Varen zonder emissies

Vergelijkbare documenten
FRAME [UPRIGHT MODEL] / [DEPTH] / [HEIGHT] / [FINISH] TYPE OF BASEPLATE P Base plate BP80 / E alternatives: ZINC finish in all cases

I.S.T.C. Intelligent Saving Temperature Controler

Classification of triangles

STRESS CORROSION CRACKING OF WELDED JOINTS OF Al-Mg ALLOYS

Meetkunde en Lineaire Algebra

Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management

Quality requirements concerning the packaging of oak lumber of Houthandel Wijers vof ( )


Pure Bending. A beam satisfying above given requirements are shown below: Why this surface is called neutral will be explained later in the lecture.

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Introductie in flowcharts

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

liniled Cast Joint liniled Gietmof liniled Castjoint

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Group work to study a new subject.

Handleiding rekentool loodsgeld Instructions tariff calculator pilotage tariffs. Dutch pilots January 2016

4 cos. Intermediate exam: Mechanics for MWT: 8TB00. February 25, 2014, 13:45-14:30. Code 8TB00, MWT bachelor. Biomedical Engineering

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Add the standing fingers to get the tens and multiply the closed fingers to get the units.

Meetkunde en Lineaire Algebra

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published

Report for D-Sheet Piling 9.2

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE

Agenda: Rotary Industry Group

Laboratory report. Independent testing of material surfaces. Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011

AE1103 Statics. 25 January h h. Answer sheets. Last name and initials:

Hoe gaan we het in Groningen doen? De Energiekoepel van de Provincie Groningen

PRESTATIEVERKLARING. DoP: voor fischer RM II (Lijm anker voor gebruik in beton) NL

Peter Alkema beleidsadviseur Divisie Havenmeester

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+

Press release Statistics Netherlands

Global TV Canada s Pulse 2011

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Travel Survey Questionnaires

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010

Designing climate proof urban districts

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010

Academisch schrijven Inleiding

Concept of Feedback. P.S. Gandhi Mechanical Engineering IIT Bombay

OUTDOOR HD BULLET IP CAMERA PRODUCT MANUAL

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

CHROMA STANDAARDREEKS

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

Ae Table 1: Aircraft data. In horizontal steady flight, the equations of motion are L = W and T = D.

Het is geen open boek tentamen. Wel mag gebruik gemaakt worden van een A4- tje met eigen aantekeningen.

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

Dynamic S Steeringgear

2010 Integrated reporting

Meetkunde en Lineaire Algebra

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0094 voor injectiesysteem fischer FIS V (Lijm anker voor gebruik in beton) NL

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 3

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum

Varen op batterijen Nut en noodzaak Marine Industry Gorinchem Bram Kruyt, 8 mei 2019

Extreem veilig Het product Our product Voordeel Advantage Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock

ALGORITMIEK: answers exercise class 7

BE Nanoregistry Annual Public Report

i(i + 1) = xy + y = x + 1, y(1) = 2.

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

04/11/2013. Sluitersnelheid: 1/50 sec = 0.02 sec. Frameduur= 2 x sluitersnelheid= 2/50 = 1/25 = 0.04 sec. Framerate= 1/0.

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Notitie : In de grond gevormde palen met grondverwijdering

Mechanically Actuated Valves

KPMG PROVADA University 5 juni 2018

REIN kast. eiken standaard iepen. gebakken iepen. gerookt. licht iepen. bijzonderheden. staanders/achterwand/deur. ontwerp: Gjalt Pilat, 2005

Ontwerpen van een variabele belasting om te meten aan zonnepanelen

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 6

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+

Opleiding PECB IT Governance.

GREEN AWARD FOUNDATION

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages

Outline A PERMANENT PASTURE LAYER BASED ON OPEN DATA 11/24/2014. The creation and monitoring of a permanent pasture layer

Waterbouwdag Sluizen in de wereld. Han Vos

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

Cursus GES Ontwerpsysteem in het Maritiem Onderwijs

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs

ETS 4.1 Beveiliging & ETS app concept

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

Tentamen Thermodynamica

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

Huiswerkopgave Inleiding Modelleren Hoofdstuk 7

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R

Voor de plaatsing van patrijspoorten in schepen is de internationale norm ISO 5780, Ie druk, 1987, als Nederlandse norm aanvaard.

