Pensioenregeling in heldere taal.

Pensioenregeling in heldere taal. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of andere auteursrechthebbenden. Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland kan geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. De meest gestelde vragen en de antwoorden over de HP Pensioenregeling

Inhoudsopgave Inleiding - Je pensioen... 5 De pensioenregeling 54 vragen over je pensioen... 6 1. Een geïndexeerde middelloonregeling, wat is dat?... 7 2. Een beschikbare-premieregeling, wat is dat dan?... 8 3. Waar gebruikt het pensioenfonds de premie voor?... 9 4. Hoe hoog is de premie?... 9 5. Wat gebeurt er als de werkgever de premie niet meer kan betalen?...10 De deelnemer...11 6. Wanneer ben ik deelnemer aan de pensioenregeling?...11 7. Wat gebeurt er met de pensioenaanspraken die ik eerder bij een andere werkgever heb opgebouwd?...12 8. Wanneer eindigt de deelname?...12 9. Moet ik wijzigingen in mijn persoonlijke situatie doorgeven aan het pensioenfonds?...12 De pensioenvoorzieningen...13 Ouderdomspensioen...13 10. Wanneer gaat het ouderdomspensioen in?...13 11. Over welke salariscomponenten bouw ik pensioen op?...14 12. Hoeveel ouderdomspensioen krijg ik na mijn 65ste uit de middelloonregeling?...14 13. Hoe werkt de pensioenregeling voor parttimers?...15 14. Hoe blijf ik op de hoogte van mijn pensioenopbouw?...16 15. Hoe worden de pensioenen uitbetaald?...16 Tijdelijk ouderdomspensioen...16 16. Wanneer gaat het tijdelijk ouderdomspensioen in?...16 17. Wat is de basis voor het tijdelijk ouderdomspensioen?...16 Partnerpensioen...17 18. Komt mijn partner in aanmerking voor partnerpensioen bij mijn overlijden?...17 19. Hoeveel partnerpensioen krijgt mijn partner als ik overlijd?...17 Wezenpensioen...18 20. Hoeveel bedraagt het wezenpensioen?...18 Arbeidsongeschiktheidspensioen...18 21. Wanneer kom ik in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidspensioen?...18 22. Wat gebeurt er met mijn pensioenopbouw als ik arbeidsongeschikt word?...19 Overlijden...20 23. Komt mijn partner in aanmerking voor partnerpensioen bij mijn overlijden?...21 24. Hoe hoog is het partnerpensioen?...21 25. Hoe hoog is het partnerpensioen als ik op of na mijn 65ste trouw?...21 26. Hoe hoog is het partnerpensioen als ik arbeidsongeschikt ben?...22 27. Wanneer komt mijn partner in aanmerking voor een Anw-uitkering (wettelijk)?...22 28. Hoeveel bedragen de wettelijke Anw-uitkeringen?...23 29. Hoe hoog is het wezenpensioen?...23 Scheiding...24 30. Als ik ga scheiden of een geregistreerd partnerschap beëindig, wat gebeurt er dan met mijn aanspraak op ouderdomspensioen?...25 31. Als ik ga scheiden of een geregistreerd partnerschap beëindig, wat gebeurt er dan met het partnerpensioen?...25 32. Waartoe dient een echtscheidingsconvenant?...25 Ontslag...26 33. Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik ontslag neem?...26 34. Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik word ontslagen?...26 35. Kan ik mijn pensioenaanspraken meenemen naar een volgende werkgever?...27 36. Wat als ik mijn pensioenaanspraken niet meeneem naar een volgende werkgever?...27 Arbeidsongeschiktheid...28 37. Wat gebeurt er als ik arbeidsongeschikt word?...29 38. Wanneer kom ik in aanmerking voor arbeidsongeschiktheidspensioen?...29 39. Wat gebeurt er als mijn nieuwe inkomen lager is dan 70% van het salaris dat ik verdiende toen ik arbeidsongeschikt werd?...30 40. Wat gebeurt er met mijn pensioenopbouw als ik arbeidsongeschikt word?...30 41. Kom ik nog in aanmerking voor de WAO?...31 42. Wat moet ik doen als ik meer of minder arbeidsongeschikt word?...31 Keuzes op de pensioendatum...32 43. Wat gebeurt er als ik 65 word?...32 44. Kan ik ook eerder of later met pensioen?...32 Pensioenbrochure

