Op zoek naar meer logistiek in je lessen? logistiek platform
Voorwoord Als leerkracht, opleider of docent sta jij elke dag klaar om je leerlingen, studenten en cursisten kennis, vaardigheden & attitudes bij te brengen. Voldoende op de hoogte blijven van het reilen en zeilen van de wereld rondom jou is een tijdrovende opdracht. Alles vertalen naar de leerling is het des te meer. Didactisch materiaal is er wel, maar wordt dan weer erg versnipperd aangeboden. Graag willen we jou ondersteunen in deze zoektocht naar informatie, inspirerend materiaal en didactische pakketten. Met deze brochure bundelen we de vele materialen die er zijn om leerlingen en studenten in contact te brengen met de veelzijdige aspecten van logistiek, het economisch belang van logistiek, de brede waaier aan jobs,. Ook voor (V)CLB-medewerkers en begeleiders kan deze informatie nuttig ingezet worden bij de individuele opvolging van leerlingen/studenten. Wat deze brochure aan materiaal biedt, is vooral gericht op het secundair onderwijs, hoger onderwijs en volwassenenonderwijs. Leerkrachten basisonderwijs vinden hier ook enkele lespakketten op maat van het basisonderwijs en heel wat inspirerend materiaal. Het Logistiek Platform Limburg, actief onder de koepel van POM Limburg, en RTC Limburg bieden jullie graag deze inspirerende brochure aan. Deze brochure is een realisatie van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Antwerpen, RTC Antwerpen en de Stad Antwerpen. Onze speciale dank gaat uit naar POM Antwerpen, RTC Antwerpen, de Stad Antwerpen, de sectorconsulenten van LOGOS en SFTL, evenals naar POM Oost-Vlaanderen die reeds werk verrichtten in het inventariseren en verzamelen van de vele materialen. Het is mede dankzij de inspanningen van de hiervoor genoemde organisaties dat we deze brochure in Limburg kunnen aanbieden. Veel leesplezier! Logistiek Platform Limburg RTC Limburg POM Limburg 1
Inhoudstafel Voorwoord 1 Wat is logistiek? 3 Hoe met deze brochure aan de slag gaan? 4 In beeld 7 Spelmateriaal kant- en klaar lesmateriaal en excursies 19 Extra inspirerend materiaal rond logistiek 39 2
Wat is logistiek? Wie lukraak 100 mensen vraagt om een definitie van logistiek, krijgt in vele gevallen het antwoord transport. Logistiek wordt geassocieerd met vrachtwagens, fileleed of vervuiling. Kortom, voor velen is logistiek in het beste geval een noodzakelijk kwaad, een jammerlijk gevolg van onze luxe die maakt dat we op elk moment en quasi overal kunnen beschikken over koffie uit Colombia, boontjes uit Kenia of high-tech speeltjes uit de USA. Wie geluk heeft, krijgt misschien als antwoord : Goh, logistiek heeft ook te maken met de haven en met de bedrijven die daar gevestigd zijn. Bedrijven die niet alleen dingen transporteren, maar ze ook sorteren, monteren en verpakken. Maar ook de haven kampt met een perceptieprobleem; eentje van vuile jobs, zwaar werk, slechte uren en onveiligheid. En de job van magazijnier of orderpicker lijkt velen toch ook eerder saai, slecht betaald en afstompend. Conclusie: slechts weinig mensen zijn zich bewust van het boeiende spel dat logistiek in wezen is. De juiste dingen op het juiste moment in de juiste omstandigheden op de juiste plaats krijgen en dat in in de juiste hoeveelheden, tegen optimale kosten en op duurzame wijze, dàt is logistiek. In Vlaanderen zorgen liefst 210.000 mensen elke dag opnieuw dat die hele keten blijft draaien en dat vanuit uiteenlopende jobs. Zeker voor de provincie Limburg is logistiek cruciaal. De unieke ligging in het centrum van de Europese consumptiemarkt en in het hinterland van de Antwerpse haven, zorgt er voor dat de provincie Limburg per definitie een logistieke draaischijf voor Europa is. De uitdaging bestaat erin die positie op een duurzame manier te versterken. Het bundelen van goederenstromen, het stimuleren van modal shift van wegtransport naar spoor en binnenvaart of multimodaal transport, het bouwen van slimme magazijnen die minder ruimte innemen, het aantrekken van toegevoegde waarde logistiek (value added logistics),. Stuk voor stuk zijn het pistes die we volgen of verkennen. Maar om dat alles mogelijk te maken, hebben we nood aan jonge mensen met gezond verstand, ambitieuze mensen die samen de logistieke sector nog sterker willen maken. Leerkrachten en opleiders hebben de allesbehalve evidente opdracht om jonge mensen enthousiasme voor de sector bij te brengen, om hen uit te leggen dat logistiek onwaarschijnlijk veel boeiende facetten kent. Een uitdaging die zo mogelijk nog groter is dan de juiste dingen op het juiste moment in de juiste omstandigheden op de juiste plaats krijgen en dat in in de juiste hoeveelheden, tegen optimale kosten en op duurzame wijze. In de brochure Move Your World stellen we het beeld van logistiek alvast grondig bij en lijsten we alle relevante opleidingen in onze provincie op. Er is een rijkdom van opleidingen gaande van deeltijds beroepssecundair onderwijs t.e.m. masters en volwassenenonderwijs. De talrijke jobmogelijkheden, aangevuld met getuigenissen van jonge werknemers en uitleg over het concept logistiek, kan je vinden in deze brochure. Download de brochure gratis via: http://www.logistiekinlimburg.be/fb111rsoc733prz1epz1.aspx 3
