...brengt ideeën tot leven Lichtontwerp van Deerns Licht en architectuur Foto: Ronald Tilleman
2 Foto: AVA Twee Steden Ziekenhuis
3 Uw uitdaging Verlichting in gebouwen, met name kunstverlichting, is traditioneel het domein van lichtontwerpers. Zij zorgen dat een lichtontwerp voldoet aan kwaliteitsnormen voor, bijvoorbeeld, werkplekverlichting en noodverlichting. Deze technische benadering van een lichtontwerp kan tot een lichtbeeld leiden dat niet aansluit bij de esthetische wensen van de architect. De armaturen, kabels en aansluitingen dienen immers te worden ingepast in het bouwkundig ontwerp van de architect of vormgever. De belangrijkste uitdaging voor architecten en lichtontwerpers is dan ook om het evenwicht te vinden tussen functionele verlichting en de integratie daarvan in de architectuur. Ofwel, tussen techniek en esthetiek.
4 Onze aanpak We streven altijd de interactie met het interieurontwerp na Integratie techniek en esthetiek Deerns is één van de weinige technisch adviesbureaus die in haar lichtontwerpen creativiteit en esthetiek integreert met de techniek in een gebouw. Onze ontwerpers vertalen de verlichtingsnormen in innovatieve technische oplossingen, integreren die in het installatietechnische ontwerp en doen dat met gevoel voor esthetiek en vormgeving. Dankzij onze brede marktkennis over verlichtingsproducten en -concepten kunnen we als sparringpartner voor architecten fungeren. Samen komen we tot oplossingen die niet alleen voldoen aan functionele normen, maar ook het totale ontwerp beter tot zijn recht laten komen. Ook de wensen van de eindgebruiker wegen we daarbij mee. Een goed lichtontwerp draagt immers sterk bij aan de perceptie en het welbevinden van de gebruiker. Onafhankelijk advies In onze ontwerpen gebruiken wij armaturen als middelen om het gewenste lichtbeeld te realiseren. Soms zijn deze standaard beschik baar in de markt, maar steeds vaker worden er projectspecifieke aanpassingen gevraagd en (door ons) ontwikkeld. Deerns heeft als onafhankelijke adviseur de vrijheid om de meest functionele en esthetische armaturen voor de beste prijs-kwaliteit verhouding te adviseren. We presenteren ons lichtontwerp altijd grafisch en ondersteunen de presentatie met beeld materiaal en schetsen. BIM Vanzelfsprekend moeten de posities, afmetingen en het opgenomen vermogen van de armaturen volledig worden afgestemd op de andere disciplines binnen het gebouw. Deerns werkt met BIM-software waardoor deze integratie soepel verloopt. Onze continue controle tijdens het hele ontwerpproces reduceert de kans op fouten eens te meer. Jan Bitter Fotografie Architectuur Gebruiksscenarios Lichtbeeld Armatuur-typologie Armatuur-specificaties
5 Onze oplossingen De juiste inzet van verlichting kan aandacht trekken (focus) of juist afleiden, de natuurlijke oriëntatie in een gebouw stimuleren (wayfinding) en zelfs informatie verschaffen (medium). Deze drie hoofdthema's gebruiken we als uitgangspunt voor onze lichtontwerpen. Focus Elke situatie vraagt om een lichtbeeld dat aansluit bij de functie en vorm van de ruimte. Een kantoorwerkplek vereist een fris en activerend ontwerp, terwijl in een retailomgeving contrast en verleiding een grotere rol spelen. Licht is het middel bij uitstek om variatie aan te brengen en te versterken. De juiste balans tussen sfeer en focuspunten is essentieel voor een prettige en aantrekkelijke omgeving. Of dat nu een museum of een operatiekamer is. Licht ondersteunt de activiteiten, accentueert de architectuur of creëert een veilig gevoel in de buitenruimte. De verhouding tussen het omgevingslicht en de focus op het onderwerp is voor elke opgave anders. Doordacht omgaan met deze balans schept de mogelijkheid voor de creatie van een aantrekkelijke, dynamische omgeving waarin mensen graag verblijven. Gelijkmatige en overzichtelijke verlichting in een parkeergarage of juist een theatrale aanpak in een museum? We streven altijd de interactie met het interieurontwerp na. Een ontwerp dat is afgestemd op de gebruikers. De dynamiek en kracht van daglicht is onovertroffen. Daglicht stuurt onze interne klok en daarmee een groot gedeelte van onze fysieke gesteldheid. Het houdt je wakker en geeft je (onbewust) informatie over het tijdstip van de dag. Daglicht is vrij beschikbaar. We maken hier dankbaar gebruik van in onze projecten en denken graag mee bij het bepalen van de daglichtopeningen in een gebouw. Soms is het nodig daglicht te temperen of gelijkmatiger over de ruimte te verdelen. Kunstlicht kan daarbij een goede aanvulling zijn om geleidelijke overgangen te creëren. Hierdoor ontstaan bijvoorbeeld visueel comfortabelere werkplekken of prettige overgangen tussen verschillende ruimten. Bij het volledig ontbreken van daglicht is het mogelijk met kunstlicht dezelfde dynamiek na te bootsen. De integrale aanpak van kunst- en daglicht leidt tot een optimale uitdrukking van ruimte en tijd. Oriëntatie & wayfinding Licht is een krachtig middel om in te zetten bij het versterken van de oriëntatie in en rondom een gebouw. Een goede balans tussen licht en donker stuurt de bezoeker onbewust en creëert herkenningspunten. We stemmen onze lichtontwerpen integraal af op de logistieke stromen in een gebouw zodat ze bijdragen aan natural wayfinding. Van nature wordt het menselijk oog getrokken naar heldere en bewegende delen. Hiervan maken wij gebruik in onze ontwerpen. Het slim aanlichten van bijvoorbeeld wanden met signing (bewegwijzering), verbeteren de oriëntatie en wayfinding in een gebouw. Zulke strategische verlichting is van cruciaal belang in gebieden waar veel mensen zich verplaatsen, zoals op een luchthaven of in de centrale hal van een ziekenhuis. Onlogisch verlichte gebouwen leiden tot desoriëntatie en tot minder tevreden gebruikers.
