Inhoudsopgave Pagina Inleiding 2 Toelichting enkele activiteiten/ projecten 3 5 NL Doet 6 Dag van de mantelzorger 7 Informatie en advies vrijwilligersorganisaties 8 Informatie en advies mantelzorgers 9 Netwerkfunctie extern 10 Incidentele activiteiten voor derden 11 Bemiddeling vrijwilligers en organisaties 12 Cursussen Vrijwilligersorganisaties 13 Ontspannings(mid)dagen Mantelzorgers 14 Cursussen voor mantelzorgers 15 Vrijwilligersmiddag 16 Respijtzorg 17 Ontwikkeling nieuw beleid 18 1
Inleiding Hierbij bieden wij u het werkplan 2015, ten behoeve van het mantelzorg- en vrijwilligerswerk aan. Het servicepunt vrijwilligerswerk Reimerswaal/ mantelzorgondersteuning heeft 32 uur per week beschikbaar om de vrijwilligers en mantelzorgers te ondersteunen op verschillende gebieden. De toenemende druk op mantelzorg verandert de betekenis van een steunpunt voor mantelzorg. De rol die de gemeente speelt op het terrein van zorg en welzijn is aan het veranderen. Allereerst de ingrijpende maatregelen die de rijksoverheid in werking heeft gezet. De AWBZ wordt beperkt tot zijn oorspronkelijke kern: de onverzekerbare, zware langdurig zorg. De overheveling van delen uit de AWBZ naar de gemeenten gaat gepaard met forse bezuinigingen. Als gevolg hiervan wordt het eerder noodzaak dan keuze om bij het beoordelen van hulpvragen van burgers hun eigen hulpbronnen te betrekken. Van alle kanten wordt benadrukt dat de nieuwe benadering van welzijn veel minder de focus moet hebben op ziekte en gebrek, maar juist gericht moet zijn op het behoud of het versterken van de regie over eigen leven en zelfredzaamheid. Het gesprek kantelt van claimbeoordelend naar vraagverhelderend. De druk op de mantelzorg en intensieve vrijwilligerszorg neemt hierdoor toe. De balans tussen professionele zorg en informele zorg verschuift de komende jaren richting het informele domein. Maatschappelijke ontwikkelingen die hieraan ten grondslag liggen zijn de vergrijzing, de krimp, toename van chronisch zieken, de groeiende onbetaalbaarheid van de professionele zorg en de behoefte van veel zorgvragers om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Niet allemaal negatieve ontwikkelingen maar de druk op de mantelzorger kan zo zwaar worden dat de mantelzorger het niet meer redt. Intensieve vrijwilligerszorg kan een welkome aanvulling op de mantelzorg zijn. Het gaat hierbij om zorg voor chronisch zieken, mensen met psychiatrische problemen of mensen van hoge leeftijd. In het werkplan kunt u lezen op welke manier we middels nieuwe projecten als steunpunt mantelzorg/vrijwilligerswerk inspringen op deze veranderingen in het beleid. Vanaf pagina 3 wordt er een aantal nieuwe projecten toegelicht Verder zijn er een groot aantal activiteiten die ook in 2015 weer in het werkplan te vinden zijn. Februari 2015 Judith Schrijver Ingrid Brilleman 2
Toelichting enkele activiteiten/ projecten Rilland doet het! In 2013 is een start gemaakt met het sociale team in Rilland. In dit sociale team zitten allemaal verschillende sleutelfiguren vanuit allerlei organisaties zoals Ter Weel, R&B wonen, Gemeente Reimerswaal en SMWO. In 2015 hebben is als leidraad het thema jong en oud gekozen. De volgende activiteiten worden opgezet.: - Rillandse dag. Op 14 maart 2015 vindt de Rillandse dag plaats. Een dag dat Rilland zal bruisen en Rillanders en andere belangstellenden een kijkje in de keuken kunnen nemen bij verschillende organisaties en verenigingen in Rilland. Tal van winkels, clubs, verenigingen stellen op deze dag hun deuren open. Er is een hele mooie flyer gemaakt die huis aan