Certificering van Skids & Assemblies: zin of onzin? Karel Neleman BARTEC 1
Wie ben ik? >25 jaar ervaring in elektrische explosieveiligheid bij >15 jaar lid van de Nederlandse normcommissie Deelnemer in meerdere internationale werkgroepen Deelnemer in het IECEx Management Committee Vakdocent bij karel.neleman@bartec.nl 2
Eerst een paar Statements 1. Certificeren van apparaten doen we vanwege wetgeving. 2. Certificeren gebeurt normaal op basis van normen. 3. Een installatie bevat apparaten. 4. Een assembly is een samenstel van apparaten. 3
Wetgeving In Europa gelden de ATEX richtlijnen die verplicht opgenomen zijn in de wetgeving van elke Europese lidstaat: ATEX 114 ATEX 153 Vrij Handelsverkeer Arbeidsomstandigheden Product richtlijn Installatie of sociale richtlijn NL: Warenwet Besluit NL: Arbo Besluit Conformiteitsprocedures voor categorie 1, 2 en 3 4
Certificeringsplicht Eerst moet de vraag beantwoord of een product onder de scope van de richtlijn valt. Is een skid of assembly : een product of een installatie? Installaties: Behoeven géén markering, er is géén certificeringsplicht! maar een skid? 5
Certificeringsplicht onder ATEX De conformiteitsprocedures die gelden volgens product richtlijn 2014/34/EU bepalen of een product certificeringsplichtig is ATEX Categorie Elektrisch Niet elektrisch 1 Ja Ja 2 Ja Nee* 3 Nee Nee * wel plicht om TCF bij NoBo te deponeren! 6
Certificeren op basis van normen In Europa geldt dat ATEX certificering zich baseert op een vermoeden van overeenstemming met de EHSRs meest praktisch door gebruik te maken van EN normen. Deze EN normen zijn gebaseerd op IEC normen. IEC is internationaal en dan kennen we al het vrijwillige IECEx certificeringssysteem dat juist van IEC normen gebruik maakt. 7
Certificerings plicht onder IECEx De IECEx procedures gelden verplicht als je besluit om het vrijwillige certificeringssysteem toe te passen Equipment Protection Level Elektrisch (IEC 60079.. serie) Maar voor Europa blijft ATEX verplicht Niet elektrisch (ISO/IEC 80079..) Ga Ja Ja Gb Ja Ja Gc Ja Ja 8
Terug naar de Assembly Sommige varianten van assemblies worden al ter certificering aangeboden ( unit verification ); bijvoorbeeld grote elektrisch roterende machines, die feitelijk kunnen bestaan uit: De actuele elektromagnetische machine Temperatuurbewaking op windingen en lagers Vibratie monitoring Lekdetectie op de waterkoeling Stilstandverwarming Klemmenkast voor hoogspanning Klemmenkasten voor monitoring Purge controlesysteem 9
Een Assembly? Een skid bevat vaak meerdere gecertificeerde apparaten plus andere items; de vraag blijft: assembly of installatie? In Europa vinden we het antwoord in de ATEX Guidelines Als het behandeld wordt als een single functional unit dan is het een assembly Als het behandeld wordt als een set van materialen voor montage on site, of als het geen single functional unit is, dan is het een installatie De ATEX Guidelines 44 (ATEX 114) = 3.7.5. (ATEX 95) beslaan drie (!) pagina s om deze versimpelde definities helder te krijgen! 10
Een Assembly? Als gekoppelde kasten in de fabriek samengesteld zijn, is het certificeerbaar onder de product normen als één complete equipment 11
Een Assembly? Jointly: single functional unit individual items of equipment Ex pump Ex coupler Ex motor beschermingswijzen: c c Ex d e 12
Wat we zeker niet wensen 13
Marktwerking en IECEx Er blijkt internationaal een bepaalde druk in de markt te bestaan om te voorzien in gecertificeerde assemblies De vraag luidt dan: hoe duidelijk kunnen we de lijn trekken tussen een assembly als een single functional unit en een installatie? IECEx certificeert geen installaties IECEx certificeert wel al complexe apparaten welke assemblies zijn als single functional unit zoals grote elektrisch roterende machines 14
