Lichte onbemande luchtvaartuigen

Vergelijkbare documenten
Drones of Onbemande Luchtvaartuigen?

DRONES Ontwikkelingen regelgeving in Nederland. Hanneke van Traa-Engelman Journée Schadee 13 april 2017

Informatie over regelgeving en verzekeringen. Oktober Zicht op drones

In dit deel van de regeling worden de bijzondere bevoegdverklaringen geregeld. Het gaat hierbij om de volgende drie verklaringen:

VEILIGHEIDS REGLEMENT

Drones in Natuuronderzoek

Concept ten behoeve van internetconsultatie juli-augustus 2017

SPACE 53 Workshop RPAS Luchtvaartregelgeving

Mag ik vliegen met mijn Drone? Versie Maart 2014

Gelet op artikel 5.7 van de Wet luchtvaart en artikel 56 van het Luchtverkeersreglement;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

RPAS in België. AGIV-Trefdag 28 november Vereniging zonder winstoogmerk Association sans but lucratif

ROC 09/2016 NLR DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU,

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Onbemande Luchtvaart beroepsmatige inzet en spelregels

Wijziging van de Wet luchtvaart en enkele andere wetten (Verzamelwet luchtvaart)

Imagine. er zijn geen rechtsregels over drones

RPAS en Vliegvelden. Workshop 1 - Space53 November 2017

INFORMATIEBULLETIN DRONES VOOR DE EILANDEN BONAIRE, SINT EUSTATIUS EN SABA Frequently asked questions (FAQ)

De ontheffing procedure is waar mogelijk met andere veranderingen meegenomen.

ROC Eagle Eye Inspection Services B.V.

technische publicatie Remotely Piloted Aircraft Systems (RPAS) Nederlandse Ve Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers

WHITE PAPER DRONES 1

STAATSCOURANT. Nr

1. Aan het eerste lid wordt, onder vervanging van de punt aan het eind van onderdeel f door een puntkomma, een onderdeel toegevoegd, luidende:

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Artikel 1 Ontheffing voor vluchten met RPA s van niet meer dan 4 kg (minidrones)

Het Besluit bewijzen van bevoegdheid voor de luchtvaart wordt als volgt gewijzigd:

Juridische Aspecten van Drones in Vogelvlucht

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

AANVRAAGFORMULIER GENERIEKE TUG-ONTHEFFING Artikel 8a.51 Wet Luchtvaart/RBML

Beantwoording van de 7 vragen uit het Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK)

DJI Phantom 2 Vision

AANVRAAGFORMULIER GENERIEKE TUG-ONTHEFFING Provincie Friesland Artikel 8a.51 Wet Luchtvaart/RBML

ANWB MAA Dhr. Heidekamp, per

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Beleidsvoornemen Veiligheidsregelgeving drones

Artikel 11 van het Besluit bewijzen van bevoegdheid voor de luchtvaart wordt als volgt gewijzigd:

Aanvraag Projectontheffing: VLIEGEXAMEN EURO USC Windmolen Marrum Versie 1 d.d. 27 augustus 2014

ANWB MAA Dhr. Heidekamp, per

Integratie van afstandbestuurde luchtvaartuigen in niet-afgescheiden luchtruim

ILT-2015/52833 DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU, Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie;

Oktober 2014: Regeerverklaring : reglementair kader omtrent drones. veiligheid op de grond en in de lucht. economische ontwikkeling

Huidige en toekomstige Europese Wetgeving

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie;

Regeling erkenningen luchtwaardigheid 2008 Luchtvaartwet) Regeling opleidingsinstellingen voor Besluit bewijzen van bevoegdheid voor de

Uitzonderingen op vandaag om te RPAS vliegen? - Binnen

CHECKLIST RPAS OPERATIONEEL HANDBOEK

Lidmaatschapsaanvraag

Egbert s samenvatting Voorschriften en reglementen

Dronemapping: De nieuwste ontwikkelingen voor zowel infra als agrarische sector

Belgian Unmanned Aircraft Systems Association. VVSG Drones en andere luchtactiviteiten 22 september 2015

Oktober 2014: Regeerverklaring : reglementair kader omtrent drones. veiligheid op de grond en in de lucht. economische ontwikkeling