huis verspreid wordt om de inwoners van Rilland te informeren over deze dag. De belangrijkste doelstellingen van deze dag zijn: jong en oud samenbrengen, begrip voor elkaar, welzijn verbeteren, culturen leren kennen en de binding met het dorp verbeteren. - Opening nieuwe Vliedberg. In het najaar van 2015 zullen in het kader van de opening van de nieuwe Vliedberg ook allemaal activiteiten opgezet worden met als thema jong en oud. In het sociale team zal gezamenlijk gewerkt worden om deze opening tot een succes te maken. Sociaal team Krabbendijke In Krabbendijke zijn we onlangs gestart met het opzetten van een sociaal team. Het Calvijncollege beheert hier een woning waarin haar leerlingen leren te wonen. Deze jongeren hebben als start van het sociaal team Krabbendijke een lunch georganiseerd in Ter Weel voor de buurtbewoners van deze woning. Hiernaast wordt samen met de noodhulp van de Gereformeerde Gemeente, thuiszorgaanbieders bekeken hoe extra ingezet kan worden op de kwetsbare inwoners van Krabbendijke. Zo is er het idee gekomen dat de leerlingen van het Calvijn College bezoekje gaan brengen bij mensen die zich alleen voelen. De bedoeling is dat de leerlingen met een kleine attentie langsgaan en ook een korte vragenlijst meenemen met de belangrijkste vraag : Wat zou u nu graag willen? Met de resultaten van de vragenlijst willen we gaan kijken wat we nog meer zouden kunnen betekenen voor de eenzame inwoners van Krabbendijke. Reimerswol Het project Reimerswol is een project dat in samenwerking met verschillende organisaties is opgezet om jong en oud met elkaar te verbinden en het sociale isolement onder ouderen te verminderen. Bij het project is het de bedoeling dat ouderen sjaals gaan breien voor de verkoop. Aan het product hangt een kaartje dat de koper dan weer op kan sturen naar de maker. Dit kaartje is ontworpen door een leerling van het Calvijn College. Van de opbrengst van de sjaals zullen activiteiten georganiseerd worden voor de makers van de sjaals. Zo hebben ze dus een leuke bezigheid, waardering voor hun product middels het kaartje en af en toe een gezellig uitje met de mede-breiers. Alle wol komt wordt geleverd via een lokale winkel namelijk Marlies Fournituren uit Yerseke. Zij heeft ook alle brei patronen voor het project geregeld. Inmiddels is er al een proefgroepje 3
aan het breien. 30 mensen hebben een breipakketje van ons ontvangen. De deelnemers bestaan uit bewoners van Ter Weel en nog zelfstandig wonende ouderen (via Allevo). De bedoeling is om na deze proef het project breder in Reimerswaal uit te zetten en meer ouderen te laten breien. In oktober 2015 willen we alle producten groots lanceren middels een modeshow die dan gegeven wordt door de leerlingen van het Calvijn College voor o.a. ouders, de makers en pers. Samenwerking Steunpunt Vrijwilligerswerk Reimerswaal, Vrijwilligershuis Borsele en Stichting Welzijn Kapelle In januari 2014 is er een overleg geweest met collega steunpunten uit Kapelle en Borsele om te kijken op welke manier we in de toekomst samen kunnen werken op het gebied van het aanbieden van cursussen, praktische trainingen en bijeenkomsten. Op deze manier kunnen we de kosten delen en ook nog meer activiteiten aanbieden aan de mantelzorgers in de gemeente Reimerswaal, Borsele en Kapelle. Ook in 2015 zijn er weer nieuwe gezamenlijke activiteiten zoals een wandeling en een cursus voor werkende mantelzorgers. Naast deze twee gezamenlijke activiteiten hebben alle drie de steunpunten ook hun eigen activiteiten. Dit is erg belangrijk om ook persoonlijke binding met de eigen