AANBOD 2016 2017 VOOR SCHOLEN
doe een actie voor vredeseilanden p 6 aanbod secundaire scholen p 8 aanbod lagere scholen p 12 campagne 2017 p 14 duurzame refters op school p 15 2
Beste leerkracht of onderwijzer(es), Gezond voedsel geproduceerd met respect voor het milieu, waar boeren van kunnen leven. Vind jij ook dat iedereen daar recht op heeft? En besef je dat dit een bittere noodzaak zal zijn in een wereld die straks 9 miljard monden moet voeden? Neem dan deze scholenbrochure door en ontdek hoe Vredeseilanden werkt rond duurzame landbouw in Vietnam en de rest van de wereld. En hoe jij je leerlingen hiervoor warm kan maken. De boerinnen van het dorpje Trac Van in Vietnam nemen zelf het heft in handen. Samen beslissen ze om enkel nog groenten te telen zonder pesticiden. Ze willen gezonde voeding voor hun kinderen en vruchtbare gronden voor de volgende generaties. Ze hopen de supermarkten en consumenten in Hanoi te overtuigen. We komen met veel plezier naar jouw school om dit verhaal en heel ons aanbod te bespreken. Ook hier in België kunnen supermarkten een belangrijke rol spelen in de overgang naar een duurzame landbouw. Door onze campagne te steunen daag je hen uit om verder te kijken dan een lage prijs en om van duurzame voeding de gewoonste zaak van de wereld te maken. In dit magazine al een tipje van de sluier over onze toekomstplannen. Samen met de scholen willen we gaan voor duurzame refters in meer dan de helft van alle Vlaamse scholen. Veel leesplezier. Filip, Sarah, An en Dries Regiocoördinatoren Vredeseilanden Schrijf je in voor onze nieuwsbrief via www.vredeseilanden.be/scholen en blijf als eerste op de hoogte van ons verhaal. 3
Mijn kinderen werden ziek door de pesticiden op de groenten De vrouwen van het dorp Trac Van, Vietnam, hadden er genoeg van. Voor hen geen zieke kinderen meer! Iedere week is er in Vietnam wel een voedselveiligheidsschandaal door het overdadig gebruik van goedkope en schadelijke pesticiden.twintig boerinnen en één boer besloten in 2013 om nog enkel biologische groenten te kweken. Hun gezondheid en die van hun gezinnen is er op vooruitgegaan. Een van de boerinnen getuigt: Een tijdje geleden vergat ik mijn aubergines op het veld. Het was te laat om nog terug te gaan en daarom kocht ik aubergines. We kregen er allemaal buikkrampen van! Mijn lichaam voelt het als er te veel pesticiden gebruikt worden. De groep kijkt fier terug op wat ze allemaal bereikten. Ze kweken samen groenten op één veld. Het zware werk lijkt nu lichter, want ze maken samen ook veel plezier. Ze verkopen hun groenten aan de inwoners van het dorp. Die vinden het fijn om biologische groenten te kopen en betalen graag wat meer omdat ze weten hoeveel zorg de boerinnen en de boer aan hun groenten besteden. Ook de supermarkt Bac Tom in De boerinnen van Trac Van kiezen voor biologische groenten 4
Hanoi verkoopt nu deze gezonde groenten in zijn winkels. Dit is een belangrijke stap. Het inkomen van de boerinnen en de boer steeg en zo kunnen ze beter én langer onderwijs voor hun kinderen betalen. Een belangrijke wissel voor de toekomst! Maar biologisch produceren betekent ook hard werken, en uitdagingen overwinnen op én naast het veld. Witte vlinders die eitjes leggen. Groene rupsen die vervolgens hun kolen aanvallen. Met de hand de rupsen wegnemen omdat ze nog geen veilig product vonden om de rupsen aan te pakken. Ze hebben het er allemaal voor over. Geschater alom wanneer we hen tot slot vragen wat ze dromen voor de toekomst: Dat mijn kinderen ook hier op het veld komen werken later. Dat Trac Van erkend wordt als het eerste biologische groentedorp en zo de geschiedenis ingaat. Dat er bussen vol toeristen komen om naar ons biologisch dorp te kijken. Dat ik bekend sta als een artieste in de biologische productie! Mooie dromen, die wij mee kunnen realiseren. Vredeseilanden doet dit door boeren en boerinnen te ondersteunen, opleidingen te geven. Vlaamse scholen doen dit door te geloven in deze boerinnen, door hen een financieel steuntje te geven. Vietnamese boerin van Trac Van droomt dat haar kinderen later haar werk zullen verderzetten. 5
