MONTY S FLYING CIRCUS NIEUWSBRIEF STICHTING WERKGROEP GRAUWE KIEKENDIEF jaargang 6, nummer 2 Even voorstellen Popko Grauwe Gors Slaapplaatsonderzoek Dagje Limbabwe Patrijzen Mas 2011 in het kort Even genieten... Oproep clipmaker Van alles wat Agenda Vergroeningsdiscussie GLB richting eindfase Door Ben Koks Het veldwerk is losgebarsten. In deze nieuwsbrief stelt onze nieuwe collega Popko Wiersma zich voor. Het zal duidelijk worden dat we samen met hem de komende jaren ook dé ultieme akkervogel zullen omarmen: de Patrijs. Deze hoenderachtige laat in NW-Europa flink wat veren. Wij denken dat -de Drents/Groningse veenkoloniën tot de betere patrijsgebieden in Nederland behoren. In de tussentijd zijn de punttellingen (MAS) begonnen, de eerste ronde is binnen. Groningen is nog nooit zo dekkend geteld, met 477 punten. Nergens in Nederland wordt het agrarisch gebied zo fijnmazig onder handen genomen als juist in Groningen. De gegevens komen uiteindelijk via onze samenwerking met SOVON en de provincie Groningen ook bij de Agrarische Natuurverengingen terecht. Kennis delen is altijd een speerpunt geweest van de Werkgroep Grauwe Kiekendief. Dat onze kennis ook op een ander niveau een rol van betekenis speelt blijkt uit de actieve rol die de Werkgroep Grauwe Kiekendief heeft in de discussie rond de vergroening van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). Zowel op provinciehuizen als op het Ministerie van EL&I spreken we vanuit onze praktijkervaringen hoe agrarisch natuurbeheer in open akkerland effectiever en goedkoper kan worden aangepakt. In Oost-Groningen worden immers al jaren de beste resultaten behaald en dat is inmiddels tot in alle kieren van EL&I doorgedrongen. Nu Europa nog! Harold van der Meer De eerste Grauwe kiekendief werd onder het aanplanten van veldstruweel in de gemeente Menterwolde gezien. De handen uit de mouwen en intussen het naderende beschermingsseizoen, mooier kan het haast niet! Stichting Werkgroep Grauwe Kiekendief, postbus 46, 9679 ZG, Scheemda Bezoekadres: Plattelandshuis Oost-Groningen, Nassaustraat 14, 9671 BW, Winschoten www.werkgroepgrauwekiekendief.nl Design by Studio-Pgraphix
pagina 2 Even voorstellen... Popko Wiersma Als nieuwe medewerker van de Werkgroep wil ik me even voorstellen. Ik ben als bioloog afgestuurd en gepromoveerd in Groningen. Na mijn promotie heb ik op verschillend plekken gewerkt, onder andere bij SOVON en Ohio State University. Het onderzoek dat ik tijdens mijn promotie en in de jaren in Ohio heb gedaan was voornamelijk ecofysiologisch van aard ik ben altijd geïnteresseerd geweest in afwegingen die vogels maken met betrekking tot hun energie-uitgaven. Piet Munsterman, Saxifraga Piet Munsterman, Saxifraga Ik heb bijvoorbeeld aan broedende koolmezen gewerkt, aan foeragerende spreeuwen en aan vogels die het jaar rond in de tropen vertoeven, dan wel in het noorden. Allemaal boeiend, maar ik miste gaandeweg de toegepaste en de praktische kant van de biologie. Daarom ben ik erg blij dat ik bij de Werkgroep aan de slag kan. Begin maart ben ik aangenomen met als taken onderzoek naar patrijzen en het Meetnet Agrarische Soorten (MAS). Inmiddels heb ik al heel wat MAS-punten bezocht en veel nieuw Groningen ontdekt. Gaandeweg neem ik ook de coördinatie van MAS op me, nu nog in vertrouwde handen van Henk Jan. Kirrr-ik, kirr-ik? s Avonds ben ik regelmatig op zoek geweest naar roepende patrijzen om een beeld te krijgen van waar deze vogels nu nog zitten. Later dit jaar wordt het onderzoek naar patrijzen uitgebreid, in de hoop te weten te komen waar het aan schort en wat we zouden kunnen doen om patrijzen weer een algemene verschijning in de Groningse akkers te laten worden. Ik hoop velen van jullie in de toekomst te ontmoeten en onder andere via de nieuwsbrief zal ik jullie op de hoogte houden van mijn bezigheden.