PRESENTATIE KNVvL 06 Juli 2015, CHRIS LORRAINE

DE MINISTER VAN DEFENSIE, in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;

Drones: wat zegt de wet? Hilke Van Ostaeyen 5 december 2017

DE MINISTER VAN DEFENSIE, in overeenstemming met de Minister van Infrastructuur en Waterstaat;

30/10/2015. Agoria ICT. UAS preventie adviseurs. Tanguy De Lestré

DJI Phantom 2 Vision

WERKDOCUMENT. NL In verscheidenheid verenigd NL

lichte onbemande luchtvaartuigen UAS unmanned aircraft systems

IMELDA SCHUTTE EN MANON VAN WESTEN 3T4

Er bestaat op dit punt veel verwarring met de veiligheidsanalyse die ook genoemd wordt in bijlage 6 van de regeling.

Drones bij Defensie. De stand van zaken ONGERUBRICEERD. DO / AMO / ISR Majoor Boudewijn Roddenhof HOT Projectteam invoering MALE UAS

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,

lichte onbemande luchtvaartuigen UAS unmanned aircraft systems

Bijlage 2. Inventarislijst. Wob-verzoek inzake stukken Regeling op afstand bestuurde

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Lennard Verhoeff. NLR Drone 8 mrt RTG

KB afstandsbestuurde luchtvaartuigen - Opmerkingen Vlaamse Regering

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Tweede Kamer der Staten-Generaal

*Z084CD5B499* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad,

Gelezen het verzoek van 7 november 2018 van het NLR, contactpersoon dhr. J.F. Boer,

Naar aanleiding van de vele vragen die we krijgen, heeft het ILT onderstaand voor u de meest voorkomende vragen incl. antwoord op een rij gezet.

DE MINISTER VAN DEFENSIE, in overeenstemming met de Minister van Infrastructuur en Waterstaat;

klik R O C - l i g h t,

DE MINISTER VAN DEFENSIE, in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat;

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

DRONES. Regelgeving in de Europese Unie. Hanneke van Traa-Engelman NVV 14 september 2017

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

beschikking en Min isreie van Ïnfrastntctutzr en Milieu Inspectie Leefomgeving en Transport rotorcraft (H) mtom 0 <25 kg) en

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 2 maart 2015 Onderwerp Drones. 1.

Surveyvluchten aanvragen in de Amsterdam FIR

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie;

Juridische aspecten van de onbemande luchtvaart. Thomas Christiaens Advocaat - Monard Law

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Versie ten behoeve van de internetconsultatie

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Datum 8 mei 2013 Onderwerp Beantwoording kamervragen onbemande vliegtuigen Drones vaker in Nederland worden ingezet als opsporingsmiddel

DE MINISTER VAN DEFENSIE, het verzoek van 11 Luchtmobiele Brigade van de Koninklijke Landmacht van 20 april 2016;

Gelezen het verzoek van 13 oktober 2015 van het NLR en van Ampyx Power, contactpersoon dhr. J.F. Boer,

STEM Workshop Drones 15 maart 2017

Beschikking van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, houdende aanwijzing van een bijzonder luchtverkeersgebied TT Assen

DRONE PREFLIGHT PRO. Een goede voorbereiding draagt bij aan het veilig uitvoeren van een dronevlucht

Bijlage 2 Toelichting op de concept Luchthavenregeling. Planologisch kader

Transcriptie:

Lichte onbemande luchtvaartuigen Vergunningen, ontheffingen, regels en toezicht Gert Kruiswijk 25 maart 2015

Inleiding Definities Recreatief gebruik Beroepsmatig gebruik Toezicht Vragen

DGB (IenM) Maakt voorstellen voor beleid en wet- en regelgeving i.o.m. MLA (Defensie) Ven J Harmoniseert via o.a. JARUS, EC, ICAO ILT Voert regels uit (bij vergunningverlening) Houdt toezicht en handhaaft (i.s.m. nationale politie) Toetst vooraf voorgestelde regels op handhaafbaarheid, uitvoerbaarheid en fraudegevoeligheid