Waarom deze brochure gebruiken? Competentiegericht talenten ontwikkelen van leerlingen en cursisten, daar draait het om. Dankzij de inhoud van deze brochure kan je : - je leerlingen, studenten en cursisten wegwijs maken in de wereld van de logistiek. - Je leerlingen, studenten en cusisten voorbereiden op een mogelijke keuze die ze tijdens een scharniermoment van hun leerloopbaan moeten maken - Je leerlingen, studenten en cursisten via logistiek materiaal laat kennis maken met de wereld van de logistiek én - voor wie logistiek niet als onderdeel van een leerplan heeft- ondertussen ook invulling geeft aan de realisatie van de vakoverschrijdende eindtermen. Competenties (gebaseerd op de VOETen) Hierbij een opdeling van de aangeboden initiatieven naar voornaamste competenties waaraan wordt gewerkt. COM = communicatief vermogen DOOR = doorzettingsvermogen INI = initiatief HOUD = open en constructieve houding SAMEN = samenwerken ZELF = zelfbeeld CREA = creativiteit EXPL = exploreren KRI = kritisch denken RESP = respect VERANT = verantwoordelijkheid ZORG = zorgvuldigheid De lespakketten, spelmaterialen en informatie over logistiek zijn voor verschillende contexten toepasselijk. Zeker voor de contexten socio-economische ontwikkeling en omgeving & duurzame ontwikkeling, is dit het geval. Hoe met deze brochure aan de slag gaan? Je kan zelf grasduinen in deze brochure. Er is een luik met beeldmateriaal, een luik met kant-en-klaar lesmateriaal & didactische spelen en een luik met bijna kant-en-klaar materiaal dat je in je lessen kan integreren. De zoektocht via google en via verschillende bronsites naar actueel materiaal wordt hierdoor overbodig. Als je graag ondersteuning wil bij deze zoektocht dan kan je uiteraard ook terecht bij je pedagogische begeleidingsdienst (voor onderwijs) of je net. Er zijn ook sectorconsulenten die samen met jou materialen kunnen kiezen op jouw maat. 4
Het Sectorfonds voor Transport & Logistiek (SFTL) en LOGOS kunnen scholen ondersteunen die een convenant hebben afgesloten met het vormingsfonds of die in de convenantwerking zijn opgenomen. Hun coördinaten vind je op www.logosinform.be of www.sftl.be. De pedagogische adviseurs van de koepels en de netten zijn het best geplaatst om na te gaan of je studierichting in de betreffende convenantwerking werd opgenomen. 5
Voorbeeldfiche: hoe de fiches lezen keuzemenu met: - bouwsteen, - uitgewerkte oefeningen - kant-en-klaar volledig lespakket : zonder begeleiding te gebruiken of met begeleiding in te zetten of gegeven door externe organisatie - excursie met voorbereiding Focus logistieke processen breed Haven Weg Lucht Water Spoor leerkrachten/docenten/opleiders, leerlingen SO, leerlingen BO, studenten HO, cursisten volwassenenonderwijs,. de vorm, pag, Ndls, Engels, Frans, Duits link naar website of adres waar je het pakket kan bestellen Tegen het bedrag van: Eigenaar(s)/Partners: Jaartal: de inhoud covert Vlaanderen/ België / Europa / wereldwijd 6
In beeld - de sector in beeld; - de havens in beeld; - beroepenfilms en getuigenissen; - brochures, sites met opleidingenaanbod en uitleg over de verschillende beroepen in de sector logistiek. 7
De logistieke sector in beeld en verschillende andere materialen: samen in 1 dvd-box Logistiek in actie. Focus: DVD-box met filmpjes en hapklaar lesmateriaal Logistieke processen breed en de verschillende modi 3 de graad secundair Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. DVD-box met 3 dvd s: Dvd 1: Algemene info over logistiek; sectorfilm transportsector/ VIL/ Velp+/Het Beroepenhuis Havens; message from Ghent/ port of Zeebrugge Multimodaal vervoer; setting sail for a greener horizon/ chartering the course en on track with Marc o Polo Bedrijfsfilms; Honda Europe/ Katoen Natie en Colruyt Dvd 2: Beroepenfilms; heftruckbestuurder/ dispatcher/ expeditiebediende/ logistiek verantwoordelijke/ haven Zeebrugge en interviews Dvd 3: Data & pc-games; Het Fiege-spel/ Let s go/ Een stroom van beroepen/ Data bestanden/ Alle hens aan dek lessenpakket en Ready to Embark (havencentrum Lillo) Overzicht informatieve websites logistiek Met uitzondering van enkele filmpjes allemaal in het Nederlands Wordt opgestuurd na ontvangst van uw overschrijving: rekeningnummer 733-0352868-12 op naam van POM Oost- Vlaanderen, Seminariestraat 2, 9000 Gent Mededeling: "dvd logistiek", gevolgd door uw naam. Tegen het bedrag van: 30 Euro Meer info? www.pomov.be of maarten.manhaeve@pomov.be Tel.: 09 267 86 49 Jaartal: 2011 Vlaanderen 8
Campagne-materiaal : Zonder logistiek is t paniek En alle beleidsinformatie over logistiek in Vlaanderen Focus: Bouwsteen voor les Logistieke processen - breed Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Er werd een 2009 een campagne opgezet om aan het brede publiek het belang van de logistieke sector in onze maatschappij aan te tonen. Deze campagne was spraakmakend & is een goeie basis om logistiek herkenbaar te maken & het belang ervan voor ons dagelijks leven aan te tonen. Naast de campagne bevat de site dé Vlaamse up to date informatie over logistiek in Vlaanderen Bv.: getuigenissen: http://www.flanderslogistics.be/jobs/toffe-job-logistiek.php Tegen het bedrag van: Eigenaar(s)/ Partners: Een link naar een tv-spot, een advertentie en een affiche Website Flanders Logistics : http://www.flanderslogistics.be Gratis, downloadbaar Flanders Logistics Jaartal: 2009 en site up to date 2011 Vlaanderen 9
ESA TV: Het Europees Ruimte Agentschap Focus: Bouwsteen voor les Een kijkje achter de schermen bij het Europees Ruimte Agentschap met focus op satellietcommunicatiesystemen (ARTES), navigatiesystemen (GALILEO) en aardobservatiesystemen (GMES). Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. ESA TV bundelt talloze reportages rond de activiteiten van het Europees Ruimte Agentschap. De filmpjes duiden navigatie- en communicatiesystemen aan de hand van spectaculaire beelden. De reportages zijn niet steeds zo eenvoudig, maar wie uitleg wil geven bij de werking van GPS, monitoren van luchtverkeer, communicatietechnologie, lanceringen,, vindt er zeker waardevolle info. De Galilio Soyuz Launch spreekt bijvoorbeeld best tot de verbeelding. Wij vonden niet meteen een handige inventaris van alle beschikbare reportages. Zoeken doe je via het ingeven van zoektermen. Je kan de reportages gemakkelijk downloaden. Verkrijgbaar via Tegen het bedrag van Taal? http://esatv.esa.int Gratis Engels, soms ook Frans of Duits 10