pagina 3 Voortgang Plan Grauwe Gors Door Gijs Bouwmeester Het Plan Grauwe Gors is inmiddels al geen plan meer. Onder leiding van André Eijkenaar van Landschapsbeheer Groningen en met de inzet van vrijwilligers van de werkgroep zijn op 16 april de eerste inrichtingsacties ondernomen. Na een aantal gesprekken met het waterschap Hunze en Aa s, de gemeente Menterwolde en akkerbouwers hebben we het voor elkaar gekregen om op meerdere locaties in de polder van Meeden alvast veldstruweel te kunnen planten. Oike Vlaanderen De akkerbouwers waren snel om na het voorstel om de mestbassins aan te kleden met veldstruweel. De meeste mestbassins in het westelijke deel van de polder boven Meeden zijn grotendeels beplant. Voor het struweel zijn de volgende soorten gebruikt: meidoorn, vlierbes, lijsterbes, Gelderse roos en hondsroos. Binnen een aantal jaar neemt het struweel het o zo mooie aanzicht van de mestbassins (en hekwerk) zo goed als weg. Lees verder
vervolg: Voortgang Plan Grauwe Gors pagina 4 Na mijn inventarisatie van geschikte locaties in taluds of bij dammen van de hoofdafwateringssloten, hebben we voor het merendeel van de locaties groen licht gekregen van waterschap Hunze en Aa s. Her en der in de polder zijn kleine clusters struweel aangeplant (4 tot 8 struikjes). Met name duikers, dammen en brede taluds zijn beplant. De gemeente Menterwolde is ook benaderd en heeft ingestemd met twee locaties voor veldstruweel in de wegberm langs de Zevenwoldsterweg. Niet alleen in de omgeving van Meeden is er veldstruweel geplant. In de Tussenklappenpolder (bij Peter Harry Mulder) hebben we 4 clusters van 10 struiken grenzend aan een akkerrand ingeplant. In de open stukken tussen de clusters zal de Agrarische Natuurvereniging Oost Groningen nog braamstruweel planten. Over een aantal jaar biedt dit de perfecte schuilmogelijkheid voor de patrijs. Naast de Tussenklappenpolder is er ook struweel geplant in de omgeving van Korengarst (bij Geuko ten Have), van Oude Geut en langs het fietspad van het Buiten Nieuwediep. In totaal zijn er rond de 350 struikjes weggezet. Oike Vlaanderen Oike Vlaanderen Lees verder
vervolg: Voortgang Plan Grauwe Gors 2 pagina 5 De weersvoorspellingen zijn goed, aangezien het struweel wel een slok water kan gebruiken. Hopelijk kan over 5 jaar een eerste ronde met de kettingzaag gemaakt worden om het struweel hier en daar terug te snoeien. De eerste grauwe kiek is gespot tijdens het poten langs het Buiten Nieuwediep. Rest nog de vraag: waar zijn onze grauwe gorzen gebleven? Oike Vlaanderen Mooie beloning: eerste grauwe kiekendief wordt gespot. * Noot van de redactie: langs deze weg willen we alle vrijwilligers die op 16 april mee hebben kunnen helpen bedanken voor hun constructieve en gezellige bijdrage.
