Rekenen van groep 8 naar de brugklas Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN)
Inhoud Wat vertellen leerkrachten en leraren ons? Wat vertellen de resultaten van leerlingen ons? Wat vertellen de leerlingen ons? Hoe zetten we het op de rails?
uitspraak Toke (leerkracht groep 8) We willen het beste voor elk kind. uitspraak Marc (leraar wiskunde, onderbouw VO) We willen het beste voor elk kind. conclusie: de neuzen staan dezelfde kant op!
Even terug naar de referentieniveaus 12 jaar 1F po so 1S po (rekenen) so (rekenen) po en so (taal) mbo niveau 1,2,3 vmbo bb, kb, gl, gt 2S 16 jaar 2F 18 jaar 3F havo, vwo (rekenen) mbo, niveau 4 3S 4F vwo (taal) 4S hbo, wo
12 jaar 1F po so 1S po (rekenen) so (rekenen) po en so (taal) mbo niveau 1,2,3 vmbo bb, kb, gl, gt 2S 16 jaar 2F 1F Fundamenteel-niveau - Einde basisonderwijs, 12 jarige leeftijd - Voor leerlingen die in hun vervolgonderwijs doorgaans naar KB- en BB-richtingen van het VMBO gaan - Grens ongeveer bij p25-leerling (tussen C en D-niveau) - Keuzes op basis van: - wat kunnen ze (nu)? - wat zouden ze moeten kunnen, gezien... - Geen toelatingseis 1S Streefniveau - Einde basisonderwijs, 12 jarige leeftijd - voor leerlingen die in hun vervolgonderwijs doorgaans minimaal naar 18 de jaar theoretische leerweg of gemengde 3F leerweg in het VMBO gaan en naar HAVO of VWO havo, - vwo Grens (rekenen) ongeveer bij p50-leerling (tussen B- en C-niveau) - mbo, Keuzes niveau op 4 basis van: - wat kunnen 3S ze (nu)? 4F - wat zouden ze moeten kunnen, gezien... - Geen toelatingseis vwo (taal) 4S 2F Fundamenteel-niveau - Einde VMBO-KB en BB, 16-jarige leeftijd - Wat je als burger moet kunnen in de maatschappij hbo, wo
20 opgaven (12 uit deel Getallen en 8 uit deel Meten/meetkunde; niveau 1F) voorgelegd aan kinderen uit groep 8 klas 2 Gemengd: vmbo t; havo; havo-vwo en vwo klas 3 vmbo t; + klas havo en vwo
Opgave 5 Een kaartje voor het pretpark kost 37 euro. Juf koop 29 kaartjes. Hoeveel euro moet zij betalen? euro Wat denkt u? 55% van VO klas 2 en 3 (VMBO-t, HAVO, VWO) maakt opgave 5 goed. Hoeveel procent van de VMBO-t, HAVO en VWO leerlingen lossen deze opgave goed op (begin klas 2/ begin klas 3)?
Opgave 9 Meneer Daals heeft nog 364 rozen. Hij maakt bosjes van 13 rozen. Hoeveel bosjes kan hij maken? bosjes 65% van VO klas 2 en 3 (VMBO-t, HAVO, VWO) maakt opgave 9 goed. Wat denkt u? Hoeveel procent van de VMBO-t, HAVO en VWO leerlingen lossen deze opgave goed op (begin klas 2/ begin klas 3)?