Drones

UAV - drone > UAS -> RPAS Terminologie: Unmanned aerial vehicle (UAV) (achterhaald) Drone (populaire aanduiding van militaire toepassing) Unmanned aircraft system (UAS) / (Lichte) onbemande luchtvaartuigen ICAO: Remotely piloted aircraft systems (RPAS) Op afstand bestuurde luchtvaartuigen / RPA (1 7 15) Beroepsmatig gebruikt (dus niet sportief / recreatief: modelvliegen, speelgoed) maar voor aerial work / luchtwerk

UAV - drone > UAS -> RPAS Art 8 Verdrag van Chicago / ICAO-verdrag Pilotless aircraft No aircraft capable of being flown without a pilot (on board) shall be flown without a pilot over the territory of a contracting State without special authorization by that State and in accordance with the terms of such authorization. Each contracting State undertakes to insure that the flight of such aircraft without a pilot in regions open to civil aircraft shall be so controlled as to obviate danger to civil aircraft. http://www.ilent.nl/english2/aviation/rpas remotely_piloted_aircraf t_systems_drones/

Introductie RPAS in fases 1. operaties binnen zichtbereik van de piloot en/of assistent (VLOS en EVLOS operaties) op veilige afstand van bebouwing, mensen en andere luchtvaartuigen; 2. operaties binnen zichtbereik van de piloot boven bebouwing en mensen; 3. operaties buiten zichtbereik van de piloot, maar in die delen van het luchtruim waar geen andere luchtvaart plaatsvindt (BVLOS operaties); 4. volledige integratie in het luchtruim. (zie ook luchtruimvisie) 2 t/m 4 voornamelijk internationaal ontwikkeld (JARUS / EC / ICAO) Ref. brief aan TK van VenJ, IenM en EZ - 2 mrt 2015 dossier 33582

Onderscheid recreatief en beroepsmatig gebruik Recreatief gebruik Modelluchtvaartuigen Voorschriften en beperkingen in de Regeling modelvliegen Beroepsmatig gebruik is sinds 1 juli 2013 expliciet verboden. ILT kan ontheffing verlenen namens Staatssecretaris IenM i o m Min. Def. - 0-25 kilogram - Verboden te gebruiken uit hoofde van een bedrijf of beroep dan wel tegen vergoeding of met baat. - Anders bediend dan voor het verrichten van luchtwerk (aerial work)

Recreatief gebruik/modelvliegen (1) Zelf bouwen In groepsverband beoefenen bij een club Kopieën van echte toestellen

Recreatief gebruik/modelvliegen (2) Toegankelijk voor groot publiek Plug and play Eenvoudig zelf te bouwen (kits te koop)

Recreatief gebruik (wat mag je wel/niet) 1 Alleen tijdens daglichtperiode Regeling modelvliegen Bestuurder heeft permanent goed zicht op het modelvliegtuig en luchtruim daaromheen (geen FPV = kijken met camera) de vlucht wordt niet uitgevoerd boven: gebieden met aaneengesloten bebouwing of kunstwerken, industrie- en havengebieden boven mensenmenigten boven spoorlijnen boven voor motorrijtuigen toegankelijke verharde openbare wegen, met uitzondering van wegen in 30 km-zones binnen de bebouwde kom en wegen in 60 km-gebieden buiten de bebouwde kom

Recreatief gebruik (wat mag je wel/niet) 2 Tot max 120/300/450 m boven grond of water Alleen in ongecontroleerd luchtruim Binnen 3km van een ongecontroleerde luchthaven: toestemming vragen aan de exploitant Voor vluchten binnen een laagvlieggebied moet iemand extra meekijken In CTRs: alleen na toestemming luchtverkeersleiding (op dit moment verboden rond de luchthavens Schiphol, Eelde, Maastricht en Rotterdam) m.u.v. modelvliegclubs met convenant

Recreatief gebruik (wat mag je wel/niet) 3

Recreatief gebruik (wat mag je wel/niet) 4 Let op privacy: Wetboek van Strafrecht verbiedt het fotograferen / filmen van personen buiten openbare weg en van buiten naar binnenshuis! Angst voor buren met drone (Netwerk Notarissen in de media mrt 2015) Spycam

Recreatief gebruik (wat mag je wel/niet) 5 Risico op interactie met bemande luchtvaart!: Airspace infringements (zonder toestemming in bepaald luchtruim) Airprox (incident melding (te) dichtbij ander luchtverkeer) Near Miss (bijna botsing) Mondiaal probleem Publieksvoorlichting Bijsluiter (verplicht via NVWA)? ILT /ABL komt met factsheet INCIDENTEN