Dvd : Port of Antwerp A port that sets the tone Focus: Bouwsteen voor les De haven van Antwerpen en al haar facetten. Iedereen: in tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden, kan je in het dvd menu ook Nederlands kiezen. Inzetbaar voor : Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Kwalitatief hoogwaardige film over de Antwerpse haven, de activiteiten die er zich afspelen en de belangrijkste sectoren die er gevestigd zijn. In het menu kan u kiezen uit verschillende onderwerpen, met name : Haven van Antwerpen, Centrale ligging, Container cargo, Connectiviteit, Bulk & breakbulk, Project cargo, Toegevoegde waarde, Chemische industrie, Het gemeentelijk havenbedrijf, Staal, Veiligheid, Natuur, Stad en Haven, Toekomst. Een mooie film onderhavig aan stevige auteursrechten. Gelieve geen kopies te maken of de film te tonen op evenementen. Eigenaar: Meer info: Port of Antwerp Port of Antwerp Jade.verrept@pomantwerpen.be Vlaanderen 11
Fotomateriaal : beeldenbank Port of Antwerp Focus: Bouwsteen voor les Fotomateriaal, alles ivm de haven Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Op de homepage van www.havenvanantwerpen.be vind je onder de rubriek Beeldbank enkele afbeeldingen die de activiteiten in de haven weergeven. Thema s zijn onder meer cargo handling, grain elevators en de containerschepen van MSC. Handig voor wie op zoek is naar afbeeldingen om tekst of presentaties te versterken. Wel jammer dat het aanbod eerder beperkt is en vele foto s zwart-wit zijn Partners/eigenaar: www.havenvanantwerpen.be (kies de optie beeldbank in het menu) Port of Antwerp Haven van Antwerpen 12
Een stroom van beroepen Focus: Bouwsteen voor les Beroepenfilms uit de haven Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. De haven van Antwerpen stelt vele tienduizenden mensen tewerk en dat in de meest uiteenlopende jobs. Deze cd-rom biedt een (grote) greep uit dat aanbod en kan jongeren helpen hun inzichten & denkbeelden te verruimen. Zo kan er dan gewerkt worden aan het weerleggen van de stereotiepe denkbeelden over jobs in de haven. Een cd-rom Nederlands Alfaport Partners/eigenaar: Regio / gebied: Alfaport, Port of Antwerp, Cepa, ASV, VEA Haven van Antwerpen 13
VDAB Beroepenfilms Focus: Bouwsteen voor les Beroepenfilms Logistiek en Transport Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten én ouders VDAB biedt op haar website een brede waaier aan beroepenfilms die werkzoekenden een duidelijk beeld moeten geven over wat een job precies inhoudt. Op de website http://vdab.be/beroepen kan je kiezen voor Transport en Logistiek. Je vindt er onder meer films over volgende beroepen: baggerwerker, dispatcher, douanedeclarant, expeditiebediende, heftruckbestuurder, matroos, lader-losser, werktuigkundige scheepvaart. Meer info: http://vdab.be/beroepen info@vdab.be Vlaanderen 14
Ik kies voor Logistiek: werknemers getuigen Beknopte beroepenfilms Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten én ouders Online te raadplegen getuigenissen van mensen die van logistiek hun beroep gemaakt hebben. Een reportage duurt gemiddeld 3 à 4 minuten. (1) Getuigenis van Bram Heirweg; afgestudeerd SE-N-SE 7 de jaar Haventechnieken aan GTI Beveren, nu actief als onderhoudsmecanicien bij PSA Antwerp. (2) Getuigenis van Jan De Boiserie; afgestudeerd Logistiek Management aan de Hogeschool te Gent. Hij kon meteen aan de slag in het bedrijf waar hij stage liep. (3) Getuigenis van Karen Van Bastelaere; leerkracht toegepaste economie en verantwoordelijk voor het 7de jaar SE-N-SE. Zij legt uit wat het 7 de jaar Logistiek inhoudt en wat de mogelijkheden zijn nadien. (4) Getuigenis van studente Priscilla Vaereman, zij rondde haar 7de specialisatiejaar SE-N-SE net succesvol af en vertelt hoe ze dat jaar beleefd heeft. Meer info: http://www.pomov.be/logistiek/ik-kies-voor-logistiek www.pomov.be of maarten.manhaeve@pomov.be Tel.: 09 267 86 49 Eigenaar(s)/Partners: POM Oost-Vlaanderen Jaartal: 2010 Vlaanderen 15
Ik kies voor vrachtwagenchauffeur: werknemers en studenten getuigen Beroepenfilms en fotoreportages: een dagje mee met een vrachtwagenchauffeur & getuigenissen van studenten Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten én ouders Online te raadplegen getuigenissen van mensen die vrachtwagenchauffeur zijn of het willen worden. Een reportage duurt gemiddeld 3 à 4 minuten. (1) Getuigenis van studenten; (2) Getuigenis van vrachtwagenchauffeur + fotoreportage: hoe ziet een werkdag eruit; (3) Uitleg over hoe je een vrachtwagenchauffeur kan worden Meer info: Eigenaar(s)/Partners: http://www.vrachtwagenchauffeur.be www.vrachtwagenchauffeur.be SFTL : sector transport en logistiek Jaartal: 2010 Vlaanderen 16