Mounting ceiling & wall

Pon Power. Klantgericht innoveren met betrekking van Service Design. Platform voor Klantgericht Ondernemen Michael Boon

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0084 voor fischer Highbond-Anchor FHB II Inject (Lijm anker voor gebruik in beton) NL

9811 Borneodriehoek, Amsterdam Borneotriangle, Amsterdam

Transcriptie:

Varen zonder emissies 200 jaar W illiam Froude Procesbeheersing in de scheepsbouw Ontwikkelingen in kadeconstructi

Wil jij werken voor de wereldwijde marktleider in custom-built luxe motorjachten? D e V o o g t Naval A rchiterts is een in te rn a tio n a a l a rchitecte n b u re a u, gespecialiseerd in h e t o n tw e rp e n van luke m Btprjacfriten to t e e n le n g te van m eer d a n 1QD m e te r en v o o rn a m e lijk g e ric h t o p de e x p o rtm a rk t. H et k an to o r van D e V o o g t is gevestigd in H aarlem. D e w e re ld w ijd e fe p u ts tie van D e V o o g t N aval Arehitects uraagt om een re p re s e n ta tie ve e x te rn e o n d ersteunin g, o n d e r a n d e re b ij fret v in d en v an h o o g g e k w a lific e e rd personeel H et is Dosign E ngineerin g die h ierin op basis van hechte sam en w e rk in g al m eer d an tie n ja a r v o o rzie t. Dosign Engineering zoekt voor De Voogt N^val Architects: PROJECT ENGINEER SC H EEPSBO UW & PROJECTLEIDER A a n tre k k e lijk e en g o e d g e h o n o re e rd e functies b in n e n e e n dynam isch w e rk k lim a a t V a a r b eid e functies g e ld e n d e volg ende kw alificaties: HTS/TU SCH ó f W TB m e i biji&chaling o p N aval A rchitectu re; M e e rd e re ja ren ervarin g in de scheepsbouw ; Co m m u n icatief en e xtravert. De uitg ebeelde p ro fie le n van beicie vacaturen slaan op w w w.d o s ig n.n l Project in gineer-ref.g TS Q en Project le id e r-rp f,87 i. GEÏNTERESSEERD? Reageer d an d ire c t via de w e b s ite o f n e e m contact o p m e t lo o s t Knagten. $r, A dviseur S cheepsbouw ku n d e: jo o s t,k ra g te n $ d o s ig n,n l o f 0 20-57S 31 24. Verm eed o o k het re fe re n t ienwm m et. D a t is b e la n g rijk v o o r o p n a m e in de s o llicitatie. De V o o g t N aval A rchitects h e e ft d e sollicitatie p ro c ed u re v o o r beide functies uit besleed aan Dosign E n g in eerin g. Rechtstreekse acquisitie o p d e functies is n ie t g ew enst. DO SIG N ENGINEERING HÉT tfe RSlNÏJE ND EtEME NT I N DÉ TÉ HM: EK IW.W POSIQW NL

Bezoek ook onze website: www.swzonline. nl 18 22 Inhoudsopgave Clean Seas Maritime Technology Network Zowel bedrijven als kennisinstellingen in de maritieme sector werken de laatste jaren hard aan het 'vergroenen' van scheepvaart- en offshore-activiteiten. Om deze initiatieven te bundelen is door het Maritiem Kennis Centrum het Clean Sea Shipping programma ontwikkeld (bij sommigen beter bekend als de Maritieme Milieubalans). Om dit programma tot uitvoering te laten komen is met financiering uit het Maritiem Innovatie Programma (MIP) een thematisch netwerk in het leven geroepen met de titel Clean Seas Maritime Technology Network. Varen zonder emissies Amsterdam is een attractie en wereldprimeur rijker: de Fuel Cell Boat. De nieuwste rondvaartboot van Lovers gebruikt geen conventionele brandstoffen, maar wekt de benodigde energie op door een beheerste reactie tussen waterstof en zuurstof. Dit futuristische schip, de Nemo H2, werd op woensdag 9 decemberfeestelijk gedoopt door de Amsterdamse milieuwethouder Marijke Vos en gepresenteerd aan pers en publiek. Het gebruik van waterstof als energiedrager als zodanig is voor de hoofdstad niet nieuw, want sinds 2004 reden er al (proef)bussen met brandstofcellen. 30 Slamming en whipping Verder in dit nummer Whippingsresponsie door slammingsbelasting kan het buigend moment en de vermoeiingsschade aanzienlijk vergroten. Binnen een promotieonderzoek aan de TU Delft is een methode ontwikkeld om de extra belasting van de scheepsconstructie door slamming en whipping te bepalen. 2 Nieuws 38 Procesbeheersing in de 4 Maritieme markt Nederlandse scheeps 6 Maand maritiem bouw 12 A Practical Application of 41 MARS Report Risk Based Design 43 Verenigingsnieuws 21 200 jaar William Froude 28 Jaarverslag Scheepsbouw Nederland 2009 34 Ontwikkelingen in Omslag: de brandstofcelboot van re derij Lovers, kadeconstructies de Nemo H2 Heeft de brandstofcel de toekomst? In Amsterdam vaart sinds eind vorig jaar een opmerkelijke rondvaartboot, de Nemo H2 van rederij Lovers. Het is niet het uiterlijk wat dit schip opmerkelijk maakt, maar de opwekking van de energie door de chemische reactie tussen waterstof en zuurstof in een brandstofcel. Deze reactie levert elektrische energie op met water als enige afvalproduct. In dit nummer een beschrijving van de werking van de brandstofcel en de overige scheepsdetails. Dat er zeer zorgvuldig met zo'n systeem moet worden omgegaan, blijkt wel uit een brand aan boord van het Duitse passagiersschip FSC Alsterwasser. Zie het persbericht in de rubriek Nieuws. Het jaarverslag 2009 van Scheepsbouw Nederland laat, hoewel minder dan 2008, een opvallend goed jaar zien. In het algemeen blijven orders achter, maar men is enigszins optimistisch omdat Nederland actief is in het hoogtechnologische marktsegment. Juist daarin is er weer een stijging te zien. Een verslag elders in dit nummer. De aanleg van de tweede Maasvlakte verloopt voorspoedig. Voor de nieuwe Containerterminals, die schepen van 13.000 teu of meer moeten kunnen ontvangen, worden nieuwe kadeconstructies ontworpen. Een overzicht van die ontwikkelingen vindt u in dit nummer. Verder aandacht voor het project Integraal Samenwerken, met de voortgang in deelproject 5, Procesbeheersing in de scheepsbouw. Een ander innovatieproject onder de vlag van het Maritiem Kennis Centrum is het Clean Seas Maritime Technology Network, dat zich richt op duurzaamheid in de sector. Een artikel over de stand van zaken en toekomstig beleid teft u in dit nummer. De wetenschap is in dit nummer ruim vertegenwoordigd met een artikel over de invloed van slamming op de scheepsconstructie en een artikel over Risk Based Design, zoals toegepast bij de ontwikkeling van de zogenaamde Scheldehuid. De redactie wenst u een goede vakantie; het volgende nummer van SWZ Maritime verschijnt eind augustus. Ir. K ees D irkse, h o o fd re d a c te u r