gemeentelijke mantelzorgers te behouden, zoals bij de gemeentelijke mantelzorgdag. De gezamenlijke activiteiten zijn bedoeld als een aanvulling/ uitbreiding op de bestaande werkzaamheden. Uitbreiding ondersteuning mantelzorg Vanaf 2015 hebben de gemeenten in Nederland 6 miljoen (structureel) extra te besteden aan de ondersteuning van mantelzorgers. In de meicirculaire 2014, het bericht waarmee de rijksoverheid de gelden voor gemeenten verdeelt, staan de bedragen per gemeente gespecificeerd. In september van dit jaar wordt de besteding ervan inhoudelijk geëvalueerd. Mezzo (belangenbehartiger van mantelzorgers) pleit ervoor het extra geld niet op de grote hoop van het sociaal domein te laten belanden. Maar te besteden aan datgene waar Mezzo voor heeft gelobbyd in de Tweede Kamer: investeren in kwalitatief goede, beschikbare respijtzorg op maat en ondersteuning van vrijwilligerszorg als een van de voorwaarden daarvoor. In de gemeente Reimerswaal willen we dan ook het geld te reserveren voor waar het voor bedoeld is. Inmiddels is hier door de beleidsmedewerker WMO al een advies over geschreven. Als de goedkeuring hiervoor gegeven is komt er nog een apart plan over hoe deze extra middelen besteed gaan worden. Dit zal dan in samenwerking gebeuren met andere organisaties zoals bijvoorbeeld het Thomashuis, Ter Weel en de NPV (Nederlandse Patiënten Vereniging). Zo willen we bijvoorbeeld proberen om in 2015 een netwerk informele zorg op te zetten in het kader van de decentralisaties. Dit zal dan in het beleidsplan opgenomen worden. Lotgenotencontact bijeenkomsten Vanaf 2015 gaan er jaarlijks 5 lotgenotencontact bijeenkomsten georganiseerd worden speciaal voor mantelzorgers in de gemeente Reimerswaal die te maken hebben met dementie. Deze bijeenkomsten zijn een initiatief van Ter Weel en worden in samenwerking met het steunpunt mantelzorg van de gemeente Reimerswaal georganiseerd. Door dit 4
samen te organiseren willen we de onderlinge samenwerking nog verder versterken. De thema s van de bijeenkomst zijn als volgende: - Introductie - Wat is dementie? - Hoe is mijn leven veranderd door de verzorging van de persoon met dementie? - Verlies van contact met de persoon met dementie - Omgaan met de persoon met dementie Na deze zullen 5 bijeenkomsten zullen we een evaluatie houden en als het voor beide partijen goed bevallen is weer nieuwe bijeenkomsten plannen voor 2016 en misschien zelfs uitbreiding indien gewenst. Van Harte Resto Stichting VanHarte is een maatschappelijke organisatie die zich inzet voor mensen en groepen die door maatschappelijke of persoonlijke veranderingen in een sociaal isolement zijn geraakt of dreigen te raken. Het betreft een simpele maar effectieve methode. Creëer een veilige, drempelloze ontmoetingsplaats in kernen en op momenten waar mensen met elkaar in contact kunnen komen en biedt hier een kwalitatief maar goedkoop drie gangen diner aan. Bezoekers worden uitgedaagd een actieve bijdrage te leveren aan verbetering van hun leefomgeving. De bewoners van de kernen worden zoveel mogelijk betrokken bij het initiatief, maar ook andere partijen zoals bedrijven en instellingen die een bijdrage kunnen en willen leveren om deze maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Bovenstaande past ook goed in onze visie inzake het sociaal domein, namelijk door verbindingen met instellingen, vrijwilligers, scholen, kerken enz. te maken, te komen tot innovatieve projecten die meerwaarde opleveren voor onze burgers. Hiermee zal het welzijn van de burgers vergroot worden en tevens de vraag naar dure