De methodiek
Enkele algemene tips vooraf: - Heeft u een draaiboek? Houd u daar dan ook aan - Goede en juiste opnamen maken de montage eenvoudiger - Heb ik voldoende opnamen? Maar ook niet te veel! - Beoordeel het materiaal. Mis ik geen essentiële shots? - Bedenk dat het livegeluid heel belangrijk kan zijn - Houd bij het filmen al rekening met de montage
De presentatie van deze methodiek is gebaseerd op het algemeen principe. Er wordt dus NIET uitgegaan van een bepaald montageprogramma. We gaan ervan uit dat u een idee had voor het maken van een film (speel- /vakantie- /1-minuutfilm/documentaire/reportage) toen u de opnamen maakte en dat u over voldoende opnamen beschikt. Dit is dus een voorbeeld van een methodiek waarmee gewerkt kan worden, maar bedenk dat ieder van u op de duur een eigen methodiek ontwikkelt.
Breng de beelden over van uw camera naar uw computer. Hoe u de opnamen in uw programma binnenhaalt is aan u, daar gaan we NU niet op in, maar bedenkt dat er een veel betere methode is dan uw programma aangeeft (gaat echter niet op als u nog met bandjes werkt). Trekt u zich, voorlopig, niets aan van een titel, muziek en/of voice-over en aftiteling. De precieze werking van het plaatsen van scènes op de tijdlijn, is afhankelijk van uw montageprogramma (het één biedt wat meer mogelijkheden dan het andere).
Globaal zijn er 2 methoden om uw scènes te bewerken: - In het monitor venster op maat maken en dan op de tijdlijn plaatsen - De scène op de tijdlijn zetten en deze daar bewerken. Welke methode u kiest is aan u, de één vindt de eerste de ander de tweede methode het prettigst. Persoonlijk gebruik ik beide methoden,afhankelijk van de situatie. Voorbeeld: Een reeds in de monitor bewerkte en op de tijdlijn geplaatste scène, die toch nog weer moet worden aangepast, doe ik uiteraard op de tijdlijn.
Bedenk dat nog niets definitief is, u kunt nog alles aanpassen. Streef ook niet naar alles in 1 keer goed, dat lukt (meestal) toch niet. Wees niet bang om een fout te maken, want die kunt u eenvoudig herstellen. De meeste montageprogramma s hebben een knop herstellen (meestal een gebogen pijltje linksom), u kunt zelfs meerdere malen de herstelknop indrukken, tot u terug bent op de situatie waar u wilde zijn. En herstelt u per ongeluk een stap te veel, dan klikt u op de knop met het pijltje rechtsom en de laatste stap is weer terug hersteld.
Houd u aan de door u gewenste verhaallijn en zorg dat deze loopt. Als alle opnamen, die u wilt gebruiken in de door u gekozen volgorde op de tijdlijn staan, heeft u in principe uw gewenste verhaal. Beschouw deze montage in eerste instantie als een grove montage.
Bekijk de grove montage nu rustig een paar keer. Stel uzelf daarbij de volgende vragen: - Loopt mijn verhaal zoals ik het wil? - Staan alle scènes wel in de goede volgorde? -Zijn de scènes niet te lang, of zijn sommige scènes misschien te kort? - Vooral beginnende filmers gebruiken TE lange scènes. - Is er voldoende beeldvariatie: totaal, close-up, zoom, pan, tilt, enz.? Plaats nooitbv. 2 pans/tilts of zooms achter elkaar (totalen of CU kan wel).
Als u tevreden bent met het geheel, dan gaan we over op de fijnere montage. We gaan nu scène voor scène kritisch bekijken en bepalen wat we gaan gebruiken en wat we eventueel nog wegsnijden. Als er essentiële gesproken tekst in de opname voorkomt, let dan bijzonder goed op dat u deze niet wegsnijdt. Uw film wordt hierdoor natuurlijk korter, maar bedenk dat een vlot gemonteerde film meer waardering zal oogsten dan een film met langdradige saaie scènes. Maar let op, uw verhaal moet blijven lopen.
Soms kan het zijn, dat u bepaalde scènes in de door u gekozen volgorde wilt laten staan, maar dat u niet tevreden bent met de wijze waarop ze elkaar opvolgen. In dat geval kunt een overvloeier gebruiken, maar bedenk wel dat u dan eigenlijk een beetje aan het verdoezelen bent en ervaren filmers zullen dat direct zien. Het toepassen van overvloeiers en overgangen laten we buiten beschouwing, daar gaat ieder op zijn eigen wijze mee om. Als u ze echter gebruikt, doe dit dan heel bewust en met mate. Alleen als u een trailer maakt, kunt u er m.i. uitgebreid gebruik van maken.
Als u vindt dat de film beeldtechnisch naar uw zin klaar is, gaan we nu de titel en de aftiteling maken, zodat we weten wat de totale lengte van de film wordt. Dit i.v.m. de muziek, want deze begint vaak al bij de titel en loopt zeker door in de aftiteling. Besteed de nodige aandacht aan de titel en aftiteling, want deze zijn net zo belangrijk als muziek en voice-over. Vergeet niet om iedereen, die aan uw film heeft meegewerkt of heeft bijgedragen, in de aftiteling te vermelden: ze hebben daar recht op. Vergeet ook niet om de gebruikte muziek te vermelden.
En nu de muziek en eventuele voice-over. Het zal u misschien vreemd in de oren klinken, maar de muziek draagt zeker voor 50% bij aan het slagen en waarderen van uw film. Besteed de nodige aandacht aan de muziek, hier moet u eigenlijk in uw hoofd al mee bezig zijn als u nog maar met de opnamen bezig bent. We horen overal muziek of beluisteren thuis allerlei muziek. Als u muziek hoort, die volgens u bij uw opnamen of film passen, schrijf dat dan telkens direct op, een keuze maken kunt u later. Zorg er voor dat als de aftiteling klaar is, ook de muziek klaar is.
Als u een voice-over wilt gebruiken, kies dan iemand met een duidelijke, goed verstaanbare, zo mogelijk warme stem, met een goede intonatie. U kunt zowel een vrouwelijke als mannelijke stem gebruiken, in principe mag dat niets uitmaken, maar soms kunnen onderwerpen beter ingesproken worden door een vrouw en soms door een man. Echt voorbeelden kunnen we niet geven, vaak is dat een gevoel.
We gebruiken muziek om onze beelden te versterken of om te helpen een bepaalde sfeer op te roepen, m.a.w. muziek kan heel belangrijk zijn. Maar gebruik het niet daar waar het niet nodig is, of veel zachter bijvoorbeeld als het livegeluid essentieel is en muziek zelfs zou storen. Gebruikt u een voice-over, dan heeft u daar een bedoeling mee, bv. informatie verstrekken die u niet filmisch kunt uitbeelden. Zorg er dan voor dat deze ook goed verstaanbaar is door het muziekniveau te verlagen of zelfs tijdelijk weg te draaien.
Bedenk dat doen de beste leermeester is en dat u er steeds meer ervaring in krijgt. Bedenk echter ook dat u lid bent van de Videoclub om van elkaar te leren. Veel succes! Cor Sol 25-11-2014