Hoe beheert u wissel- en renterisico s in uw bedrijf? KBC-Productnaam

Hoe beheert u wissel- en renterisico s in uw bedrijf? KBC-Productnaam

Inhoud Wisselrisico Welke invloeden hebben wisselkoersen op mijn bedrijf?.... 10 VALUTATERMIJNCONTRACT Definitie, toelichting... 13 Evaluatie, kenmerken, mogelijkheden.... 14 VALUTASWAP Definitie, toelichting... 15 Voorbeeld, evaluatie, kenmerken, mogelijkheden... 15 VALUTAOPTIE Definitie, toelichting... 16 Voorbeeld, evaluatie, kenmerken, mogelijkheden... 17 Zero-cost collar Definitie, toelichting, voorbeeld.... 18 Evaluatie, kenmerken, mogelijkheden.... 19 PARTICIPATING FORWARD Definitie, toelichting, voorbeeld.... 20 Evaluatie, kenmerken, mogelijkheden.... 21

Renterisico FORWARD RATE AGREEMENT Definitie, toelichting, voorbeeld.... 25 Evaluatie, kenmerken, mogelijkheden.... 26 INTEREST RATE SWAP Definitie, toelichting.... 27 Evaluatie, kenmerken, mogelijkheden.... 28 RENTEOPTIE Definitie, toelichting.... 29 Voorbeeld, evaluatie, kenmerken, mogelijkheden.... 30 COLLAR Definitie, toelichting... 32 Evaluatie, kenmerken, mogelijkheden.... 32 SWAPTION Definitie, toelichting... 33 Voorbeeld, evaluatie... 33 Kenmerken, mogelijkheden, variant.... 33

U werkt niet op een eiland, maar in een open wereldeconomie waar alles met elkaar verbonden is. De gebeurtenissen op de internationale financiële en monetaire markten hebben een grote invloed op uw bedrijfsactiviteiten, of u dat nu wilt of niet. Door de aanzienlijke schommelingen van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro werden veel bedrijfsleiders zich opnieuw bewust van de wisselrisico s. De wisselkoersen hebben een rechtstreekse invloed op de grondstoffenprijzen, de waarde van buitenlandse investeringen en verkopen, en zelfs op de concurrentiepositie van uw bedrijf op de binnen- en buitenlandse markten. Naast de wisselkoersen hebben ook de rentestanden een invloed op de waarde en winst van uw onderneming.

Als u uw balans in evenwicht wilt houden, moet u de gevoeligheid van uw bedrijf voor wisselkoers- en renteschommelingen verminderen. KBC is daarvoor uw ideale partner. We maken een grondige analyse van alle risico s in uw specifieke situatie en ontwikkelen aangepaste financiële instrumenten voor een optimaal risicobeheer. Zo krijgt u echt de vrijheid om te ondernemen in een internationale economie. Deze brochure geeft u meer inzicht in de verschillende wissel- en renterisico s, en in de technieken van het risicobeheer. U kunt uw wissel- en/of renterisico s beheren en indekken met behulp van een aantal financiële instrumenten. Daarnaast beschrijven we de kenmerken en risico s van die instrumenten. Hebt u daarna nog vragen? Neem dan gerust contact op met de KBC-specialisten. Zij maken u graag wegwijs in deze materie.