zorg verlaagd worden. Op dit moment wordt er overleg gevoerd om maandelijks een VanHarte te organiseren in Zorgcentrum Ter Weel, Yerseke. Mocht dit onverhoopt niet lukken dan zijn onze dorpshuizen een goede tweede optie. Er wordt in de onderhandelingen vanuit gegaan dat de ruimte om niet beschikbaar wordt gesteld voor deze activiteit. Er is afgesproken om 2015 als experimenteerfase te gebruiken om te bezien of deze formule de genoemde meerwaarde kan opleveren voor de gemeente Reimerswaal. De organisatie van deze avonden loopt bijna helemaal via Van Harte. Zij zorgen voor de flyers, werving van de vrijwilligers, inkopen boodschappen, aankleden van de locatie enz. De gemeente Reimerswaal ondersteunt wel bij de PR van deze activiteiten. Voor mantelzorgers wordt er speciaal nog extra een avond georganiseerd in 2015 en daar zal het steunpunt mantelzorg wel bij ingezet worden. 5
NL Doet NL DOET is de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Het verbindt maatschappelijke organisaties met mensen die een dag of dagdeel voor hen in actie willen komen. Ondersteunen van Vrijwilligersorganisaties. Promoten van het vrijwilligerswerk. Bekendheid vergroten van het Servicepunt. Vrijwilligersorganisaties en (potentiële) vrijwilligers uit de gemeente. Bereik/werkwijze - voorbereiding van NL Doet op 21,22 maart - uitvoering van de dag (meehelpen bij een organisatie met college, langsbrengen van taarten bij de overige klussen) - promotie en publicaties van NL DOET Het ondersteunen van vrijwilligersorganisaties door hen te helpen met het promoten van klussen om zo vrijwilligers te krijgen voor die 2 dagen en misschien wel blijvende vrijwilligers te krijgen 1 keer per jaar Wisselend (afhankelijk van de klussen) College, Oranje Fonds en vrijwilligersorganisaties. 6
Dag van de mantelzorger Een evenement rond de landelijke dag van de mantelzorg in november in de eerste plaats gericht op mantelzorgers. Deelnemers voelen zich gesteund en verwend door informatie en verwenactiviteiten. Mantelzorgers krijgen aandacht voor hun positie als mantelzorger. Bekendheid vergroten van het Servicepunt. Mantelzorgers uit de gemeente. Bereik/werkwijze - voorbereiding dag van de mantelzorger (overleg) - uitvoering van de dag ( programma, uitnodigingen, cadeautjes) - promotie en publicaties van de dag, informatiepakketjes samenstellen e.d. Het ondersteunen van de mantelzorgers door hen een ontspanmiddag aan te bieden. 1 keer per jaar Wisselend vrijwilligers platform, mantelzorgwerkgroep en landelijk Mezzo. 7
Informatie en advies vrijwilligersorganisaties Het verstrekken van informatie en advies aan klanten van het Servicepunt over vrijwilligerswerk in het algemeen in de plaatselijke situatie en aanverwante terreinen (beleid, rechtspositie en dergelijke) Op verzoek organisaties informeren over allerhande regelingen, verzekeringen, onkostenvergoedingen, rechten en plichten e.d. Vrijwilligersorganisaties, verenigingen Bereik/Werkwijze. Het verstrekken van informatie op verzoek Het telefonisch of op afspraak informeren van verenigingen, organisaties Op verzoek Gemeentehuis of op locatie Informatiebronnen, collega steunpunten, Scoop en andere landelijke vrijwilligersorganisaties 8
