Jaarverslag 2013 nv holding westland infra
Jaarverslag 2013
Inhoud JAARVERSLAG 2013 1 Visie 4 Bedrijfsprofiel 4 Kerncijfers 2009 2013 6 Aandeelhouders en bestuurssamenstelling 7 Bericht van de Raad van Commissarissen 8 ALGEMENE BESCHOUWING 11 Voorwoord 12 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 14 Risicomanagement 17 Ontwikkelingen in de markt 18 Ontwikkelingen wet- & regelgeving 22 Vrije markt activiteiten 24 Maatschappelijke betrokkenheid 27 GANG VAN ZAKEN GEDURENDE HET VERSLAGJAAR 29 Resultaat 2013 30 Ontwikkelingen van de regionale transportnetten 32 Investeringen 37 Financiële positie 38 Dochtermaatschappijen en deelnemingen 39 Dividendbeleid 39 Personeel en Medezeggenschap 40 Verwachtingen voor 2014 42 JAARREKENING 43 Geconsolideerde balans (vóór resultaatbestemming) 44 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 45 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 46 Toelichting algemeen 47 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 50 Vennootschappelijke balans (vóór resultaatbestemming) 65 Vennootschappelijke winst-en verliesrekening 66 Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening 67 OVERIGE GEGEVENS 69 Statutaire regeling omtrent de winstbestemming 70 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 71 nv holding westland infra jaarverslag 2013 3
Visie Westland Infra ondersteunt ontwikkelingen op het gebied van de veranderende energiewereld. Wij willen een actieve rol spelen in de realisatie van diensten voor decentrale initiatieven en private netwerken. Hiermee spelen wij in op de veranderende marktrollen en latente klantbehoeften. Bedrijfsprofiel Westland Infra is als netwerkbedrijf gespecialiseerd in het transport van energie en daaraan gerelateerde producten en diensten. Westland Infra is aangewezen als regionale netbeheerder voor het transport van gas en elektriciteit binnen de regio s Westland en Midden-Delfland. Als regionaal netbeheerder zorgt Westland Infra voor betrouwbare energie-infrastructuren. Het professionele asset managementsysteem - gecertificeerd volgens de PAS55-norm - leidt tot gericht onderhoud en uitgekiende vervangingsstrategieën met als resultaat een hoge mate van efficiëntie, veiligheid en beschikbaarheid van de distributienetwerken. Westland Infra is betrokken bij ontwikkelingen op het gebied van duurzaam gebruik van energie en de transitie naar een duurzame energievoorziening. Veilig werken staat aan de basis van alle activiteiten van Westland Infra. Zowel de veiligheid voor de omgeving als de persoonlijke veiligheid staan hoog in het vaandel. Ons veiligheidsbeleid is vastgelegd in een manifest en richt zich op het leren van onveilige situaties. Persoonlijk ondernemerschap en aantoonbaarheid zijn de speerpunten van het veiligheidsbeleid met als doel het voorkomen van onveilige situaties en ongevallen. Een cultuur van transparantie en openheid is een randvoorwaarde om dat te bereiken. Het management toont betrokkenheid door aansluiting op de werkvloer te zoeken en blokkades weg te nemen die een belem mering vormen voor het veilig kunnen werken. Naast de opleidingsvereisten die volgen uit de BEI, VIAG en VCA zijn al onze medewerkers inclusief management en directie, die te maken hebben met risicovolle omstandigheden, persoonlijk gecertificeerd ten aanzien van adequaat veiligheidsgedrag. Westland Infra beschikt over een unieke markt positie door de grote kennis van het tuinbouwsegment en haar specifieke (energie) behoeften. De kennis en ervaring, opgedaan binnen zowel het regionale netbeheer als de vrije marktsegmenten, worden onderling uitgewisseld en zijn zo versterkend aan elkaar. Een ondernemende instelling, jarenlange ervaring en korte lijnen naar onze klanten leiden tot nieuwe kwalitatieve producten en diensten die onze klanten maximaal ondersteunen. De combinatie van energietechniek en ICT-oplossingen dragen zorg voor een uniek aanbod in de markt. De 24-uurs serviceorganisatie en het innovatieve meetbedrijf zijn onderscheidend. De producten en diensten kennen een breed toepassingsgebied waardoor Westland Infra ook beschikt over een goede positie in andere sectoren dan de tuinbouw. Westland Infra is een betrouwbare en professionele partner die denkt in het klantbelang en afspraken waarmaakt. De relatie met de klanten en de opgebouwde reputatie zijn van grote waarde. Betrokken en professioneel behoren tot de kernwaarden van de organisatie. Zo kent Westland Infra geen call center, maar handelen vakkundige en klantgerichte medewerkers de klantvragen af. Westland Infra speelt door middel van een proactieve werkwijze in op latente informatiebehoeften van klanten. Korte beslislijnen zorgen voor slagvaardig handelen. De huidige energievoorziening is aan veranderingen onderhevig. In de toekomst zal de verticaal georganiseerde energievoorziening zich omvormen naar een horizontale keten waarbij vraag en aanbod van energie lokaal op elkaar zijn afgestemd. Al in de jaren negentig van de vorige 4 jaarverslag 2013 nv holding westland infra
