Op zoek naar de reuzenaap (Gigantopithecus)



Vergelijkbare documenten
Bepaling toezichtvorm gemeente Stein

Waalwijk Written by Floris

H O E D U U R I S L I M B U R G?


T I P S I N V U L L I N G E N H O O G T E T E G E N P R E S T A T I E S B O M +

L i mb u r g s e L a n d m a r k s

Bepaling toezichtvorm gemeente Venray

Q u i c k -s c a n W M O i n L i m b u r g De e e r s t e e r v a r i n g e n v a n g e m e e n t e n e n c l i ë n t e n

S a m e nw e r k i n g e n s t r u c t u r e l e f o r m a t i e e x t e r n e v e i l i g h e id E i n d r a p p o r t a g e

Bepaling toezichtvorm gemeente Simpelveld

B e l e i d s k a d e r K e r k e n, K l o o s t e r s e n a n d e r e r e l i g i e u z e g e b o u w e n

Bepaling toezichtvorm gemeente Meerlo-Wanssum

R e s u l t a a t g e r i c h t h e i d e n c o m p e t e n t i e m a n a g e m e n t b i j d r i e o v e r h e i d s o r g a n i s a t i e s

H a n d l e i d i n g d o e l m a t i g h e i d s t o e t s M W W +

Geschreven door Peter Post dinsdag 01 december :00 - Laatst aangepast dinsdag 15 november :57

R e g i o M i d d e n -L i m b u r g O o s t. G r e n z e l o o s w o n e n i n M i d d e n -L i m b u r g R e g i o n a l e W o o n v i s i e

(kraakbeenvissen) gezocht

We werken met Gentle Teaching; met warmte en respect voor elkaar. Ieder mens wil zich veilig voelen en wil verbonden zijn met anderen.

TEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT

03/11/14. Kapitein Visser. Werkloosheid? Avontuur

h e t h o o f d s t u k

Ook de afgelopen periode werden er weer diverse objecten waargenomen, niet alleen nationaal maar ook elders.

Brouwsessie bij de Kloekus hobbybrouwerij Zondag 10 Augustus :27

!""#$"%$&'&(&%)*+,-+#&./01&(&%2,,+#&' !"#$!"#$ Huisblad van Hanzeheerd De Bongerd en Brinkhoven %&'"()*+$",$-%*".$&/ 0!"#$)$$&/

Vietnam: van grotexploratie tot duurzame watervoorziening. David LAGROU, SPEKUL

Geschreven door Dennis zondag, 19 augustus :53 - Laatst aangepast vrijdag, 31 augustus :31

Vertaling van een gedeelte uit het Korte Boek over het Rekenen met Restauratie en Confrontatie (al-kitāb al-mukhtaṣar fī l-jabr wa l-muqābala)

AFZETTINGEN WTKG. Lapilli. mensen. vroeg. is het. gebied. nieuwe. hier landbouw plaats. In 1934 werd de. Biretia. ket. Qarun archeologisch

Stimuleringsplan Robuuste verbinding Schinveld-Mook

4 kerstliederen voor gemengd koor SATB 4 Dutch Christmas songs for mixed choir SATB

benodigdheden Schaar is Werkblad De aarde als een grote tol? Werkblad Precessie en de sterren Zet hemel Werkblad Dierenriem

R e g i o n a a l Pr o g r a m m a L u c h t k w a l i t e i t

B01 B02 B03 B04 B05 B06 B07 B08 B09 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B19 BR* BR+

CRANIUM 26, Duitsland. is described. was. Pas in 1985 werd er verder De. gemeente Siegsdorf financierde de opgraving,

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019

Kent u de kwaliteit van uw gegevens? ARVIX - Ondernemen met gegevens 2009

Auditieve oefeningen bij het thema: dinosaurussen

Rijks- en Gemeentelijke monumenten december 2013

Staatsbosbeheer-Fryslân. Gea. van. En- een. begroei- naaldbos. gevormd. met de tweede fase. zal ook. mogelijkheid. is cruciaal omdat de slenken

1. Duurzame ontwikkeling 2015: het jaar van de uitdagingen! Door Isabelle Wegnez

!!! 10!ONMISBARE!ELEMENTEN!VOOR!EEN! OVER!MIJ!PAGINA!! DIE!KLANTEN!RAAKT!!!