Inleiding - Je pensioen 45. Kan ik het opgebouwde partnerpensioen omzetten in een hoger ouderdomspensioen?...35 46. Kan ik de hoogte van het ouderdomspensioen ook variëren?...35 Toeslagen...36 47. Welke soorten toeslagen zijn er?...36 48. Wat betekent expliciet voorwaardelijke toeslagverlening?...37 Bestuur...38 49. Wie zitten er in het bestuur van het pensioenfonds?...38 50. Wat zijn de taken van het bestuur?...39 51. Wie controleert het bestuur?...39 52. Wat doet de Deelnemersraad?...39 53. Wat zijn de taken van het Verantwoordingsorgaan?...40 54. Visitatiecommissie? Wat is dat?...40 Heb je nog andere vragen???...41 Meer informatie?...42 Pensioeninformatiesite: YBR...42 Begrippenlijst...44 Voorbeelden...48 Voorbeeld 1: pensioenopbouw (pensioenreglement B)...48 Voorbeeld 2: partnerpensioen (pensioenreglement B)...49 Voorbeeld 3: arbeidsongeschiktheidspensioen (pensioenreglement B)...51 Levensloopregeling...52 De levensloopregeling in grote lijnen...52 Meedoen aan de levensloopregeling...52 Belasting- en premieheffing...52 Opnemen verlof...52 Zeven praktische raakvlakken met je HP Pensioen...52 Meer informatie over de levensloopregeling...54 AOW-gegevens...54 Overzicht contactpersonen en belangrijke adressen...55 Na het salaris is het pensioen de belangrijkste arbeidsvoorwaarde. Dat is niet verwonderlijk, want het gaat om het inkomen waar je straks, als je stopt met werken, de rest van je leven plezier van wilt hebben. Dat inkomen spaar je nu bij elkaar in de HP Pensioenregeling, een prima regeling die door zijn flexibiliteit bovendien voldoende mogelijkheden biedt om je pensioen zo veel mogelijk aan te passen aan jouw individuele wensen en mogelijkheden. Om je in staat te stellen op verantwoorde wijze keuzes te maken met betrekking tot je pensioen, hebben we in deze brochure de inhoud van de HP Pensioenregeling duidelijk en bondig uitgelegd. Wij kunnen niet vaak genoeg benadrukken hoe belangrijk wij het vinden dat je goed begrijpt hoe de pensioenregeling in elkaar steekt. Mochten er daarom na het lezen van deze brochure nog onduidelijkheden zijn, dan kun je altijd terecht bij de administratie van het pensioenfonds (achterin de brochure is een lijst met contactpersonen opgenomen). Hoewel de levensloopregeling niet door het pensioenfonds wordt uitgevoerd, geven wij in deze brochure ook een korte toelichting op deze regeling, omdat deze regeling een aantal raakvlakken met de pensioenregeling heeft. Met vriendelijke groet, Peter Prakken Voorzitter Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland Februari 2008 4 Pensioenbrochure 5

De pensioenregeling 54 vragen over je pensioen Vanaf 1 januari 2006 kent Stichting Pensioenfonds Hewlett- Packard Nederland een nieuwe pensioenregeling. Je totale pensioen kan uit twee delen bestaan, namelijk pensioen uit een basisregeling en pensioen uit een excedentregeling. In de basisregeling bouw je pensioen op over je salaris tot 54.746,- (2008). Deze basisregeling is ondergebracht bij het pensioenfonds. In de excedentregeling bouw je pensioen op over het salarisgedeelte boven de genoemde salarisgrens. De excedentregeling is door HP rechtstreeks ondergebracht bij Delta Lloyd. Hier staat het pensioenfonds dus geheel buiten. In deze brochure hebben wij wel informatie opgenomen over de excedentregeling, om je zo een totaalplaatje van je pensioen te geven. Heb je nog meer vragen over de excedentregeling, dan kun je het beste contact opnemen met Delta Lloyd (achterin deze brochure is een lijst met contactpersonen opgenomen). De basisregeling is een geïndexeerde middelloonregeling, de excedentregeling is een beschikbare-premieregeling. 