eeuw heeft Westland Infra haar eerste ervaringen opgedaan in het lokaal matchen van vraag en aanbod van energie om de kosten en de benutting van de beschikbare infrastructuur te optimaliseren. Juist deze kennis vormde de basis van het in 2008 ontwikkelde congestiemanagementsysteem en het commercieel ontwikkelde smart grid voor een tuinbouwcluster. Deze ervaringen bieden een scala aan mogelijkheden om een rol van betekenis te spelen in de energievoorziening van de toekomst. Jarenlange ervaring, gerichte vakinhoudelijke opleidingen en overdracht van kennis vormen de basis van de professionaliteit van Westland Infra. Met onze medewerkers creëren wij een uitdagende en marktgerichte werkomgeving, waarin continue ontwikkeling van mens en organisatie centraal staat. Voor Westland Infra vormt persoonlijke groei de basis voor de verdere uitbouw van de kwalitatieve dienstverlening en de continuïteit van de personele bezetting. Bij de uitvoering van haar werkzaamheden heeft Westland Infra oog voor de gevolgen voor de omgeving en het milieu. De uitgangspunten van het milieubeleid zijn gecertificeerd volgens de norm ISO 14001. Het verbruik van energie en de belasting van het milieu door het wagenpark zijn enkele aspecten hiervan. Westland Infra is maatschappelijk betrokken door ondersteuning van stichting Make a Wish en de voedselbank Westland. Daarnaast bevordert Westland Infra de veiligheid van gas- en elektriciteitsinstallaties achter de meter. Naast participatie in de landelijke website www.energieveilig.nl krijgen de risico s van open gasinstallaties extra aandacht om het aantal slachtoffers door koolmonoxidevergiftiging te verminderen. nv holding westland infra jaarverslag 2013 5
Kerncijfers 2009 2013 (Bedragen in miljoenen euro s) 2013 2012 2011 2010 2009 Omzet Gas 17 17 16 15 15 Elektriciteit 49 45 40 39 39 Overig 8 6 7 6 12 74 68 63 60 66 Financiën Brutomarge 55 50 44 40 43 Bedrijfsresultaat 28 22 22 21 23 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen 23 17 17 16 18 Nettoresultaat 18 19 13 13 14 Cashflow 32 34 26 26 25 Eigen vermogen 1) 103 98 92 102 100 Balanstotaal 241 240 227 233 230 Solvabiliteit 43% 41% 40% 44% 43% Ratio s ACM EBIT rentedekking 5,4 4,2 4,1 3,9 4,6 FFO rentedekking 7,3 6,5 6,0 5,6 6,1 FFO / Schuld 29,8% 26,2% 25,9% 24,9% 25,7% Schuld / Kapitalisatie 51,9% 53,7% 53,7% 51,6% 52,0% Investeringen 14 14 17 20 26 Aantal personeelsleden ultimo boekjaar Per 31 december 198 190 188 192 180 Full-time equivalenten 188 180 178 183 170 Sector gas Transport (x 1.000.000 m 3 ) 1.302 1.301 1.313 1.475 1.266 Sector elektriciteit Transport (in GWh) 1.386 1.333 1.241 1.286 1.295 Teruglevering aan TenneT (in GWh) 981 1.078 1.263 1.314 974 1) Rekening houdend met voorgenomen dividenduitkering 6 jaarverslag 2013 nv holding westland infra
Aandeelhouders en bestuurssamenstelling Aandeelhouders NV Holding Westland Infra Gemeente Westland Gemeente Midden-Delfland 1.728 aandelen 272 aandelen 2.000 aandelen Raad van Commissarissen D.J.N.M. Curfs A.J. Rodenburg J. van der Tak P. Veenema Directie A.A.A.M. Besselink F.P. Binnekamp Ondernemingsraad E. A. van As R. Braun L.G.F. Bokma J.G.M. Hannewijk W.J. Kokshoorn G. Spaans L. van Vliet nv holding westland infra jaarverslag 2013 7
Bericht van de Raad van Commissarissen Vergaderingen Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de Directie en de algemene gang van zaken bij Westland Infra en met haar verbonden ondernemingen, alsmede het met advies terzijde staan van de Directie. De Raad van Commissarissen heeft in het verslagjaar vijfmaal volgens een vastgelegd schema vergaderd met de Directie. Vrijwel alle leden van de Raad van Commissarissen waren bij al deze vergaderingen aanwezig. De Raad van Commissarissen vergaderde tweemaal buiten aanwezigheid van de Directie. Onderwerpen die in de reguliere vergaderingen met de Directie werden besproken, waren de ontwikkelingen op de energiemarkt, de rol van Westland Infra in de verduurzaming van de Westlandse energievoorziening, de betrokkenheid van Westland Infra bij geothermieprojecten in de regio Westland, de voortgang van ICTprojecten, de maatregelen tegen cybercrime, de storingcijfers over 2012, de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT), de door Westland Infra gevoerde procedure bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven inzake het aangepaste Methodebesluit Elektriciteit 2011-2013, de ontwerpen definitieve Methodebesluiten Elektriciteit en Gas 2014-2016, de x- en q-factorbesluiten Elektriciteit en Gas 2014-2016, de herfinanciering van Westland Infra, de voortgang van de Netbeheerplus strategie, de uitvoering van het investeringsprogramma, de jaarcijfers 2012 en het verslag van de externe accountant, de financiële kwartaalrapportages en prognoses voor 2013, de begroting voor 2014, het dividendbeleid, de toegepaste waarderingsgrondslagen, administratieve