6

Deze brochure geeft een overzicht financiële product hoger is. Het minder onderhevig worden aan van de belangrijkste financiële complexiteitsniveau is een maatstaf marktschommelingen (in producten om de risico s van voor de verstaanbaarheid van het wisselkoersen, rente, enz.) door de economische posities in te product. Meer complexe producten combinatie van de eigen dekken. Dat noemen we ook wel zijn namelijk opgebouwd uit economische positie (exposure) en hedging. U vindt per financieel verscheidene financiële instrumenten de hedging met een financieel product een beschrijving en een (ook wel bouwstenen genoemd), en product. Het gedeeltelijk indekken overzicht van de risico s die kunnen dus een ingewikkelde van een onderliggende exposure verbonden zijn aan dat product. structuur hebben. kan ook bestempeld worden als Een overzicht en de omschrijving van die risico s vindt u in de tabel op pagina 9. Zo kunt u met de nodige kennis van zaken een beslissing nemen over hoe bepaalde risico s moeten worden ingedekt. KBC toetst en beoordeelt de kennis en ervaring die de cliënt nodig heeft om mogelijke combinaties van productklassen en complexiteit te begrijpen. De betreffende producten worden onderverdeeld in drie complexiteitsniveaus die telkens een actief risicobeheer.als de onderliggende exposure verdwijnt, kunnen er open risico s ontstaan als de cliënt het financiële product aanhoudt dat oorspronkelijk werd aangegaan om de exposure te hedgen. We maken een onderscheid hoger kennis- en ervaringsniveau - Speculatie is het sluiten van tussen: vereisen. overeenkomsten zonder een - het risico dat een cliënt wil indekken: dat is het risico van de eigen economische positie, ook wel de exposure genoemd. Typische voorbeelden zijn het wisselrisico, het renterisico en het kredietrisico; - het risico van het financiële product dat als hedginginstrument wordt gebruikt. Die risico s worden verder beschreven op pagina 8. KBC deelt die financiële producten in in complexiteitsniveaus van 1 (weinig complexe producten) tot en met 3 (meer complexe producten). Een hoger complexiteitsniveau betekent niet noodzakelijk dat ook het risico van het Deze brochure dient als ondersteuning voor hedgingbeslissingen bij een bepaalde exposure. Hedging is namelijk niet hetzelfde als speculatie. - Zoals hierboven vermeld, betekent hedging het sluiten van een overeenkomst om een bestaande of toekomstige exposure in te dekken. De indekking kan aangegaan zijn voor de volledige exposure, dus met hetzelfde bedrag als de exposure, of voor een deel van de exposure. De financiële instrumenten sluiten de mogelijke negatieve effecten op de resultaten (geheel of gedeeltelijk) uit. Het is de bedoeling dat de resultaten van de cliënt onderliggende exposure, met als doel winst te kunnen maken op (door de cliënt verwachte) marktbewegingen. Aangezien er geen compenserend effect is van een exposure, kan de speculant aanzienlijke verliezen lijden als de markt ongunstig (in zijn nadeel) evolueert. Speculatie is binnen KBC trouwens niet toegelaten. Als de onderliggende exposure verdwijnt, zal de positie als speculatief worden beschouwd en adviseren wij om ze te ontbinden. 7

Definities Risicodefinities Kredietrisico Tegenpartijrisico Liquiditeitsrisico Wisselrisico Het risico dat de financiële tegenpartij in een professionele transactie zijn/haar verplichtingen niet kan/wil nakomen door een gebrek aan financiële middelen of een gebrek aan bereidheid om aan die verplichtingen te voldoen. Het risico dat een instrument moeilijk of niet verhandelbaar is in de markt, door een ongelijkheid tussen aanbod en vraag, met een negatieve impact op de marktprijs van het product. Het risico dat de waarde van een product negatief beïnvloed wordt door wijzigingen in wisselkoersen. Renterisico Het risico dat de waarde van een product negatief beïnvloed wordt door wijzigingen in rentevoeten. Algemeen OTC (over the counter) Financiële instrumenten die over the counter worden verhandeld, zijn instrumenten die buiten een georganiseerde markt worden verhandeld. Ze worden bilateraal en onderhands tussen twee partijen verhandeld. Hefboom De mate waarin de prijs van een financieel instrument wijzigt als gevolg van een wijziging in de waarde van de onderliggende exposure. Dat noemen we ook wel leverage. Volatiliteit De mate van beweeglijkheid van de koers van de onderliggende waarde. Leverbaar Het contract wordt afgewikkeld door de levering van de onderliggende munt(en) (materiële levering). Cash settled Het contract wordt afgewikkeld in contanten in een basismunt (meestal euro), in tegenstelling tot de materiële levering van de onderliggende munt(en). 8