pagina 6 Slaapplaatsonderzoek, in Groningen en op vakantie! Door Raymond Klaassen Zodra je een vogelsoort uitrust met een zender of logger weet je dat je nieuwe dingen gaat ontdekken. Zo is dat ook gebeurd met de grauwe kiekendieven. Satellietzenders hebben de trekroutes van onze vogels in kaart gebracht, en onthulden waar ze de winter doorbrengen, maar ook waar ze onderweg op hun lange reizen bijtanken (Marokko!). Ontdekkingen die de werkgroep weer reisdoelen gaf voor meer onderzoek ten behoeve van het jaarrond beschermen van deze soort. Met de komst van GPS-loggers, ontwikkelt door de Universiteit van Amsterdam (UvA), zijn we een nieuw tijdperk aan trackingonderzoek ingestapt. Doordat de loggers altijd (24 uur per dag, 7 dagen per week) en heel precies de bewegingen van de vogels vastleggen krijgen we een veel gedetailleerder beeld van wat de vogels allemaal doen, en dit leidt weer tot nieuwe ontdekkingen. Marion; in 2005 de eerste Nederlandse Grauwe kiekendief met een satellietzender Iets waar we nu bijvoorbeeld voor het eerst eens goed grip op krijgen is het slaapgedrag van grauwe kiekendieven. Waar vogels slapen is bijzonder moeilijk in het veld te onderzoeken simpelweg omdat wij mensen te slecht zien in het donker. En de Grauwe kiekendief heeft ons niet teleurgesteld wat betreft de ontdekkingen omtrent het slapen! Wij gingen er eigenlijk altijd van uit dat de mannetjes in de buurt van hun nest zouden slapen, maar dat bleek een flinke misvatting. Tijdens het broedseizoen blijken mannetjes vaak vele kilometers ver van het nest te slapen, meestal in tarwe. Toen we de data van verschillende loggervogels over elkaar heen legden bleek ook dat deze vogels soms in dezelfde nacht op dezelfde plek sliepen. Kortom, ook midden in de zomer maken mannetjes grauwe kiekendieven gebruik van sociale slaapplaatsen, iets wat we eigenlijk alleen maar kenden van de nazomer in Europa en vooral uit het overwinteringsgebied. Omdat er maar relatief weinig loggervogels rondvliegen, en we toch relatief vaak het gezamenlijk slapen van twee vogels oppikken, is het waarschijnlijk dat vrijwel altijd meerdere vogels samen de nacht doorbrengen. Lees verder
vervolg: Slaapplaatsonderzoek, in Groningen en op vakantie! pagina 7 Maar wat zou nu precies de functie zijn van het samen slapen van de mannetjes? Zou het met veiligheid te maken hebben of zouden de mannetjes op slaapplaatsen informatie over bijvoorbeeld goede voedselplekken uitwisselen? Om dit interessante gedrag beter te begrijpen gaan we deze zomer observaties doen op de slaapplaatsen die de loggervogels ons onthullen. Hoeveel vogels slapen er per nacht? Zijn dit alleen mannen, en wat is de leeftijdsverhouding? In de praktijk komt het er op neer dat we ongeveer van een uur voor tot een uur na zonsondergang waarnemen. Omdat het in de schemer niet gemakkelijk is een goed overzicht te houden is alle hulp welkom, vele ogen maken licht werk! Ook konden we voor het eerst bekijken waar de grauwe kiekendieven eigenlijk precies slapen tijdens de trek. En ook hier wist de Grauwe kiekendief ons te verrassen. Toen we de nachtelijke GPS-posities op een satellietfoto plotten, bleek dat voor een deel van de nachten tijdens de najaarstrek in Europa de punten midden in een bos lagen. Ik hoor u de wenkbrauwen fronsen: grauwe kiekendieven en BOS? Onze kiekendieven komen toch vrijwel uitsluitend in open landschappen voor, waar ze op de grond broeden en slapen? Dat is zeker waar voor de broedtijd en in Afrika, maar tijdens de trektijd lijken de kiekendieven zich ineens heel anders te gaan gedragen en blijken ze toch echt best vaak in bossen te slapen (zowel loof- als