organisatie, interne controle en risicobeheersing. De bespreking van de jaarrekeningen werd bijgewoond door de externe accountant. Overleg met de Ondernemingsraad De overlegvergaderingen van de Ondernemingsraad werden een aantal malen bijgewoond door de op aanbeveling van de Ondernemingsraad benoemde commissaris, mevrouw D.J.N.M. Curfs. In een gezamenlijke bijeenkomst met de Ondernemingsraad op 24 mei 2013 werd onder meer gesproken en gediscussieerd over de Netbeheerplus strategie van Westland Infra, de ontwikkelingen in de sector, de toegevoegde waarde van Westland Infra voor de gemeenteaandeelhouders en de rol van de Ondernemingsraad in het bedrijf. Het contact met de Ondernemingsraad wordt door de Raad van Commissarissen bijzonder op prijs gesteld. Corporate Governance In de vergaderingen van de Raad van Commissarissen is aandacht besteed aan de Nederlandse Corporate Governance Code. Corporate Governance staat voor deugdelijk ondernemingsbestuur en -toezicht. De Raad van Commissarissen heeft kennisgenomen van de Nederlandse Corporate Governance Code. De verantwoordelijkheden en taken van de Raad van Commissarissen zijn in een reglement vastgelegd. Op 1 januari 2013 is de Wet bestuur en toezicht in werking getreden als gevolg waarvan een evenwichtige man/vrouw verdeling in de Directie en Raad van Commissarissen in acht genomen moet worden. Van een evenwichtige verdeling is volgens de wet sprake indien ten minste 30% van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30% door mannen. De profielschets van de Raad van Commissarissen is aangepast om het streven naar een evenwichtige verdeling van de zetels in de Raad van Commissarissen tussen mannen en vrouwen vast te leggen. Op dit moment bestaat de Raad van Commissarissen uit één vrouw en drie mannen. De samenstelling en omvang van de Directie zijn gebaseerd op het profiel en de strategie van de vennootschap. Op dit moment is de Directie niet evenredig samengesteld. Bij toekomstige nominaties en benoemingen van leden van de Directie en de Raad van Commissarissen zal rekening gehouden worden met de eisen die gesteld worden aan een evenwichtige man/vrouw verdeling. 8 jaarverslag 2013 nv holding westland infra
Samenstelling Raad van Commissarissen Op 1 juli 2013 liep de tweede zittingstermijn van de heer P.A.M. Berdowski af. De Raad van Commissarissen bedankt de heer Berdowski en spreekt waardering uit voor zijn grote inzet en betrokkenheid bij de onderneming, waar hij sinds 2004 als commissaris aan verbonden was. De Raad van Commissarissen heeft het volgende rooster van aftreden vastgesteld: De heer A.J. Rodenburg 1 juli 2014 De heer J. van der Tak 1 juli 2014 Mevrouw D.J.N.M. Curfs 1 juli 2015 De heer P. Veenema 1 december 2016 Wet normering beloning top functio narissen publieke en semipublieke sector (WNT) Op 1 januari 2013 is de Wet normering beloning topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) in werking getreden. De WNT stelt een maximum aan de beloning van bestuurders en toezichthouders in de (semi)publieke sector en bevat tevens regels over het openbaar maken van de beloning. De beloning is gemaximeerd op 130% van het brutosalaris van een minister. Voor 2013 is het maximum 228.599 aan beloning, belastbare onkostenvergoeding en werkgeversbijdrage pensioenpremie per kalenderjaar bij een voltijds dienstverband. Naast het maximuminkomen schrijft de wet voor een maximum ontslagvergoeding van één jaarsalaris met een maximum van 75.000 bruto. Daarnaast geldt een verbod op bonussen, winstdelingen en andere vormen van variabele beloning. De WNT maximeert ook de beloning van de leden respectievelijk voorzitter van de Raad van Commissarissen op 5% respectievelijk 7,5% van de wettelijk maximale beloning. De WNT kent een overgangsregeling. De op 6 december 2011 bestaande beloningsafspraken (inclusief variabele beloning) worden vanaf 1 januari 2013 gerespecteerd voor een periode van vier jaar. Hierna geldt een afbouwperiode van drie jaar. Nieuwe benoemingen en herbenoemingen na 1 januari 2013 vallen direct onder de werking van de WNT. De beloningsafspraken met de huidige Directie vallen onder de overgangsregeling. Wet verlaging bezoldigingsmaximum WNT In het regeerakkoord van het kabinet Rutte- Asscher is overeengekomen de hoogte van de bezoldiging van functionarissen te verlagen van 130% naar 100% van een ministersalaris en deze norm niet alleen voor topfunctionarissen, maar voor alle medewerkers te laten gelden. Met het voorliggend wetsvoorstel wordt deze bezoldigingsnorm teruggebracht van 130% naar 100% van het niveau van een minister. De uitbreiding van de reikwijdte van de WNT naar alle functionarissen in de publieke en semipublieke sector zal in een apart wetsvoorstel worden neergelegd. Het streven van de regering is het voorliggende wetsvoorstel per 1 januari 2015 in werking te laten treden. Voor het tweede wetsvoorstel dat de uitbreiding van de reikwijdte naar alle functionarissen regelt, is de beoogde inwerkingtredingdatum 1 januari 2017. De Raad van Commissarissen is bezorgd over de mogelijke gevolgen van het wetsvoorstel en de uitbreiding van de reikwijdte naar alle functionarissen van Westland Infra. Deze zorgen zijn in een gezamenlijke brief van de regionale netbeheerders aan minister Plasterk kenbaar gemaakt. De zorgen richten zich onder meer over het behouden en aantrekken van competent en professioneel bestuur, het ineendrukken van het gehele loongebouw en de verslechtering van de arbeidsmarktpositie van de netwerkbedrijven. nv holding westland infra jaarverslag 2013 9