Beschrijving van de financiële instrumenten Naast de onderstaande financiële instrumenten en bouwstenen, biedt KBC een breed gamma van complexe structuren aan. Omdat dat gamma regelmatig wijzigt, bevat deze brochure slechts een selectie van de beschikbare structuren. Meer informatie en een meer gedetailleerde risicobeschrijving vindt u in de productfiches van de beschikbare producten. U kunt natuurlijk ook contact opnemen met uw relatiebeheerder. Belangrijkste risico s per product Dit zijn de belangrijkste factoren die de marktwaarde van het product op zich bepalen (ook wel de mark to market genoemd), dus zonder de onderliggende exposure. Indekking wisselrisico s Valutatermijncontract Valutaswap Valutaoptie Zero cost collar Participating forward Kredietrisico x x x x x Liquiditeitsrisico x x x x x Wisselrisico x x x x x Renterisico x x x x x Indekking renterisico s Forward rate agreement Interest rate swap Renteoptie Collar Swaption Kredietrisico x x x x x Liquiditeitsrisico x x x x x Wisselrisico Renterisico x x x x x 9

Wisselrisico Welke invloed hebben wisselrisico s op mijn bedrijf? Het is als bedrijfsleider niet vanzelfsprekend om alle factoren die uw bedrijf beïnvloeden te bewaken of zelfs te controleren. U werkt bovendien niet op een eiland: de globalisering brengt steeds meer en verdere contacten met het buitenland met zich mee. Centraal- en Oost- Europa, Azië en Noord- en Zuid- Amerika worden stilaan bekend terrein voor de Belgische ondernemer. Maar naast de complexiteit van het buitenlandse betalingsverkeer, brengt deze activiteit vaak een nieuw element met zich mee: de schommelingen van de wisselkoers, kortweg wisselrisico. De invoering van de euro in 1999 heeft al een groot deel van die risico s weggenomen, maar voor bedrijven die buiten de eurozone exporteren of importeren, is het wisselrisico nog altijd een actuele problematiek. Wat is wisselrisico? Wisselrisico is het risico dat de tegenwaarde in een basismunt (meestal EUR) van een vreemde valuta, verandert als gevolg van wisselkoersschommelingen. Of nog: de waarde in euro, uitgedrukt in een vreemde munt, van een bedrag in de boekhouding kan schommelen. U weet dus nooit zeker welk bedrag u in handen krijgt totdat het uiteindelijk naar euro wordt omgezet. Dat wordt geïllustreerd in de grafiek op pagina 11. Centraal staat de wisselkoers van de euro t.o.v. een andere munt. Op het moment dat het te betalen bedrag wordt vastgelegd, is de koers een stuk lager dan op het ogenblik dat de eigenlijke betaling gebeurt. Bij de effectieve betaling zou de tegenwaarde in euro dus een stuk hoger kunnen liggen. De impact van de wisselkoers Enkele voorbeelden: U bent groothandelaar in hout en koopt uw grondstoffen in Polen. Het bedrag dat u moet betalen, wordt in Poolse zloty vastgelegd en wordt over drie maanden betaald. Schommelingen van de koers van de zloty kunnen de tegenwaarde in euro van dat bedrag beïnvloeden, zodat het bedrag in zloty een heel andere waarde voor u krijgt in euro. Een moeilijker te beheren risico is een offerte. Een eenmalige offerte, maar ook een catalogus met prijsnotering in een vreemde munt, stelt een onderneming bloot aan een risico. Op het ogenblik dat de cliënt toezegt, is hij gebonden aan de vermelde prijs. Voor een bedrijf met hoofdzetel in de eurozone, maar met vestigingen daarbuiten die hun resultaten op het einde van het boekjaar consolideren, kan de wisselkoers een grote rol spelen. Bij de omrekeningen van het resultaat naar de munt van de boekhouding van de moedervestiging, komt er een wisselkoers, en dus een risico aan te pas. We vatten bovenstaande voorbeelden samen in een overzicht: Een koersstijging van de euro tegenover deviezen betekent voor mij Een koersdaling van de euro tegenover deviezen betekent voor mij Ik moet een bedrag Winst Verlies in deviezen betalen want ik moet een lager bedrag in euro want ik moet een hoger bedrag in euro betalen betalen voor hetzelfde bedrag in deviezen. voor hetzelfde bedrag in deviezen. Ik moet een bedrag Verlies Winst in deviezen ontvangen want ik krijg een lager bedrag in euro voor want ik krijg een hoger bedrag in euro voor hetzelfde bedrag in deviezen. hetzelfde bedrag in deviezen. Ik heb een offerte De kans op verlies. De kans op winst. gemaakt in een devies want als mijn cliënt ingaat op de offerte, want als mijn cliënt ingaat op de offerte, (eenmalig of opgenomen krijg ik een lager bedrag in euro dan ik had krijg ik een hoger bedrag in euro dan ik had in een catalogus) gedacht toen ik de prijs opmaakte. gedacht toen ik de prijs opmaakte. 10

