kunst tussen de Poppelseweg en de Tijvoorste baan in Goirle PHI Paul de Kort
Je kunt zo pessimistisch zijn als je wilt over veranderingen in het landschap. Je kunt ook kijken wat er wel is, dat doe ik liever dan me bezighouden met hoe het was. Nederland is heel mooi, als je er oog voor hebt. Niet de molens, niet de akkers, niet de boerderijen of de fabrieken bepalen een landschap, maar het weer, de elementen, de seizoenen. Het gaat niet om de werkelijkheid in grote lijnen, maar wat oostenwind doet met golfslag tegen een basaltblok of de bloemen in de berm voor het stoplicht. (Martin Bril in Noorderbreedte jaargang 2006 nr 3) Dit citaat van Martin Bril roept bij mij een herinnering op hoe ik als kind, starend door de zijruit van mijn vaders auto gehypnotiseerd was door het strakke ritme van de populierenbossen langs de snelweg en het steeds verschuivende ritme. Een andere herinnering is een foto die ik heb gemaakt van schermbloemen in een berm langs een provinciale weg, jaren geleden. Ik was gefascineerd door de wiskundige regelmaat in de bladstand. Het zijn kleine pareltjes, zomaar terloops langs de kant van de weg. In diezelfde periode herinner ik me een foto in het boek Met het oog op de aarde. Daarin stonden satallietfoto s uit een tijd toen google-earth nog niet bestond. Ergens in België stonden populieren opgesteld in een perfecte cirkel en in een uitwaaierend patroon met een open plek in het centrum. Het bleek een wetenschappelijk experiment naar de ideale afstand tussen de bomen, maar het leverde voor mij een fascinerend beeld op.
O LOCATIE De Tijvoortsebaan kruist het bedrijventerrein Tijvoort te Goirle en verbindt tegelijkertijd twee belangrijke natuurgebieden; aan de oostzijde van Tijvoort het beekdal van de Leij, aan de westzijde de Regte Heide. Tevens heeft de weg een recreatieve functie voor fietsverkeer van en naar Goirle. W Voorheen was de Poppelseweg een doorgaande route tussen Goirle en België. Sinds de reconstructie buigt de Poppelseweg nu af en takt aan op de Tijvoortsebaan. Vanuit het dorp draait de Poppelseweg automatisch weg in de Tijvoortsebaan. Alleen een fietspad herinnert nog aan de het historische lint dat de Poppelseweg voorheen was. Z Waar de Tijvoortsebaan en de Poppelseweg elkaar ontmoeten is een restruimte ontstaan, een overhoek. Het is een driehoekig gebiedje geheel omsloten door wegen en fietspaden. Een vrijplaats en podium voor kunst.
KUNSTOPDRACHT De directe omgeving van deze locatie is erg gevarieerd qua sfeer en karakter; het gaat van natuurgebied tot industrieterrein, van woningen tot verkeersstromingen en van grafheuvels tot een doorbroken historisch lint. W O Kan ik een beeld maken dat recht doet aan de vele facetten die op deze plek samenkomen? Een beeld dat interessant is om als automobilist of fietser te passeren. Een beeld dat tegelijkertijd een beschutte plek biedt aan de passant die even rust zoekt in deze hectiek en zelfs iets bijzonders wil ervaren? Een gebaar dat reageert op- of verwijst naar al deze facetten, maar dat op hetzelfde moment een heel eigen en zelfstandige waarde heeft. Z Martin Bril heeft mij op een spoor gezet met zijn citaat uit Noorderbreedte. Alles kan mooi en bijzonder zijn als je met de juiste intentie kijkt. Tegen de achtergrond van het Nederlandse weer met haar wolkenluchten en bijzondere licht heeft elk landschap haar charme, of het nu een woonwijk, een natuurgebied, een industrieterrein of een druk kruispunt is. Wie oog heeft voor het bijzondere ziet de bloeiende schermbloem in de berm, de subtiele ringetjes in een waterplas tijdens een zomers regenbuitje of het ritmische spel in het woud van oogststokken op het veld van de tuinder.