Doe een actie voor Vredeseilanden Groenteboeren in Vietnam, bananenboeren in Senegal, cacaoboeren in Peru, Nicaragua, Indonesië en Ecuador, rijstboeren in Benin. Vredeseilanden werkt samen met vele boerenorganisaties. We hopen dat jij dit mee mogelijk wil maken. We kunnen jaarlijks op heel wat scholen rekenen die geloven in onze aanpak en ons steunen. Mogen wij ook op jou rekenen om een actie met je klas of school te organiseren? Veel scholen kiezen ervoor om gadgets te verkopen tijdens de campagneweek van Vredeseilanden. In 2017 is dat van 9 tot 15 januari. Kinderen verkopen gagdets tijdens het campagneweekend in Hasselt. Andere scholen zien het sportief en organiseren een sponsorloop of een wandeltocht en vragen daar inschrijvingsgeld of sponsoring voor. Lekkere hapjes tijdens de fietstocht in Heusden-Zolder voor Vredeseilanden. 6
Sommige scholen associëren Vredeseilanden met landbouw en voeding en organiseren een mosselfestijn, een spaghetti avond of een heerlijk ontbijt. Of je kan gaan voor een gezond tussendoortje voor Vredeseilanden. Koken met voedseloverschotten Sint-Rita Kontich Er zijn ook scholen die voluit voor plezier gaan en leerlingen, leerkrachten, ouders en directie de kans geven hun favoriete muziek uit de boxen te laten knallen. Organiseer ook een actie met je school. Meer info via scholen@vredeseilanden.be Nieuwe sleutelhanger Vredeseilanden 7
Aanbod secundaire scholen Supermarkt Bac Tom te Hanoi verkoopt gezonde groenten Feeding Hanoi Dagelijks willen 6,5 miljoen monden eten op hun bord in Hanoi, de hoofdstad van Vietnam. Evenveel als heel Vlaanderen. Dit is geen gemakkelijke klus in een land waar schandalen over voedselveiligheid schering en inslag zijn. Het overdadig gebruik van gevaarlijke pesticiden houdt een risico in voor de boeren én de consumenten. Veel Vietnamezen zijn dan ook bezorgd over de veiligheid van hun eten. Groenteboeren uit Trac Van, ten zuiden van Hanoi, spelen hier op in. Ze verenigden zich en kweken samen groenten zonder pesticiden. In Hanoi worden hun groenten verkocht in de supermarkt Bac Tom. De stijgende vraag naar deze groenten is hoopvol maar er zijn nog heel wat uitdagingen te overwinnen op én naast het veld: Biologisch produceren betekent ook hard werken. Witte vlinders die eitjes leggen. Groene rupsen die vervolgens hun kolen aanvallen. Met de hand de rupsen wegnemen omdat ze nog geen veilig product vonden om de rupsen aan te pakken. De boerengroep is nog niet sterk genoeg georganiseerd en de contacten met bedrijven zijn een moeizaam proces. Om aan meer winkels, hotels, te kunnen leveren, moet de kwaliteit van hun groenten verbeteren en moeten ze meer kunnen oogsten en aanbieden. 8
