Inleiding Voor u ligt het protocol vroegsignalering van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. De werkgroep vroegsignalering werkt aan verbetering van de ondersteuning die kwetsbare zwangeren in en rond Assen nodig hebben. In dit protocol wordt specifiek aandacht besteed aan aanstaande ouders waarbij zorgen zijn rond de veiligheid van het ongeboren kind tijdens de zwangerschap en na de bevalling. Het doel is tijdens de zwangerschap gezamenlijk met de ouders een inschatting te maken of extra hulp nodig is om het kind veilig te laten opgroeien. Er wordt een hulpverleningsplan gemaakt welke tijdens en of direct na de geboorte van de baby gestart gaat worden. Openheid en ondersteuning staan centraal tijdens de begeleiding. Naast het protocol vind u een flowchart, toestemmingsformulier, overdrachtsformulier, observatielijst en verklarende woordenlijst, daarnaast de SOS-lijst en Meldcode kindermishandeling KNMG. Namens de werkgroep vroegsignalering Annemarieke Koops Gynaecoloog WZA Augustus 2011
Protocol vroegsignalering WilhelminaZiekenhuis Assen (WZA) Samenwerkingsafspraken Het WZA is met diverse betrokken instanties in Assen en omgeving een samenwerkingsverband aangegaan. Het doel is vroegtijdig zorg inzetten bij zwangere vrouwen en eventuele partners bij wie er sprake is van complexe problematiek.(bv psychische, licht verstandelijke beperking, tieners, verslaving). Wat houdt het protocol vroegsignalering in In een zo vroeg mogelijk stadium van de zwangerschap wordt in kaart gebracht welke hulp er nodig is om de aanstaande moeder en eventuele partner te ondersteunen in de zorg voor hun kind. Het doel van het onderzoek is om de veiligheid van het kind te waarborgen. Wat veiligheid voor het kind inhoudt Veiligheid is een ruim begrip. Onder andere kan dit inhouden; -in staat zijn de dagelijkse verzorging en voeding te geven -het aangaan van de moeder en kind hechting -het bieden van een stabiele thuissituatie -vaardigheden omtrent voeden, verschonen etc. -situaties kunnen overzien en daar naar handelen -zo nodig hulp kunnen vragen Afspraken In het samenwerkingsverband is met de betrokken hulpverleners afgesproken dat wanneer een zwangere vrouw met complexe problematiek zich meldt bij een hulpverlener, deze hulpverlener samen met de zwangere vrouw het overdrachtformulier invult. Het overdrachtformulier wordt gebruikt als instrument om met de ouders de situatie van zorgen in kaart te brengen en andere hulpverleners (zoals o.a verloskundige, gynaecoloog ) te voorzien van informatie. In het samenwerkingsverband is afgesproken dat het niet uit maakt waar de ketenzorg gestart wordt. Wie dus het eerst met de zwangere vrouw contact heeft start de ketenzorg. Wat zijn de indicaties voor vroegsignalering -vrouwen (en of partner) met psychiatrische aandoeningen o.a depressie, borderline, ADHD, PDD-NOS -vrouwen(en of partner) met een cognitieve beperking -vrouwen(en of partner) met een somatische aandoening waardoor ze beperkt is in het dagelijks functioneren -vrouwen (en of partner) welke bekend zijn met drugs-, alcohol of middelen misbruik -vrouwen (en of partner) die softdrugs gebruiken
-vrouwen die bij eerdere kinderen in contact zijn geweest met AMK/jeugdzorg -vrouwen die op dit moment begeleiding nodig hebben in het dagelijks functioneren -vrouwen (en of partner) welke bekend zijn met agressie problematiek -huiselijk geweld situaties -vrouwen die minderjarig zijn ( tot 18 jaar) -vrouwen die bekend zijn met seksueel misbruik -vrouwen met ongecontroleerde zwangerschap -vrouwen die bekend zijn met problematiek rondom vrouwenhandel, misbruik, verkrachting -vrouwen die bekend zijn met problemen op meerdere leefgebieden zoals oa financieel-, huisvestiging- of werkgebied -vrouwen waar de hulpverleners zich om welke reden dan ook zorgen over maken De samenwerkende instanties De samenwerkende instanties zijn o.a.: AMK, BJD, CJG, diverse kraamzorginstanties, JGZ, MEE, VanBoeyenoord, Phusis, VNN, GGD, Promens Care, Noordermaat Algemeen Maatschappelijk Werk, Verloskundigen 1 e lijn, huisartsen. Stichting Jade, GGZ ; psychiater, psycholoog, sociaal psychiaters verpleegkundige GGZ Spits team ivm begeleiden moeder of KOPP voor ondersteuning bij de opvoeding van de kinderen Vanuit het WZA zijn betrokken; Projectleider Nell Broersma Kinderarts Suzanne Broekhuizen, Gynaecoloog Annemarieke Koops MMW / AFKM Ria Bosgraaf Het hanteren van het overdrachtsformulier Het overdrachtsformulier wordt samen met de zwangere vrouw en eventuele partner zo vroeg mogelijk, maar in ieder geval voor de 24e week van de zwangerschap ingevuld. Daarbij wordt besproken dat het mee wordt gegeven aan de hulpverleners die bekend zijn bij de as moeder/ ouders. Dit kan bv zijn; de gynaecoloog, kraamzorg,jgz, etc Bij voorkeur wordt er in overleg met de zwangere vrouw/ouders afgesproken dat er een zorgoverleg plaats gaat vinden met de andere betrokken hulpverleners. In principe is de afspraak dat de zwangere vrouw en eventuele partner, geïnformeerd worden over met wie er contact gezocht wordt.