TOEVAL Toen ik mijn ontwerp als prille schets presenteerde aan de kunstcommissie legde een van de commissieleden het verband met de grafheuvels op de Regte Heide. Deze associatie berustte op zuiver toeval, want ik kende de grafheuvels op dat moment nog niet. Maar dit toeval laat het kunstwerk nog meer op zijn plaats vallen dan ik had durven hopen en verleent het een extra dimensie.
ONTWERP 104 (8X13) kastanjehouten palen vormen een ring met een buitendiameter van 21 m en een binnendiameter van 8 m. Het patroon past precies in de omarming van de stalen plint en raakt aan het fietspad. De bovenkanten van de palen liggen in één vlak op 4 mtr boven het maaiveld. Naar het centrum toe loopt het maaiveld op tot een heuvel met een hoogte van 3 m waardoor je, zodra je op de top staat, omringd wordt door een krans van palen. Je kunt van hieruit over de paalkoppen heen kijken voor een panorama over alle omringende landschappen. Op alle paalkoppen zit een gepolijste RVS plaatjes dat het licht weerspiegelt. 300 350 400 450 500 Je wordt je meer bewust van de lucht, de kleuren van een zonsondergang, het voorbij drijven van de wolken of het donkergrijs van een dreigende regenbui. Het weer en de seizoenen die steeds het décor vormen achter het nederlandse landschap worden hier tot voorgrond verheven. Ga je zitten op de RVS zitbank op de top van de heuvel of loop je terug naar de rand van de open plek dan zakt je ooghoogte tot op of onder het vlak van de paalkoppen en wordt je omsingeld door een woud van stammen, waar je maar nauwelijks tussendoor kunt kijken. Je bent op een beschutte plek waar je even weg kunt dromen. ca 4,75 mtr ca 4,40 mtr 4 mtr 3,40 mtr 3.00 mtr 1.53 mtr 8 mtr 21 mtr schaal 1 op 200 Paul de Kort papierformaat A3 beeldend kunstenaar
Voor de passerende automobilist, fietser of wandelaar komt het werk in eerste instantie over als een zich naar binnen toe verdichtende groep stammen. Het patroon blijkt regelmatiger dan op het eerste gezicht lijkt, de ordening is te complex om er direct vat op te krijgen en is pas bij nadere, regelmatige bestudering te ontwarren. Het beeld veroorzaakt bij het passerende verkeer een vergelijkbaar effect als de boomstammen die ik vanuit mijn vaders auto zag. Door het naar binnen toe verdichtende patroon ontstaat in het centrum een open, maar omsloten plek waar je je kunt terugtrekken en min of meer kunt afsluiten van de drukke buitenwereld. ca 4,75 mtr ca 4,40 mtr 4 mtr 3,40 mtr 3.00 mtr 1.53 mtr
72 88 67 51 96 75 43 30 33 62 12 4 9 20 104 1 7 49 70 36 18 52 16 13 8 29 50 55 63 68 102 97 91 99 83 78 86 57 65 94 44 73 41 28 23 31 101 54 2 10 39 60 81 15 80 46 5 26 47 59 25 34 89 93 38 21 17 42 76 85 64 22 3 98 77 56 35 48 14 27 6 40 19 32 11 24 45 37 58 71 84 90 69 61 53 66 79 92 82 74 87 103 95 100 PHI / GULDEN SNEDE Om een regelmatige en toch interessante verdeling van de palen te krijgen heb ik het patroon gebaseerd op de gulden snede verhouding (phi; ; 1,618...). Deze verhouding komt in de natuur op eindeloos veel manieren terug, maar iedereen kent wel het patroon van pitjes in een zonnebloem, de schubben op een denneappel of de blaadjes aan een schermbloem. Door deze verspreiding, de phyllotaxis, vangen de blaadjes, pitjes en schubben altijd genoeg zonlicht. In dit beeld zorgt deze verspreiding ervoor dat het doorzicht naar binnen of naar buiten steeds maximaal wordt gefilterd.