Voorjaarsnota 2011 Onder embargo tot moment van uitspreken op 29 juni 2011. Alleen uitgesproken tekst is geldig. Voorzitter, mijn derde Voorjaarsnota als fractievoorzitter van de SP in Groningen, het lijkt een mijlpaal. En wat doe je bij mijlpalen? Ik mag dan graag nog eens terug kijken, zo ook in mijn voorbereiding op vandaag. En wat schetst mijn verbazing? De tekst van vorig jaar is in grote mate ook nu nog actueel. Maar deze Voorjaarsnota blinkt, net als de vorige niet uit in ambities of daadkracht. Het college ziet een "financieel perspectief", dus (in mijn woorden) een vrije ruimte die behoorlijk te noemen is. Maar, wat doet zij daarmee? Dit college kijkt naar de penningmeester in haar midden en zegt: "Bewaar het maar goed, stop het maar in het provinciale geldkistje en berg de sleutel nog maar even goed op". Waarom doet zij dat? Uit onzekerheid over wat er komen gaat uit Den Haag. Voorzitter, ik deel die ongerustheid als het gaat om de plannen die dit kabinet van VVD/CDA/PVV gemaakt heeft en nog aan het smeden is. Ik deel die zorgen als ik kijk naar wat er op de gemeentes afkomt aan bezuinigingen en daar bovenop aan extra uitvoeringstaken. Ik deel die angst nog veel meer als ik kijk naar die groepen in dit land die alle klappen mogen opvangen voor een crisis die ze niet veroorzaakt hebben. De mensen in de WSW, de Wajong, de Bijstand, de huurders, de kunstenaars, de zorg. En aan de andere kant zie ik de oneerlijke verdeling in dit land als ik recent weer eens hoor dat Nederland het afgelopen jaar de grootste groeier was in aantal miljonairs. Wat is er gebeurd met eerlijk delen, wat is er gebeurd met de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Dit kabinet zet op vele vlakken de botte bijl in wat ons land groot heeft gemaakt, de botte bijl in de onderlinge solidariteit en probeert een land te creëren waarin de mentaliteit verwordt tot "ikke, ikke, en zorg goed voor jezelf". Dit is niet ons Kabinet, dat is niet het land dat wij, als SP voor ogen hebben. Voorzitter, ik hoop oprecht dat u via die ene regeringspartij in uw midden enige positieve invloed kunt uitoefenen in het Haagse. Ik hoop ook
oprecht dat de andere drie partijen in dit college vanuit Groningen een fors oppositiegeluid laten horen bij het Kabinet. U bent als college niet verantwoordelijk voor de maatregelen die uit Den Haag komen. Dat weet ik en ik zal ze u ook niet aanrekenen. Maar u bent wel verantwoordelijk voor hoe u om gaat met de genoemde onzekerheid over de mogelijke plannen uit Den Haag. U kiest ervoor het geldkistje op slot te doen met de sleutel. Als SP kiezen wij voor Groningen. We hebben een (in mijn woorden) vrije ruimte van 13,9 miljoen gemiddeld over de periode 2011-2015. Daar legt u een voorbeslag op van gemiddeld 8,1 miljoen voor beleidswijzigingen die voort zullen komen uit het nieuwe collegeprogramma. Nu zouden we dat op voorhand al ter discussie kunnen stellen, maar dat doen we niet. We wachten in spanning de plannen die u hebt voor dat bedrag af en zullen ze dan op hun inhoud beoordelen. We houden dus een bedrag over van gemiddeld 5,8 miljoen over. Geld dat u in het geldkistje stopt, in afwachting van Den Haag omdat u niet precies weet welke bezuinigingen er nog op uw pad komen. Dat klinkt verstandig, maar, we hebben hier reserves en eventuele tekorten kunnen zo nodig eerst tijdelijk opgevangen worden en daarna via heroverwegingen van eerdere besluiten alsnog structureel opgelost worden. Wie weet hoe lang dit kabinet nog zit en hoe de wereld er daarna uitziet? Voorzitter, die 5,8 miljoen zijn we hard nodig in Groningen. Het is niet allemaal hosanna in deze mooie provincie. We hebben problemen met de milieuhandhaving - en toezicht, er dreigen grote problemen in het openbaar vervoer en Den Haag breekt onze cultuur af. Maar onze grootste uitdaging is om de komende vier jaar echt vooruitgang te boeken als het gaat op de bestrijding van leegloop, als het gaat om het in stand houden van de leefbaarheid. Daar moet het over gaan, daar moeten de keuzes gemaakt worden, daar moet u in investeren samen met de gemeenten. Geachte Staten kies nu niet net als de afgelopen vier jaar voor het doen van een pas op de plaats in afwachting van wat de penningmeester uit Den Haag gaat terugvorderen of wat het kabinet gaat bedenken. Investeer nu in Groningen!. Voorzitter, de SP maakt de volgende keuzes en investeert in: Schoon en Veilig: U herinnert zich vast nog wel ons pleidooi tegen de 5% bezuiniging op de wettelijke taak van handhaving en toezicht op de
