DOELSTELLINGEN De ouders hebben ervaren dat hun kind niet het enige is dat moeilijke vragen stelt en dat zij elkaar kunnen ondersteunen in de omgang hiermee. De ouders kunnen met hun kind in gesprek gaan over moeilijke kindervragen. De ouders weten dat op veel vragen veel antwoorden mogelijk zijn, en dat hun eigen antwoord waardevol is voor hun kind. INFORMATIE VOOR DE COACH Deze bijeenkomst hoort bij een serie van vijf bijeenkomsten over opvoeden met geloven. De doelgroep van deze bijeenkomsten zijn ouders met kinderen van 8-12 jaar. Je kunt deze bijeenkomst los, of in samenhang met één of meer van de andere bijeenkomsten uitvoeren. In deze bijeenkomst gaat het over het omgaan met moeilijke kindervragen Voor de pauze sta je stil bij de vragen die de ouders vroeger zelf hadden en welke vragen hun kinderen nu stellen. Je verkent hoe zij met die vragen omgaan, geeft hen een aantal praktische tips en helpt hen waar nodig met handvatten voor hoe je vanuit gelovig perspectief tegen deze vragen aan kunt kijken. Na de pauze speel je met de ouders een kort rollenspel waarin ze de tips kunnen oefenen en is er een nabespreking. In deze bijeenkomst ervaren de deelnemers dat zij niet de enigen zijn die te maken hebben met moeilijke vragen, dat zij elkaar kunnen ondersteunen en dat hun eigen antwoord waardevoller is dan elke mogelijke theologische verhandeling. VOORBEREIDING Praktische voorbereiding Lees het materiaal voor deze bijeenkomst goed door, inclusief de bijlagen; Bepaal welke werkvormen je met jouw groep wilt gaan doen; Bestel (zo nodig) tijdig het oudermagazine Moments voor jezelf en de ouders via www.boekencentrum.nl; Kopieer de bijlagen; Leg voor de bijeenkomst alle benodigdheden klaar. Persoonlijke voorbereiding Om je rol als coach goed te kunnen vervullen, is een goede voorbereiding onontbeerlijk. De onderstaande vragen helpen je daarbij op weg. Denk eens terug aan je eigen kindertijd. Probeer je te herinneren welke vragen jij als kind stelde. Hoe beantwoordde jij zelf die vragen als kind? Welk antwoord gaven je ouders? Hoe zou je die zelfde vragen nu beantwoorden? In het artikel Ieks! Een moeilijke vraag! in het oudermagazine Moments pag 12 staan enkele moeilijke kindervragen. Lees de vragen, maar niet de antwoorden. Welk antwoord zou jij geven als een kind jou die vragen stelde? Welk antwoord zou een kind daar zelf op kunnen geven, denk je? Lees ook het artikel Help, mijn kind vraagt naar Jezus! in het oudermagazine Moments, pag 25. Bij het artikel vind je een lijstje met tips. Streep aan welke tips jij het belangrijkste vindt. 1
BENODIGDHEDEN Voor jezelf en de ouders het oudermagazine Moments (bestellen via www.boekencentrum.nl); Kaars; Lucifers; Waxinelichtjes; A5-papier; Plakband; Pennen; werkbladen Iets te drinken en wat lekkers erbij. PROGRAMMA Welkom en opening Heet de deelnemers welkom en biedt iets te drinken en wat lekkers aan. Geef iedereen een vel papier en een pen. Maak een voorstelrondje (naam, naam partner en de namen en leeftijden van de kinderen) en vraag hen op te schrijven wat zij van de avond verwachten. Nodig de deelnemers vervolgens uit dit om beurten te vertellen aan de andere deelnemers. Open de bijeenkomst met het aansteken van een kaars en laat iedereen een waxinelichtje aansteken aan de kaars. Wanneer deelnemers dit willen kunnen ze hier ook een vraag noemen die hen bezig houdt. Laat de kaarsen branden tijdens de bijeenkomst. Kennismaken met het thema Laat de deelnemers terugdenken aan hun eigen kindertijd. Vraag of ze willen proberen om zich hun moeilijkste kindervraag te herinneren (liefst over iets met geloof). Ga kriskras door de groep, en stel steeds een aanvullende vraag. Wissel de aanvullende vragen af, dus stel niet elke keer de zelfde aanvullende vraag. Voorbeelden van aanvullende vragen Weet je nog hoe je op die vraag kwam? Welk antwoord gaf je daar als kind zelf op? Welk antwoord gaven je ouders op die vraag? Wat wilde je eigenlijk weten? Begin zelf om zo het ijs te breken en vertel de deelnemers over de moeilijke vraag die jij als kind stelde. Verkenning 20 minuten Het gaat vanavond over moeilijke kindervragen. We hebben al een aantal vragen gehoord. We willen met elkaar de vragen wat nader gaan onderzoeken. Iedereen krijgt een aantal velletjes papier op A5- formaat en schrijft voor zich zelf een aantal moeilijke vragen op (per velletje een vraag). Deze vragen hoeven (nog) niet gesteld te zijn door je kinderen. 2