1. Een geïndexeerde middelloonregeling, wat is dat? De basisregeling is een geïndexeerde middelloonregeling. In een middelloonregeling bouw je elk jaar dat je deelneemt aan de pensioenregeling, een stukje ouderdomspensioen op. Dit stukje ouderdomspensioen wordt gebaseerd op je salaris van dat jaar. (Meer over de pensioenopbouw bij vraag 10 en verder). Dit houdt in dat als je in het jaar daarna een salarisverhoging krijgt, die salarisverhoging alleen meetelt voor de jaren volgend op het moment dat de verhoging aan je is toegekend en niet over de jaren daarvoor. Het pensioen dat je in eerdere jaren hebt opgebouwd, wordt dus niet automatisch aan je salarisontwikkeling aangepast. Om ervoor te zorgen dat de al opgebouwde pensioenaanspraken niet te veel in waarde achteruitgaan (door inflatie), worden deze aanspraken jaarlijks onder bepaalde voorwaarden met een toeslag verhoogd (voorheen werd dit indexatie genoemd). = toeslag op de in eerdere jaren opgebouwde pensioenen, verleend in jaar 2 Zolang je actieve deelnemer (werknemer) bent, is de toeslagverlening onvoorwaardelijk. De hoogte van de toeslag wordt gebaseerd op de loonstijging conform de ICK-CAO of, als deze hoger is, de ontwikkeling van de consumentenprijsindex. Ben je een gewezen deelnemer of gepensioneerd, dan is de toeslagverlening voorwaardelijk. Dit betekent dat de pensioenen alleen onder bepaalde voorwaarden worden verhoogd. Een belangrijke voorwaarde is dat de financiële positie van het pensioenfonds naar het oordeel van het bestuur voldoende moet zijn om toeslagen te kunnen verlenen. Voor deze toeslagverlening wordt geen bestemde reserve gevormd en wordt geen premie geheven. Daarom wordt gesproken van een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. De hoogte van deze toeslag wordt gebaseerd op de ontwikkeling van de consumentenprijsindex. Meer informatie over de toeslagverlening vind je bij vraag 47 en verder. Schematisch ziet de pensioenopbouw er als volgt uit: Verhoging pensioen o.b.v. jaarsalaris jaar 4 Verhoging pensioenopbouw o.b.v. jaarsalaris jaar 3 = toeslag op de in eerdere jaren opgebouwde pensioenen, verleend in jaar 3 = toeslag op de in eerdere jaren opgebouwde pensioenen, verleend in jaar 4 Verhoging pensioenopbouw o.b.v. jaarsalaris jaar 2 Pensioenopbouw o.b.v. jaarsalaris in jaar 1 21 65 Pensioenbrochure

In jaar 1 wordt de pensioenopbouw gebaseerd op het pensioengevend salaris in dat jaar. Indien je pensioengrondslag niet meer wijzigt, dan blijft de jaarlijkse pensioenopbouw gelijk tot aan je pensioendatum (gele vlak). Indien je salaris in het tweede jaar hoger is, dan wordt ook de jaarlijkse pensioenopbouw aangepast. Het pensioen dat je in het eerste jaar hebt opgebouwd, wordt in jaar 2 verhoogd met een toeslag (rose vlak). Het totaal aan afspraken tussen werkgever en werknemer over het pensioen, wordt de pensioenovereenkomst genoemd. De Pensioenwet maakt qua pensioenovereenkomsten onderscheid tussen de volgende hoofdvormen: een uitkeringsovereenkomst: hierbij wordt de pensioenaanspraak vastgesteld volgens bijvoorbeeld een middelloonregeling of eindloonregeling. De uitkering staat vast, de premie wordt bepaald aan de hand van de in te kopen pensioenen. een kapitaalovereenkomst: er wordt een kapitaal bijeen gespaard dat op de pensioendatum wordt gebruikt om pensioen aan te kopen. een premie-overeenkomst: hierbij staat de premie die wordt betaald vast. De hoogte van het pensioen is vooraf niet bekend. Het pensioen wordt afgeleid uit de betaalde premies. De basisregeling van HP Pensioenfonds is een uitkeringsovereenkomst in de zin van de Pensioenwet. De excedentpensioenregeling is een kapitaalovereenkomst (zie vraag 2). 2. Een beschikbare-premieregeling, wat is dat dan? Nog even voor alle duidelijkheid: de excedentregeling wordt niet door het pensioenfonds uitgevoerd. Deze regeling is door de werkgever rechtstreeks ondergebracht bij een verzekeraar, in dit geval Delta Lloyd. Bij de basisregeling zijn de pensioenen het uitgangspunt. Op basis van de toe te kennen pensioenen wordt door het pensioenfonds de premie bepaald die de werkgever aan het pensioenfonds dient te betalen. Het uitgangspunt van de excedentregeling is juist andersom, hier is de premie het uitgangspunt. De werkgever betaalt een premie aan de verzekeraar (in dit geval Delta Lloyd). De hoogte van de premie die voor je wordt gestort, is afhankelijk van je leeftijd. Met deze premie wordt elk jaar een