milieunormen. Door een aantal grote namen zijn wij recent ook weer bevestigd in onze overtuiging dat er een stevige investering in de controle en handhaving gerechtvaardigd is. Ik noem alleen maar Norht Refinery. Het zou te gemakkelijk zijn om de motie die wij al twee keer eerder indienden nu weer aan u te overhandigen. Vandaar bij deze nu een amendement waarin wij de eerder doorgevoerde bezuiniging weer repareren uit het eerder genoemde overschot. <amendement Schoon en Veilig> Bereikbaar Groningen: Als er iemand in deze staten een vurig pleidooi kan houden voor de nuttigheid én de noodzaak van openbaar vervoer dan is het mijn collegaatje Sandra. Zij heeft ook geconstateerd dat er bij het OV-bureau een structureel te kort is, dat er kortingen dreigen op de BDU-uitkering én dat het OV-bureau dus een pakket aan bezuinigingsmaatregelen treft om dit op te vangen. Eén van de bezuinigingsmaatregelen zou kunnen zijn het schrappen van de zogenaamde "dunne buslijnen". Maar voorzitter die waren al een ronde eerder geschrapt. Om deze bezuiniging te halen zal het OV-bureau waarschijnlijk huidige buslijnen op een streng dieet zetten zodat ze aan de kwalificatie "dun" gaan voldoen. Als SP fractie vinden wij dat we nu onze verantwoordelijkheid moeten nemen als provincie en met financiën over de brug moeten komen, helemaal als die er zijn. Openbaar vervoer is van essentieel belang voor de bereikbaarheid én dus ook leefbaarheid van Stad en Ommeland. U begrijpt, deze gelden zijn niet bedoeld om de exploitatie van een eventuele Stadstram sluitend te maken <amendement Bereikbaar Groningen> Ondernemend Groningen: Reserve Provinciale Meefinanciering: Voorzitter, dit is een lastige voor de SP. Waar het gaat om het nieuwe beleid van dit paars-plus college zien we dat u vanaf 2012 per jaar 4 miljoen euro wilt bijschrijven, bestemmen, voor de post "reserve provinciale meefinanciering" binnen het veld "Ondernemend Groningen".
Voorzitter, als SP hebben wij geen hekel aan ondernemers. In tegendeel, sinds 2007 zijn wij de voorvechters voor de ondernemer die het Factory Outlet in Zuidbroek wil vestigen. Hij doet waarschijnlijk geen beroep op deze reserve maar wil zelfstandig bouwen en werkgelegenheid realiseren, maar dit terzijde want ik heb niet echt het idee dat er iets is veranderd m.b.t. een mogelijke vrijstelling in het POP in dit nieuwe college of kunt u mij verassen met een nieuwtje? Maar voorzitter 4 miljoen is veel geld om vast te leggen, helemaal als het (volgens uw eigen toelichting op blz. 29) boven op een al bestaand bedrag van 4,5 miljoen komt. Dit geld zal ingezet worden op de projecten uit de speerpuntsectoren (ik heb het woord niet bedacht) Energie, Healty Ageing (gezond oud worden) en Agribusines (boerenzaken). Volgens de SP fractie is de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in deze drie onderwerpen en rechtvaardigt dat niet direct een storting van nog eens 4 miljoen per jaar. Een storting van 2 miljoen extra per jaar, die dan ook nog eens ingezet gaat worden voor passende of afgeleide werkgelegenheid, met bijzondere aandacht voor het MKB lijkt ons meer op zijn plaats. <amendement Reserve Provinciale Meefinanciering> De 2 miljoen die wij op deze post besparen tellen wij op bij de vrije ruimte die wij al in het begin van mijn betoog genoemd hebben en dat brengt ons dus op een "investeringsbudget" van 7,8 miljoen euro Cultuur: Voorzitter, we kennen elkaar als een provincie die het hart m.b.t. cultuur op de juiste plaats heeft zitten. Maar we kennen ook de "vrienden" in Den Haag die alles m.b.t. cultuur tot linkse hobby's gebombardeerd hebben. Op gemeentelijk niveau zien we het direct terug in sluiting van bibliotheken, is lezen een linkse hobby? Muziekscholen, is blokfluitles een linkse hobby en dans en theater hebben het helemaal gedaan. Voorzitter, mijn 8-jarige dochter gaat met enorm veel plezier elke zaterdag naar de theaterschool in Winschoten. Wie zijn die dames en heren in Den Haag om mijn dochter niet alleen een linkse moeder toe te bedelen (wat klopt) maar haar ook gelijk maar te bestempelen als een linkse hobbyist? In de Voorjaarsnota zien we dat u op blz. 73 van plan bent om het beleid van het vorige college m.b.t. cultuur voor een bedrag van ca.