Fire Onboard FCS A lsterw asser On 28 April 2010, during a test run after maintenance, the world's first fuel-cell passenger ship, the FCS Alsterwasser, suffered fire after the onboard lead-acid batteries overheated. The incident happened atthe shipyard in Oorkaten, Germany. The vessel was saved and did not suffer critical damages. The cause of the fire has notyet been determined. The batteries had been replaced only a few days prior and were in process to be tested for the first time on the Elbe. The batteries are charged slowly from the fuel cell and the power is made available for cast-off and driving maneuvers. It was systematically confirmed there was no risk the fuel cells or hydrogen storage tanks would catch fire as well. The fire was comparable to a conventional cable fire. There was never danger to captain or crew. All installed and certified safety and emergency systems functioned: - The physical separation (division) of battery, fuel cell and hydrogen tanks prevented the spread of a possible fire. - There was no hydrogen leaked (that is, the physical separation worked. However, in the case of direct fire contact or overheating the hydrogen tanks, the generated heat would lead to a controlled automatic discharge of hydrogen outside the vessel). -T h e immediate automatic shutdown of the fuel cell at an incident. -T h e C02 fire fighting system in the battery room was activated forfire suppression. However, the hatch was left open which reduced the suppression's effectiveness. The fire department and safety certifier Germanischer Lloyd confirmed there was never a risk of explosion. The vessel was built in SSB shipyard Germany in 2008, financed by UE. The 'Alsterwasser' has a length of 25.56 meters, a width of 5.2 meters and one hundred passengers capacity. S ource: M a ritim e B ulle tin Sound Dam ping Sandw ich S teel The Swedish company Antiphon AB has introduced a new productfor structure borne sound damping; antiphon MPM (metaipolymer-metal) foiled, a sheet metal laminate with a thin foil on one side. The core material is two zinc coated sheet steel laminated with an acoustic inner layer to obtain structure borne sound damping. MPM foiled is used when the demands for appearance as well as function are high. Aluminium can also be used as core material. The foiled steel has the same qualities as traditional MPM and is used to reduce vibrations and structure borne sound without increasing the construction s weight. The durable surface complies with high demands concerning quality and flammability, which makes it interesting for marine applications and interior design such as cabin- and corridor panels. The thinnest sheet is 1.04 mm where it consists of two sheets of 0.5 mm laminated with a 0.04 mm acoustic inner layer. For aluminium thickness varies from 1.44 to 6.1 mm. MPM foiled is delivered in format sizes of maximum dimension 1250 x 3000 mm. It can be used with methods normally used within the industry to cut, press and punch. For bending special instructions might be needed. Welding and laser cutting is not advisable. Jointing methods used are mechanical or bonded joints, or combinations hereof. MPM foiled can be recycled as standard sheet steel, Expo over prinses M argriet als boegbeeld koopvaardif Prinses Margriet opent 2 juli de tentoonstelling Prinses Margriet, boegbeeld van de koopvaardij' in het Maritiem Museum Rotterdam. Margriet was, als petekind van de Nederlandse koopvaardij, vanaf haar geboorte een symbool van hoop voor zeelieden en nabestaanden van hen die bleven. In een speciale film vertelt zij over die rol. Daarnaast zijn uit haarprivébezit een serie scheepsmodellen en haar doopjurk te zien. In 1942 koos koningin Wilhelmina de margriet als teken van verbondenheid met de oorlogsgetroffenen en geloof in herstel van de vrijheid. De Nederlandse koopvaardij leed in de Tweede Wereldoorlog enorme verliezen. Bij de doop van prinses Margriet traden op verzoek van haar ouders vertegenwoordigers van de Nederlandse koopvaardij op als peten. De tentoonstelling is te bezichtigen van 3 juli tot en met 9 januari 2011.