IECEx IECEx erkent dit in de vorm van een Decision Sheet welke beschrijft dat je de informatie uit de IEC 60079 14 kan gebruiken wanneer er single functional unit assemblies gecertificeerd worden. 15
De bekende norm EN IEC 60079 14 is echter een installatie norm (Guidance) (daarom onder ATEX 114 ook niet in de Official Journal!) 16
Compliancy met IEC 60079 14 De installatie norm bevat een mix van verplichte eisen en nietverplichte aanbevelingen en aanvullende informatie De verplichte eisen zijn goed bruikbaar bij een certificering Conformiteit met de gehele norm is in het kader van assemblies niet mogelijk en dus niet certificeerbaar Alleen geschikt geselecteerde paragrafen uit de norm kunnen gebruikt bij het certificeren van assemblies. 17
Compliancy met IEC 60079 14 Om de al dan niet toepasbare paragrafen uit de norm te kunnen selecteren is het begrijpen van de hele standaard een voorwaarde Denk aan skids waarop montage van meerdere Ex d behuizingen: Obstakels voor vlamdoofwegen Sealing van bushings (pressure piling) Aarding en potentiaalvereffeningseisen Maar ook: Gevolgen voor de zonering als er brandbaar materiaal vrij kan komen 18
Compliancy met IEC 60079 14 Toch bestaat er sinds enkele maanden een blanco ExTR document op de IECEx website 19
Compliancy met IEC 60079 14 echter: compliancy wel te toetsen op basis van eisen; maar niet op basis van aanbevelingen! Om uit deze spagaat te geraken is er een Ad Hoc Group (AHG 46) aan het werk gezet om een geschikt document (pakket van eisen) op te stellen. 20
Draft Technical Specification IEC TS 60079 xx IEC TS in plaats van IEC betekent: vrijwillig toepasbaar! Het is goed om duidelijke eisen te kunnen stellen. Denk aan: Alle condities voor de juiste selectie van apparatuur, Naleving van alle specific conditions of use Een onderdelenlijst en alle vereiste data die daarin vermeld is Bekabeling/Piping: lay out tekeningen, interfaces met de plant Ignition hazard assessment en calculaties voor trip settings Initiële inspectie, testen, instructies en markering 21
Draft Technical Specification IEC TS 60079 xx Definitie van een equipment assembly: Een van te voren geproduceerde combinatie van Ex equipment, waar nodig samen met andere producten, welke elektrisch of mechanisch onderling met elkaar verbonden zijn, daarmee een complete functionele eenheid vormend, die van te voren bij de fabrikant is geassembleerd alvorens op de plant bij de eind gebruiker in gebruik te worden genomen en die mogelijk opnieuw kan worden geassembleerd op de plant bij de eindgebruiker. 22
Draft Technical Specification IEC TS 60079 xx Niet van toepassing op equipment wat in z n geheel onder andere normen gecertificeerd kan zijn. Denk daar bij aan: Pressurized rooms onder IEC 60079 13 of Kunstmatig geventileerde ruimten zoals analyser houses die onder IEC TR 60079 16 vallen. 23
Dus wat is nut en noodzaak? of is het onzin? Onder ATEX kunnen we prima uit de voeten met de Guidelines. Maar internationaal blijkt het wenselijk dat het werk van assembly fabrikanten bewaakt wordt door een complete certificering. Wat de kans is dat Europese eindklanten dit ook gaan eisen is mede afhankelijk van de acceptatie ontwikkeling van IECEx in Europa. Zie IECEx 03 service facilities en IECEx 05 personele competentie: langzaam zien we de acceptatie groeien 24
Ontwikkeling Langzaam zullen we wellicht ons standpunt ook zien veranderen 25
Bedankt voor uw interesse! Vragen? 26