naaldbos worden gebruikt). Omdat we ook zelf onze ogen niet konden geloven zijn we naar een paar van die bosslaapplaatsen afgereisd om eens te kijken hoe het er daar uit zag. Zou het zo kunnen zijn dat de satellietfoto verouderd is en dat er nu geen bos meer op die plekken staat maar bijvoorbeeld jonge dennenaanplant (een habitat dat grauwe kieken soms wel gebruiken tijdens de broedtijd)? Nee hoor, de GPS voerde ons naar prachtige oude beukenbossen, of dichte hoge sparrenbosjes, het echte bewijs dat grauwe kiekendieven wel degelijk in bossen slapen tijdens de trek. Oike Vlaanderen Slaapplaats van loggervogel Rik, net over de grens in Duitsland. Dit bezoekje bevestigde dat Rik in een loofbos geslapen heeft. Jef Folkerts staat onder de slaapboom. Lees verder
vervolg: Slaapplaatsonderzoek, in Groningen en op vakantie! 2 pagina 8 Het onder de slaapboom staan van een Grauwe kiekendief is bijna een onwerkelijke ervaring, tenminste als je ze kent uit bijvoorbeeld het platte vrijwel boomloze Oost Groningen. Maar het is ook nuttig voor ons om foto s van de slaapplek te zien, aan de ene kant voor de bevestiging dat het echt om bos gaat, en aan de andere kant om een betere indruk te krijgen van hoe deze slaapplaatsen er uit zien. We hebben inmiddels de meeste slaapplaatsen in Nederland en directe omgeving bezocht. Maar er zijn nog legio punten verder weg in Duitsland, in Frankrijk of in Spanje die een bezoekje waard zijn. Een idee voor een excursie tijdens de vakantie, als je er toch bent...? Mochten mensen het leuk vinden om eens een slaapplek op te zoeken, dan zouden wij daar erg mee geholpen zijn. Schatzoeken tijdens de vakantie! Kaartje van Europa met slaapplaatsen van grauwe kiekendieven. Ligt jullie vakantiebestemming in de buurt van een slaapplek? Doe mee! 1. Zin om met ons een avond in Oost Groningen op pad te gaan om slaapplaatsen te onderzoeken? Poets de verrekijker en geef je op bij onderstaand adres. We gaan observeren van ongeveer een uur voor zonsondergang tot een uur na zonsondergang bij de plek waar de nacht ervoor een logger-kiekendief heeft geslapen. Hoeveel kiekendieven gaan we vinden? En wat zien we nog meer? 2. Ook nog wat nuttigs doen tijdens de vakantie? Laat me weten waar je ongeveer naar toe gaat en ik zoek er een (paar) slaapplaatsen bij. Exacte coördinaten en kaartjes worden natuurlijk bijgeleverd. Kun je de slaapboom vinden, en hoe ziet het er daar uit? Ervaar de mystiek van de bos-slapende kieken! Geef je op bij onze werkgroep-onderzoeker Raymond Klaassen: raymond.klaassen@grauwekiekendief.nl
pagina 9 Dagje Limbabwe! Door Morrison Pot Op 30 maart hebben Ben en ik een dag in Limburg, of zoals Ben het noemt; Limbabwe doorgebracht. Ben zou s avonds een lezing in Roermond geven voor het Natuurhistorisch Genootschap Limburg en overdag zouden we met Boena van Noorden (Provincie Limburg) en Jules Bos (Wageningen Universiteit) akkerreservaten bekijken. Het zou een dag van uitersten worden met o.a. velduilen in een woonwijk, kuifleeuweriken op het dak van de Burger King en een ontmoeting met de slaapplaats van een van de grauwe kiekendieven. Na een rit van zo n 2,5 uur over de Duitse Autobahnen kwamen wij rond 11 uur aan bij de keet van Stichting De Ortolaan. Uiteraard moest er eerst Limburgse vlaai gegeten worden voordat wij bij de kleinschalige akkerreservaten op de Kraijelheide gingen kijken. Op deze akkers laat men, net als in Oost- Groningen, graan in de winter staan als wintervoedsel voor akkervogels. Op een gegeven moment vertelde Jules Bos dat de bekende kuifleeuweriken van Venlo op nog geen 5 minuten rijden van de Kraijelheide vandaan waren. Ben, die