Kabinet investeert en bespaart De ministerraad heeft op voorstel van minister Eurlings vanverkeeren WaterstaatlOO miljoen euro uit het Fonds Economische Structuurversterking vrijgemaakt voor de aanpakvan knelpunten in het verkeerssysteem op de hoofdvaarwegen. Het geld wordt besteed aan verbetering van de actuele verkeersinformatie, betere benutting van de capaciteit van sluizen en snellere afhandeling van incidenten. Dit is nodig om de verwachte groei van de binnenvaart aan te kunnen. Zonder structurele verbeteringen kunnen wachttijden in havens en op vaarwegen oplopen en verplaatst het goederenvervoer zich van het water naarde weg. Daarnaast eist Havenbedrijf Rotterdam bij de uitgifte van concessies aan containerterminaloperators op MV2 dat 45 procent van de lading via de binnenvaart wordt afgevoerd. De raad stemde er ook mee in kapiteins van zware sleepboten een nieuwe opleiding aan te bieden, waarmee de sector7,3 miljoen euro bespaart. Kapiteins van sleepboten met een vermogen van meer van 3000 kw waren tot nu toe verplicht een opleiding te volgen en ervaring op te doen op de grote zeevaart. Dit terwijl de sleepboten slechts op beperkte afstanden vanuit de kust en op vaste routes varen. Nu is door de havensleepsector en de onderwijsbranche een nieuwe opleiding samengesteld waar kapiteins een nieuw vaarbewijs kunnen halen dat hen toestaat met onbeperkt vermogen nabij de kust te varen. De zeevaartopleiding vervalt hiermee en zo wordt per boot 73.000 euro bespaard. Dit levert een totale besparing op van 7,3 mln euro. Daarnaast worden tijd en loonkosten bespaard. Naar verwachting gaat de nieuwe regelgeving per oktober in. Im tech: technologiepartner PlanetSolar Imtech neemt deel aan PlanetSolar, het grootste door zonne-energie aangedreven schip ter wereld. In 2011 vertrekt PlanetSolar als eerste schip op alleen zonne-energie voor een wereldreis van circa 50.000 km om zonneenergie en varen op alternatieve brandstof te promoten. De reis duurt naar verwachting 140 dagen met een gemiddelde snelheid van 8 knopen (15 km p/h). De route loopt via de Atlantische Oceaan, het Panamakanaal, de Grote en Indische oceaan en het Suezkanaal naarde Middellandse Zee. Er worden 'energiebewustwordingstops' gemaakt in onder meer New York, Darwin, Flong Kong en Marseille. PlanetSolar is een hightech, 85 ton wegende catamaran met een lengte van 31 meter en een breedte van 15 meter, bedekt met 537m2 zonnepanelen. Het schip wordt voortgestuwd doortw ee 10 kw sterke elektromotoren. Aan boord bevindt zich werelds grootste lithiumion accu, met een energieopslagcapaciteit van 1,3 MW/h en een gewicht van 11 ton. Het schip kan 1000 km zonder zon varen, heeft een topsnelheid van 14 knopen (25 km p/h) en biedt onderdak aan veertig personen. De milieuvervuiling is nihil en het schip vaart geheel geluidsvrij. De Knierim-scheepswerf in Kiel, Duitsland, en HDW verzorgden de bouw. PlanetSolar is een initiatief van de Zwitser Raphaël Domjan, president en kapitein van het schip. Irntech is verantwoordelijk voor het projectmanagement, engineering, implementatie en inbedrijfsteiiing van het hightech energiedistributiesysteem, de technologie die zorgt voor het opladen van de lithium-ion accu, het alarm- en monitoringsysteem en de bekabeling. HC mierwede neemt M M P over IHC Merwede heeft MMP (Marine and M in e ra I Projects), gevestigd te Kaapstad, Zuid Afrika, overgenomen. MMP gaat verder als 'IHC Marine and Mineral Projects' (IHC MMP). MMP werd opgericht in 1993 als een adviesbureau om de groeiende diepzeediamantwinningsindustrie voor de westkust van Zuid-Afrika te bedienen. Uniek aan MMP is het vermogen custom-built onderwatersystemen en -apparatuur voor de mijnbouwte ontwerpen, produceren en op te leveren. De diepzee-mijnbouwindustrie geniet een groeiende belangstelling. Het aantal aan- M M P era w ie r klaar om te worden gelanceerd va naf een schip ten behoeve van diamantwinning vragen voor diepzee-bagger- en mijnbouwoplossingen is sterk toegenomen. Diverse studies naar systemen om zeldzame, kostbare mineralen, zoals diamanten, goud, gas en hydraten, op de oceaanbodem te zoeken, vinden en exploiteren, zijn in volle gang. 70 procent van het aardoppervlak bestaat uit water. Het is dus logisch te veronderstellen dat de toekomst onder water ligt. Daarom heeft IHC Merwede al haar activiteiten in deze sector geclusterd in een nieuwe business unit, IHC Deep Sea Dredging & Mining. Deze business unit concentreert zich op ontgraaftechnieken in diep water (tot 3000 meter) en het verticaal transport van de zeebodem naar de oppervlakte.