stukje pensioenkapitaal ingekocht. Het pensioenkapitaal groeit door de jaarlijkse premiestortingen en door de winstdeling die erop wordt behaald. Je krijgt op je kapitaal een gegarandeerd rendement van 3% per jaar (in het kapitaal dat voor jou is verzekerd indien je tot je pensioendatum in dienst blijft, is al rekening gehouden met dit gegarandeerde rendement). Is het werkelijke rendement hoger, dan profiteer je daar ook van mee (tot een maximum rendement van 7%). Van dit kapitaal koop je op de pensioendatum een pensioen in, en natuurlijk geldt dan: hoe hoger het kapitaal op je pensioendatum, des te hoger de pensioenuitkering die je ervoor kunt inkopen. Voor meer vragen omtrent de excedentregeling kun je je wenden tot Delta Lloyd. De excedentregeling van HP is een kapitaalovereenkomst in de zin van de Pensioenwet. 3. Waar gebruikt het pensioenfonds de premie voor? Het pensioenfonds gebruikt de premie niet alleen voor de financiering van de opbouw van de pensioenaanspraken, maar ook om de uitvoeringskosten van de pensioenregeling te betalen. Verder betaalt het pensioenfonds met de ontvangen premie de kosten voor de verzekering van de risico s die optreden bij overlijden en arbeidsongeschiktheid. Daarnaast moet het pensioenfonds ervoor zorgen dat er voldoende reserves aanwezig zijn om de pensioenaanspraken ook in de toekomst te kunnen uitkeren. Ook als bijvoorbeeld de aandelenbeurzen instorten, wil je er natuurlijk wel zeker van zijn dat je op je pensioendatum ook daadwerkelijk je pensioen krijgt uitgekeerd. De hoogte van de reserves die het pensioenfonds moet aanhouden, ligt wettelijk vast. 4. Hoe hoog is de premie? Basisregeling Bij de werkgever wordt de actuariële, kostendekkende premie in rekening gebracht. Een deel hiervan brengt de werkgever weer in rekening bij de deelnemers. Deze deelnemersbijdrage wordt ingehouden op je salaris. De deelnemers betalen (vanaf 21 jaar) een deelnemersbijdrage van 6% van het fulltimesalaris boven het bedrag van 14.831,--. De deelnemersbijdrage wordt berekend over het fulltimesalaris tot maximaal 54.746,-- (2008). Over het salaris boven dit maximum hoeft voor de basisregeling geen deelnemersbijdrage te worden betaald. Excedentregeling De excedentregeling is een beschikbare premieregeling. De premie die voor je wordt gestort, is afhankelijk van je leeftijd. Naarmate je ouder wordt, loopt de premie (scherp) op. De premietabel is zo opgezet dat je bij gemiddeld verwachte rendementen over de hele looptijd kunt uitkomen op een ouderdomspensioen ingaand op 65 jaar van ongeveer 90% van je gemiddeld verdiende salaris boven 54.746,- (2008) plus een partnerpensioen. Nogmaals: een gegarandeerde einduitkomst is er in dit deel van de pensioenregeling niet. Veel is afhankelijk van de winstdeling. Pensioenbrochure

Op het kapitaal krijg je jaarlijks in ieder geval een gegarandeerd rendement van 3%. Als er meer rendement behaald wordt, profiteer je daarvan mee. Maximaal kun je daardoor nog 4% per jaar extra rendement krijgen. Valt de winstdeling van de overrente hoger uit dan die 4%, dan wordt het meerdere bewaard voor jaren waarin een lager rendement wordt gehaald. De premietabel is zo opgezet dat er wordt gestreefd naar een pensioenopbouw over dit deel van je salaris met 2,25% per jaar. Dit opbouwpercentage is het hoogste percentage dat de fiscus toestaat. De premie voorziet in opbouw van een kapitaal voor ouderdomspensioen en partnerpensioen. Je bent echter niet verplicht om ook partnerpensioen in te kopen als je met pensioen gaat als je het niet doet, wordt je ouderdomspensioen hoger. Hoeveel premie er voor je wordt gestort in de excedentregeling, is afhankelijk van je salaris en je leeftijd. Hoe ouder je wordt, des te hoger het premiepercentage. Hiernaast zie je de premietabellen zoals die gelden voor deelnemers die voor de basisregeling deelnemen aan reglement A respectievelijk reglement B. (zie voor uitleg over regeling A en B vraag 10). Leeftijd Pensioenregeling A Pensioenregeling B % over salaris % over salaris boven de boven de 54.746,-- 54.746,-- 21-24 8,6% 6,9% 25-29 10,4% 8,4% 30-34 12,6% 10,0% 35-39 15,2% 12,2% 40-44 18,3% 14,6% 45-49 22,2% 17,6% 50-54 27,0% 21,3% 55-59 32,8% 25,8% 60 < 37,0% 31,5% Voorbeeld: deelnemer aan regeling B is 42 jaar, zijn salaris bedraagt 60.000,--. HP stort 14,6% van ( 60.000 54.746,--) = 767,08. Een deel hiervan wordt weer bij de deelnemer op het loon ingehouden. De deelnemersbijdrage van de werknemer is gelijk aan 6% van het salarisdeel boven 54.746,--, oftewel 315,24. 