Studenten lerarenopleiding maakten in Vietnam kennis met de boerinnen van Trac Van. Ze komen graag langs op jouw school om hun verhaal te vertellen tijdens een animerende les. Vraag een animatie aan via scholen@vredeseilanden.be Praktisch Duur animatie: 50 minuten Aantal leerlingen: 10-100 Niveau: alle graden, alle richtingen Kortfilm: Feeding Hanoi Hoe zou jij reageren als je verse groenten van de markt vol pesticiden zaten? In Vietnam is dit dagelijkse kost. Iedere week is er wel een voedselveiligheidsschandaal door het overdadige gebruik van pesticiden. De vrouwen van het dorp Trac Van, Vietnam, hebben er genoeg van. Voor hen geen zieke kinderen meer! In deze campagnefilm zien we hoe twintig boer(inn)en enkel nog biologische groenten kweken, samen op één veld. Hoe ze samenwerken als boerengroep, hun groenten verkopen aan de dorpsbewoners en in de supermarkten van Hanoi. Bestel de kortfilm Feeding Hanoi via scholen@vredeseilanden.be. Opgelet, deze wordt ook getoond tijdens de scholenanimatie maar is een ideale opfrisser voor een actie. Praktisch Duur kortfilm: 7 minuten Aantal leerlingen: 10-200 Niveau: alle graden, alle richtingen Download onze lesmap over Feeding Hanoi op www.vredeseilanden.be/scholen Supermarkt Bac Tom te Hanoi verkoopt gezonde groenten 9
Reportage met debat: De prijs van goedkoop eten Merk je ook de vele kortingen op voeding in supermarkten, de reclamefolders in je brievenbus en de reclameboodschappen op tv? De prijs van ons eten is laag en dat heeft veel te maken met de concurrentieslag tussen de supermarkten. Een goede prijs voor ons als consument, zo lijkt het... Maar wie betaalt de prijs van het goedkoop eten? In de reportage van Panorama De prijs van goedkoop eten zien we dat deze prijzenslag dodelijk is voor de boeren, maar ook voor ons want vaak gaat de prijzenslag ten koste van de kwaliteit van ons eten. Na de reportage is er mogelijkheid tot een groepsgesprek of een debat. In overleg kunnen we gastsprekers uitnodigen. Een debat op je school? Contacteer ons via scholen@vredeseilanden.be Praktisch Duur: 50-100 minuten Aantal leerlingen: 10-200 Niveau: tweede en derde graad, alle richtingen Speeddate bij de boeren Via een speeddate kan je op korte tijd in contact komen met veel verschillende mensen. Dit is exact onze opzet. We dompelen leerlingen onder in het thema duurzame voeding/ landbouw, want wat is dit eigenlijk? Aan de hand van korte gesprekken maken de leerlingen kennis met lokale boeren, bedrijven, het lokale beleid, winkels, organisaties en consumenten die werk maken van de toekomst van ons eten,. Na de speeddate formuleren we samen met de leerlingen oplossingen voor de toekomst. Deze formule werd al in heel wat scholen toegepast. Volgens een leerkracht is het een ideale manier voor de leerlingen om op korte tijd met voedselexperts in contact te komen en een eigen mening te vormen. Een duurzaamheidsambtenaar vindt dit een mooie kans om het lokale beleid over duurzaamheid toe te lichten aan toekomstige burgers. Waauw, een vleesboer die pleit voor het eten van minder vlees! Dat hadden we niet verwacht, reageerden leerlingen. Een speeddate op je school? Contacteer ons via scholen@vredeseilanden.be Turnhoutse school ontvangt de titel van voedselambassadeurs. Praktisch Duur: minimum 100 minuten Aantal leerlingen: 50-200 Niveau: tweede en derde graad, alle richtingen 10
Een aanbod op maat? Veel scholen nemen graag een concreet initiatief voor meer duurzame voeding op hun school. Dat kan gaan om meer gezonde voeding op school, het oprichten van een duurzaamheidsgroepje met de leerlingen, leerkrachten en directie, het starten van een schooltuin,. Wil je met je school ook een concreet initiatief nemen? We werken samen met jou een aanbod op maat uit. Lunch met voedselambassadeurs Graag zitten we met jou rond de tafel om van ideeën te wisselen. Contacteer ons via scholen@vredeseilanden.be Speeddate met een lokale boer. 11