Ik kies voor de binnenvaart: filmmateriaal over de binnenvaart simulator & getuigenissen Getuigenissen van studenten & werknemers: beschreven getuigenissen. Het filmmateriaal is over de LENA-simulator (leren navigeren) Iedereen Inzetbaar voor : Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten én ouders Online te raadplegen getuigenissen van mensen die binnenvaartopleiding hebben gevolgd & werken als matroos, schipper, binnenvaartbegeleider (1) Getuigenissen van studenten & werknemers ; (2) downloadbare special over de opleidingen & jobs; (3) poster en filmmateriaal over de binnenvaartsimulator (4) nog heel wat andere pagina s met materiaal: te downloaden, te bestellen, Meer info: http://www.binnenvaart.be/opleidingen en http://www.binnenvaart.be/nl/opleidingen/lena.asp Zie site + zie ook http://www.binnenvaart.be/nl/downloads/folders.php En e-mailadres: pbv@binnenvaart.be Eigenaar(s)/Partners: Promotie Binnenvaart Vlaanderen Jaartal: 2008-2010 Vlaanderen 17
Brochure: Move your world : informatie over logistiek, beroepen & welke opleidingen je kan volgen Bouwsteen voor les, aspect studie- en beroepskeuze Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten én de ouders Mini-brochure waarmee jongeren, leerkrachten die logistiek onvoldoende kennen, een beknopte uitleg krijgen en een overzicht van alle mogelijke logistieke opleidingen die je in de provincie kan volgen (1) algemene beschrijving: wat is logistiek & logistieke processen; (2) getuigenissen van studenten & werknemers; (3) overzicht van alle opleidingen in de provincie Limburg: van DBSO t.e.m. master en volwassenenonderwijs POM Limburg e-mail sturen naar: logistiekplatform@pomlimburg.be Meer info: Gratis te downloaden: http://www.logistiekinlimburg.be/fb111rsoc733prz1epz1.aspx Eigenaar(s)/Partners: Logistiek Platform Limburg/POM Limburg Jaartal: 2010 provincie Limburg Voor de provincie Oost-Vlaanderen: brochure met opleidingen Oost-Vlaanderen: www.pomov.be Voor de provincie Antwerpen: http://www.antwerpen.be/ecache/ond/80/22/322.html. Voor de provincie Vlaams-Brabant: http://www.loljetoekomst.be/docs/brochure.pdf 18
SPELMATERIAAL & KANT- EN KLAAR LESMATERIAAL & EXCURSIES INCLUSIEF MATERIAAL OM VOOR TE BEREIDEN 19
Educatief kennismakingspakket: the flow Focus Kant-en-klaar volledig lespakket: maak kennis met de wereld van de logistiek Logistiek breed 3 e graad ASO, TSO wordt ook ingezet voor initiatiedagen HO en soms ook voor BSO Door middel van 6 modules maak je kennis met logistiek en logistieke processen in Vlaanderen. De modules vormen samen een mooi geheel. Een module kan echter ook apart worden gebruikt. Het departement mobiliteit en openbare werken heeft dit pakket uitgetest in een aantal scholen in Vlaanderen. Nu wordt het pakket breed verspreid. - L-pack: onafhankelijk logistiek werkmagazine the flow voor leerlingen, website en opbergmap - XXL pakket voor leerkrachten (inclusief kant-en-klaar didactisch materiaal en verschillende lesvormen) - Ondersteunende website: www.theflow.be - Met introductiefilm logistiek in Ndls en Engels + getuigenissen Meer info: Nederlands www.theflow.be www.theflow.be Jaartal: 2010 Vlaanderen & wereldwijd 20
Havenjargonspel Focus Kant-en-klaar volledig lespakket: maak kennis met de oordenschat van de haven Haven 1 de graad secundair Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Vanaf 14 jaar. Met het spel 'Havenjargon' maak je op een prettige manier kennis met de specifieke woordenschat van de haven. Verbind de termen onderaan het scherm met de bijhorende afbeeldingen bovenaan. Veel havenpret! Gratis downloadbare flashgame, downloaden en unzippen op je pc Nederlands Online: http://www.pienternet.be/lessen/lillo/rad/jargon.html Tegen het bedrag van: 0 Euro Meer info: www.pienternet.be Vlaanderen & wereldwijd 21
Douanespel Haven Speel het douanespel en bind de strijd aan tegen fraude. 2 de graad secundair Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Vanaf 16 jaar Ontdek containers vol koralen, 18 ton namaakkleding, een grootschalige smokkel van rundvlees, Franse TV-toestellen van Chinese oorsprong, twee ton cocaïne met een straatwaarde van 500 miljoen EURO, voor 5 miljard EURO nepgoederen in beslag genomen in de haven, enz... Gratis downloadbare flashgame http://www.pienternet.be/lessen/lillo/douane/douane.html Nederlands Tegen het bedrag van 0 Euro Meer info? www.pienternet.be Jaartal: 2005 Vlaanderen & wereldwijd 22
Voorbereiding Havenexcursie Haven Infosite ter voorbereiding van een bezoek aan de haven van Antwerpen, met bijhorende werkbladen voor de leerlingen. 3 de graad secundair Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Vanaf 16 jaar Lesmap ter voorbereiding van en werkbladen voor verwerking tijdens een havenexcursie i.s.m. Havencentrum Lillo. Lesmap tevens in het Frans beschikbaar. Korte educatieve videoclips die een aantal belangrijke logistieke activiteiten in de haven tonen. Gratis online lesmap Online: http://www.pienternet.be/middelbaar/comments/havenexcursie de_haven_van_antwerpen Nederlands, ook in Frans Tegen het bedrag van: 0 Euro Meer info: Eigenaars: www.pienternet.be POM Antwerpen, Havencentrum Lillo Jaartal: 2006 update 2010 Vlaanderen 23
Oefenspel Fiege: Distributiesimulator Inoefenpakket bepaalde competenties uit werking distributiecentrum Fiege Distributiesimulator Tegen het bedrag van: Meer info? Eigenaars/ Partners: Derde graad secundair TSO/BSO Softwareapplicatie om jongeren inzicht te geven in de werking van distributiecentrum Softwareapplicatie www.havencentrum.be of www.fiege.be N F E - D Gratis te downloaden Sofie.vanleenhove@havencentrum.be Fiege Belgium Jaartal: 2008 Vlaanderen 24
Verschillende software pakketten Ready to embark Leerkrachten leerlingen derde graad secundair CD-Rom met verschillende software pakketen over diverse onderwerpen. Binnenvaartspel De zinker (taalschat F N E D) Het douanespel Fiege Simulator CMR-spel Total Raffinageproces Wijs op Weg De CD-Rom bevat ook een aantal lespakketten in het Engels Tegen het bedrag van: Meer info: Eigenaars/Partners: CD-ROM www.havencentrum.be Nederlands Verzendingskosten Sofie.vanleenhove@havencentrum.be Havencentrum Lillo Jaartal: 2009 Vlaanderen 25