5. Wat gebeurt er als de werkgever de premie niet meer kan betalen? De werkgever betaalt jaarlijks een premie aan het pensioenfonds. Toch kunnen er zich omstandigheden voordoen waardoor de werkgever genoodzaakt is de premie te verminderen. De werkgever kan in geval van ingrijpende wijziging van omstandigheden, onder meer in geval dat de overheid nieuwe of aangepaste wettelijke ouderdoms-, nabestaanden- en wezenvoorzieningen treft, besluiten om de bijdrage te verlagen of geheel te beëindigen. Wanneer de werkgever voornemens is over te gaan tot vermindering van de bijdrage of het geheel staken van de premiebetaling dan zal dit door de werkgever direct schriftelijk worden meegedeeld aan het bestuur van het pensioenfonds en aan degenen van wie het pensioen of de aanspraak op pensioen daardoor wordt getroffen. Wanneer het fonds het voornemen heeft om over te gaan tot vermindering van de pensioenaanspraken dan zal ook dit direct schriftelijk worden meegedeeld aan degenen van wie het pensioen of de aanspraak op pensioen daardoor wordt getroffen alsmede aan de directie en de aangesloten ondernemingen. De vermindering kan op zijn vroegst één maand na deze mededeling worden gerealiseerd. De deelnemer 6. Wanneer ben ik deelnemer aan de pensioenregeling? Je bent automatisch deelnemer aan de pensioenregeling van HP Pensioenfonds als je 21 jaar of ouder bent en werkt bij een bedrijf dat is aangesloten bij het pensioenfonds. Je hoeft daar zelf niets voor te doen. Je werkgever meldt je aan en vervolgens ontvang je van het pensioenfonds een schriftelijke bevestiging. Indien je dit wenst, kun je naast deze brochure ook het geldende pensioenreglement ontvangen. Het pensioenreglement is op het HP Intranet opgenomen. Bij de uitvoering van de pensioenregeling maakt het pensioenfonds onderscheid tussen actieve deelnemers enerzijds en gewezen en gepensioneerde deelnemers anderzijds: De actieve deelnemers zijn de huidige medewerkers die pensioen bij het pensioenfonds opbouwen (inclusief de medewerkers die vanwege arbeidsongeschiktheid niet meer in dienst zijn, maar nog wel pensioen opbouwen). De tweede groep bestaat uit de gewezen deelnemers en gepensioneerden. De gepensioneerden ontvangen een pensioenuitkering van HP Pensioenfonds. De gewezen deelnemers, ook wel slapers genoemd, zijn de ex-werknemers die nog niet met pensioen zijn en die hun opgebouwde pensioenaanspraken bij HP Pensioenfonds hebben laten staan. 10 Pensioenbrochure 11

De pensioenvoorzieningen 7. Wat gebeurt er met de pensioenaanspraken die ik eerder bij een andere werkgever heb opgebouwd? Indien je dit wenst, kun je de waarde van de pensioenen die je bij je vorige werkgever hebt opgebouwd, laten overdragen aan HP Pensioenfonds. De waarde wordt dan omgezet in pensioenaanspraken volgens de pensioenregeling van HP. Als je waardeoverdracht wilt laten plaatsvinden, dan moet je binnen 6 maanden na aanvang van je deelname aan de regeling van HP hiertoe een verzoek indienen bij HP Pensioenfonds. Deze pensioenaanspraken worden dan jaarlijks, net als de andere opgebouwde pensioenaanspraken verhoogd (zie vraag 47). 8. Wanneer eindigt de deelname? De actieve deelname stopt als je dienstverband bij je huidige werkgever eindigt (bijvoorbeeld omdat je ontslag neemt en voor een andere werkgever gaat werken) of als je met pensioen gaat. De deelname stopt uiteraard ook als je komt te overlijden. 