Wanneer de zwangere vrouw geen toestemming geeft om het formulier in te vullen en weigert dat er contact gezocht wordt met ander hulpverleners dan wordt het AMK over deze situatie geïnformeerd. Deze melding bij het AMK wordt gemeld aan de zwangere vrouw. Wanneer er duidelijke zorgen zijn en de behandelaar weet niet welke hulp hij/zij moet gaan inzetten dan is mogelijk om anoniem een consult aan te vragen bij het AMK. Zonder namen te noemen wordt de situatie besproken. Het AMK zal dan advies verstrekken over de te nemen stappen. Wanneer het duidelijk is dat er een melding gedaan moet worden ivm de complexe problematiek dan kun je nadat je overleg hebt gehad met een collega, en deze dezelfde zorgen deelt, een melding doen bij het AMK. Het overdrachtsformulier kan je helpen om deze zorgen helder te krijgen. De casus kan ook in de werkgroep vroegsignalering besproken worden. Wanneer je als hulpverlener een melding doet bij het AMK of BJD/ ASHG dan moet je dit ook bespreken met de zwangere vrouw en eventuele partner. Het AMK zal een onderzoek starten naar de zorgen/ problematiek en de veiligheid van het ongeboren kind. De zorgen worden middels een zorgoverleg met alle betrokken hulpverleners, het AMK, de moeder en eventuele partner doorgesproken. Op verzoek van moeder en eventuele partner kunnen er ook betrokken familieleden/ vrienden/vriendinnen worden uitgenodigd. In dit zorgoverleg worden de zorgen in kaart gebracht middels de methodiek signs of safety. Belangrijk! Neem nooit in je eentje beslissingen maar overleg altijd laagdrempelig met een directe collega welke stappen / beslissingen je kunt nemen. Vraag zo nodig ook advies aan bij het AMK. (Algemeen telefoonnummer AMK Drenthe: 0592-383790.)
Lijst van afkortingen AMK Advies Meldpunt Kindermishandeling BJZ Bureau Jeugdzorg Assen SoS methode Signs of Safety CJG Centrum Jeugd en Gezin JGZ Jeugd Gezondheids Zorg Noordermaat Algemeen Maatschappelijk Werk Instelling MMW Medisch Maatschappelijk Werk AFKM Aandacht Functionaris Kinder Mishandeling GGD Gemeentelijke Gezondheid Dienst Promens Care Zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking MEE Instelling die zich richt op mensen met een verstandelijke.- en lichamelijke beperking Van Boeyenoord Zorg instelling voor mensen met een verstandelijke beperking Phusis 24 uurs woonbegeleiding voor met mensen met een lichte verstandelijke beperking GGZ Geestelijke Gezondheids Zorg SPITS team Is een opname voorkomende behandeling bij crisissituaties in de thuissituatie KOPP team Team wat zich richt op Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen (opvoedondersteuning) Yorneo Opvoedondersteuning in de thuissituatie VNN Verslavingszorg Noord Nederland LVG Licht Verstandelijk Gehandicapt Kraamzorginstanties o.a. icare en particuliere praktijken IBS In Bewaringstelling MUHP Maatregel Uit Huis Plaatsing OTS Onder Toezicht Stelling RM Rechterlijke Maatregel VOTS Voorlopige Onder Toezicht Stelling VoVo Voorlopige Voogdij WSG William Schrikker Groep Stichting Jade 24 uurs opvang voor minderjarige vluchtelingen AMK consult is het voorleggen van een anonieme casus. Je kunt advies vragen over de te nemen stappen. AMK melding is het doen van een melding met naam en adres gegevens. Plus de reden van melden. Het AMk moet dan zonder meer actie ondernemen. Het AMK hanteert bij hun onderzoek de SoS methode
Vroegsignalering bij kwetsbare zwangere vrouwen en/ of partner Wilhelmina Ziekenhuis Assen Gynaecoloog / verloskundige screent op indicatie vroegsignalering Overleggen met collega over de te nemen stappen Verwijzing naar MMW/ AFKM NEE Toestemming as moeder/ouders tav informatie hulpverlening NEE JA MMW/ AFKM regelt een zorgoverleg met alle betrokken hulpverleners. Behandelplan wordt gezamenlijk opgesteld. (zonodig met ondersteuning van AMK) Terugkoppeling overleg; Gynaecoloog Verloskundigen Kinderarts Hoofd kraamafdeling - en kinderafdeling MMW/AFKM Direct contact opnemen met AMK A.AMK consult B. AMK melding C. inschakelen RvdK door AMK Hulpverlening gestart Hulpverlening lukt niet Weigert hulp Patient bevalt klinisch kraambed + observatielijsten Consult kinderarts /MMW/ AFKM Gynaecoloog/ kinderarts/ verloskundige/mmw/ AFKM gaan met elkaar in contact over de te nemen stappen: A AMK consult B. AMk melding C. inschakelen RvdK door AMk Postnatale hulp n.a.v. behandelplan Overdrachtformulier wordt ingevuld en gestuurd naar alle betrokken Hulpverlening lukt niet Na controle Gynaecoloog en/of verloskundige kinderarts JGZ