Wissel- en renterisico s beheren in uw bedrijf Welk risico bedoelen we? De eerste stap is gezet: we weten waar de risico s kunnen zitten. Maar hoe groot zijn ze? En wat is de kans dat ze zich voordoen? DE BEWEEGLIJKHEID VAN DE MUNT In de onderstaande grafiek is de evolutie van de USD en de GBP weergegeven, uitgedrukt in euro, van 2002 tot 2012. Evolutie USD en GBP vanaf 2002 Koers USD en GBP per Eur Evolutie USD en GBP vanaf 2002 2 1,5 1 0,5 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 EUR/USD EUR/GBP U kunt uit de pieken en dalen in de grafiek opmaken dat de koers van de munten over de jaren heen fors geëvolueerd is. Zo is de dollar geëvolueerd van 0,82 USD per euro naar 1,60 USD per euro. Er bestaat dus wel degelijk een risico dat de wisselkoers u parten zal spelen. En naarmate de looptijd tussen het vastleggen van het bedrag en de betaling langer wordt, verhoogt ook de kans dat de koers ondertussen is veranderd. AANDEEL VAN DEVIEZEN IN UW OMZET Een tweede element dat u zeker in de gaten moet houden, is het aandeel van de activiteiten dat niet in euro wordt gefactureerd. Hoe groter het aandeel van uw omzet dat in deviezen wordt verhandeld, hoe groter de mogelijke impact op uw resultaat. STANDPUNT TEGENOVER WISSELRISICO S Ten slotte moet u rekening houden met de strategie en visie van uw bedrijf in verband met wisselkoersen. Er zijn twee varianten: u bouwt het wisselrisico niet af en voelt de effecten van wisselkoersschommelingen; u neemt geen enkel risico en zorgt ervoor dat elk risico correct is ingedekt; 11

Hoe kunt u wisselrisico s indekken? Er zijn een aantal natuurlijke manieren om met wisselrisico om te gaan. Helaas zijn die niet allemaal even haalbaar. We doen enkele voorstellen. Als u de prijs vastlegt, kunt u de bedragen in uw eigen munt laten vastleggen. Op die manier verschuift u het wisselrisico naar de tegenpartij: die zal de impact voelen van een schommelende wisselkoers. Veel zal hier evenwel afhangen van uw overtuigingskracht bij de onderhandelingen. Een voorbeeld: Voor de aankoop van een partij hout in Polen betaalt de koper 320 000 PLN. Op het moment van de aankoop komt dat overeen met ongeveer 75 000 euro. Maar de betaling gebeurt pas over zes maanden, bij de levering van het hout. Als de partijen het contract tekenen, zijn er dus twee mogelijkheden: Het contract bepaalt Wisselrisico zit bij 75 000 EUR De verkoper 320 000 PLN De aankoper Het is ook mogelijk om de in- en uitgaande stromen zoveel mogelijk in dezelfde munt vast te leggen. Als u in dezelfde munt moet ontvangen en betalen, compenseren de positieve en negatieve elementen van de schommeling elkaar. Helaas liggen die oplossingen vaak niet voor de hand. Daarom biedt de bank een hele waaier van producten aan zodat u altijd een oplossing vindt: geen risico versus beperkt risico, geen premie of wel een premie, en verschillende tussenoplossingen. Die oplossingen zijn op maat van de cliënt (in het Engels: over the counter of OTC) en worden dus nergens op een beurs verhandeld. Bedragen en looptijden kunnen ook perfect worden aangepast aan de omstandigheden van de cliënt. 12