9. Moet ik wijzigingen in mijn persoonlijke situatie doorgeven aan het pensioenfonds? Ja. Voor een goede uitvoering van de pensioenregeling is het belangrijk dat het pensioenfonds over de juiste persoonlijke gegevens beschikt. Het pensioenfonds is aangesloten bij de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Via het GBA-systeem wordt het pensioenfonds in principe op de hoogte gehouden van wijzigingen in je persoonlijke situatie. Via dit systeem worden echter niet alle gegevens doorgegeven. Voorbeelden daarvan zijn gegevens over samenwonen en adresgegevens in het buitenland. Geef veranderingen in je persoonlijke situatie die van invloed kunnen zijn op je pensioen (huwelijk, samenwonen, echtscheiding, adreswijziging) daarom altijd door aan het pensioenfonds. Bekijk ook je jaarlijkse pensioenopgave. Indien hier gegevens op staan die niet kloppen, neem dan contact op met het pensioenfonds (zie de lijst met contactpersonen achterin de brochure). Welke pensioenen maken onderdeel uit van de pensioenregeling? De premie die jij en je werkgever gezamenlijk betalen, wordt door het pensioenfonds gebruikt voor de opbouw van het ouderdoms-, het partner-, het wezen- en het arbeidsongeschiktheidspensioen. Hieronder leggen wij uit wat deze pensioenen precies inhouden en hoe ze worden berekend. Achter in dit boekje vind je verschillende voorbeeldberekeningen die je kunt gebruiken als basis voor de berekening van je eigen pensioen. Ouderdomspensioen 10. Wanneer gaat het ouderdomspensioen in? HP Pensioenfonds kent twee regelingen. Dit is ingegeven door wetswijzigingen. Een standaard pensioenleeftijd lager dan 65 jaar is niet meer mogelijk, behalve voor werknemers die zijn geboren vóór 1 januari 1950. Daarom is de pensioenregeling gesplitst in 2 regelingen. Voor de oudere deelnemers is in feite de oude pensioenregeling gehandhaafd. Deze regeling is vastgelegd in pensioenreglement A. Pensioenreglement A is van toepassing op alle deelnemers die op 31 december 2005 reeds deelnamen aan de HP Pensioenregeling én op dat moment 55 jaar of ouder waren. Voor de deelnemers aan Pensioenreglement A geldt dat het pensioen ingaat op 61-jarige leeftijd. Omdat je voor 65-jarige leeftijd nog geen AOWuitkering (AOW = Algemene Ouderdomswet) ontvangt, wordt tot aan de 65-jarige leeftijd naast het ouderdomspensioen ook een tijdelijk ouderdomspensioen uitgekeerd. Voor de jongere deelnemers heeft het pensioenfonds een andere oplossing moeten zoeken omdat een pensioenleeftijd van 61 jaar voor hen niet meer was toegestaan. Die oplossing is gevonden in een hogere pensioenopbouw. (zie ook vraag 12). 12 Pensioenbrochure 13

Pensioenreglement B geldt voor alle overige deelnemers. Het ouderdomspensioen gaat in op de eerste dag van de maand waarin je 65 jaar wordt en wordt uitgekeerd tot het moment van overlijden. Vanaf 65-jarige leeftijd ontvang je het ouderdomspensioen samen met de AOW-uitkering van de overheid en eventuele voorzieningen die je zelf hebt getroffen. De hoogte van het ouderdomspensioen dat je van het pensioenfonds ontvangt is voor elke deelnemer verschillend. Dit hangt samen met het aantal jaren dat je pensioen hebt opgebouwd en met de hoogte van je salaris. Ook de excedentregeling, die niet via het pensioenfonds loopt, bestaat uit 2 delen. Voor de zogenoemde 55-plussers (de deelnemers geboren vóór 1 januari 1950 en op 31 december 2005 al deelnemend aan de regeling) geldt een andere premietabel dan voor alle overige deelnemers (zie ook vraag 4). Ook hier bestaan de verschillen uit de pensioenleeftijd (61 versus 65) en de hoogte van de pensioenopbouw, al is het laatste in de excedentregeling geregeld door een andere beschikbare premie (zie vraag 4). 