Spel: Haven in zicht Focus: Haven in Zicht Haven Eerste graad secundair ASO spelaspect Tweede of derde graad BSO/TSO als inleiding op een discussie Tegen het bedrag van: Meer info? Eigenaars/Partners: Spel waarin de verschillende teams een havenregio moeten uitbouwen Een speldoos + handleiding Havencentrum Lillo Nederlands Indien opsturen: 15 indien zelf afhalen op Havencentrum, 5 Sofie.vanleenhove@havencentrum.be CIS Resoc Brugge e.a. Jaartal: 2010 Vlaanderen 26
TopShoe Supply Chain Light Toolbox Focus Spelmateriaal: business game: organiseer met je team de logistiek van het bedrijf TopShoe Logistiek breed Vanaf 3 e graad secundair (ASO, TSO, BSO) Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Vanaf 16 jaar. Met de Toolbox top shoe supply chain light willen wij de leerkrachten de mogelijkheid bieden om binnen hun eigen lessenpakket het business game Top Shoe te spelen. Het spel heeft een flexibele speelduur, afhankelijk van de leerlingengroep en de gewenste aanpak door de leerkracht. Dit kan gaan van 1 uur (initiatie) tot meerdere uren waarbij het spel gebruikt wordt om bepaalde inzichten en vaardigheden te trainen. Door middel van het business game Top Shoe kan je op een speelseducatieve manier de leerlingen laten kennismaken met de logistieke processen in een bedrijf. De leerlingen laten ondervinden dat de verschillende processen in een bedrijf zo afhankelijk zijn van elkaar. Kennis: logistieke kennis, logistieke functie Competenties: teamwork, communicatie, nauwkeurigheid, proactief denken, stressbestendigheid Elke school krijgt een persoonlijke box met spelbenodigdheden en spelhandleiding. De leerkrachten krijgen ook een opleiding: hoe het business game spelen en begeleiden, de verschillende vormen & het evalueren van de resultaten Nederlands http://www.khk.be/khk04/rtc/topshoelight.asp Tegen het bedrag van: - Wordt ondersteund door RTC Antwerpen voor BSO/TSO. De vorming voor die leerkrachten is gratis - Opleiding leerkracht 1 dag: 900 EUR (incl 2 toolboxen) - Begeleiding door Topshoe coach: 450/EUR/game, excl verplaatsing. Max 2 teams van 7-12 spelers per team Meer info? Katrijn Lieben: Tel.: 014/56.23.10 katrijn.lieben@khk.be en http://www.khk.be/khk04/rtc/ Jaartal: 2006 27 Vlaanderen
TopShoe Supply Chain competition Focus Spelmateriaal: business game: organiseer met je team de logistiek van het bedrijf TopShoe Logistiek breed Laatstejaars secundair ASO en TSO Strijd met je klas om de titel van beste managementteam. De KHK organiseert een supply chain competition. Een groep van max. 12 lln kan strijden tegen andere teams. Is je klas goed in het managen van de logistieke stromen? Programma van 1 dag, te volgen op de campus van de KHKempen campus Geel. Nederlands Programma op locatie te volgen Tegen het bedrag van: Wordt ondersteund door RTC Antwerpen en KhK. De deelname is gratis. Geen vervoer inbegrepen. Meer info? Katrijn Lieben: Tel.: 014/56.23.10 Jaartal: 2006 katrijn.lieben@khk.be en http://www.khk.be/khk04/rtc/topshoe.asp Vlaanderen 28
JIT Flight Focus Spelmateriaal: het business game JIT-Flight geeft de leerkrachten de mogelijkheid met de leerlingen te werken rond de JIT-filosofie. JIT is een logistieke methode die kadert in het geheel van lean logistics Logistiek breed Alle leerkrachten 3 e graad secundair ASO, TSO en BSO Door middel van het business game JIT-Flight gaan de leerlingen op een speels educatieve manier aan de slag om een waarde toevoegend proces te verbeteren. De llln maken als medewerker zelf deel uit van het proces. Ze gaan op zoek naar de minpunten van dit proces. Er wordt gewerkt aan de volgende competenties: - logistieke kennis (doorlooptijd, bottleneck, leverbetrouwbaarheid, JIT) - meten & verwerken van procestijden tot bruikbare resultaten - leiding geven & coachen - communiceren & informeren ½ dag opleiding voor leerkracht, verplicht te volgen & dan krijgt de leerkracht het spelmateriaal (toolbox met handleiding & spel) mee naar de klas. Nederlands Leerkrachten moeten opleiding volgen spelmateriaal zit inbegrepen in kostprijs opleiding Tegen het bedrag van: Halve dag vorming: 450/EUR, excl. verplaatsing Vanaf 6 deelnemers kan dit ook op de school. Meer info: Katrijn Lieben: Tel.: 014/56.23.10 Jaartal: 2011 katrijn.lieben@khk.be en http://www.khk.be/khk04/rtc/jitflight.asp Vlaanderen 29
Simulatiespel: Het toeleveringsspel Focus Meer info: Spelmateriaal: met het toeleveringsspel kan de leerkracht de leerling of student laten kennis maken met het Just-in-time principe. Logistiek breed 3 e graad secundair + Hoger onderwijs Deelnemers krijgen inzicht in een toeleveringsnetwerk en Just- In-Time. Studenten leren oplossingen zoeken voor transportproblemen, kwaliteitsproblemen, organisatieproblemen, stockbeheer, enz. Er worden onderdelen van Chinese tempeltjes gebouwd door onderaannemers en geleverd aan het moederbedrijf volgens het JIT-principe. Een simulatiespel dat onder begeleiding van de Stichting Innovatie & Arbeid kan worden gespeeld Nederlands Stichting innovatie & arbeid, SERV of het Centrum Informatieve Spelen Brigitte Lauwers. B.lauwers@serv.be http://www.serv.be/stichting/page/simulatiespel-het-toeleveringsspel www.spelinfo.be Wereldwijd 30