Hierna ga je met elkaar de vragen nader bekijken. Dit gebeurt op een gestructureerde manier. Hiervoor wordt gekozen omdat je anders snel in antwoorden vervalt en het is goed om eerst helder te krijgen waar de moeilijkheid is van de vraag. Werkwijze: Wanneer iedereen de vragen heeft opgeschreven mag iemand zijn eerste vraag voorlezen. Daarna stel je 2 aanvullende vragen aan de vragensteller: Wat vind je moeilijk aan de vraag? Hoe zou jij kunnen omgaan met deze vraag? Daarna stel je de volgende vragen aan de groep: Wie herkent deze vraag als moeilijke vraag? Wat vind jij moeilijk aan de vraag? Hoe zou jij omgaan met deze moeilijke vraag? Schrijf de suggesties op het velletje bij de moeilijke vraag. Plak aan het einde van het rondje de velletjes A5-papier kriskras door elkaar op een muur. Probeer samen te vatten wat ouders moeilijk vinden aan kindervragen. Verdieping 15 minuten Lees samen de tips bij het artikel Help! Mijn kind vraagt naar Jezus, in het oudermagazine Moments. pag 25. Vraag de ouders om voor zichzelf aan te kruisen welke tip ze: Het makkelijkst vinden (zo n tip die ze eigenlijk al doen). Het moeilijkst vinden (zo n tip die ze maar niet voor elkaar krijgen). Het meest verhelderend vinden (zo n tip waarvan ze denken O zit dat zo?! Gelukkig! ). Vraag dit terug, en geef aan dat de ouders de tijd hebben om daar in de pauze over door te praten. Pauze 15-20 minuten Verwerking Vertel dat we in het eerste deel gezocht hebben naar vragen, en dat we in het tweede deel een rollenspel gaan doen waarin de ouders met elkaar in gesprek gaan rond een moeilijke kindervraag. Vertel dat zo n gesprekje vaak niet eens zo lang duurt, omdat kinderen een veel minder lange spanningsboog hebben dan volwassenen. Zodra zij het antwoord hebben dat ze zoeken, is het vaak alweer afgelopen. Maar dat betekent tegelijkertijd niet dat dat antwoord altijd van hun ouders moet komen. Meestal verloopt zo n gesprekje via een vast patroon: Het kind stelt een vraag. Als ouder vraag je om wat meer verduidelijking. Als ouder vraag je of het kind misschien zelf al een soort antwoord heeft. Eventueel geef je daarbij aan dat je het best een moeilijke vraag vindt en je best zal doen om een antwoord te geven. Als ouder geef je een aantal mogelijke antwoorden, en geef je ook aan hoe jij zelf denkt dat het zit: Sommige mensen zeggen/geloven maar ik geloof dat Als ouder vraag je of het kind dat begrijpt en er iets mee kan. 3
Verwerking 20 minuten Vertel dat je een rollenspel gaat doen, waarbij de één de ouder is, en de ander het kind. Maak tweetallen. Geef de opdracht om een moeilijke kindervraag te kiezen, en daarover een gesprekje te voeren volgens het patroon. De mensen die kind spelen, hoeven niet perse heel kinderachtig te doen, maar het is wel handig als ze zich een beetje inleven in de gedachtengang van hun kind. Bespreek de ervaringen. Laat de ouders elkaar tips geven en elkaar vertellen welk antwoord zij zouden hebben gegeven. Afsluiting Vraag aan de ouders om te reageren op hun eigen verwachting (opgeschreven aan het begin van de avond) en sluit de bijeenkomst af met een gebed, zie BIJLAGE 2. 4
BIJLAGE 1 Kindervragen Hieronder staan een aantal moeilijke kindervragen. Zorg ervoor dat je voor iedere groep de kaartjes met deze vragen hebt. Kopieer ze en knip ze van te voren hiervoor uit. Waar is God? Hoe ziet God eruit? Hoe ziet God er uit? Waarom schijnt de zon? Hoe heeft God de wereld gemaakt? Waarom zijn hier bloemen? Waarom kunnen we God niet zien? Waarom worden sommige mensen doodziek? Hoe kon Jonas in de buik van Jona ademhalen? Waarom zijn sommige kinderen wel of niet gedoopt? Wat is kwaad? Wat is liefde? Wat zijn jouw diepste wensen? Is God hetzelfde als Allah? 5
BIJLAGE 1 Hoe zien engelen eruit? Waar zit je ziel? Is Jezus nu het kind van God of van Jozef? 6
BIJLAGE 2 Gebed Vader, Geef dat wij mogen kijken met de ogen van onze kinderen, dat wij ons mogen verwonderen om de wereld om ons heen. Geef dat wij u mogen ontdekken op elk blad, in elk lied, en elk symbool. En geef dat wij u aan onze kinderen mogen laten zien elk op onze eigen manier. Amen. 7