11. Over welke salariscomponenten bouw ik pensioen op? Je pensioengrondslag kun je bepalen met behulp van je pensioengevend salaris en een vast aftrekbedrag, de franchise. Onder pensioengevend salaris verstaan we 12 maal het vaste bruto maandsalaris, vermeerderd met de vakantietoeslag en eventuele door de werkgever aan te wijzen variabele salarisbestanddelen. De franchise is een vast aftrekbedrag dat van je pensioengevend salaris wordt afgetrokken, omdat je over dit salarisdeel vanaf je 65ste een AOW-uitkering van de overheid krijgt. Over dit salarisdeel bouw je dus geen pensioen op bij HP Pensioenfonds. De franchise is gekoppeld aan de franchise die het Bedrijfstakpensioenfonds ICK hanteert. De franchise is voor alle deelnemers aan de regeling hetzelfde (in 2008: 14.831,--). 12. Hoeveel ouderdomspensioen krijg ik na mijn 65ste uit de middelloonregeling? In een middelloonregeling bouw je elk jaar dat je deelneemt aan de pensioenregeling een stukje pensioen op. Dit stukje is een bepaald percentage van de pensioengrondslag (het deel van je salaris waarover je wel pensioen opbouwt). Pensioenreglement A HP Pensioenfonds hanteert voor de deelnemers aan reglement A een opbouwpercentage van 1,75%. Als je na 40 dienstjaren met pensioen gaat, kom je op basis van een gelijkblijvend salaris en gelijkblijvende franchise uit op (40 x 1,75% =) 70% van je pensioengrondslag. Pensioenreglement B HP Pensioenfonds hanteert voor de deelnemers aan reglement B een hoger opbouwpercentage dan in reglement A, namelijk een opbouwpercentage van 2,25. Als je na 40 dienstjaren met pensioen gaat, kom je op basis van een gelijkblijvend salaris en gelijkblijvende franchise uit op (40 x 2,25% =) 90% van je pensioengrondslag. De pensioenopbouw in reglement B is hoger dan in reglement A. De opbouw van ouderdomspensioen is namelijk verhoogd om de verhoging van de pensioenleeftijd van 61 naar 65 jaar te compenseren. Dit extra deel van het pensioen is bedoeld om het mogelijk te maken dat je eerder dan je 65ste met pensioen gaat. Voor de berekening van het ouderdomspensioen dat je in een jaar opbouwt, geldt dus deze formule: 1,75% x (je pensioengevend salaris in dat jaar franchise in dat jaar) (reglement A). 2,25% x (je pensioengevend salaris in dat jaar franchise in dat jaar) (reglement B). De in eerdere jaren opgebouwde pensioenaanspraken worden, zolang je deelnemer bent, jaarlijks verhoogd (zie vraag 47 en 48). De pensioenregeling van HP Pensioenfonds kent voor de vaststelling van de pensioengrondslag een maximumsalaris van 54.746,-- (2008). Het pensioen dat je krijgt uit de excedentpensioenregeling is geheel afhankelijk van het kapitaal dat je hebt opgebouwd op de pensioendatum. (Zie ook vraag 4) 13. Hoe werkt de pensioenregeling voor parttimers? Werk je parttime? Dan is ook je pensioenopbouw naar verhouding. Voor parttimers worden de aanspraken naar rato van het parttimepercentage berekend. Eerst worden de pensioenen bepaald alsof je fulltime werkt. Het parttimesalaris wordt hiervoor eerst omgerekend naar een fulltimesalaris. Om de pensioengrondslag te bepalen wordt op dit fulltimesalaris de franchise in mindering gebracht. Op basis van deze pensioengrondslag wordt de jaarlijkse pensioenopbouw vastgesteld. Voor de parttimer wordt daarna dit pensioen weer vermenigvuldigd met het parttimepercentage. 14 Pensioenbrochure 15

14. Hoe blijf ik op de hoogte van mijn pensioenopbouw? Op het pensioenoverzicht dat je elk jaar van het pensioenfonds ontvangt, kun je zien hoeveel pensioen je al hebt opgebouwd. Ook wordt de hoogte aangegeven van het pensioen dat je kunt bereiken als je tot je pensionering blijft deelnemen aan deze pensioenregeling. Slapers ontvangen dit overzicht 1 maal per 5 jaar. Ook vind je een overzicht van je pensioenaanspraken op de website YBR (het adres van de website is vermeld in het overzicht met contactpersonen en onderaan de pagina s). Op het overzicht wordt voorts vermeld hoeveel partnerpensioen je nabestaande ontvangt mocht je onverhoopt overlijden. Ook is aangegeven wat de gevolgen zijn als je arbeidsongeschikt wordt. 