Valutatermijncontract DEFINITIE Een valutatermijncontract is een aan- of verkoop op termijn van een bedrag in vreemde valuta aan een vooraf afgesproken koers. TOELICHTING Een valutatermijncontract legt de omwisseling van twee bedragen in verschillende munten vast, voor een moment in de toekomst aan een koers die wordt bepaald bij het sluiten van het contract. Bij het sluiten van het contract worden volgende elementen afgesproken: de looptijd van het contract (het moment waarop de bedragen worden uitgewisseld of de valutadatum); de wisselkoers; de bedragen; de munten; aan- of verkoop. Als u een valutatermijncontract sluit, hebt u zekerheid over de eurowaarde van een bedrag in deviezen. U hoeft dus niet te wachten tot de eigenlijke uitwisseling plaatsvindt. Onderstaande grafiek geeft weer welke koers de cliënt op de valutadatum krijgt, afhankelijk van de marktkoers. Valutatermijncontract op valutadatum Valutatermijncontract op valutadatum Cliëntenkoers 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1 0,9 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,5 Marktkoers Geen indekking Valuta termijn contract Stel dat de cliënt een valutatermijncontract EUR/USD heeft gesloten, met als koers 1,3000. Op de valutadatum, de datum waarop de bedragen worden uitgewisseld, krijgt de cliënt altijd de koers 1,3000, ongeacht de marktkoers. Als die cliënt geen valutatermijncontract heeft gesloten, moet hij zijn bedragen uitwisselen aan de koers die op dat ogenblik geldt. 13

De termijnkoers Als u bij de bank naar een koers op termijn informeert, krijgt u een koers die verschilt van de huidige contantkoers. Dat heeft te maken met de manier waarop de bank een termijncontract opstelt. Een voorbeeld. U wilt op drie maanden (90 dagen) 500 000 USD aankopen en daarvoor in euro betalen. De bank wil dat risico zelf indekken en belegt onmiddellijk in USD, zodat het bedrag plus de rente over drie maanden 500 000 USD bedraagt. Om die belegging te doen, neemt de bank eerst een lening op in euro. Dat bedrag wordt aan de contantkoers omgezet naar een belegging in USD. Op de valutadatum wordt 500 000 USD tegenover het geleende bedrag en de te betalen rente geplaatst om zo de koers op termijn te bepalen. De berekening hieronder illustreert dat. Om over 90 dagen 500 000 USD aan de cliënt te kunnen geven, moet de bank bij een USD-rente van 1,5% nu 498 132 USD beleggen. Aan een contantkoers van 1,30 moet ze daarvoor 383 178,47 euro lenen. Door de EUR-rente van 1% moet de bank uiteindelijk 384 136,41 euro terugbetalen. De koers op termijn is dus 500 000 USD / 384 136,41 EUR = 1,30162 Evaluatie Voordelen Cliënt krijgt zekerheid over zijn toekomstige wisselkoers Nadelen Cliënt kan geen gunstige koersevolutie genieten Geen premie Eenvoudig product metcvoorspelbaar resultaat Houd ook rekening met het risicoprofiel (zie pg. 9). Mogelijkheden Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u terecht in uw KBC-bankkantoor 14

Valutaswap DEFINITIE Een valutaswap is een combinatie van een spottransactie (valutaruil aan contantkoers) en een valutatermijncontract. De partijen ruilen dus een bedrag in een munt tegen een bedrag in een andere munt, en spreken af om die ruil na een bepaalde periode om te keren. TOELICHTING Een valutaswap is een thesaurieoperatie. Enkele voorbeelden van situaties waarin een swap nuttig is: De betaling van een factuur waarvoor een aankoop van deviezen werd voorzien, is uitgesteld. De terugverkoop van de deviezen op de oorspronkelijke contractdatum en de aankoop op de nieuwe datum lossen het probleem op. Een bedrijf heeft liquiditeiten in euro, maar heeft een tijdelijke behoefte aan dollar. In plaats van de USD te lenen, zal het bedrijf de USD contant kopen en tegelijkertijd op termijn verkopen, om geen USD-risico te lopen. Voordelen Waardig alternatief voor een loan depo-operatie Nadelen Vraagt professionele lijnen Off-balance sheet Belast de kredietlijnen niet Houd ook rekening met het risicoprofiel (zie pg. 9). Mogelijkheden Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u terecht in uw KBC-bankkantoor 15