4A10. Raymond Schroyens. Christal SATB D/2013/6045/035. Euprint ed., Parkbosstraat 3, B-3001 Heverlee Tel.: Fax:

De nieuwe efficiëntie in de betonfabriek

Sinterklaasliedjes. Sinterklaas Kapoentje. poen - tje, œ œ. Sinterklaasje bonne bonne bonne. Hop, hop hop! Paardje in galop. recht - ga - nu in

VOORWOORD. Harold Hamersma

Naar een CX-fundament voor de digitale overheid

Fort Europa. Jasper Haenen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Lekker puzzelen en lekker met taal bezig zijn. Puzzel mee! Ria van Adrichem Leonie van de Wetering. jaargang /2007. serie 1

Een hond gaat op reis

Drukkerij Van de Sande Ambachtshof 1, 2632 BB Nootdorp

RECHTEN EN PLICHTEN: EEN OVERZICHT

607 ARGENTINIË ROOD ARGENTINIË ROOD AUSTRALIË ROOD

vondst van P3 en laat duidelijk waarmee de kiezen in de kaak De lengtemaat van de scheurkies P4 laat er geen twijfel over bestaan aan welke

41 luxe vrije sector huurwoningen. Huren in. Vermeer Kwartier. Schilderswijk - Den Haag

Navigeren. les 11. tip. Onderzoekscyclus. ontwerponderzoekscyclus. Ontwerpcyclus. Onderzoekscyclus. Ontwerpcyclus. Ontwerpcyclus.

De Geo 2 bk Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1

Beschermde monumenten in de gemeente Utrecht. huisnummer

ungle Speed is een spel voor 3 tot 15 spelers ( zelfs meer!). Vanaf 7 jaar.

Nieuwsbrief Odoorner Luchtvaart Club

Nieuwsbrief 4. April Contactgegevens. Tel Fax Mob

zijde behandelen. Niet met voorbijzien van de maat volutionnaire situatie in Polen omstreeks 1905 beschreven. Een dreigend onweer maakte een ein

Verklaring kolommen Tape Lite

Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL

Bladmuziek. midden- / bovenbouw / 3. Inhoud. Doe maar mee! (cd-2; track 1 en 2) 2 Veel verdiend! (cd-2; track 3 en 4) 3

Stichting Clown Bijouxxx Buitenland Foundation

Vietnam - tussen Confucius en Coca-Cola 12 Vietnam in het kort 14. Natuur en milieu 16. Economie, maatschappij en politiek 26

Het grote liedjesboek

harold hamersma & esmee langereis de grote hamersma

203. Bevolkingsregister,

Limburgs Landschap. natuurboekje van

Weerleggingen van pagina 255

Opening Lorna Wing: trots op kliniek met eigen kleur en eigen geluid

Het Meisje met de Zwavelstokjes

Bladmuziek. onderbouw / 4. Inhoud

Arg Chi Ecu Sur Bol Ven Par Bra Uru Col Per

De Eemhof door alle seizoenen heen. Geschreven door Carlo Rutjes dinsdag 01 juni :00 - Laatst aangepast vrijdag 16 december :51

Ontwerp POL-aanvulling Gebiedsontwikkeling Klavertje 4

Een gratis website voor uw appartement - waarom?

MIJN ERVARINGEN MET DE BARB - Door Josip Pekanović

Limburgs Landschap. natuurboekje van

Bruto prijs Hazet gereedschap

Preview Karper 94 dinsdag 22 december :19. In Karper 94

345 DUITSLAND ROOD DUITSLAND ROOD FRANKRIJK ROOD

P r o v i n c i a a l O m g e v i n g s p l a n L i m b u r g

Fransche Kamp (Wageningen)

Voorwerk DGH 3.1_WE.indd :27

107 Scheppingsliedje. 108 Lied van de lieve aarde. 1 En God schiep al-les met zijn Woord: 1 De we - reld heeft God goed ge - maakt

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Een gratis website voor uw appartement - waarom?

Bruto prijs Hazet gereedschap

ZL; Centrum voor jeugd en gezin; ING Bank Kerkrade Postbank

Borghesepark 3 Purmerend

H 0 5 R R -F 5 x 1, 5 m m

Ko p i e e r b l a d e n

Klas 2: Nederland na 1945

winterverblijfplaatsen van

Uitleg Toerklas s e 1e traject 42e Nacht van Venlo Punt Goe d Fout Oms c hr i j vi ng

wat voor weer zou het zijn in den haag Bannink A7 dit goed voor uit voor dit uit goed .# E waar strand het waar strand het heen doe doe heen doe doe

Dinosauriërs. Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Wat is een dinosauriër?