Resultaten klein onderzoekje 1F in VO klas 2 en 3 (N=77) Aantal van beheersing totaal klas 2 (VMBO-t/HAVO/HAVO- VWO) klas 3 (HAVO/VWO/VMBO-t) Mate van beheersing Goed Matig Onv Eindtotaal ( 80%) (51-79%) ( 50%) 59% (16) 37% (10) 4% (1) 100% (27) 50% (25) 48% (24) 2% (1) 100% (50) Eindtotaal 53% (41) 44% (34) 3% (2) 100% (77)
Resultaten klein onderzoekje 1F in VO klas 2 en 3 (N=77): Getallen Type onderwijs (Klas 2 en 3) Aantal (percentage) Beheersing 1F Deel Getallen Goed ( 80%) Matig (51-79%) Onv ( 50%) Eindtotaal havo 8 (26%) 20 (65%) 3 (10%) 31 (100%) havo-vwo 2 (67%) 1 (33%) 0 (0%) 3 (100%) vmbo-t 15 (44%) 15 (44%) 4 (12%) 34 (100%) vwo 8 (89%) 1 (11%) 0 (0%) 9 (100%) Eindtotaal 33 (43%) 37 (48%) 7 (9%) 77 (100%)
Resultaten klein onderzoekje 1F in VO klas 2 en 3 (N=77): Meten/Meetkunde Type onderwijs (Klas 2 en 3) Aantal (percentage) Beheersing 1F Deel Meten/Meetkunde Goed ( 80%) Matig (51-79%) Onv ( 50%) Eindtotaal havo 22 (71%) 9 (29%) 0 (0%) 31 (100%) havo-vwo 3 (100%) 0 (0%) 0 (0%) 3 (100%) vmbo-t of G of 21 (62%) 12 (35%) 1 (3%) 34 (100%) GT vwo 9 (100%) 0 (0%) 0 (0%) 9 (100%) Eindtotaal 55 (71%) 21 (27%) 1 (1%) 77 (100%)
Opgave 5 55% van VO klas 2 en 3 (VMBO-t, HAVO, VWO) maakt opgave 5 goed. Een kaartje voor het pretpark kost 37 euro. Juf koop 29 kaartjes. Hoeveel euro moet zij betalen? euro Opgave 5 Einde PO Gaat in VO naar: % goed vmbo-tl/mavo 70,2% vmbo-tl/havo 69,6% havo 77,0% havo/vwo 85,9% vwo (ath/gym) 84,3%
Opgave 9 65% van VO klas 2 en 3 (VMBO-t, HAVO, VWO) maakt opgave 9 goed. Meneer Daals heeft nog 364 rozen. Hij maakt bosjes van 13 rozen. Hoeveel bosjes kan hij maken? bosjes Opgave 9 Einde PO Gaat in VO naar: % goed vmbo-tl/mavo 75,8% vmbo-tl/havo 75,0% havo 85,8% havo/vwo 85,9% vwo (ath/gym) 83,1%
Eindtotaal PO Beheersing totaal N=775 goed matig onvoldoende vmbo-onbekend 5% 5% 90% pro 3% 3% 93% vmbo-bb 12% 41% 48% vmbo-bb/kb 22% 28% 50% vmbo-kb 45% 30% 25% vmbo-kb/tl 44% 33% 22% vmbo-tl/mavo 63% 30% 7% vmbo-tl/havo 70% 20% 11% havo 83% 15% 2% havo/vwo 89% 10% 1% vwo (ath/gym) 93% 6% 1% totaal PO 61% 21% 18% Eindtotaal VO N=77 Goed 53% (41) Matig 44% (34) Onvoldoende 3% (2)
Iris, eind groep 8 (gaat naar havo-vwo)
Iris, eind klas 1 (brugklas havo-vwo)
Rekenen in po, wiskunde in vo
Wat blijkt uit interviews met wiskundeleraren Iedereen maakt zijn eigen lesmateriaal Iedereen gaat uit van een eigen didactiek Kinderen in de klas hebben met verschillende basisschool-rekenmethodes gewerkt Leraren zijn erg betrokken bij de kinderen Leraren willen helpen, maar worden slecht gefaciliteerd Management voelt niet (altijd) de urgentie
we werken hard zowel in PO als VO maar.
wat is nodig om de sporen op elkaar aan te laten sluiten?
Doorgaande leerlijnen onderhouden en verder ontwikkelen van de rekenvaardigheid rekenen in domeinen -> rekenen in vakken uniforme benamingen in de lijn PO VO gebruik van de rekenmachine in VO afstemming oplossingsstrategieën, automatiseren en abstractieniveaus
Rekendidactiek Doorgaande lijn model- en materiaalgebruik en voorkeursstrategieën, met name voor de zwakke rekenaars (uit Wizwijs, Zwijsen, Tilburg)
Warme overdracht: het gesprek tussen PO en VO is belangrijk. Heb het over de individuele leerling! wat als 1F of 1S niet gehaald wordt? wat is er allemaal gedaan met de zwakke rekenaars? wat kan het kind wel? welke behoeften heeft het kind? handelingsadvies: wat is een goede aanpak voor dit kind?