Maritieme markt Door Menso de Jong Rots in de branding Enkele EU-landen zien Europa als een economische rots in de branding. Alleen verregaande maatregelen waren nodig w egens een beetje as in de lucht, maar pensioenfondsen en kleine spaarders kunnen veilig beleggen in Griekenland. Het land is immers alleen het slachtoffer van verfoeide 'speculanten'. Met honderden miljarden euro's zou dat probleemtje nu zijn opgelost. Ondertussen blijven Nederlandse bedrijven doorgaan met productinnovatie om zo beter uitgerust de concurrentiestrijd voort te zetten ondanks treuzelende politici. Havens dicht bij storm De ijle aswolk over Europa noodzaakte de EU vele luchthavens uit voorzorg te sluiten. Luchtvaartbedrijven mochten zelf niet beslissen of vliegen veilig was; ambtenaren weten liet beter. Helaas, ambtenaren kunnen hun vingers branden aan zo'n heikele beslissing. Geen nood, zij vragen advies aan vulkaandeskundigen, al weten die niets van vliegrisico's. Dus boze gezichten wegens hun mogelijk risicomijdend gedrag; proefvluchten hadden immers aangetoond dat een aantal gebieden onnodig op slot was. De Europese Commissie streeft ook naar meer macht de scheepvaart verregaand te regelen. IMO is de steen des aanstoots, zodat deze organisatie overstelpt wordt met ultimatums: "Regel het zoals wij het willen, anders komen we met onze eigen regels." Er kan dus een dag komen dat een EU-ambtenaar besluit alle Noordzeehavens te sluiten wegens zware NW-storm volgens het klimaatmodel op zijn computer. Rederijen vinden het onzin; je kunt veilig van Rotterdam naar het Kanaal varen omdat de depressie afbuigt naar het Kattegat. Voor gezagvoerders is het wel een rustig gevoel; zij hebben niets te beslissen met het risico het gevang in te gaan als achteraf blijkt dat zij een inschattingsfout hebben gemaakt. Het voorzorgsprincipe wordt toch steeds heiliger. Zo vindt Veerman dat de Deltacommissie moet garanderen - zinloos want straffeloos als het mislukt - dat we nooit natte voeten krijgen, al is er veel te besparen indien ons alleen nieuwe laarzen worden beloofd bij een onverhoopte dijkdoorbraak. EU economisch een veilige rots? Vele EU-politici vonden dat banken en pensioenfondsen moeten meebetalen, zonder overheidsgarantie, aan de Griekse steun. Zij roepen luidkeels dat de crisis te wijten is aan gewetenloze speculanten, maar dat de EU-rots absoluut niet bedreigd wordt. Kleine spaarders en pensioenfondsen zouden dus veilig hoogrentende Griekse staatsobligaties kunnen kopen. Je vraagt je wel afwaarom overheden zo'n 'risicoloze'belegging dan niet garanderen. Of tikt er soms toch allang een tijdbom onder de rots? Dat laatste meenden de financiële markten waar 'speculanten' zagen dat geen noodmaatregelen waren getroffen ter voorkoming of genezing van debacles in Portugal of Spanje, mogelijk ook Ierland. In de vroege ochtend van 10 mei kwam het verlossende woord. De EU stelt 500 miljard euro aan garanties en leningen beschikbaar, het IMF komt met 220 miljard euro over de brug. Nu is het wachten op de volgende crisis, bijvoorbeeld over het oprichten van een Europees Monetair Fonds, onverwachte extra problemen, of het niet kunnen of willen voldoen aan de opgelegde besparingen door de huidige crisislanden. Daarover is toch niets geregeld. Ondertussen gaat de scheepvaart redelijk stormvrij rond de afbrokkelende Europese rots. De droge bulkvaart had een goede aprilmaand, met name voor Capesizes die, na een eerdere dip, toch onder de indexstand van eind december bleven. De handy's konden hun sprong omhoog eerder in 2010 niet volledig vasthouden, maar eindigden april wel 17% hoger dan eind 2009. Supra- en Panamaxes bleven rustig omhoog gaan en eindigden april respectievelijk bijna 10 en 20% boven ultimo 2009. Tankers begonnen 2010 met eeri slechte markt, maar desondanks liepen tot eind april de vrachten op met circa 15% voor schone en 22% voor vuile tankers. Ook gas- en chemicaliëntankers profiteerden van toenemend vervoer. Grote koelreders kwamen tot een pool om de koelvloot op een geordende wijze in te krimpen. Wat betreft de offshore was er een aantrekkende Noordzeemarkt voor