Transcriptie:

Cranium, jrg. 10, no. 1, pag. 123-127, augustus 1993 E portret Pletoce zoogdi: Op zoek reuzaap (Gigantopithecus) Vietnam John Vos Samvattg In grott Zuid-Cha zijn ovblijfsel gevonn e reuz aap (Gigantopithecus ) orang utan. In grott Sumatra, Borneo spleetopvullg op Java worn ook orang utan fossiel gevonn, echr ge Gigantopithecus. In gebied tuss Zuid-Cha Indonesche Archipel zijn ig vdplaats orang utan bekd. Het onrst e beschrijvg e expeditie 1993 grott orang-utan Noord Vietnam. Summary In the caves of South-Cha remas are found of a vy large Ape ( Gigantopithecus ) and orang-outang. In the caves of Sumatra, Borneo and fsure fillgs of Java also remas of orang-outang are found, hov, no Gigantopithecus. In the area bet South-Chd the IndonesianArchipelago the are known only a few s with orang-outang. In the followg the a scription of an expedition 1993to the gaves with North Vietnam. orang-outang Fig. 1: Gigantopithecus zijn tijdgot Ho ectus orang-utan. Uit The Illustrad London News, April 13, 1957: p. 583. Fig. 1: Gigantopithecus with h conmporaries Ho ectus and the orang-outang. Fr The Illustrad London News, April 13, 1957: p. 583. 123

