen op de leerlingen. Qua organisatie is er opgeschaald: per school is er een projectteam ingericht bestaande uit de leerkracht, de dirigent en een projectleider per school. De projectleiders zijn allen verbonden aan een van de Kerkraadse koren. Er is een stuurgroep ingericht voor de overall coördinatie. Deze stuurgroep bestaat uit de drie projectleiders, de vertegenwoordiger van de muziekschool, de vertegenwoordiger van de Koorfederatie en de programmaleider. Muziekschool SMK faciliteert het programma ook nu. 4.4 Verdere ontwikkeling Nadat alle scholen hun eigen schoolkoor hebben opgezet en het Kerkraads kinderkoor is uitgegroeid tot een vaste factor, moet er een mogelijkheid worden ontwikkeld voor de iets oudere kinderen. Om de leeftijdsgroep vanaf 12-15 jaar de mogelijkheid te bieden om te kunnen zingen in koorverband wordt er een jeugdkoor opgericht. Voor de pubers is het belangrijk om de mogelijkheid van een koor te hebben. Met name voor de jongens is het belangrijk om de periode met hun tijdelijk onbruikbare stem te overbruggen. Hierna moet een volgende stap worden gezet door een koor voor de iets oudere jeugd of jongvolwassenen te ontwikkelen. Het gaat er daarbij om de zangers en zangeressen die uitgezongen zijn in hun school-, kinder- of jeugdkoor een vervolg te bieden totdat er aansluiting bestaat met bestaande koren, zoals het Popkoor SMK, Showkoor Nouveau Visage, Vocaal Ensemble Kerkrade en de vele andere wereldlijke en kerkelijke koren in Kerkrade. 5 Beoogde eindsituatie Uiteindelijk hebben alle basisscholen een eigen schoolkoor en is er een Kerkraads kinderkoor, alle geleid door professionele dirigenten. De schoolkoren repeteren aansluitend aan schooltijd (Buitenschoolse Opvang BSO). Met ingang van het nieuwe schooljaar worden er opnieuw vijf scholen toegevoegd aan het programma, zodat er dan acht scholen meedoen en vanaf schooljaar 2016-2017 doen alle scholen mee. Het Kerkraads kinderkoor wordt opgericht met ingang van het schooljaar 2015-2016. De schoolkoren richten zich vooral op kinderen van de groepen 4 en 5. Kinderen die daarna enthousiast zijn om te zingen mogen natuurlijk mee blijven doen maar stromen liefst door naar het Kerkraads kinderkoor. Het Kerkraads kinderkoor krijgt in de toekomst mogelijk een tweede geleding, als kinderen na de basisschool willen blijven zingen. Schematisch ziet een en ander er als volgt uit: 2013 2014 2015 2016 2017 2018 BS de Blokkenberg BS de Spoorzoeker BS Bleijerheide Jeugdkoor Kerkrade BS St.Ursula BS de Schatkist Nulland BS de Schatkist Eijgelshoven BS de Veldhof BS de Schakel BS BS --- BS Schoolkoor de Blokkenberg Schoolkoor Spoorzoeker Schoolkoor Bleijerheide Jeugdkoor Kerkrade Schoolkoor St.Ursula Schoolkoor de Schatkist Nulland Schoolkoor de Schatkist Eijgelshoven Schoolkoor de Veldhof Schoolkoor de Schakel - Projectplan - versie 8 8 oktober 2015 - blz. 3
6 Organisatie Om het programma adequaat en financieel onafhankelijk te organiseren wordt een stichting opgericht. Het stichtingsbestuur zal zijn samengesteld uit de posities: Voorzitter Secretaris Penningmeester Programmaleiding Communicatie Fondsenwerving Muzikale aspecten Mogelijk worden posities gecombineerd. Bij de bestuurssamenstelling wordt gezocht naar vertegenwoordigers/bestuursleden met een linking pin naar de samenwerkende instanties: koren, basisscholen en muziekschool. Binnen deze constellatie blijft de huidige werkwijze gehandhaafd: per school een projectteam bestaande uit de projectleider, de leerkracht en de dirigent. Een overkoepelende stuurgroep o.l.v. het bestuurslid dat verantwoordelijk is voor de programmaleiding. Naast het bestuur van de stichting en de stuurgroep die het programma leidt, zal er een Klankbordgroep worden ingesteld met vertegenwoordigers van uit de koorwereld, het onderwijs en andere relevante aandachtsgebieden. Doel van de Klankbordgroep is om op regelmatige basis de opzet en de voortgang van het programma onder de loep te nemen. 7 Financiering Het project werd in het eerste jaar gefinancierd door een subsidie uit het Toon Talent project van de Verenigde Nederlandse Korenorganisatie (VNK ) afdeling Limburg. Het tweede jaar werd het project gedragen door opnieuw een subsidie vanuit het Toon Talent project van VNK, een subsidie van de gemeente Kerkrade, het fonds van de Kerkraadse koren en de contributies. Financiering zal voor een belangrijk deel stoelen op subsidiëring (mogelijke bronnen daarvoor zijn: gemeente, provincie, VNK en de scholenkoepel Movare) en sponsoring. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat het programma ten dienste staat van gemeente enerzijds (jeugdbeleid /cultuur/ onderwijs) en de gezamenlijke scholen anderzijds. Een flink gedeelte van de kosten (40%) wordt uit sponsoring betaald. Verder wordt aangetekend dat de Kerkraadse koren een substantiële bijdrage leveren door het speciaal hiervoor ingerichte fonds en dat de deelnemende kinderen zelf bijdragen in de vorm van contributie (voor zover dit qua gezinsdraagkracht mogelijk is, zulks in overleg met de gemeente). 9 Samenwerking met andere verenigingen en organisaties In het kader van het programma wordt intensief samengewerkt met de muziekschool (SMK), die de muzikale kwaliteit garandeert door het beschikbaar stellen van gekwalificeerde dirigenten en het begeleiden van de kinderen en scholen. - Projectplan - versie 8 8 oktober 2015 - blz. 4
Er wordt ook samengewerkt met de Kerkraadse koren via de Kerkraadse korenfederatie en de vanuit de diverse koren gerekruteerde projectleiders per school. Bij de jaarlijkse gezamenlijke uitvoering zal worden samengewerkt met andere koren uit de regio, waarbij primair wordt gedacht aan kinderkoren uit de aangrenzende Duitse gemeenten (Herzogenrath) en de gemeenten in Parkstad Limburg. 10 Communicatie Over het project zal worden gecommuniceerd m.b.v. de bekende middelen: een nieuwsbrief voor ouders en kinderen, een Facebook pagina en artikelen in de regionale en lokale pers. De belangrijkste communicatie is echter de presentatie door de kinderen tijdens de concerten in hun eigen gemeenschap en de gezamenlijke eindpresentatie. Daarnaast zijn er nu al extra uitvoeringen en bijdragen van de koortjes tijdens feestelijke gelegenheden van scholen, koren en bijv. met Kerstmis. Het is al met al een mooi voorbeeld van muzikale promotie door de jongste ambassadeurs van onze Klankstad. Toon Peerboom Programmaleider - Projectplan - versie 8 8 oktober 2015 - blz. 5