Simulatiespel: Produceren of uitbesteden Focus: Meer info: Spelmateriaal: met het Uitbestedingsspel kan de leerkracht de leerling of student laten kennis maken met de make-or-buy beslissing (zelf produceren of uitbesteden) en mogelijke samenwerkingsverbanden met toeleveranciers. Logistiek breed 3 e graad secundair + HO Deelnemers worden geconfronteerd met de beslissing om activiteiten van een bedrijf al dan niet uit te besteden. Door het spel krijgen studenten inzicht in de motivaties om uit te besteden, het verloop van zo n uitbesteding en de gevolgen ervan. Studenten leren oplossingen zoeken voor schommelingen op de markt, leren contracten onderhandelen, samenwerkingsovereenkomsten te sluiten, leren omgaan met productiecapaciteit en personeelsinzet. Er worden onderdelen van schietschijfjes gemaakt door enerzijds een geïntegreerd bedrijf en anderzijds een hollow company met 4 toeleveranciers. Een simulatiespel dat onder begeleiding van de Stichting Innovatie & Arbeid kan worden gespeeld Nederlands Stichting innovatie & arbeid, SERV of het Centrum Informatieve Spelen Brigitte Lauwers. blauwers@serv.be http://www.serv.be/stichting/page/simulatiespel-het-toeleveringsspel www.spelinfo.be Wereldwijd 31
Lesmateriaal: Alle hens aan dek Focus Kant-en-klaar didactisch materiaal voor basisonderwijs Haven, water logistiek breed 5 e en 6 e leerjaar basisonderwijs Dit is een lespakket over binnenvaart voor het 5e en 6e leerjaar van het basisonderwijs. De leerlingen kruipen in de huid van een binnenvaartondernemer en moeten, door vragen op te lossen, containers met computeronderdelen verschepen. Dit alles is uitgewerkt in meerkeuzevragen, open vragen, raadsels, tekeningen, kruiswoordraadsels, rekenoefeningen, vraagstukjes. Een lespakket en een handleiding voor leerkrachten Nederlands Promotie Binnenvaart Vlaanderen Tegen het bedrag van: Gratis Meer info: pbv@binnenvaart.be _ http://www.binnenvaart.be/nl/downloads/documents/pvb1001 lerarena4_lr_000.pdf Vlaanderen, wereldwijd 32
Het beroepenhuis: maak kennis met beroepen & doe-ateliers Focus: Bezoek aan interactief beroepenhuis Logistiek breed 11-14-jarigen. Soms ook open op zondag: ook ouderbetrokkenheid mogelijk Interactief bezoek aan beroepenhuis. Met handleiding voor leerkrachten om bezoek voor te bereiden & lesmateriaal als voorbereiding en verwerking van bezoek a) Doe-ateliers: voor heel wat sectoren. Voor transport en logistiek: binnenvaartkapitein, matroos, magazijnmedewerker en expediteur In het Transport en Logistiek atelier werk je voor het fictieve bedrijf Sportpalace. Als planner stel je een logische route op voor de vrachtwagen aan de hand van een wegenkaart. Je leert ook hoe je de vrachtwagen laadt. In een rollenspel kan je echt in de huid kruipen van een planner, een magazijnmedewerker of een vrachtwagenchauffeur. b) Ontdekhoeken per sector: met doe-opdrachten Nederlands Bezoek ter plaatse Tegen het bedrag van: 5,- / leerling. Begeleiders gratis Meer info: http://www.beroepenhuis.be/home.html http://www.beroepenhuis.be/foto's_en_filmpjes.html Enkel telefonisch reserveren: 09/330.85.50 Vlaanderen 33
Haal de star truck een vrachtwagen - naar je klas Focus Een didactisch ingerichte vrachtwagen komt naar de school Vervoer, wegtransport Laatste graad basisonderwijs en 1 e graad secundair onderwijs Wil jij vrachtwagenchauffeur voor één dag worden? Haal dan snel de Star Truck naar je klas. Een professional neemt jou en je klasgenoten mee op verkenningstocht in een speciaal uitgebouwde vrachtwagen. Je proeft er volop van het boeiende leven als vrachtwagenchauffeur. In de cabine krijg je uitleg over de boordinstrumenten en in de laadruimte word je uitgedaagd met spannende oefeningen over routeplanning en laden. Ook pik je heel wat op over verkeersveiligheid. + didactisch materiaal voor basisonderwijs: vrachtwagenvragen + didactisch materiaal voor secundair onderwijs: vrachtwagenavonturen (vakoverschrijdend project: Nederlands, techniek en aardrijkskunde) een invulling van 1 lesdag + didactisch materiaal voor de leerkracht (2,5 tot 4 uren) Nederlands Sociaal fonds voor transport en logistiek Meer info: De startruck reserveren: txp@vrachtwagenchauffeur.be. Jaartal: 2010 http://nl.startruck.be/truckxperience/ Het didactisch materiaal: http://www4.gent.be/gsiw/gsiw/subsitedetails3.aspx?subsiteid =18&LID=4370&MID=1530&tID=1 Vlaanderen en Europa 34
Deel excursie: bezoek MAS Paviljoen Focus: Facet havenbezoek Een getrouw beeld van de haven bieden in een uniek paviljoen Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Meer info: Wie de haven wil bezoeken, loopt best ook een keer langs in het havenpaviljoen aan de voet van het MAS. Je kan er de haven bijna letterlijk beleven dankzij de unieke 360 film die kijkers in staat stelt via touchscreens in te zoomen op aspecten van hun keuze. Beslist een aanrader. Op de website www.havenvanantwerpen.be/havenpaviljoen krijgt u alvast een voorsmaakje. www.havenvanantwerpen.be/havenpaviljoen / te bezoeken aan de voet van het MAS, Hanzestedenplaats 19, 2000 Antwerpen. Mieke Coppieters havenpaviljoen@haven.antwerpen.be tel.: +32 (0)3 229 73 50 Partners/eigenaar: Port of Antwerp Haven van Antwerpen 35
Excursie naar de haven: met lesbundel Excursie Logistiek Derde graad secundair eerste jaar bachelor Excursie binnen de haven, gebaseerd op de documentenstroom van een import- en exporttransactie De excursie wordt begeleid door een lesbundel Tegen het bedrag van: Meer info: Eigenaars/ Partners: Excursie + bundel www.havencentrum.be Nederlands 5 per lln, met een minimum van 100 per groep Sofie.Vanleenhove@havencentrum.be Havencentrum Lillo Vlaanderen 36