Inleidg Vhal ov Vschrikkelijke Sneeuwman, Big Foot rgelijke creatur zijn waarschijnlijk al zo oud als msheid zelf. Fossiel wn vaak gezi als ovblijfsel reuz of drak. Op vele plaats worn fossiel magche of geeskrachtige eigschapp toegekd. Ov hele ld kon of kun je dan ook Chese apothek 'draketann' op recept kop als medicijn. Chese grott goed kn. Echr bio-, litho chronostratigrafie ze fauna, die bekd staat als Sgodon- Ailuropoda fauna, slecht bekd. zg. Sgodon- Ailuropoda fauna, die zoals naam al zegt e Sgodon e Ailuropoda (gro panda) bevat, e mixed fauna Vroeg Midn Laat Pletoce, vlak tropch regwoud fauna elemt. expeditie In 1935 kocht Professor Von Koigswald, dieboemd zou worn vondst Ho ectus op Java, op recept 'draketann' Chese apothek Tuss Zuid-Cha Java zijn slechts e paar vdplaats bekd orang-utan. In 1989 ed Amik Ciochon e onrzoek grott Noord Kanton Hongkong. Temidn die 'draketann' Vietnam als doel opgravg vricht grot- vond hij drie gigantche kiez, die bas zoun t die pottieel Ho ectus, Gigantopithecus vorm tschappelijke kn ov Gigantopithecus, e gigantche aap Midn Pleto- - ce, zo'n 400.000 600.000 jaar oud. Nieu vondst 1957 vgroott kn dit prehtorche creatuur. Echr, ige wat tot op h gevonn, zijn onrkak kiez. Waarschijnlijk had Gigantopithecus e gevaried vegetarch dieet. kiez war niet gangschikt e U-vorm, zoals gebruikelijk bij ap, igszs hoefijz vormig. hoektand niet puntig stak niet bov orang-utan bevatt. Daar Ches fossiel als medicijn gebruik, zijn nog ig grott fossiel ongetast. Dit echr niet geval Vietnam, waar ze grott uirst geschikt zijn onrzoek. Russell Ciochon e Paleoanthropoloog die al geïnressed evolutie Ms, name relatie tuss Ho ectus Gigantopithecus. Volgs hem zou l es zo kunn zijn, dat kst Ho ectus Gigantopithecus uitgestorv. Ov zijn varg 1989 schreef hij e boek getild: "Oth origs, the search kauwvlak uit. Dit zijn nu net kmk mselijke groep zoun bewijs zijn dat Gigantopithecus dichr bij ms zou st dan ige anre for the giant ape human prehtory" National Geographic maak e film. aap tot op dat mt gevonn. Gigantopithecius had waarschijnlijk e lg 3 m woog waarschijnlijk zo'n 600 kg. Wereich, die zich ook Pithecanthropus bezighield, had ie dat gedur mswordg e vkleg optrad. Hij dacht dat evolutie ms vliep volgs lijn Gigantopithecus, die volgs Wereich dan ook Giganthropus had moet, via Meganthropus Java Pithecanthropus Ho sap. Voor expeditie 1993, 1 t tot 9 april, had hij mij uitgodigd als paleontoloog el nem expeditie. Op 1 t vloog ik dan ook Thai Air Amsrdam Bankok (ongeve 10 uur vlieg), waar ik s'morgs 10 ov 6 kwam. Bankok e morne stad veel vke. Het kos ons dan ook te uur, e bloed e wag, vliegveld Vietnamese Ambassa g, e Er wordt l es gesugged dat Gigantopithecus afstand die normaal 20 mut afgelegd kan worn. In Ambassa lag reeds papi geed zich rug had getrokk Himalaya daar tleef als Vschrikkelijke Sneeuwman of Bgstraat ovgetrokk nu Rocky mountas tleeft als Sasquatch of Bigfoot. Aankelijk had m ge ie waar fossiel uit Chese apothek d kwam, 1957 wn ze gevonn e grot Hoshantung provcie Kwangsi Zuid-Cha. Bij Gigantopithecus fossiel worn ook kiez Ho ectus, orangutan anre di gevonn (fig. 1). Ov algeme ontbreekt stratigrafche conxt. orang-utan kt ook subfossiel op Java, Sumatra Borneo (Kalimantan). Rect alle nog op Sumatra Borneo. Gedur e kou pio Laat Pletoce war eilann Sumatra, Java Borneo e zeespiegel dalg vas land vbonn. Waarschijnlijk migre to fauna Zuid-Cha Malaysie ze eilann. Het dus belang fauna samsllg Zuid- vraag e vum. In Bankok wn alllei expeditie spull et gekocht, daar Vietnam niet alles vkrijg. Tevs kwam druppelgewijs ovige expeditie l bn. expeditie bestond uit volg srlg: Russell Ciochon Univsiit Iowa, paleo-anthropoloog expeditie leir, Charles Yonge Canada, Geochemt karst hydroloog, Roy Larick Engeland, Geoarchaeoloog, Ra Grun Australië, Geofysicus geochronoloog, Lu Gonzales USA, Georfoloog grot geoloog ik als paleontoloog. Vvolgs wd Hanoi gevlog ( ongeve te uur vlieg). Na Bankok Hanoi e vamg, e stad alle fiets brms, zo nu dan e auto. Na te dag beidg bestur mariaal g expeditie, vtrokk onrzoek gebied; grott. expeditie midls uitgebreid 6 Vietnamese tschapps onrzoeksgebied zoun zich nog zo'n 30 helps bij Het expeditie voeg. 124