15. Hoe worden de pensioenen uitbetaald? Het pensioen wordt uitgekeerd in 12 maandelijkse termijnen, telkens in de tweede helft van de maand. De vakantietoeslag krijg je niet apart uitgekeerd, die is al inbegrepen bij de maandelijkse pensioenuitkering. Het pensioenfonds houdt al belasting en premies in, je krijgt dus een netto bedrag op je rekening bijgeschreven. Tijdelijk ouderdomspensioen 16. Wanneer gaat het tijdelijk ouderdomspensioen in? Alleen deelnemers aan pensioenreglement A bouwen nog aanspraken op tijdelijk ouderdomspensioen op (overbruggingspensioen). Het tijdelijk ouderdomspensioen gaat in op de eerste dag van de maand waarin je 61 jaar wordt en wordt uitgekeerd tot de laatste dag van de maand waarin je 65 jaar wordt, maar uiterlijk tot het moment van overlijden. Het wordt ook wel overbruggingspensioen genoemd, omdat dit pensioen de periode overbrugt waarin je nog geen AOW-uitkering ontvangt. 17. Wat is de basis voor het tijdelijk ouderdomspensioen? De pensioendatum voor deelnemers aan pensioenreglement A is de eerste dag van de maand waarin zij 61 worden. Aangezien je pas vanaf je 65ste een AOW-uitkering krijgt, is er voor de periode tussen je pensioendatum en je 65ste een overbruggingspensioen nodig. Dit bouw je bij HP op in 10 jaar tijd, namelijk vanaf je 51ste tot je 61ste. De hoogte van dit pensioen is níet afhankelijk van je salaris. Een volledig overbruggingspensioen is voor alle deelnemers aan reglement A gelijk aan 77% van de franchise. Dat is ongeveer hetzelfde als de AOW-uitkering voor een alleenstaande, en dat is natuurlijk ook precies de bedoeling. Zo is je pensioeninkomen vóór 65 jaar (dus HP ouderdomspensioen plus overbruggingspensioen) ongeveer gelijk aan je pensioeninkomen vanaf 65 jaar (HP ouderdomspensioen plus AOW-uitkering). Partnerpensioen 18. Komt mijn partner in aanmerking voor partnerpensioen bij mijn overlijden? Als je komt te overlijden, ontvangt je partner een partnerpensioen. Dit pensioen wordt levenslang uitgekeerd totdat je partner zelf overlijdt. Dit pensioen wordt alleen uitgekeerd aan je partner als je met je partner was gehuwd, een geregistreerd partnerschap had of als sprake was van een gemeenschappelijke huishouding die door een notaris in een notariële akte is vastgelegd. Deze verbintenis moet door het pensioenfonds zijn erkend. Zorg er daarom voor dat het pensioenfonds over alle gegevens beschikt. 19. Hoeveel partnerpensioen krijgt mijn partner als ik overlijd? De hoogte van het partnerpensioen is verschillend voor deelnemers, slapers en gepensioneerden: Het partnerpensioen voor deelnemers bedraagt 70% van het ouderdomspensioen dat je op basis van je laatste pensioengrondslag zou hebben opgebouwd als je tot je pensioendatum deelnemer was gebleven. Alle pensioenjaren tot je pensioendatum tellen mee. Voor slapers is de hoogte van het partnerpensioen 70% van het ouderdomspensioen dat de slaper zou gaan genieten op de pensioendatum. Als je overlijdt nadat het dienstverband is beëindigd, heeft je partner dus alleen recht op het partnerpensioen dat je tot de datum van uitdiensttreding hebt opgebouwd. Voor gepensioneerden is het partnerpensioen gelijk aan 70% van het ouderdomspensioen dat de gepensioneerde genoot op het moment van overlijden (tenzij je op de pensioendatum beslist om het partnerpensioen uit te ruilen voor een hoger ouderdomspensioen! Zie vraag 45). Ook de excedentregeling kent een partnerpensioen. Het partnerpensioen dat behoort bij de excedentregeling is wél bij het pensioenfonds ondergebracht. Dit partnerpensioen wordt alleen aan je partner uitgekeerd indien je (als deelnemer) overlijdt vóór de pensioendatum. Het partnerpensioen uit de excedentregeling is gelijk aan 1,225% van de excedentpensioengrondslag, vermenigvuldigd met het aantal te bereiken deelnemingsjaren in het pensioenfonds (een voorbeeldberekening van partnerpensioen is achterin deze brochure opgenomen). Bij beëindiging van het deelnemerschap door uitdiensttreding of door pensionering vervalt deze aanspraak op partnerpensioen. 16 Pensioenbrochure 17