Aanbod lagere scholen Mogen wij ook lekker en gezond eten? Dit begint bij de boer! Studenten lerarenopleiding maakten in Vietnam kennis met de boerinnen. Ze maakten een interactieve les hierover. Vraag een animatie aan via scholen@vredeseilanden.be Praktisch Duur animatie: 50 minuten Aantal leerlingen: 50-200 Niveau: alle graden Lekkere en gezonde groenten op je bord. Niet evident. Kinderen in Vietnam eten dagelijks groenten die met teveel sproeistoffen zijn gekweekt. Een groep boerinnen, ook allemaal mama, koos resoluut voor een ommezwaai en plant enkel nog gezonde groenten. Sommige mama s in de stad willen geen ongezonde groenten meer voor hun kinderen en kopen de groenten van de supermarkt Bac Tom. Download onze lesmap voor lagere scholen op www.vredeseilanden.be/scholen Waarom? Omdat daar enkel en alleen gezonde groenten liggen uit de streek van Hanoi, de hoofdstad van Vietnam. De boerinnen en boeren verdienen nu meer dank zij de gezonde groenten en kunnen hun kinderen de kans geven om naar school te gaan. 12
Campagne 2017 Mag het iets meer zijn? t Is voor de boeren! De jaarlijkse campagne van Vredeseilanden loopt van 9 tot 15 januari 2017, met als hoogtepunt het weekend van 13-14-15 januari. Dan komen we massaal de straat op om steun te vragen voor Vredeseilanden. Doe je mee? Boer Bert wil graag een leefbare prijs voor zijn melk Van de groenteboer in Vietnam tot de melkveehouder in België: wereldwijd worstelen boeren om te overleven. Met de campagne Let s #SaveTheFoodture dagen we de Belgische supermarkten uit. Om verder te kijken dan een lage prijs en om van duurzame voeding de gewoonste zaak van de wereld te maken. Kwaliteitsvol voedsel geproduceerd met respect voor het milieu, waar boeren van kunnen leven... Dat is geen luxe, maar een noodzaak om de toekomst van ons voedsel en van miljoenen boerenfamilies veilig te stellen. Mag het iets meer zijn? t is voor de boeren! Let s #SaveTheFoodture: Supermarkt heeft supermacht Meer dan 70% van ons eten kopen we bij supermarkten. Daarmee beschikken ze over de grootste hefbomen om positieve verandering te brengen in heel de voedingsketen. 14
Duurzame refters op school Meer informatie over ons programma met grootkeukens vind je op www.duurzamecatering.be Leerlingen van Sint-Bavohumaniora Gent doen een bake fair actie Vredeseilanden wil gaan voor duurzame refters in meer dan de helft van alle Vlaamse scholen. Naast het verduurzamen van de maaltijden op school willen we kinderen en jongeren sensibiliseren en vooral activeren rond duurzame voeding. Hierin hebben we de afgelopen jaren heel wat expertise opgebouwd. We begeleiden een aantal pilootscholen naar een duurzame aanpak en bekijken samen de moeilijkheden en mogelijkheden om daaruit te leren en mogelijke verandering te detecteren. Uiteraard kunnen we dit niet alleen! Daarom organiseren we ook keukentafelgesprekken met leerkrachten, directies, ouders, leerlingen, cateraars, stadsdiensten. We wisselen ervaringen uit om samen beleidsvoorstellen te formuleren. Samen gaan we voor duurzame refters! Ook op jouw school! 15
HOOFDKANTOOR VREDESEILANDEN Blijde Inkomststraat 50, 3000 Leuven tel. ++32(0)16/31 65 80 fax ++32(0)16/31 65 81 E-MAIL EN WEBSITE: info@vredeseilanden.be www.vredeseilanden.be REKENINGNUMMER: BE64 0000 0000 5252 Contact Meer info: scholen@vredeseilanden.be of neem rechtstreeks contact op met de provinciaal coördinator: Limburg en Vlaams-Brabant An Kindermans 0484 29 16 51 an.kindermans@vredeseilanden.be West-Vlaanderen Dries Aelter 0491 37 14 57 dries.aelter@vredeseilanden.be Antwerpen Filip Cuypers 0485 57 54 66 filip.cuypers@vredeseilanden.be Oost-Vlaanderen Sarah Wulbrecht 0472 93 85 65 sarah.wulbrecht@vredeseilanden.be