Menso de Jong was jarenlang agent in het Verre Oosten voor diverse scheepvaartmaatschappijen. Hij is nu freelance journalist en vaste medewerker van SWZ Maritime ondersteuningsschepen, maar nauwelijks voor booreilanden. In de containervaart zette het herstel door. In januari begon ook de chartermarkt voorzichtig aan een opmars; de huurprijs voor een 1700-teu-schip steeg in april met 10%. Al deze activiteit doet ook de verkoopprijzen aantrekken, waarnaast de belangstelling voor nieuwe bestellingen groeit, behalve voor containerschepen die nog een lange weg te gaan hebben voor volledig marktherstel. Het lijkt er dus op dat de rest van de wereld zich weinig aantrekt van de Europese malaise. Daar ziet men gunstige perspectieven voor de vaart binnen en op Azië en naar/van de VS, het Midden-Oosten, Zuid-Amerika, Afrika en Australië. Op enkele trajecten benadert het containervervoer alweer het 2008-niveau. Europa komt pas aan de beurt als het stormseizoen daar voorbij is. Ondertussen luistert men evenmin naar Europa. Als de EU zwaardere eisen wil stellen aan de sloop van haar schepen en C02-emissies voor haar industrie wil terugbrengen met 30%, gaan ze hun gang maar, zolang de overige landen vrij blijven niet mee te doen om hun rotsen economisch te kunnen versterken. Zelfs Kevin Rudd, de 'groene' premier van Australië, heeft eieren voor zijn geld gekozen door een gepland 'cap and trade -systeem voor broeikasgassen tot eind 2012 in de ijskast te plaatsen ten gunste van extra geld voor de gezondheidszorg wat kiezers nu meer kan aanspreken. Het is uiteraard een andere zaak wanneer de EU haar regels wil opleggen aan de rest van de wereld, zoals het geval is bij de verlangde erkenning door klassebureaus van eikaars certificaten voor de scheepsuitrusting. Innoveren voor betere tijden Vele bedrijven werpen zich, ondanks de marktomstandigheden, op productinnovatie om straks sterker te staan in de concurrentiestrijd. IHC Merwede is een voorbeeld, niet alleen in de baggerbouw, recentelijk ook met vernieuwde hydrohammers. Daarnaast is knowhow in de onderwatermijnbouw gekocht met de overname van HMM in Kaapstad. Ook een installatiebedrijf als Imtech loopt regelmatig voorop, zoals met leveringen aan een relatief groot schip, bestemd voor een wereldrondvaart op zonnecellen met passagiers. De TU-Delftwon vele prijzen metzonneenergie, maar als het om een grote investering gaat, lijken onze bankiers prioriteit te geven aan het bedenken van nieuwe bonussen. MARIN verkreeg een goede naam met een ballastloos scheepsontwerp met luchtsmering, maar buitenlanders met diepere beurzen lijken nu het voortouw over te nemen. Hier liever behapbare productverbetering dan riskante technische doorbraken. C lc*öl trar-ipcirtahijn sake* vimwij.nto njm* of rtiü W jivbsi and un&iegmm ntiifir.dr 'nfinh 0 «Iti* p lg rtfil O n * ü l th s fe e in g r!:. i i fe sn M ji'b - l-ktf! the*«c r o w hövw o lupiöc s DTDc-ard dlmote regardless of c d d ii becom fli-cwfiidf. Cus-tcm-buih to-41e hiijl t-i q y o lily iio id o -ds. b a c \ «f up by glob al iflfvii:* Crtd Hippssfl, & KijprrHS'i'i ng, jok.rl.-jfi.-i ófviuiv rfial rf*«hoci!»s cm wh-unci-er Qfri va um v a r <ii 'squirud. H C IN E.N E. H O P M A N C M C IM E C n irv D f)v