kalk daar sedimt (Elektrosp gemaakt e vwijrd, e gemaakt k die waar wn Uit (fig. 4). rijkst daarna dat fossiel rijn. Uit ss laats kroon nog g. Wat zijn hard Sambar Muntjak), gevonn ov oorzaak wn, Zuid-Cha vgwoordigd slechts 2: Kaart Caves. (Naar Fig. waarop R. gegev positie mij Fig. ves. 2: with Map (Afr the dication R. CICHON: of the of position 1989). Elephas fauna samwkg Instituut chaeologch Hanoi Foundation Leakey Ciochon tuss wd Geogra- niet t Hanoi, g mak e dag e Caves maakt caves grav kon behor Ma riv. tot grott. g e buurt kamp begn. ed als nam. moest dag mariaal oorlog hevig gebbard, Ca- b kaart gebracht. Elf sedimt, sap hij l gev, alle sa- qua soort war Afgezi Ailuropoda tiek. mij fos- moet worn NNM. ma- Gigantopithecus, niet nwktuig d tuss 9000 nwktuig Zuid Viet- zig tuss 8000 Na 30 dag veldwk, vlo dynamiet tot tandartsgeedschap zg. Hoabhian BP, Bacsonian vond vwijr. Hij archaeologche gsllg 15000 Larick Roy In ktjes zig vricht. cultuur potschv cultuur, s- geda- s- gedad 6000 BP. e Hi had ik ectus gekard ov veel zachre sedimt noi. grott volgs soort Sumatra dt zodat zijn vgelek wk bunk. Est wn fauna, Sumatrse grott. hi uitsluitsel opgravg Ho grott ( II) gebouwd tot e lijkt vschill dat Sumatrse grott grott. Hi wd gehucht grott maak el uit rou gebied wd or Sgodon gehoopt grot sedimt. r had dat dit b sluit bij Ho ectus, Ho sap uit vi grott sysem best langs vo In dit e treff, quantiit kt riaal hele gegd had, volg Het je zg. Ho Chi Mh rou, die Vietnam siel zuid-oos- t moet bedoelg ggeslag Ba Thuoc daar flk brugg zo'n 120 km k (zie fig. 2). rijn, ligg Thanh Hoa ovnacht. ves feit Echr Ik. Sumatra. Vr veel op fauna phic. Ar- gefancid National msllg e namadicus ook Elephas naast Sumatra, 5 elemt. Vbazd vgwoordigd vzame- Ca- geheel, dat kna- email panda (Ailuropoda) CICHON: 1989). orital die kron, ook grott Java. gro mee af knag. E rgelijke fossiel vn lg waar-. daar al bot af ovblijft zijn blijkt kt, meest waarschijnlijk m dan II bleek gegevs Skelvarks hebb gewoon fossiel ( grot ) geld ( diagramm skelvark (Hystrix sub- tann zo'n 10- vkreg. (Sus scrofa) muntjak (Muntiacus alle uitkst (B5) ze prepaurs fossiel Sedimt 5 (Cvus unicolor), crtata). wn fossiel campagne wn fragmt vr dat vark hu gebracht, ze mani wn gehaald. Op Halvge ht klee blokk helps (zg. breks) 15000 fossiel gro blok- dynamiet. ze klee brokk wn maakt wd gebrok. fossiel fig. 3) v- mixg g ontstonn wn buit grot zo ze hard war, ze moks of ESR geschikt sedimt wn darg. m.b.v. Grun dargschniek sedimt g. Daar bruik Ra Resonantie) volgs wn onrsche. Die fossiel, wn sedimt uit Tham Hai best uit har 125 ken gelegheid grott (Lang Son) Tham rug kiez Khuy (Lang Son) hoektand Ha- Ho Gigantopi-

thecus uit grot Tham Khuy (Lang Son) bekijk. Volgs mij zijn echr ze niets anrs dan elemt Orang-utan (Pongo pygmaeus); dus ook hi ge Ho ectus of Gigantopithecus. Waarschijnlijk k Ho sap elemt die gevonn zijn anre grott Vietnam uit vlo Adres auur: John Vos NationaalNatuurhtorch Museum Postbus 9517 2300 RA Le grott, die ov algeme bewoond zijn geest. Na Hanoi rug Bankok Bankok Amsrdam. Cave Fauna B-1 B-2 B5 B6a B7 B8 B9 Cl Cll Cll Cll Cll CM Cl Cl Only fragmeits Ho sap Pongo pygmas ~5~ 6 201 1 Macaca artco, Macaca mulata, Presbyt sp. Hylobas 1 5 5 358 26 2_ 7 Ursus malaganus, Ursus thibetonus Ailuropodamelanoleuca Arctonyx collar 2 I 1 35 1 1 33 1 5 Melogale moschata, Paguna larvata, Paradoxurus hemaphroditus 118 Cuon antiquus Pantha tigrus Pantha pardus Fel mmcki Elephas namadicus Sgodon orital Sus scrofa Cvus unicolor Muntiacus muntiak Bovid Capricornus sumatras Tapirus Rhocos ss 1 2 5 1 9 1 I 1 8 1 1 14 1 1 11 1 4 23 9 1027 30 9 16 5 8_ 11 411 9 3 7_ 2 9 2_ 481 17 4 33 1 1 1 23 3 1 18 1_ 4 3 4 1 Hystrix subcrustata, Athurus macrourus, Rhizys troglodys Rattus sabanus Turtle 6 3 358 24 3 A 2 1 2 Snake Total ~~28 63 I 44 3347 115 26" 45 0 Fig. 3: Tabel tall fossiel vschill grott. Fig 3: Tabel with the quantitiesof fossils fr the difft caves. 126

Fig. 4: Diagram tall fossiel sedimt BS II. Fig. 4: Diagram with the quantities of fossils of sedimt BS fr II. 127