550.000 euro te continueren de komende jaren. Daar graag een bevestiging op.als dat het geval is dan kan ik met dit amendement komen met de lagere bedragen. Als dat niet het geval is dan zullen wij in tweede termijn dit amendement alsnog wijzigen met hogere bedragen. Voorzitter wij kunnen en willen niet alle ellende van de heer Zijlstra oplossen, maar met dit amendement willen wel een aantal basisvoorzieningen bewaken. Het is nu nog lastig om aan te geven waar de nood het hoogst zal zijn, maar dit amendement spreekt een voorkeur uit voor ondersteuning van Cultuureducatie aan jeugd en jongeren, ondersteuning van regionale cultuur. U begrijpt, deze extra gelden zijn niet bedoeld voor een Forum of Groninger Museum <amendement Cultuur - lage versie) Leefbaarheidsfonds: Voorzitter, één van de goede dingen die in het collegeprogramma staan is de jaarlijkse storting van 3 miljoen euro in het fonds Leefbaarheid. Maar, hier is de SP echt "rupsje nooit genoeg" Drie miljoen is een mooi begin, een fundament in een geldkist die we, samen met de gemeenten, heel hard nodig zijn de komende jaren. Als ik, recent, alleen al hoor dat het project in Ganzendijk ca. 2 miljoen gekost heeft. En begrijp me niet verkeerd, de SP vindt het fantastisch dat de mensen hun dorp terug gekregen hebben. Maar het toont aan dat alleen al op het onderdeel woningverbetering, woningaanpassing, dorpsinrichting er enorme bedragen nodig zijn. Gelukkig hebben we in Groningen niet 10 Ganzedijken, maar we hebben nu waarschijnlijk ook al een aantal Ganzeterpjes die aandacht verdienen. Daarnaast blijft voor de SP overeind staan dat de gedeputeerde ook in nauwe samenwerking met de gemeenten op zoek moet gaan naar goede projecten die de leefbaarheid ten goede komen. Niet wachten tot er iets voorbij komt, maar samen met de gemeenten goede voorwaarden voor aanvragen opstellen, welke doelen willen we bereiken met dit geld én dan ook aan de slag gaan met de mensen. Als dat de opstelling wordt, dan heeft de gedeputeerde niet genoeg aan 3 miljoen euro. Met het volgende amendement wil de SP de komende jaren een fors bedrag aan het Fonds Leefbaarheid
toevoegen. Dit is ook in lijn met een motie die de afgelopen weken in verschillende gemeenteraden aan de orde is geweest. Een motie met daarin de oproep aan Provinciale Staten om meer gelden beschikbaar te stellen voor de krimpproblematiek. In diverse raden, o.a. Pekela, Delfzijl en Oldambt, is deze motie aangenomen, vaak ook met steun van de huidige collegepartijen hier in deze Staten. De opgave is groot, de uitdaging is groot, de kansen zijn groot, dan moet de geldkist ook groot! <amendement Leefbaarheidsfonds> Flexibel Budget: Voorzitter. Wanneer we alle bedragen optellen en onder elkaar zetten dan blijft er zelfs nog geld over om toe te voegen aan het Flexibel budget. Ja, dat is beduidend minder dan dat het college wenst over te boeken naar de spaarrekening. Maar, daar waar de SP "rupsje nooit genoeg" is als het gaat om de bestrijding van de leegloop en leefbaarheidproblemen. Daar hoeft het college niet "rupsje nooit genoeg" ze zijn als het gaat om het geldkistje. <amendement Flexibel Budget> Voorzitter, als laatste. Ik heb een aantal malen het provinciale geldkistje aangehaald. Het kistje waarvan de provinciale penningmeester het slot wil dichtdraaien en de sleutel eerst wil opbergen. Ik wil de penningmeester verzoeken om dit nieuwe kistje te gaan gebruiken, maar en dat zal u niet verbazen er zit geen sleutel meer bij het slot