Jaarrekening en voorstel winstuitkering In de vergadering van 12 mei 2014 is de door de Directie opgestelde jaarrekening uitvoerig besproken, die op 23 juni 2014 aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgelegd. De Raad van Commissarissen biedt u de jaarrekening 2013 - door Ernst & Young Accountants gecontroleerd - ter vaststelling aan. De Raad van Commissarissen stelt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de jaarrekening 2013 en het daarin opgenomen voorstel tot winstverdeling vast te stellen. Voorgesteld wordt om uit de nettowinst van 17.982.864 een dividend van 13.000.000 uit te keren. Tevens wordt voorgesteld om voor het jaar 2013 decharge te verlenen aan de Directie voor het gevoerde beleid en aan de leden van de Raad van Commissarissen voor het uitgeoefende toezicht. Ten slotte De Raad van Commissarissen spreekt graag zijn waardering uit voor de behaalde resultaten in 2013. In zijn waardering wil de Raad van Commissarissen nadrukkelijk alle medewerkers betrekken, die gezamenlijk door hun professionaliteit, inzet en toewijding een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het succes van Westland Infra. Poeldijk, 12 mei 2014 D.J.N.M. Curfs J. van der Tak A.J. Rodenburg P. Veenema 10 jaarverslag 2013 nv holding westland infra
Algemene beschouwing nv holding westland infra jaarverslag 2013 11
Voorwoord NV Holding Westland Infra heeft over 2013 een nettowinst behaald van 18 miljoen. Naast dit uitstekende financiële resultaat is er in 2013 veel gebeurd. We kunnen met een goed gevoel terugkijken op de door de organisatie in 2013 bereikte resultaten. Nog steeds staan de media vol met berichten over de aanhoudende economische crisis, achterblijvende economische groei, toegenomen werkloosheid en bezuinigingsprogramma s van de regering. Er lijken nog maar weinig lichtpuntjes te zien en als er in bepaalde sectoren al sprake is van herstel, dan is dat nog erg kwetsbaar. De glastuinbouwbedrijven, onze belangrijkste klantengroep, kampen nog steeds met relatief lage bedrijfsresultaten. Voor Westland Infra is deze voortdurende malaise ook merkbaar. Net als in 2012 waren er in de glastuinbouw maar een beperkt aantal nieuwbouwprojecten en is er sprake van een toenemend aantal gevallen met betalingsproblemen. In 2013 is met grote inzet en betrokkenheid van alle medewerkers veel werk verzet. Naast de vele operationele activiteiten zijn de volgende zaken te vermelden. De nieuwe kernwaarden Betrouwbaar Betrokken Professioneel Ondernemend werden in het najaar van 2012 geformuleerd en in de RABdoelstellingen (resultaat afhankelijke beloning) voor 2013 op afdelings-/teamniveau vertaald. Veilig werken doe je voor jezelf, voor elkaar en voor je omgeving. In 2013 hebben vele mede werkers en ook het management en de directie de InTense hercertificeringstraining met goed gevolg afgelegd. In 2013 hebben zich geen ongevallen met ernstig of blijvend letsel voorgedaan. Er werden in 2013 circa 30 meldingen gedaan van incidenten of onveilige situaties. In oktober zijn door de toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) de Methode- en x-factorbesluiten voor gas en elektriciteit voor de jaren 2014-2016 definitief vastgesteld. De regionale netbeheerders zien hun tarieven jaarlijks gemiddeld afnemen met 4,7% voor elektriciteitstransport en 6,7% voor gastransport. Hoewel voor Westland Infra financiële compensatie wordt gegeven voor de investeringen die voor de teruglevering aan het net noodzakelijk waren, zullen de inkomsten uit de transporttarieven in de komende jaren dalen. Op 1 augustus trad het Nieuwe Marktmodel in werking: alle huishoudens krijgen één energierekening met alle energiekosten (leveringskosten en netwerkkosten) en de energieleverancier is het aanspreekpunt voor alle vragen over de energierekening en de meterstanden. Met het oog op de historisch lagere marktrente is onderzocht of het mogelijk was de herfinanciering van de bestaande leningen, die op 30 juni 2015 aflopen, te regelen. Na een intensief en complex traject werden op 11 oktober nieuwe leningovereenkomsten met ING Bank en Bank Nederlandse Gemeenten afgesloten ingaande 1 juli 2015 tegen een percentage dat ruim 2% lager ligt dan de huidige rente die betaald wordt. Hiermee is de financiering voor een flink aantal jaren weer veiliggesteld. De betrouwbaarheid van het distributienet van elektriciteit ontwikkelt zich positief. Voor 2013 bedraagt het aantal storingsminuten 16, ruim onder de streefwaarde van 25 storingsminuten. Bij het gasdistributienetwerk ontwikkelt de betrouwbaarheid zich minder gunstig. Het aantal storings seconden bedroeg 72, ruim tweemaal zo hoog als de streefwaarde van 30 seconden. De oorzaak hiervan ligt in een tweetal incidenten die ervoor hebben gezorgd dat de storingscijfers voor dit jaar zijn verslechterd. Het vijfjarig gemiddelde ligt wel onder de streefwaarde. 12 jaarverslag 2013 nv holding westland infra