Informatie en advies mantelzorgers Het verstrekken van informatie en advies aan mantelzorgers in het algemeen per email, telefoon en persoonlijk. Mantelzorgers krijgen per telefoon of e-mail of op kantoor antwoorden op eenvoudige vragen in de vorm van informatie, advies of tips en/of wordt er een luisterend oor geboden. Mantelzorgers Vrijwilligers en professionals die in hun werk met mantelzorgers te maken hebben Bereik/Werkwijze. Telefonische bereikbaarheid tijdens kantooruren Beantwoorden van telefonische vragen of vragen per e- mail Het gaat hierbij om vragen die meteen beantwoord kunnen worden. Registreren van de vraag en eventueel doorsturen van de vraag Het telefonisch, per e-mail of op afspraak informeren en adviseren van mantelzorgers Op verzoek Via telefoonnummer of op kantoor Afhankelijk van de vraag. 9
Netwerkfunctie extern Het onderhouden van contact met vrijwilligersorganisaties, verenigingen, raden en externe collega s van de steunpunten. Bereik/Werkwijze - steunpuntenoverleg 3 keer per jaar (voorbereiding e.d) (3 keer per jaar) - deelname aan de werkgroep geheugensteun (3,4 keer per jaar) - overleg t.b.v. samenwerking gemeente Kapelle en gemeente Borsele (4 keer per jaar) gezamenlijke activiteiten mantelzorgers - het incidenteel bijwonen van vergaderingen van de Wmo raad, seniorenraad ( 2 à 3 keer per jaar) - het bijwonen van provinciale en landelijke bijeenkomsten op diverse terreinen t.b.v. het vrijwilligerswerk en mantelzorgondersteuning (3 à 4 keer per jaar) - overleg steunpunten mantelzorg ( 3 à 4 keer per jaar) - het bezoeken van andere organisaties, stichtingen in Zeeland die linken hebben naar het vrijwilligerswerk Zie werkwijze Afhankelijk van onderwerp 10
Incidentele activiteiten voor derden Incidentele activiteiten t.b.v. verenigingen, vrijwilligersorganisaties, gemeente Ondersteuning van verenigingen en ambtelijk apparaat Organisaties, verenigingen, collega s Bereik/werkwijze Het voorbereiden en organiseren van de activiteit. Contact met interne collega s. Evaluatie en financiële afhandeling. Minimaal 3 activiteiten per jaar. - Anjerfonds collecte - Burendag i.s.m. Humanitas om het jaar - Helpen bij het organiseren van openingen zoals bij de nieuwe Vliedberg oktober 2015 - Promoten en verwijzen tuintjesproject (Vereniging Psyiënt) - Organiseren Open Monumenten Dag Afhankelijk van activiteit. Verenigingen, Scoop, landelijke organisaties, interne collega s e.d. 11
Bemiddeling vrijwilligers en organisaties Bemiddeling tussen vraag en aanbod van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Het bij elkaar brengen van vraag en aanbod in het vrijwilligerswerk ;mensen zoeken vrijwilligerswerk, organisaties zoeken vrijwilligers Verenigingen, vrijwilligersorganisaties, incidenteel vrijwilligers, raden en andere specifieke doelgroepen (incidenteel) Bereik Vrijwilligers: op verzoek vacatures plaatsen op internet en in RI Het vervullen van vacatures Afdeling voorlichting, vrijwilligersorganisaties in de volle breedte,( zorg) en instellingen. 12
Cursussen Vrijwilligersorganisaties Het organiseren van cursussen op diverse terreinen voor vrijwilligers. Het versterken van vrijwilligersorganisaties en verenigingen Vrijwilligersorganisaties en verenigingen Bereik/ Werkwijze Het inventariseren van de vraag en informeren bij collega s. Voorbereiding en planning, voorlichting en bekendmaken van de cursus. Ontwikkelen en versturen van uitnodigingen. Ondersteuning bij de uitvoering van cursus. Evaluatie met cursusleiding en afhandeling. Deskundigheidsbevordering d.m.v. het informeren van vrijwilligersorganisaties en verenigingen 8 cursussen per jaar b.v. fondswerving en EHBO Afhankelijk van cursus b.v. dorpshuis, gemeentehuis Collega sport, trainingsinstituten, SportZeeland e.d. 13