altijd zijn bedenkingen heeft bij soortenjagers werd opvallend enthousiast en dus stonden wij even later tussen de Burger King en de Texaco naar de het laatste broedpaar kuifleeuweriken van Nederland te kijken. Natuurlijk had ik hier totaal geen moeite mee, ik had namelijk nooit de moeite genomen naar Limburg af te reizen en had deze soort in Nederland dus nog nooit gezien. Allemaal leuk en aardig natuurlijk, maar waar we echt voor naar Limburg waren afgereisd was natuurlijk het Hamsterreservaat in Sibbe. Door jarenlang uitstellen onder het mom van het kwam er maar niet van waren wij beiden nog nooit in dit schitterende akkerreservaat geweest. Ook hier werden wij rondgeleid door Boena en Jules en werd er wat kennis en ervaringen uitgewisseld over akkernatuur. De Hamsters zaten nog onder de grond en grauwe gorzen lieten zich niet zien of horen. Wel vonden we een slaapboom van een van de logger- grauwe kiekendieven met behulp van GPS coördinaten. Een bizarre gewaarwording om te beseffen dat er een grauwe kiekendief in die boom heeft geslapen, zonder dat iemand het ooit gezien heeft. Michel Linnemann
vervolg: Dagje Limbabwe pagina 10 Slaapplaats van logger-vogel Edwin, tijdens zijn najaarstrek in 2010 Voordat Ben zijn lezing kon houden in Roermond had Boena nog een laatste verassing in petto. We reisden af naar een nieuwbouwwijk in Sittard waar afgelopen winter maximaal 14 Velduilen (!) de coniferen in de wijk als roestplek hebben gebruikt. We vonden er 7; heel gaaf om mee te maken, ik had zelf nog nooit een velduil in een boom zien zitten! Er werd nog wat gespeculeerd over het interessante dieet van deze velduilen, die waarschijnlijk ook heggenmussen en merels eten, toen het toch echt tijd werd om richting Roermond te gaan voor Ben z n lezing. Een mooie afsluiter van de dag om Ben voor een volle zaal helemaal in z n element te zien.
pagina 11 Zoektocht naar Groninger patrijzen Door Popko Wiersma Afgelopen maart en begin april is er door de Werkgroep gezocht naar patrijzen in de provincie Groningen. De Werkgroep verlegt zijn werkveld steeds meer naar akkervogels in het algemeen, met natuurlijk nog steeds de Grauwe kiekendief als stralend middelpunt. De Patrijs is een karakteristieke akkervogel maar staat ook enorm onder druk in Nederland, en eigenlijk in heel West-Europa. Waar voorheen de Patrijs super algemeen was, moeten we ze nu met een kaarsje zoeken. Jan Glas geeft een prachtig historisch beeld van patrijzen in de Groningse Woldstreek in een artikel dat is te vinden op de website van Avifauna Groningen. Hij vertelt bijvoorbeeld over gesprekken met oude jagers die voor de oorlog nog duizend patrijzen schoten in één jachtseizoen (september-december). Na de ruilverkaveling die vanaf 1965 plaatsvond namen de aantallen flink af, hoewel er op een dag nog steeds 79 patrijzen geschoten konden worden. Uit de analen van de provincie Groningen kunnen we ook opmaken dat Patrijzen vroeger zeer talrijk waren: in de jaren 1853-1856 werden er jaarlijks 15.000 tot 20.000 vogels aangevoerd naar de markt. Volgens een simpele berekening schat Glas dat er nog ongeveer 1% over is van de patrijzenpopulatie van voor de Tweede Wereldoorlog. Ben Koks Het streven van de Werkgroep is om het akkerland weer aantrekkelijk te maken voor patrijzen zodat in de toekomst het weer normaal wordt om deze vogels tegen te komen. Om dit doel te bereiken moeten we eerst weten waar het aan mankeert en daarvoor gaan we de komende tijd patrijzen en hun habitat onderzoeken. Als eerste stap zijn we begonnen met inventariseren om er achter te komen waar er nu nog patrijzen zijn en om iets te weten te komen over aantallen.