Nieuwe Kwaliteits- en capaciteitsdocumenten voor elektriciteit en gas zijn opgesteld en ingediend bij de toezichthouder ACM. In oktober zijn ketenoefeningen voor calamiteiten in de voorziening van gas en elektriciteit gehouden. Het doel was om de opschaling binnen de organisatie van Westland Infra, de afstemming met interne en externe partijen, het scenariodenken en de samenwerking in het crisismanagementteam te oefenen. Een bijzonder leerzame ervaring en met de uitkomsten kunnen de procedures verder aangescherpt en verbeterd worden. Ondanks de moeilijke economische situatie is het goed gelukt binnen de vrije markt in concurrentie met andere aanbieders opdrachten binnen te halen. Het gaat hierbij om opdrachten die te maken hebben met het leveren en onderhouden van middenspanningsinstallaties, meetinrichtingen en allocatiediensten en het beheer en onderhoud van openbare verlichting. Inmiddels zijn er 172 meerjarige onderhoudscontracten in beheer. Bijzonder waren de twee opdrachten voor het leveren van middenspanningsinstallaties bij tuinbouwbedrijven in België, de opdrachten voor het beheer en onderhoud van de lichtmasten en het aanbrengen van ledverlichting voor het Havenbedrijf Rotterdam en voor het ontwerpen en leveren van lichtmasten, armaturen, kabelnet en voedingskasten voor het project Spoor & Stad Delft. Inmiddels zijn er circa 7.000 slimme meters geplaatst. In opdracht van de ACM wordt per kwartaal een onderzoek verricht naar de klanttevredenheid bij het plaatsen van de slimme meter. In het laatste tevredenheidonderzoek kregen wij als algemeen oordeel een 7,8 en voor de tevredenheid over de monteur een 8,3. Na een uitgebreide hercertificeringsaudit heeft Westland Infra de ISO 9001, ISO 14001 en VCA** certificaten van DNV ontvangen. Daar is onlangs ook de certificering door Lloyd s voor Certificatieregeling Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven (CKB) aan toegevoegd. Dit certificaat heeft Westland Infra nodig om aan aanbestedingen mee te kunnen doen. Een voorbeeld hiervan is het openbare verlichtingproject van het Havenbedrijf Rotterdam. De directie spreekt graag haar dank en waardering uit voor de betrokkenheid en inzet van de medewerkers van Westland Infra. Hierbij biedt de directie het jaarverslag over 2013 aan. Ontwikkeling financiële resultaten NV Holding Westland Infra (in 1.000) 25.000 Westland Infra heeft het verslagjaar 2013 afgesloten met een nettowinst van 18 miljoen. 20.000 15.000 10.000 5.000 0 2009 2010 2011 2012 2013 nv holding westland infra jaarverslag 2013 13
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Westland Infra en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Als netwerkbedrijf speelt Westland Infra een essentiële rol in de economie en maatschappij van de Gemeente Westland en Midden-Delfland. In het geval van een stroom- of gasstoring wordt pas goed duidelijk hoe afhankelijk de mens is geworden van deze voorzieningen. Westland Infra is zich terdege bewust van de taak die zij heeft en ook van haar verantwoordelijkheid daarin richting mens, maatschappij en milieu. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is belangrijk en heeft de afgelopen jaren binnen onze organisatie steeds meer aandacht gekregen. We willen dit graag meer transparant en zichtbaar maken, onder andere door in dit jaarverslag te laten zien hoe we hiermee omgaan. MVO-beleid MVO is een integraal onderdeel van onze identiteit. Het gaat over onszelf, over de manier waarop we met elkaar, onze veiligheid en gezondheid, ons bedrijf, onze regio en onze invloed op mensen en het milieu omgaan. Daarmee is MVO soms groot maar soms ook klein. Het kan gaan over de opwarming van de aarde en onze CO2 uitstoot, maar ook over onze eigen invloed op de omgeving. Wij geloven in de invloed die wij individueel hebben en doen daar een appèl op. Daarmee is het beleid voortdurend in beweging en werken we iedere dag aan (kleine) verbeteringen. 1. WESTLAND INFRA HEEFT AANDACHT VOOR HET WELZIJN VAN MENSEN Westland Infra stimuleert duurzame inkoop, door producten en diensten in te kopen met aantoonbaar respect voor de (inter)nationale mensenrechten. Dit houdt ondermeer in dat door Westland Infra: Leveranciers worden getoetst op onder meer duurzaamheid door middel van prekwalificatie; Alleen wordt gewerkt met gecertificeerde aannemers; Veel aandacht besteed wordt aan mensen die verbonden zijn aan de organisatie; Voor 2014 wordt uitgewerkt hoe nog verder vorm gegeven kan worden aan deze stelling. 