Remotely Piloted Aircraft systems RPAS(1) Onbemande luchtvaartuigen: piloot bevindt zich niet in het luchtvaartuig

Toepassingen

Luchtvaartregels combi ontheffing Omdat de eisen voor enkele wettelijk vereiste vergunningen nog ontbreken wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een ontheffing te verlenen,voor beroepsmatig gebruik van een licht onbemand luchtvaartuig Ontheffingen / bedrijfsontheffingen 40 300 200 100 0 2012 2013 2014 in progress turned down granted 35 30 25 20 15 10 5 in progress changed extended granted 0 2012 2013 2014

Beroepsmatig gebruik (wat mag wel/niet) VFR - daglichtperiode VLOS / EVLOS - Bestuurder heeft permanent goed zicht op de RPAS Niet hoger dan 400 ft / 120 m boven grond / water Niet verder dan 500 m van vlieger / gezagvoerder Minstens 150 m (horizont.) van mensenmenigte en bebouwing en wegen >80 km/u / 50 m van industrieterrein en vaar- en voertuigen < 80 km/u Vlucht moet (bijna) altijd met 2 personen worden uitgevoerd; (piloot + observer / piloot + observer + payloadoperator / piloot + payloadoperator) Bij EVLOS observer altijd verplicht.

Samenvatting manier van werken (limited) assessment organisatie door CAA Flight school Employ Operator Operate Manufacturers Pilot/Crew Fly Aircraft Flight school assessment QE assessment Veilige klasse 1 Operatie

Documenten (vergunningen) RPA-L vliegbewijs, medical LAPL, 18 j Geregistreerde RPAS vliegschool met modules T / P en examen ROC (RPAS operator certificate) S-BVL (met ambtshalve geluidverklaring) na IDCA Erkenning om technische keuringen aan RPAS te doen (IDCA) Ontheffingen blijven bestaan voor - buitenlandse RPAS operators die in NL willen vliegen (vlgs art 8 Verdrag van Chicago ICAO), zie Engelst. deel www.ilent.nl - Situaties die buiten het pakket van fase 1 vallen, maar waar groot maatschappelijk belang is en het veilig kan.

Toezicht Nationale Politie Toetst of men in het bezit is van alle ontheffingen en of men zich aan de wet houdt. Boete of straf (via rechter)voor piloot en/of inbeslagname RPAS. Inspectie: toetst (vooraf, tijdens of achteraf) of sprake is of was van een onveilige situatie. Dat kan invloed hebben op vergunning / ontheffing en leiden tot bestuurlijke boete. Handhavers van de provincie: kunnen nagaan of men ontheffing (TUG) of regeling van provincie heeft en men zich hieraan houdt (alleen bij beroepsmatig gebruik). NB. De Militaire Luchtvaartautoriteit (MLA) houdt toezicht op de luchtvaartactiviteiten van het Ministerie van Defensie.

Constateren van een overtreding Terug brengen van gevaar door: waarschuwen aanwezige politie die piloot benadert of zelf aanspreken piloot van modelluchtvaartuig/rpas Politie persoonsgegevens laten opnemen als voorbereiding proces verbaal Politie contact laten opnemen met luchtvaartpolitie: Tel:020 502 5693 E-mail:dlvplvt@klpd.politie.nl Bij schade keert verzekering niet uit als sprake is van overtreding. Schade kan verhaald worden op opdrachtgever!

Op 1 juli 2015 wordt de regelgeving voor lichte onbemande luchtvaartuigen ingevoerd. Concept regelgeving is beschikbaar op: http://www.internetconsultatie.nl/regels_afstandbestuurde_luchtvaar tuigen - Uitleg over regels modelvliegen: http://www.ilent.nl/onderwerpen/transport/luchtvaart/modelvliegers/ index.aspx - details in pdf! - Uitleg over regels dronevliegers : http://www.ilent.nl/ond erwerpen/transport/luchtvaart/dronevliegers/ Details met info over opleidings- en toetsingstraject in informatiebulletin RPAS (pdf)

Bedankt voor uw aandacht Hebt u nog vragen?