Excursie naar de haven: met werkbladen & voorbereiding Excursie Haven in bedrijvigheid + 16j Excursie binnen de haven, gebaseerd op een economisch-geografische invalshoek, rekening houdend met de functionele indeling van de haven Er zijn werkbladen en een voorbereiding beschikbaar Tegen het bedrag van Meer info? Eigenaars/ Partners: Excursie + bundel www.havencentrum.be N F E D (enkel excursie niet de werkbladen) 5 per lln, met een minimum van 100 per groep Sofie.Vanleenhove@havencentrum.be Havencentrum Lillo Vlaanderen 37
Fiche Havenfietskaart Fietswegwijs in de haven Een fietskaart Focus: Een havenkaart waarop je 4 fietstochten vindt (10 km, 2 x 30 km, 60 km), een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden én toelichting Iedereen Inzetbaar voor: Leerkrachten, opleiders en hun leerlingen, cursisten. Verkrijgbaar via Meer info? Partners/eigenaar Regio / gebied De haven beschikt over een flink aantal kilometers fietspaden. Het Havenbedrijf stippelde vier routes uit, bundelde uitleg over 33 bezienswaardigheden en helpt de weg vinden via een groot aantal fietsknooppunten. Fietsers kunnen op die manier de haven op unieke wijze ontdekken en meer te weten komen over bijvoorbeeld Het Havenbedrijf Antwerpen na een mailtje naar communicatie@haven.antwerpen.be. www.havenvanantwerpen.be Port of Antwerp Haven van Antwerpen Natuurgebieden, bruggen, sluizen en bijzondere gebouwen. 38
NOG MEER INSPIREREND MATERIAAL ROND LOGISTIEK 39
Informatief boek over de logistiek: Logant Bouwsteen voor les Informatief boek LogAnt Tegen het bedrag van Meer info? Eigenaars/ Partners: Breed publiek Boek over logistiek binnen de provincie Antwerpen, gekoppeld aan een website. Boek + website www.havencentrum.be of www.logant.be N Engelse vertaling in voorbereiding 25 per boek, inclusief verzendingskosten Sofie.Vanleenhove@havencentrum.be Havencentrum Lillo Jaartal: 2010 Vlaanderen 40
Gespecialiseerd boek over de logistiek van Flanders Trade Investment Bouwsteen voor les Uitgebreid boek Stroomlijn uw logistieke activiteiten en verleg grenzen Bedoeld voor bedrijven. Ook voor leerkrachten SO en HO bevat dit boek een schat aan informatie over logistiek. Boek over logistiek & de logistieke processen. Het wat & hoe van de logistiek, de verschillende aspecten van het logistieke kostenplaatje, de verschillende transportmodi, export, voorraad- en planningsbeheer, douane & documenten wordt helder toegelicht. Bevat ook veel linken naar sites. Meer info: Boek, 270 pag Sterk geïnteresseerden kunnen dit aanvragen bij Flanders Investment Trade. De inhoudstafel is online terug te vinden. Nederlands http://www.flandersinvestmentandtrade.be/ info@fitagency.be Eigenaars/Partners: Flanders Investment and Trade Jaartal: Mei, 2011 Wereldwijd 41
Inspirerend materiaal voor lesinhouden logistiek en andere Bouwsteen voor les en materiaal voor studie- en beroepskeuze Vanaf 1 e graad secundair onderwijs Een site over transport en organisatie van internationale logistiek. Je kan als leerling verschillende beroepen leren kennen. Er is ook materiaal voor leerkrachten om de logistieke processen toe te lichten + met toepassingsmogelijkheden - Informatieve website waar je kennis maakt met verschillende beroepsuitoefenaars op speelse wijze gebracht - Pedagogische brochure voor leerkrachten: met bijna kant-en-klaar lesmateriaal 1 e 3 e graad secundair onderwijs Gratis te downloaden http://www.letsgo.be/nl/index.htm?phpsessid=2d5c7455a9b63565 29ffea3986512c48 Meer info: Nederlands www.letsgo.be info@letsgo.be Eigenaars/ Partners: Een samenwerking tussen BITO, IWT, SFTL en LOGOS Jaartal: Vóór 2005 Vlaams en wereldwijd 42
Bouwsteen voor les en materiaal voor studie- en beroepskeuze Vanaf 1 e graad secundair onderwijs Een site over transport en organisatie van internationale logistiek. Je kan als leerling verschillende beroepen leren kennen. Er is ook materiaal voor leerkrachten om de logistieke processen toe te lichten + met toepassingsmogelijkheden - Informatieve website waar je kennis maakt met verschillende beroepsuitoefenaars op speelse wijze gebracht - Pedagogische brochure voor leerkrachten: met bijna kanten-klaar lesmateriaal 1 e 3 e graad secundair onderwijs Gratis te downloaden http://www.letsgo.be/nl/index.htm?phpsessid=2d5c7455a9 b6356529ffea3986512c48 Meer info: Nederlands www.letsgo.be info@letsgo.be Eigenaars/ Partners: Een samenwerking tussen BITO, IWT, SFTL en LOGOS Jaartal: Vóór 2005 Vlaams en wereldwijd 43
Bouwsteen voor les Engels, logistiek, economie, Logistiek breed en alle modi worden besproken Vanaf 3 e graad secundair onderwijs Een site over logistiek in Europa. Met heel veel downloadbare filmpjes over transport, internationale handel, maritiem vervoer Gratis te downloaden http://ec.europa.eu/transport/index_en.htm Engels Eigenaars/Partners: De Europese Commissie DG Mobiliteit en Transport Jaartal: 2011 Europa en wereldwijd 44
Focus: Bouwsteen voor les logistiek, Engels, fysica,.. Transport, water Vanaf 3 e graad secundair onderwijs Een site over containers en goederen, over koelcontainers en beschermen van goederen - Informatieve website waar je veel leert over containers, soorten containers, hoe producten koel moeten bewaard worden, hoe je dit kan berekenen, - Zowel voor lessen logistiek als lessen biologie, wiskunde, fysica, aardrijkskunde, Gratis te downloaden http://www.containerhandbuch.de/chb_e/index.html Engels, ook in Duits Eigenaars/Partners: GDV - transport Jaartal: 2011 Wereldwijd 45