2. WESTLAND INFRA IS ENERGIE- EN MILIEUVRIENDELIJK De bedrijfsvoering van Westland Infra is gericht op energie- en milieuvriendelijkheid. Concreet betekent dit: Dat wij ISO 14001 gecertificeerd zijn en daarop worden getoetst; Duurzame producten ontwikkelen zoals Lumidim en Lumiswitch, E-Web Geothermie; Inzicht geven in de CO2-footprint en maatregelen nemen om deze te verbeteren. Het hoofddoel van MVO is dat Westland Infra een maatschappelijk verantwoorde dienstverlener is, die transparant is over haar activiteiten en bewust met mensen, maatschappij en milieu omgaat. Ons beleid is geënt op vijf stellingen waarin dit zichtbaar wordt. 14 jaarverslag 2013 nv holding westland infra
3. WESTLAND INFRA IS EEN GOEDE WERK- GEVER IN VERBINDING MET MENSEN Westland Infra is een eigentijdse en aantrekkelijke werkgever met focus op het zoeken naar mogelijkheden. Wij bieden mensen ruimte en middelen voor verdere ontwikkeling van hun talenten en stimuleren proactief samenwerken door: Het bieden van ruime mogelijkheden tot het volgen van opleidingen of andere vormen van ontwikkeling; 1% van de loonsom beschikbaar te stellen voor extra werkgelegenheidsmaatregelen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt; Jaarlijks 1% van het jaarsalaris in duurzame inzetbaarheid investeren; Erkend leerbedrijf (Kenteq & Ecabo) te zijn en daarbij jaarlijks meerdere leerlingen begeleiden; Het op allerlei manieren stimuleren van het in gesprek zijn met elkaar, door onder andere het organiseren van buddygesprekken. 4. WESTLAND INFRA WAARBORGT VEILIGHEID EN GEZONDHEID Westland Infra is nauw betrokken bij de veiligheid en gezondheid van medewerkers. Wij willen continu innoveren om de veiligheid en gezondheid van de medewerkers te waarborgen. Daarbij investeren we naast materiaal en kennis ook in gedrag, door met elkaar te werken aan bewustzijn. Door effectief veiligheidsgedrag vergroten we het welzijn van onszelf en anderen. Medewerkers zijn persoonlijk gecertificeerd ten aanzien van veiligheidsgedrag en zijn daarbij getraind op de thema s: risico-inzicht, leiderschap, communicatie en samenwerking; Westland Infra is VCA** gecertificeerd; We hanteren een preventief verzuimbeleid door onder meer verzuimgesprekken met medewerkers, een eigen bedrijfsarts, de mogelijkheid om gebruik te maken van bedrijfsfitness, periodiek medisch onderzoek en een health check. BUDDYGESPREKKEN Met elkaar in gesprek zijn, is belangrijk maar niet altijd een vanzelfsprekendheid. Door in contact te blijven kunnen bijvoorbeeld nieuwe ideeën de kans krijgen om tot bloei te komen. Daarnaast kunnen we beter voor elkaar zorgen doordat we weten wat de ander belangrijk vindt. Daarom brengen we mensen van verschillende afdelingen en teams met elkaar in contact, simpel door een kop koffie of thee te drinken. We merken dat de lijnen tussen afdelingen vervagen, medewerkers en leidinggevenden elkaar sneller opzoeken. Dit leidt tot een efficiëntere en betere vorm van samenwerking. 5. WESTLAND INFRA IS BETROKKEN BIJ DE REGIO Westland Infra is vanuit sponsoring, cultureel, infor matief en verzorgend oogpunt nauw betrokken bij het verzorgingsgebied en haar bewoners. We vinden het belangrijk om hieraan een bijdrage te leveren. Dit doen wij onder andere door: Sponsoring: stichting Make-a-Wish, Voedselbank Westland en het Varend Corso; Stimulering van het elektrisch rijden via de stichting E-laad; Ondersteunen van ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie, bij ondermeer de geothermieprojecten Flora Holland en GeoPower Oudcamp en het organiseren van informatieavonden over zonnepanelen. nv holding westland infra jaarverslag 2013 15
In 2013 hebben de netbeheerders binnen de brancheorganisatie Netbeheer Nederland een gezamenlijk model ontwikkeld voor de berekening van de CO2-footprint. Als leidraad voor het berekenen en rapporteren van de CO2-footprint wordt het Greenhouse Gas Protocol gebruikt. De CO2-footprint is ten opzichte van 2012 gestegen met 27 kiloton. Deze lichte stijging wordt met name veroorzaakt door een toename van het gasverbruik in het kantoorgebouw als gevolg van een relatief lange en koude winterperiode in 2013. Het emissieverlies in het aardgasdistributienetwerk is afgenomen met 10 kiloton CO2 als gevolg van het saneren van gietijzeren leidingen. Het emissieverlies in het aardgasnetwerk wordt berekend op basis van leidinglengte en het soort materiaal waar deze leidingen van zijn gemaakt. Door het vervangen van twee kilometer grijs gietijzerenleidingen door moderne kunststofleidingen neemt het emissieverlies af. Het brandstofverbruik van het wagenpark is afgenomen met 4 kiloton CO2. Deze daling wordt veroorzaakt door de aanschaf van energiezuinige bedrijfsauto s en het reduceren van de gereden kilometers. Om het brandstofgebruik verder terug te dringen is in 2013 de autoleaseregeling