Door G.J. de Boer Kielleggingen Twee DFF's 4512 Bij Damen Shipyards in Singapore zijn twee DFF s 4512 in aanbouw voor Ca bo Verde Fast Ferry SarL in Praia (Kaapverdische Eilanden). De kiel voor de eerste, de Kriola (bouwnummer 530151), werd gelegd op 24 november 2009 door Nelson Gregor, voor de tweede, de Liberdadi (bouwnummer 530152) door Andy de Andrade, president van Cabo Verde Fast Ferry. Beide veerboten gaan na oplevering in oktober 2010 en januari 2011 passagiers- en ro/ro-diensten tussen de eilanden van Cabo Verde uitvoeren. De DFF 4512 heeft als afmetingen: lengte o.a. 45,00 meter, een breedte van 12,30 m eter en een diepgang van 1,60 meter. De voortstuwing wordt geleverd door twee Caterpillar-hoofdmotoren, type 3512B, voor een snelheid van 19 knopen. Aan boord is accommodatie voor 158 passagiers en een capaciteit voor zestien auto s en drie trucks. Tewaterlating M Al 1105 Op 7 mei is bij Damen Shipyards Galati de MAI 1105, een Offshore Patrol Vessel 6610, voor de Roemeense douane te water gelaten. De doop werd verricht door mevrouw Andrea Niculiu en werd bijgewoond door Vasile Blaga, minister van Binnenlandse Zaken. De OPV 6610, een nieuw ontwerp van Damen, wordt gebouwd met financiële steun op basis van het Schengenakkoord. De oplevering is verwacht in september 2010. Ü M o l. Opleveringen Flinter America Op 6 mei leverde Scheepswerf Ferus Smit in Westerbroek de Flinter America (bouwnummer 397, imo 9504114) op aan Flinter in Barendrecht. Na de Pioneer (aanvankelijk Flinter Arctica) is dit schip hettweede van een serie van vijf multipurpose 1A-ijsklasse-schepen van het type FS 11000. Het zijn de grootste schepen die tot dusver op deze locatie worden gebouwd. De Flinter America werd op 10 april dwarsscheeps te water gelaten. Op 3 mei is het schip uit Westerbroek weggesleept en vanuit Delfzijl is op 4 en 5 mei proefgevaren op de Eems. De belangrijkste gegevens zijn: tonnages: 6621 bt, 3448 nt en 11.048 dwt. De afmetingen zijn: L o.a. (I.l.) x B x H (dg) = 132,50 (126,90) x 16,00 x 10,77 (7,80) meter, ruiminhoud 13.025 m3 (460.000 cft), containercapaciteit 360 teu waarvan 180 op dek. De voortstuwingsinstallatie bestaat uit een MaKhoofdmotor, type 8M32, van 5435 rpk/4000 kw voor een snelheid van 14,2 knopen. Onder De Flinter America vertrekt voor de proefvaart op 5 mei (foto B.H.F. Spruit) kapitein Victor Kilchevskiy vertrok de Flinter worden afgebouwd. Op 18 mei was de bouw America op 9 mei voor de eerste reis naar zover gevorderd dat de Jetstream via Esbjerg om windmolens te laden voor Amsterdam naar IJmuiden kon worden Zeebrugge. De serie wordt voortgezet met de gesleept voor de proefvaart op de Noordzee. Flinter Arctic (bouwnummer 398, imo 9504126), De technische gegevens van de Bijlsma Flinter Africa (bouwnummer 399, imo 9504138) Trader 4500 zijn: tonnages: 2999 bt, 1643 nt, en Flinter Asia (bouwnummer 400, imo 4539 dwt; afmetingen: L o.a. (I.l.) x B x H = 9504140), die in januari, mei en september 90,00 (84,98) X 14,40 X 7,35 meter. De 2011 worden opgeleverd. voortstuwing wordt geleverd door een Jetstream Veka Bijlsma Scheepwerf in Lemmer leverde de Jetstream (bouwnummer 757, imo 9356579) op aan Scheepvaartonderneming Jetstream (G.L. Kornet, Culemborg) in Rotterdam. Het casco van deze Bijlsma Trader 4500 werd op 3 december 2007 bij Dongfeng Shipyard in Hangzhou te water gelaten en in mei 2009 als deklast op de BBC Leer naar Rotterdam verscheept. Na aankomst op 23 juni is het De Jetstream kwam op 18 m ei in IJm uiden aan casco gelost en naar Lemmer gesleept om te (foto M. Costerj

Gerrit de Boer is redacteur van SWZ Maritime en bekend schrijver van maritieme boeken Wartsila-hoofdmotor, type 6L26, van 1940 rpk of 1425 kw voor een snelheid van 14 knopen. Typhoon Hogau Scheepsbouw (v/h Groningen Shipyard) in Waterhuizen heeft de 2700 m3-lpg-tanker Typhoon (bouwnummer 110, imo 9507582) opgeleverd aan Chemgas Shipping in Rotterdam. Het schip werd op 30 september 2009 langsscheeps te water gelaten. Op 18 mei is de Typhoon van Waterhuizen naar Delfzijl gesleept voor het houden van de proefvaart die twee dagen later werd gehouden op de Eems. De belangrijkste gegevens van de LPG-tanker zijn: tonnages: 2368 bt, 2250 dwt, afmetingen: L o.a. x B x H (dg) = 99,90 x 14,00 x 6,20 (3,30) meter. De voortstuwingsinstallatie bestaat uit twee Mitsubishi-hoofdmotoren, type S6U MPTK, totaal vermogen van 2014 kw op twee schroeven voor een snelheid van 11 knopen. De identieke Twister (bouwnummer 112, imo 9507594) werd op 4 maart te water gelaten en wordt in september 2010 opgeleverd. Beide tankers hebben in beladen toestand een kruiplijn van 12,30 meter. Gateway Koninklijke Boskalis Westminster in Papendrecht bracht in april de 12.000 m3 sleephopperzuiger Gateway (bouwnummer 718, imo 9486831) in de vaart. De Gateway is de eerste van twee hoppers die in november 2007 bij IHC Merwede zijn besteld en die vrijwel gelijktijdig op twee verschillende werven werden gebouwd. Op 4 februari 2009 is in Hardinxveld-Giessendam de kiel gelegd voor de Gateway. De tewaterlating vond plaats op 25 september. De tweede hopperzuiger, de Willem van Oranje (bouwnummer 1254, imo 9512551), is op 10 februari 2010 bij IHC Dredgers in Kinderdijkte water gelaten. De twee sleephopperzuigers zijn door IHC Merwede Offshore & Marine ontwikkeld in nauwe samenwerking met opdrachtgever Boskalis Westminster. Zij hebben een relatief licht scheepsgewicht met een bijbehorend groot laadvermogen en zijn ontworpen voor De Typhoon op 18 m ei na de proefvaart op de Eems (foto F.J. Olinga) onbeperkte vaart. De Gateway en Willem van hopperzuigers zijn uitgerust met een zuigbuis Oranje kunnen baggeren tot 15 mijl uit de kust met een diameter van 1200 mm en een onderof binnen een afstand van 20 mijl uit de haven. waterpomp waarmee een baggerdiepte van Bij baggeren verder dan 15 mijl uit de kust 62 meter kan worden bereikt. geldt de beperking dat de gemiddelde golfhoogte niet meer mag zijn dan drie meter. De 13.500 bt en 21.200 dwt; afmetingen: L o.a. (I.l.) De belangrijkste technische gegevens zijn: De G ateway is de eerste van tw ee 12.000 m3-hopperzuigers die IHC M erw ede voor Koninklijke Boskalis W estm inster bouw t (Flying Focusj