Praat niet alleen over het kind, maar praat ook met het kind waar ben je goed in? wat vind je moeilijk? vertel me hoe je rekent wat heb je nodig om goed te leren rekenen en om rekenen leuk te vinden?
Belangrijke aandachtspunten Spreek in PO en VO eenzelfde taal Gebruik in PO en VO eenzelfde didactiek Zorg voor een warme overdracht Zorg in VO voor een gezamenlijke verantwoordelijkheid (eigenaarschap) Zorg ervoor dat het gedragen wordt door het management en dat het management voldoende faciliteert Zorg ervoor dat leraren VO voldoende geschoold kunnen worden: rekenen is iets anders dan wiskunde Zorg voor goed beleid hierop
Er ligt een belangrijke uitdaging die we samen aan kunnen (gaan)! VO PO
Meer informatie en websites, pagina 1 www.taalenrekenen.nl Op deze site vindt u allerlei informatie rond de Doorlopende Leerlijnen voor Taal en Rekenen en welke activiteiten hiervoor plaatsvinden. U kunt hier ook de rapporten 'Over de drempels met taal en rekenen', 'Over de drempels met taal' en 'Over de drempels met rekenen' gratis downloaden. http://www.taalenrekenen.nl/ref_niveaus_rekenen/publicaties/ Via deze links vindt u allerlei publicaties rond de referentieniveaus van de verschillende instellingen. www.cito.nl Op de site van het Cito vindt u de rapporten van de Periodieke Peilings Onderzoeken van het onderwijs (PPON) voor taal en rekenen. U kunt ze gratis downloaden. www.onderwijsinspectie.nl Op deze site zijn de rapporten 'Basisvaardigheden rekenen-wiskunde in het basisonderwijs' en 'Basisvaardigheden taal in het basisonderwijs' gratis te downloaden www.schoolaanzet.nl Hier vindt u allerlei informatie over verbetertrajecten, taal- en rekenpilots, ervaringen van scholen; dit is een site van de PO-raad en Platform Kwaliteit! U kunt zich hier ook opgeven voor aanvraag van een rekenpilot. http://www.expertisecentrumnederlands.nl U vindt hier meer over de referentieniveaus taal en de koppeling aan de tussendoelen. http://www.cdbeta.uu.nl/ Het Fisme is het expertisecentrum voor rekenen en wiskunde. U vindt hier verschillende activiteiten en publicaties rond de referentieniveaus en doorlopende leerlijnen. zie ook www.fi.uu.nl/rekenlijn Voor leraren po (incl. so) en vo heldere, visuele beschrijvingen van leerlijnen voor het leren rekenen.
Meer informatie en websites, pagina 2 www.aps.nl Het APS heeft verschillende publicaties rond de referentieniveaus ontwikkeld, voor zowel PO als VO. Zie bijvoorbeeld de posters van 1F/2F/3F voor rekenen. www.kpcgroep.nl Hier vindt u informatie over de aansluiting van PO naar VO en de rol van de referentieniveaus daarbij. www.cps.nl CPS steekt met name in op de doorlopende leerlijnen. http://tule@slo.nl Deze site biedt een uitwerking van de kerndoelen voor het basisonderwijs over de verschillende leerjaren, met inhouden, activiteiten voor leraar en leerling en doorkijkjes uit de praktijk www.kennisbankrekenen.nl en www.kennisbankwiskunde.nl Op deze sites vindt u allerlei informatie rond rekenen en wiskunde in PO en VO, zoals doelen, inhouden, leerstoflijnen in rekenmethodes, lessuggesties en verwijzingen. http://www.slo.nl/primair/leergebieden/rekenen/ Hier kunt u de Fundamentele doelen Rekenen-Wiskunde gratis downloaden; ook staan hier enkele routeboekjes voor drie rekendomein in de methode Pluspunt (experiment) voor leerlingen die werken naar niveau 1F. http://www.rekendoelen.slo.nl Hier vindt u bij alle concretiseringen van de referentieniveaus van 1F algemene voorbeelden en voorbeelden uit de rekenmethodes. http://www.slo.nl/primair/leergebieden/rekenen/ Hier vindt u leerlijnbeschrijvingen voor de overgang van PO naar VO-VMBO en leerlingmaterialen met handreikingen (experimentele versie) die gratis te downloaden zijn.