Ontspanningsmiddagen voor Mantelzorgers Eenmalige activiteit waarbij specifieke groepen mantelzorgers gedurende een aantal uren iets doen en andere mantelzorgers kunnen ontmoeten in een ontspannen sfeer. Er even tussenuit evt. met lotgenoten en afstand nemen van de thuissituatie voor een paar uur per week. Mantelzorgers uit de gemeente. Bereik/werkwijze - Het voorbereiden en organiseren van de activiteiten (overleg, inhoudelijk, uitvoering, locatie regelen e.d.)) - promotie en publicaties van de dag, informatiepakketjes samenstellen e.d. - evaluatie en verslaglegging Het ondersteunen van de mantelzorgers door hen een ontspanningsmiddag aan te bieden. 4 keer per jaar Afhankelijk van de activiteit. 14
Cursussen voor mantelzorgers Cursus op thema s als tilcursus, valpreventie en dementie bijeenkomsten voor mantelzorgers/derden om kennis en/of vaardigheden over te dragen. Mantelzorgers krijgen meer te weten over het onderwerp in de vorm van informatie, adviezen en tips en leren door oefeningen. Mantelzorgers. Bereik/ Werkwijze Het inventariseren van de vraag en informeren bij collega s. Voorbereiding en planning, voorlichting en bekendmaken van de cursus. Ontwikkelen en versturen van uitnodigingen. Ondersteuning bij de uitvoering van cursus. Evaluatie met cursusleiding en afhandeling. Deskundigheidsbevordering d.m.v. het informeren van vrijwilligersorganisaties en verenigingen 1 à 2 cursussen per jaar. Afhankelijk van cursus b.v. dorpshuis, gemeentehuis Trainingsinstituten, Allévo enz. 15
Vrijwilligersmiddag Een middag speciaal voor alle gemeentelijke vrijwilligers (en ook de mantelzorgers) waarop ze hun kerstattentie krijgen Op deze middag krijgen alle gemeentelijke vrijwilligers (en mantelzorgers) een kerstattentie als waardering voor het werk dat zij doen. Gemeente vrijwilligers (zoals WMO raad en Seniorenraad) en de mantelzorgers uit de gemeente. Bereik/werkwijze - voorbereiding dag van de middag (programma, locatie, uitzoek kerstattentie, overleg wereldwinkel, versturen uitnodigingen) - uitvoering van de middag (ontvangst genodigden, maken van foto s, uitdelen kerstpakketten) Het geven van waardering aan de mantelzorgers en vrijwilligers 1 keer per jaar in december Dorpshuis Evelein de Putter, Dorpshuis en de plaatselijke middenstand 16
Respijtzorg Het goed regelen van de respijtzorg in de gemeente Reimerswaal Ontlasten van de mantelzorgers mantelzorgers Bereik/werkwijze Overbelasting van mantelzorgers kan je voorkomen door respijtzorg goed te organiseren. Respijtzorg is vervangende zorg, hierbij wordt de zorg die een mantelzorger biedt, tijdelijk vervangen door professionele zorgverlener en/of vrijwilliger. De rol van het mantelzorgsteunpunt is om de mantelzorger inzicht te geven in welke respijtzorg mogelijk is en helpen dit voor elkaar te krijgen. De mantelzorgers worden ontlast doordat zij gebruik kunnen maken van de beschikbare respijtvoorzieningen Afhankelijk van het aantal vragen Professionele zorg, sociale zaken en de Nederlandse Patiënten Vereniging 17
Ontwikkeling nieuw beleid In het kader van de decentralisaties het in gang zetten van nieuw beleid. Het opzetten van nieuwe activiteiten in het kader van wetgeving die per januari 2015 van kracht is geworden. Vrijwilligers, mantelzorgers, ouderen enz. Bereik/werkwijze Naar aanleiding van signalen uit de samenleving beleid ontwikkelen. Hiervoor neemt de medewerker van het steunpunt Mantelzorg en Vrijwilligerswerk deel aan de verschillende sociale teams die in de kernen opgezet zijn; Yerseke, Kruiningen, Krabbendijke en Rilland. Het goed reageren op vragen die spelen in de samenleving. Voortdurend Welzijnsorganisaties, vrijwilligersorganisaties, SBZ, andere gemeenten, landelijke instellingen zoals overheid, provincie enz. 18