Valutaoptie Definitie Een valutaoptie geeft de koper het recht om een afgesproken bedrag in een bepaalde munt te kopen (call) of te verkopen (put) tegen een vooraf vastgelegde koers op (Europees type) of tot (Amerikaans type) een bepaalde datum. Als de koper van de valutaoptie zijn recht uitoefent, moet de verkoper (of schrijver) van een valutaoptie het bedrag leveren (call) of kopen (put) in de afgesproken munt en aan de vooraf bepaalde koers. Om dat recht te verkrijgen, betaalt de koper van de valutaoptie een premie aan de verkoper. Toelichting Voor cliënten die de zekerheid willen van een gegarandeerde koers (een minimum of een maximum), maar toch willen kunnen profiteren van een gunstige koersevolutie, is er de valutaoptie. Die geeft de koper van de Optie kopen valutaoptie het recht op een bepaalde, vooraf afgesproken koers. De koper is evenwel niet verplicht om die koers te nemen. Als de marktkoers gunstiger is op het ogenblik dat de valutaoptie kan worden uitgeoefend, kan de koper de optie links laten liggen en werken aan de marktkoers. Dit product biedt dus een groot voordeel ten opzichte van een termijncontract. De cliënt kan een gunstige koersevolutie volgen en een negatieve vermijden. Voor dat extra voordeel moet hij wel een premie betalen aan de verkoper. Die premie hangt vooral af van de looptijd van de optie, het beschermingsniveau (= tegen welke koers kan de optie worden uitgeoefend) en uiteraard het bedrag van de exposure. Varianten Een valutaoptie heeft verschillende varianten: Call of put Een call geeft het recht om een bepaald bedrag in deviezen aan te kopen aan een vooraf vastgelegde koers. Een put geeft het recht om een bepaald bedrag in deviezen te verkopen aan een vooraf vastgelegde koers. Evolueert de koers gunstig, dan kan de koper van die evolutie profiteren. Evolueert de koers ongunstig, kan hij terugvallen op zijn optie. Omdat de wisselkoers altijd tussen twee munten is, is een call in een van de munten een put in de andere munt. Het recht om euro s te kopen tegen dollars aan een bepaalde koers is ook het recht om dollars te verkopen tegen euro s aan dezelfde prijs. Importeur Call op deviezen kopen De cliënt betaalt een premie, maar beperkt daardoor het mogelijke verlies Exporteur Put op deviezen kopen De cliënt betaalt een premie, maar beperkt daardoor het mogelijke verlies 16 Europees of Amerikaans Een optie van het Europese type kan enkel op de valutadatum worden uitgeoefend, terwijl een optie van het Amerikaanse type op elke werkdag tot en met de valutadatum kan worden uitgeoefend. EEN VOORBEELD Op 1 maart bestelt een Belgisch bedrijf voor 1,1 miljoen USD aan materialen in de VS. De factuur moet over drie maanden worden betaald, dus op 1 juni. Momenteel noteert de EUR/USD 1,3016 over drie maanden. Als de waarde van de dollar stijgt, zal het bedrijf meer voor het materiaal moeten betalen. Het bedrijf wil zich indekken tegen een stijging van de dollar, maar wil ook profiteren van een eventuele daling van de dollar.