pagina 12 In maart en april zijn we met geluidsapparatuur op pad gegaan om roepende mannetjes in kaart te brengen (zie Fig. 1). De eerste uren na zonsondergang zijn de mannen het actiefst en roepen ze vaak terug als ze andere mannetjes of onze opnames - horen. Op deze manier hebben we 40 territoria gevonden. Helaas lukte het ons niet om heel Groningen te bestrijken, dus dit is slechts een eerste aanzet. We hadden de indruk dat de patrijzen niet altijd reageerden op het geluid en ons beeld van de verspreiding is daarom waarschijnlijk niet compleet. We hebben onze waarnemingen aangevuld met gegevens van Waarneming.nl om een completer beeld te krijgen. Bijgaande kaart (Fig. 1) laat zien waar er in het broedseizoen (maart-juli) roepende mannetjes werden gevonden en waar er meldingen op Waarneming.nl zijn ingevoerd. In het gebied op de kaart werden 105 waarnemingen van patrijzen gedaan. Hierbij moet worden gezegd dat op basis van de waarnemingen uit Waarneming.nl niet kan worden opgemaakt of het om verschillende of dezelfde vogels gaat en dit hebben we provisorisch op basis van de afstand tussen waarnemingen ingeschat. Omdat hierbij ongetwijfeld fouten zijn gemaakt geeft dit kaartje dus geen volmaakt beeld. Desondanks lijkt het er wel op dat de Tussenklappenpolder relatief hoge dichtheden heeft en dat er ten zuiden van Blijham mogelijk meer dan gemiddeld zitten. Figuur 1. Waarnemingen van patrijzen in de periode maart-juli afkomstig van Waarneming.nl (2011 2012) (groen) en van onze inventarisatie (maart-april 2012)(oranje). Waarnemingen afkomstig uit onze inventarisatie zijn alleen geplot wanneer ze een aanvulling waren op gegevens uit Waarneming,nl. Waarnemingen van vogels die dicht bij elkaar liggen zijn beschouwd als dezelfde individuen. De rode lijnen laten zien waar we gezocht hebben naar patrijzen.
pagina 13 Oike Vlaanderen Kortgeleden is er struweel aangeplant rond mestsilo s en langs enkele watergangen in Oost- Groningen, in eerste instantie om het de Grauwe gors meer naar de zin te maken. We hopen echter dat patrijzen hier ook van profiteren. Patrijzen hebben beschutting nodig om predatoren te ontwijken en om in te nestelen. Andere belangrijk elementen in het landschap zijn kruidenrijke bermen en overhoekjes. Hier vinden de patrijzen ook beschutting, maar, wat ook heel belangrijk is, de jongen kunnen hier insecten vinden. Uit enkele studies uit het buitenland is gebleken dat de kuikens het vaak erg moeilijk hebben in het moderne akkerlandschap omdat er niet genoeg geschikte prooien aanwezig zijn. De komende tijd zullen we proberen om de hindernissen in beeld te brengen die de Groningse patrijzen ondervinden. Vervolgens zullen we proberen de patrijzen een handje te helpen door gericht maatregelen te treffen en hopelijk kunnen we zo het tij keren van de verdwijnende Patrijs. Mocht u aanvullende informatie hebben over patrijzen in Groningen of aanvullingen op onze waarnemingen dan horen we dat natuurlijk graag. popko.wiersma@grauwekiekendief.nl
pagina 14 Mas 2011 in het kort Door Henk Jan Ottens en Madeleine Postma Allereerst willen wij beginnen met de tellers van de wintervoedselveldjes en de MAS-punten te bedanken voor hun inzet en telgegevens. Het einde van het wintervoedselveldjesseizoen(15 maart) en de start van het nieuwe MASseizoen (1 april) sluiten naadloos op elkaar aan. Van de overwinteraars naar de broedvogels. Op de MAS-bijeenkomst van 20 maart in Muntendam hebben we enkele resultaten laten zien van de punttellingen die vrijwilligers van de Werkgroep Grauwe Kiekendief in het afgelopen jaar in Groningen, Fryslân, Drenthe en Flevoland hebben verricht. Per streek en per provincie zijn er soms opmerkelijke verschillen in broedpopulaties. Hierna volgen enkele grafieken opgesplitst naar soortgroep met gemiddelde aantallen per 100ha, per provincie en grondsoort.
pagina 15 Mas 2011 in het kort vervolg
pagina 16 Mas 2011 in het kort vervolg 2 Met de informatie uit MAS kunnen voorspellingen gedaan worden over de grootte en de ontwikkeling van populaties. Een analyse van habitatkenmerken en de verspreiding maakt inzichtelijk waar voorkeuren van soorten naar uitgaan. Door de dichtheden in kaart te zetten is snel duidelijk waar de kerngebieden van soorten zich bevinden. Hieronder de ontwikkeling van de absolute dichtheid van veldleeuweriken in Flevoland in van 2008, 2009 en 2010:
pagina 17 Even genieten de velduilen van Ben Wintervoedselveldjes en akkerranden leveren prachtige vogels en foto s op. Ben Koks Omgeving Larserpad Flevoland, 11-03-2012. MEER!