x B x H (dg) = 137,00 (125,00) x 28,00 x 13,50 (8,00) meter, hoppercapaciteit van 12.000 m3; totaal geïnstalleerd vermogen 13.870 kw. Voortstuwing 2x 6000 kw, vaarsnelheid 15,4 knopen, twee boegschroeven 2x 700 kw. Aan boord is accommodatie voor 24 personen. Shoalway Koninklijke Boskalis Westminster moderniseerde de baggervloot verder met de 4500 m3-hopperzuiger Shoalway (bouwnummer 221, imo 9556337). De bouw was opgedragen aan Intervak in Harlingen die het casco uitbesteedde aan een niet met naam genoemde Poolse werf. De afwerking vond plaats in Sliedrecht bij de w erf van L.J. Boer. De tonnages van de hopperzuiger zijn: 4082 bt, 1229 nt en 5490 dwt. De afmetingen zijn: I o.a. (I.l.)x B x H (dg) = 90,00 (85,00) x 19,00 x 7,25 (6,82) meter. De hopper Shoalway tijdens de proefvaart op 23 a p ril (Flying Focus) Ginger Eind april 2010 is de sleepboot Ginger (bouwnummer 181, imo 9507063) door Sleepdienst B. Iskes & Zoon in IJmuiden officieel overgedragen. Het casco, dat werd gebouwd bij Azim Tersanesi in Karadeniz Ereglim, werd begin april 2009 door de mslb Captain Michalis weggesleept, waarna het op 5 mei in Rotterdam aankwam. Twee dagen daarna is het verhaald naar Zwijndrecht om op een ponton te worden afgebouwd bij Gebr. Kooiman. Op 22 januari 2010 werd de ponton naar de Waalhaven in Rotterdam gesleept waar de Ginger door de drijvende bokken GPS Atlas en de Matador 2 te water is gezet. Voor voltooiing werd de Ginger vervolgens teruggesleept naar Zwijndrecht. De proefvaart werd gemaakt op 9 en 10 maart in Europoort en op 1 april maakte de sleper een tweede proefvaart en werden de trekproeven gehouden. Op 24 april kwam de Ginger in de thuishaven IJniuiden aan. De Ginger is evenals de op 3 december 2009 in dienst gestelde Brent (bouwnummer 180, imo 9507051) van het type 3200 W dat ontworpen is door het Canadese bureau Robert Allan Ltd. De RA 3200 W meet 497 bt en heeft als afmetingen: L o.a. (I.I.) x B X H (dg) = 33,10 (32,00) x 13,60x 5,36(5,83) meter. De sleepboot wordt voortgestuwd door twee ABC-hoofdmotoren, type 12VDZC, met een vermogen van 5300 kw/7413 rpk bij 1000 tpm op twee roerpropellers voor een trekkracht van 80 ton en een snelheid van 13,5 knopen. De Brent en Ginger van Iskes zijn genoemd naar de kinderen van directeur-eigenaar Jim Iskes. De motorsleepboot Ginger op 24 april op de Noordzee (foto J. Plugj Sosrcem De Vietnamese scheepswerf Song Thu Co. in Da Nang heeft in april de Sosrcem (bouwnummer 553008, imo 9453092) opgeleverd aan de Central Oilspill Response Centre in Danang. Het speciale vaartuig van het type MPV 5212 voor de bestrijding van olievervuiling is een ontwerp van Damen Technical Cooperation (DTC) en onder licentie en supervisie van Damen gebouwd in Danang. Het vaartuig is uitgerust met dezelfde veegarmen die al jaren metveel succes worden toegepast op de Nederlandse Area (2388 bt, in september 1998 opgeleverd door Damen Shipyards in Gorinchem als