Cliëntenkoers Cliëntenkoers Cliëntenkoers 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,6 1,1 1,5 1 1,4 1,3 1,2 1,1 Valutaoptie - cliënt koopt Eur call USD Put 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Marktkoers Client koopt Euro call geen indekking Valutaoptie - cliënt koopt Euro Put USD Call Valutaoptie - cliënt koopt Euro Put USD Call 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Marktkoers Client koopt Euro Put geen indekking Oplossing: Het bedrijf koopt een calloptie in USD (putoptie in euro) met volgende kenmerken: omvang van het contract: 1,1 miljoen USD uitoefenprijs EUR/USD: 1,30 optiepremie: 0,02 USD per euro vervaldatum: 1 juni optie van het Europese type Als de calloptie in USD op vervaldatum komt, heeft de cliënt de volgende mogelijkheden: ofwel oefent hij zijn calloptie uit en kan hij USD kopen aan de afgesproken koers. ofwel oefent hij de optie niet uit en kan hij handelen aan marktkoers. De koper van de optie heeft telkens de best mogelijke koers: ofwel de koers van de optie, ofwel de marktkoers. 1 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Voordelen Marktkoers Client koopt Euro Put geen indekking Biedt bescherming tegen een ongunstige wisselkoersevolutie Nadelen Premie Biedt de mogelijkheid om toch mee te genieten als de koers positief evolueert Houd ook rekening met het risicoprofiel (zie pg. 9). Mogelijkheden Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u terecht in uw KBC-bankkantoor 17

Zero-cost collar (ook bekend als range forward, tunnel of risk reversal) DEFINITIE Een zero-cost collar is een combinatie van een gekochte en een geschreven optie, waarbij de betaalde en ontvangen premies gelijk zijn. De cliënt weet daardoor dus zeker dat zijn koers tussen een bepaalde minimum- en maximumkoers zal liggen, maar binnen die range kan schommelen. TOELICHTING De meerwaarde van de zero-cost collar zit hem in de combinatie van het kostenloze aspect en de (beperkte) mogelijkheid op winst. Er is tegelijk ook een (beperkte) kans op verlies, in vergelijking met een valutatermijncontract. De range waartussen de koers kan fluctueren, wordt vastgelegd op het ogenblik dat het contract wordt gesloten. Aangezien de zero-cost collar een combinatie is van een gekochte en een verkochte valutaoptie, zijn die bepalend voor de range. De zero-cost collar biedt net iets meer flexibiliteit dan het valutatermijncontract: de uitwisseling van munten op termijn gebeurt niet aan een specifieke koers, maar binnen een bepaalde range. Als koper of verkoper van een zero-cost collar hebt u nog altijd een beperkt winstpotentieel, zonder dat u echt blootstaat aan een groot risico. Ten opzichte van een gewone valutaoptie heeft de zero-cost collar het voordeel dat u geen premie moet betalen. Valutaoptie - cliënt koopt Euro Put USD Call Cliëntenkoers 1,4 1,38 1,36 1,34 1,32 1,3 1,28 1,26 1,24 1,22 1,2 1,2 1,22 1,24 1,26 1,28 1,3 1,32 1,34 1,36 1,38 1,4 Marktkoers Client koopt Euro Put USD Call geen indekking Termijnkoers EEN VOORBEELD Voor de aankoop van een grote partij hout uit Canada moet een bedrijf 500 000 CAD betalen. Dat gebeurt over zes maanden, op het moment van de levering. De huidige koers is 1,3150 en de termijnkoers 1,3215. De koers zou evenwel gunstig kunnen evolueren, zodat de bank een zerocost collar voorstelt met een range tussen 1,3000 en 1,3420. Op de uitoefendatum kan de cliënt een contanttransactie doen binnen de grenzen van de range: Marktkoers is Het bedrijf betaalt 1,30 of lager 1,30 CAD per EUR Binnen de range, tussen 1,3000 en 1,3420 Marktkoers 1,3420 of hoger 1,3420 CAD per EUR Er is dus ruimte voor een zekere stijging of daling van de koers. Maar aan beide kanten wordt er een grens bepaald die zowel het mogelijke verlies als de mogelijke winst beperkt in vergelijking met het valutatermijncontract. 18