aangescherpt met als doel het gebruik van energiezuinige auto s te stimuleren en alleen auto s met een energielabel A of B toe te staan. Doordat in 2013 geen middenspanningsinstallaties zijn bijgevuld met SF6 gas hebben zich geen emissies voorgedaan. CO2-FOOTPRINT In 2013 is voor het eerst de CO2-footprint in kaart gebracht. Met deze CO2-footprint wordt inzicht gegeven in de directe en indirecte CO2-emissies die door activiteiten van Westland Infra worden uitgestoten. Uit de CO2-footprint van Westland Infra blijkt dat circa 95% van de CO2-emissie wordt veroorzaakt door netverliezen en lekverliezen. Het overige deel wordt veroorzaakt door elektriciteitsverbruik, gasverbruik en brandstofverbruik. Hieruit kan geconcludeerd worden dat reductie van netverliezen en lekverliezen van grote invloed is op de CO2- footprint van Westland Infra. Door hier transparant over te communiceren en aan de slag te gaan met reductiemaatregelen neemt Westland Infra haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het netverlies elektriciteit over 2013 is ongeveer 3%. In vergelijking met andere net beheerders hoort Westland Infra bij de netbeheerders met het laagste netverlies van Nederland. Dit is mogelijk door het unieke gebied waarin Westland Infra netbeheerder is. Het netverlies wordt beperkt doordat het netwerk is voorzien van moderne bekabeling, slimme net openingen en door in de bedrijfsvoering slim om te gaan met de belastbaarheid van de kabels. Ondanks dat Westland Infra één van de laagste netverliezen van Nederland heeft, zijn wij bewust dat het netverlies van grote invloed is op het milieu. In 2014 wordt daarom gestart met een onderzoek naar mogelijkheden om dit netverlies verder te reduceren en daarmee de CO2-footprint van Westland Infra te verkleinen. CO2-footprint (in kiloton CO2) 2013 2012 Scope 1 (directe emissies van activiteiten in eigen beheer) Methaanemissies aardgasnetwerk 2.804 11,9% 2.814 11,9% Wagenpark 418 1,8% 422 1,8% Gasgebruik gebouwen 283 1,2% 236 1,0% SF6-emissies elektriciteitsnetwerk 0 0,0% 12 0,1% Koelinstallaties R507 2 0,0% 1 0,0% Totaal scope 1 3.507 14,9% 3.485 14,8% Scope 2 (indirecte emissies van activiteiten in eigen beheer) Netverliezen elektriciteitstransport/distributie 19.705 83,4% 19.703 83,5% Elektriciteitsgebruik gebouwen 413 1,7% 410 1,7% Totaal scope 2 20.118 85,1% 20.113 85,2% Totaal 23.625 100,0% 23.598 100,0% 16 jaarverslag 2013 nv holding westland infra
Risicomanagement Westland Infra is primair verantwoordelijk voor het verzorgen van een onverstoord energietransport in de regio Westland en Midden-Delfland. Dit vereist een goed inzicht in de risico s waaraan Westland Infra blootstaat. Hierbij gaat het om risico s op het gebied van onder meer veiligheid, bedrijfsvoering, de continuïteit van de interne ICT-systemen en financiën. Veiligheid Het werken aan elektriciteit- en gasinstallaties brengt risico s met zich mee ten aanzien van de veiligheid van medewerkers. Het beheersen van deze risico s wordt bereikt door het vakmanschap van de medewerkers die aan deze installaties werken, het vereiste opleidingsniveau conform de Bedrijfsvoering Elektrische Installaties (BEI) en de Veiligheidsinstructies Aardgas (Viag) inclusief de normen en procedures die daarbij nageleefd dienen te worden. Dit geldt niet alleen voor de eigen medewerkers maar ook voor de partijen die voor Westland Infra werken. Veiligheid krijgt continu aandacht. Westland Infra is volledig VCA**-gecertificeerd. De medewerkers die te maken hebben met risicovolle omstandigheden zijn persoonlijk gecertificeerd ten aanzien van een adequaat veiligheidsgedrag en worden veelvuldig getraind. De persoonsgebonden certificering is gericht op houding en gedrag, waarbij risico-inzicht, communicatie, leiderschap en samenwerking in de dagelijkse praktijk getoetst worden. Voor het beheersen van grote incidenten zijn calamiteitenplannen opgesteld die de inrichting van een crisisorganisatie bevatten om de energielevering op een adequate manier te continueren of herstellen. Deze plannen worden jaarlijks getoetst. Bedrijfsvoering Westland Infra beschikt over een asset management systeem dat volgens de PAS55 norm is gecertificeerd. Asset management vormt de balans tussen risicoafweging, kosten en betrouwbaarheid. Het afwegen van de potentiële risico s vindt plaats ten opzichte van de bedrijfswaarden: veiligheid, kwaliteit van levering, financiële prestatie, imago, wet- en regelgeving en duurzaamheid. Zowel interne als externe audits borgen de werking van dit systeem. Continuïteit van de interne ICT-systemen Westland Infra beschikt over een uitgebreide, complexe ICT-omgeving. Ten behoeve van de beheersing van de risico s op het niet beschikbaar zijn of het niet functioneren van essentiële onderdelen van de ICT-infrastructuur, zijn diverse maatregelen genomen. Jaarlijks vinden externe EDP-audits plaats. Ook worden meerdere keren per jaar door derden zogenoemde attack and penetration tests uitgevoerd. De meest cruciale systemen zijn redundant uitgevoerd. De redundante systemen zijn fysiek op verschillende locaties ondergebracht. Financiën Westland Infra is blootgesteld aan een aantal financiële risico s. De belangrijkste financiële risico s zijn het kredietrisico, het liquiditeitsrisico, het renterisico en het marktrisico. In de toelichting op de jaarrekening (pagina 56) wordt een nadere toelichting op het beperken van deze risico s gegeven. nv holding westland infra jaarverslag 2013 17