Focus: Bouwsteen voor les logistiek, Engels, fysica,.. Transport, water Vanaf 3 e graad secundair onderwijs Een site over containers en goederen, over koelcontainers en beschermen van goederen - Informatieve website waar je veel leert over containers, soorten containers, fiches voor 190 producten, hoe je dit kan berekenen, - Zowel voor lessen logistiek als lessen biologie, wiskunde, fysica, aardrijkskunde, Gratis te downloaden http://www.tis-gdv.de/tis_e/inhalt.html Engels, ook in Duits Eigenaars/ Partners: GDV Transport, Duitsland en transport information service, Duitsland Jaartal: 2011 Wereldwijd 46
Focus: Bouwsteen voor les logistiek, aardrijkskunde, economie,.. Transport, water Leerkrachten in te zetten in basisonderwijs en secundair onderwijs Een site die je alles uitlegt over soorten schepen, types, verschillende mogelijkheden intermodaal vervoer, uitleg over bvb de binnenvaart en de grootste rivieren van China, Brazilië, waterstanden, informatie over de ecotanker, - Informatieve website met duidelijke beschrijvingen, foto s, filmpjes - Zowel voor lessen logistiek als lessen aardrijkskunde, wiskunde, Gratis te downloaden http://informatie.binnenvaart.nl http://informatie.binnenvaart.nl/schepen/soortschepen.html Nederlands Eigenaars/Partners: Expertise- en Innovatiecentrum Binnenvaart Jaartal: 2011 Nederland en wereldwijd 47
Focus: Bouwsteen voor les logistiek, Engels, wiskunde, aardrijkskunde, Transport, water Leerkrachten in te zetten in secundair onderwijs of HO Wil je weten welke verschillende containers er allemaal bestaan voor transport van goederen: deze pdf legt je op eenvoudige manier uit inclusief fotomateriaal welke goederen best in welke containers verscheept worden. Wil je de leerlingen laten uitrekenen hoeveel er in een container kan? De pdf geeft je oefenmateriaal. Een Engelstalige pdf van 16 pagina s waar alle verschillende vormen van containers en tankers worden uitgelegd + welke producten hierin kunnen vervoerd & bewaard worden Gratis te downloaden http://www.cmacgm.com/images/contentmanagement/aboutus/pressroom/ Brochures/Documents/Containers.pdf Engels Eigenaars/Partners: CMA CGM group Container Fleet Wereldwijd 48
Focus: Bouwsteen voor les logistiek, economie, aardrijkskunde, Nederlands, Douane Leerkrachten in te zetten in secundair onderwijs of HO Wil je weten welke douane-vereisten er zijn voor het verzenden van pakketjes, kan ik zomaar iets aankopen via internet & hoe geraakt het tot bij mij, het meenemen van je favoriete huisdier als je op wereldreis gaat? Een site met opzoekmogelijkheden : internetaankoop, fauna en flora, pakjes, namaak, Gratis te downloaden http://fiscus.fgov.be/interfdanl/nl/citizens/index.htm Nederlands Eigenaars/ Partners: Federale overheidsdienst financiën Jaartal: 2011 België en wereldwijd 49
Bouwsteen voor les logistiek, economie, chemie, Engels Leerkrachten in te zetten in secundair onderwijs of HO Deze site geeft scenario s voor de aanvoer en afvoer van goederen en geeft uitleg bij de taken van de expediteur of agent. Daarnaast geeft deze site o.a. ook een overzicht van gevaarlijke stoffen & hoe ermee om te gaan bij transport. Website Gratis te downloaden http://www.portofantwerp.com/hkd/gevgoed/overzichtscenar iosexpediteurs.asp http://www.portofantwerp.com/hkd/gevgoed/index1.asp en via: http://www.gevaarlijkestoffen.be/ (bv. gevaarsymbolen site specifiek voor onderwijs) Nederlands, Engels Eigenaars/ Partners: Port of Antwerp Jaartal: 2011 België en wereldwijd 50
Bouwsteen voor les logistiek, economie, aardrijkskunde Leerkrachten in te zetten in basis onderwijs, secundair onderwijs of HO Een sterk uitgebouwde informatieve website over exportinformatie. Je kan er exportinformatie vinden op land en op onderwerp. Je kan er bvb alles vinden over douanedocumenten, btw, invoerreglementering. Maar ook informatie over zaken doen met andere landen. En heel veel sociaal-economische, historische en geografische informatie wordt daarbij gegeven. Website Gratis te downloaden http://export.nl/onderwerpen/ http://export.nl/onderwerpen/incoterms/incoterms_3871.ht ml (hier kan je de incoterms vinden) Nederlands Eigenaars/ Partners: Officiële Export Dienst, Nederland Jaartal: 2011 Nederland en wereldwijd 51
Bouwsteen voor les logistiek, economie, talen Leerkrachten in te zetten in secundair onderwijs of HO Op verschillende sites kan je logistieke woordenboeken terug vinden. Websites met lexicon Gratis te downloaden http://www.logistik-lexikon.de/cck.html (Duits, heel uitgebreid) http://www.embassyfreight.nl/logistiek/bedrijf/begrippenlijst /a.html Nederlands, Duits, Engels Eigenaars/ Partners: Officiële Export Dienst, Nederland Jaartal: 2011 Europees en wereldwijd 52
Bouwsteen voor les logistiek, economie, talen Leerkrachten in te zetten in secundair onderwijs of HO Wil je mee zijn of even proeven van alle nieuwe ontwikkelingen in het logistieke veld? Dan kan je hier je nieuwshonger stillen. Duitsland werkt met ecocombi s; Parijs test een vrachttram, Saoudië-Arabië heeft het landbrugspoorproject (een extra spoorlijn dwars door het land van 940 km) over het schiereiland goedgekeurd, Websites waarbij je alle nieuwe ontwikkelingen in de logistiek kunt volgen Gratis te downloaden http://www.nieuwsbladtransport.nl http://www.nieuwsbladtransport.nl/modaliteiten/spoorvervoer.aspx Parijs test de vrachttram (nieuws van 24/10/2011) http://www.pomantwerpen.be/logistiek-platform/ http://www.logistiekinlimburg.be/fb111ltoc734gpz1gpz244.aspx http://www.logistiek.nl/ http://www.railwaygazette.com/ http://www.flandersinvestmentandtrade.be/ Verschillende sites kan je ook via twitter volgen Nederlands, Engels Eigenaars/Partners: Verschillende eigenaars: gaande van POM Antwerpen, POM Limburg, Flanders Investment & Trade tot de DVV Media groep Jaartal: 2011 Wereldwijd 53
Met de steun van