6 Het toevoegen van kleur en dynamiek aan het lichtontwerp vormt een extra informatieve laag Informatiemedium Licht is een krachtig communicatiemiddel. We ervaren dit beeldapparatuur die we dagelijks gebruiken zoals televisies, computers en tablets. Licht als medium is al zo oud als de Chinese muur: met lichtsignalen kon het hele keizerrijk worden ingelicht over een invasie. Ook tegenwoordig wordt licht op grote schaal ingezet als medium en vormt het steeds vaker een integraal onderdeel van de architectonische expressie. Moderne LED-technologie biedt mogelijkheden om kleur en dynamiek toe te voegen aan het lichtontwerp. Dit krijgt daardoor een extra laag die de gebruiker kan informeren of sturen. De gebruiker is zich daar soms van bewust en soms niet. Musea zetten steeds meer in op multimediatentoonstellingen waarbij licht of projecties een grote rol spelen. Ook is het mogelijk om het lichtontwerp nauw af te stemmen op de audiovisuele middelen. Wij hebben alle disciplines in huis om te komen tot een integraal ontwerp. Oriëntatie kan ook worden versterkt door bepaalde ontwerpoplossingen op gebouwniveau te laten terugkeren. Het maken van onderscheid tussen een hoofdpassage en een secundaire gang is hier een voorbeeld van; het vergroot de herkenbaarheid voor de gebruiker. Simpele variaties, zoals de positie van armaturen in het plafond of een subtiele afwisseling in wit-tinten, komen de leesbaarheid van het gebouw ten goede. Om gebruikers intuïtief, comfortabel en veilig naar hun bestemming te leiden, is de verlichting van de buitenruimte minstens zo belangrijk. Onze lichtontwerpen beperken zich niet tot het interieur. We betrekken het buitengebied erbij zodat we het gebruikersgemak vergroten en de architectonische ambitie naar een hoger plan tillen. Voor een goede oriëntatie is meer licht niet altijd de oplossing: het mag vooral niet verblinden. Pas bij het toepassen van lichtoplossingen met voldoende afgeschermde lichtbronnen ontstaat een overzichtelijke situatie en worden binnen en buiten onderling verbonden. Over Deerns Deerns is een onafhankelijk, multidisciplinair ingenieursbureau opgericht in 1928. Sindsdien helpen wij private en publieke organisaties om hun ambities waar te maken op het gebied van een duurzame, comfortabele, gezonde en veilige bebouwde omgeving. Dit doen wij door realistische oplossingen aan te dragen, gebaseerd op innovatieve en betrouwbare ontwerpen. Onze betrokkenheid gaat van het eerste conceptuele idee tot begeleiding tijdens de uitvoering en daarna. Met ruim 600 specialisten wereldwijd heeft Deerns de kracht deze ideeën tot leven te brengen. Referentieprojecten: Omslag: Van Gogh Museum, Amsterdam P2: Twee Steden Ziekenhuis, Tilburg P4-5: Station Delft, IJ-hal Amsterdam Centraal, Google, Schiphol P6: Ahoy, Rotterdam P7: Belasting & Douane Museum, Rotterdam
7 Een goede balans tussen licht en donker geleidt de gebruiker onbewust en zorgt voor herkenningspunten
8 Deerns Fleminglaan 10 2289 CP Rijswijk Postbus 1211 2280 CE Rijswijk Nederland +31 (0)88 374 00 00 contact@deerns.com www.deerns.nl