pagina 18 Even genieten de velduilen van Ben Wintervoedselveldjes en akkerranden leveren prachtige vogels en foto s op. Ben Koks Omgeving Muntendam, 18-03-2012. MEER!
pagina 19 Even genieten de velduilen van Ben Wintervoedselveldjes en akkerranden leveren prachtige vogels en foto s op. Ben Koks Omgeving Noordbroek, 22-04-2012
pagina 20 OPROEP! gezocht een vrijwilliger als tweede clipmaker voor Beleef de Lente-kieken! Voor Beleef de Lente & Beleef de Lente Junior zijn de clips per vogel met webcamhoogtepunten van de dag een onmisbaar onderdeel. De clipmaker maakt dagelijks een filmpje van 1 à 2 minuten uit de uurbestanden van de vogel, geholpen door tips van de kijkers. Wat nodig: handig met video-software, bereidheid binnen het format van Beleef de Lente te werken Tijdsinspanning: meerdere uren gedurende minimaal enkele dagen per week, in overleg. Er is al een vrijwilligster die zich bezig gaat houden met het maken van clips. Maar om het werk te verdelen zijn we opzoek naar een tweede clipmaker. Instructies en uitleg krijg je van de mensen van Vogelbescherming Nederland. Lijkt het je leuk en heb je er tijd voor? Of nog vragen? Meld je dan bij: Madeleine Postma, madeleine.postma@grauwekiekendief.nl of 06 292 699 78 Van alles wat Veldleeuweriken Sinds kort is het volgende rapport beschikbaar: Veldleeuweriken in intensief en extensief gebruikt agrarisch gebied. auteurs: Wolf Theunisse, Henk Jan Ottens, Maja Roodbergen en Ben Koks. Te downloaden met deze link: http://www.sovon.nl/pdf/ond2009-13_veldleeuwerikenlr.pdf
pagina 21 Van alles wat Natuurpunt De Torenvalk VZW en grauwe kiekendieven Op de Busardsmeeting van 17 en 18 maart in Vigy (Moselle) ontmoette we twee enthousiaste mannen, Jozef van Nieuwenhuyse en Aurel vande Walle van het Natuurpunt De Torenvalk. Zij gaan al 25 jaar (!) speciaal in het broedseizoen van de Grauwe kiekendief naar de regio Lorraine om daar mee te helpen bij het beschermen van nesten. Tijdens de Busardsmeeting werden de eerste resultaten getoond van het internationale wingtag-onderzoek dat in 2007 is gestart om het dispersie gedrag van jonge grauwe kiekendieven te begrijpen en de relaties tussen deelpopulaties in West- en Zuid Europa uit te zoeken. In een artikel dat in 2007 in Natuur.oriolus ( Belg. ornith. tijdschrift) is gepubliceerd door onder andere Aurel vande Walle, werd toen al een sterk vermoeden geuit dat het mechanisme van Source and Sink weleens zou kunnen spelen tussen de verschillende deelpopulaties in Frankrijk. Dit vermoeden werd op de Busardsmeeting bevestigd door de Franse collega's aan de hand van hun eerste resultaten uit het wingtag-onderzoek. (zie afb.) Het artikel - Habitatvoorkeur en populatieontwikkeling van Grauwe Kiekendief Circus pygargus in de Franse Lorraine: hebben beschermingsacties het gewenste effect? -is als bijlage aan deze nieuwsbrief toegevoegd. Lees Artikel
pagina 22 Van alles wat In de tuin van Han Bouman Han begint zijn mailtjes altijd met een leuke foto. Deze foto kwam met zijn antwoord op de uitnodiging om de MAS-avond in Muntendam bij te wonen. Han Bouman, 4 maart 2012. Op het vogelvoer komen rosse woelmuizen af. Een stel heeft vlakbij in onze klimop hun nest. En dan komt er een wezel.... Vanaf de ontbijttafel het 'drama' kunnen bekijken, spectaculair! Agenda Zaterdag 19 mei 2012: jaarlijkse WGK-startdag in Oost-Groningen. Op deze dag zullen niet alleen de grauwe kiekendieven centraal staan maar ook de blauwe kiekendieven en natuurlijk de Grauwe gors. Het definitieve programma ontvangen jullie binnenkort via de mail. André Eijkenaar