Ontwikkelingen in de markt Energieakkoord Op 6 september 2013 ondertekende de minister van Economische Zaken namens het kabinet het Energieakkoord. Door veertig partijen werden meer dan 140 onderwerpen besproken. Werkgevers, vakbonden en milieubewegingen maakten onder toeziend oog van de SER bindende afspraken over energiebesparing, schone energietechnologieën en het klimaatbeleid. De uitvoering van het Energieakkoord moet leiden tot duurzame groei en groene werkgelegenheid (tenminste 15.000 voltijdbanen). Het energieverbruik moet dalen met 1,5% per jaar. Daarnaast wordt ingezet op een stijging van het aandeel duurzame energie. In 2020 moet dit 14% zijn, drie jaar later 16%. De commissie Borging Energieakkoord bewaakt het nakomen van de afspraken in het Energieakkoord. De primaire taak van de netbeheerder is het faciliteren van de beoogde transitie door op tijd de noodzakelijke energie-infrastructuur te realiseren omdat deze voorwaardenscheppend is voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Situatie warmtekrachtinstallaties Het Energieakkoord zet hoofdzakelijk in op het halen van Europese afspraken. In het akkoord is zeer nadrukkelijk gekozen voor windenergie als meest voorname technologie om de CO2- uitstoot te reduceren. In de Noordzee zullen grote windparken verschijnen, maar ook op land zal het aantal windmolens sterk toenemen. Met de focus op de uitbreiding van duurzame productie blijft minder aandacht over voor efficiënte energiebenutting wat de positie van warmtekrachtinstallaties niet verbetert. Niet voor alle warmtekrachtinstallaties is de situatie hetzelfde. Voor de zogenaamde must run WKK s lijken maatregelen in de maak om te voorkomen dat zij buiten bedrijf komen te staan met navenante gevolgen voor de industriële processen waaraan ze gekoppeld zijn. De warmtekrachtinstallaties in de tuinbouw kwalificeren zich niet als must run en hoeven derhalve niet op steun van de overheid te rekenen de komende jaren. De marktomstandigheden voor WKK waren in 2012 en 2013 niet erg gunstig. In de afgelopen jaren zijn grote productie-eenheden bijgebouwd zonder dat de vraag naar elektriciteit is toegenomen. De beslissingen om nieuwe centrales te bouwen, zijn jaren terug genomen op basis van het verouderende productiepark en een stijgende elektriciteitsbehoefte. In die periode was de sterke groei van warmtekrachtinstallaties, vanaf 2004, binnen Nederland niet voorzien met grote consequenties tot gevolg. Alleen al binnen de tuinbouw stond in 2010 meer dan 3000 MW aan warmtekrachtinstallaties opgesteld. De nieuw in bedrijfgenomen centrales vullen daardoor niet zozeer een behoefte in, maar dragen bij aan een overschot op de markt. Naast een productieoverschot op de Nederlandse markt gaan ook de duurzame ontwikkelingen in Duitsland niet ongemerkt voorbij. Duitse wind- en zonneenergie versterken de overcapaciteit op zonnige en/of winderige dagen. Op die dagen produceren de duurzame bronnen in Duitsland meer elektriciteit dan lokaal verbruikt kan worden. Het overschot vindt zijn weg naar de Nederlandse elektriciteitsmarkt tegen zeer gunstige prijzen. In voorkomende gevallen kosteloos of zelfs tegen negatieve tarieven. De geschetste ontwikkelingen zouden niet direct de omstandigheden voor warmtekrachtinstallaties heel nadelig hoeven te beïnvloeden. Juist deze vorm van productie is goed inzetbaar voor de balancering van het discontinue karakter van de duurzame energiebronnen. De hoge energie-efficiëntie maakt concurrentie met grootschalige productie mogelijk. De oorzaak voor de ongunstige omstandigheden ligt elders en wel bij de wereldhandelsmarkt voor steenkool. Door de winning en gebruik van schaliegas in de Verenigde Staten van Amerika is de vraag naar steenkool in dit deel van de wereld sterk gedaald. Op de wereldmarkt is daardoor een overschot ontstaan in het aanbod van steenkool met scherp dalende prijzen tot gevolg. Het effect op de Nederlandse elektriciteitsproductie is aanzienlijk. Gasgestookte centrales kunnen niet langer concurreren tegen kolencentrales en worden (tijdelijk) uit de markt gehaald. De brandstofkosten van gas zijn in voorkomende gevallen hoger dan de vergoeding voor de geproduceerde elektriciteit. Ook de warmtekrachtinstallaties gebruiken gas als brandstof en hebben te maken met dezelfde problematiek als de grootschalige productieeenheden. Dat de warmtekrachtinstallaties in de 18 jaarverslag 2013 nv holding westland infra