Evaluatie Voordelen Nadelen U behoudt een zeker winstpotentieel Bescherming tegen grotere koersschommelingen Een beperkt verlies blijft mogelijk U kunt niet onbeperkt van een gunstige koersevolutie profiteren Het product is vrij eenvoudig Geen premie Houd ook rekening met het risicoprofiel (zie pg. 9). Mogelijkheden Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u terecht in uw KBC-bankkantoor 19

Participating forward DEFINITIE Een participating forward is een valutatermijncontract dat een basiskoers garandeert en tegelijk de mogelijkheid laat om gedeeltelijk te participeren in een gunstige evolutie van de wisselkoers. TOELICHTING Een participating forward is een variant op een valutatermijncontract die wordt samengesteld aan de hand van een gekochte en een verkochte valutaoptie. Door een relatief kleine premie te betalen, kan de koper enerzijds terugvallen op een gegarandeerde koers en tegelijk ook participeren in een gunstige koersevolutie. Onderstaande figuur toont zo n participating forward voor een importeur. Naast de situatie zonder indekking, waarvoor op valutadatum een contantverrichting wordt gebruikt, en de situatie van het valutatermijncontract, waar de koers vastligt, biedt de participating forward een tussenoplossing. Participating Forward 0,85 0,84 Cliëntenkoers 0,83 0,82 0,81 0,8 0,8 0,81 0,82 0,83 0,84 0,85 0,86 Marktkoers geen indekking Termijnkoers Participating Forward Bij het vastleggen van een participating forward zijn ook verschillende tussenvormen mogelijk. Door de koers te variëren, kan een oplossing worden gevonden met of zonder premie, en met een verschillende participatiegraad. Veel hangt op dat ogenblik ook af van de marktomstandigheden in de munten waarvoor een oplossing wordt gezocht. EEN VOORBEELD Naar aanleiding van een verkoop van grondstoffen in Groot-Brittannië ontvangt een bedrijf over drie maanden een groot bedrag in GBP. Het verwacht eigenlijk een lichte stijging van de pond, maar wil geen risico lopen. De bank biedt daarom een participating forward aan. De huidige koers is 0,83, de termijnkoers is 0,8310. Het bedrijf gaat een participating forward aan voor een exporteur die hem een maximumkoers van 0,8400 garandeert (hij krijgt dus minimaal 1,1905 euro per pond), en 60% van de mogelijke winst. De concrete samenstelling en ligging van de curven hangen af van de marktomstandigheden op het moment van afsluiten, en maken het soms interessanter of minder interessant om dat product af te nemen. 20

Evaluatie Voordelen Nadelen Gegarandeerde minimale of maximale wisselkoers De gegarandeerde koers is minder gunstig dan de koers van een eenvoudig valutatermijncontract De koper kan toch meegenieten van de gunstige koersevolutie Houd ook rekening met het risicoprofiel (zie pg. 9). Mogelijkheden Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u terecht in uw KBC-bankkantoor 21

Renterisico s U staat er als bedrijf misschien niet bij stil, maar de rente speelt u regelmatig parten. Uiteraard is die invloed niet bij elk bedrijf even groot of even frequent. Daarom is het belangrijk om dat risico te kunnen identificeren en vervolgens in kaart te brengen welke impact dat heeft. Maar wat is renterisico precies? U loopt renterisico als u in uw thesauriebeheer geconfronteerd wordt met een tekort of een overschot aan cash. In die gevallen ontvangt u rente of moet u rente betalen. U bent dus gevoelig voor de stand van de rente. Dat financiële resultaat maakt deel uit van het globale resultaat van een onderneming en moet dus beheerd worden. Enkele voorbeelden maken dat duidelijk: Een bedrijf dat vrij veel exporteert naar Duitsland, overweegt om daar een opslagplaats te kopen om de activiteiten te ondersteunen. De beslissing valt, maar de eigenlijke investering gebeurt pas zes maanden later. Op het ogenblik dat het bedrijf bij de bank aanklopt voor een lening, blijkt de rente gestegen te zijn. Dat verhoogt de investeringskosten en brengt misschien zelfs de rendabiliteit in gevaar. Een tweede bedrijf verkoopt een installatie en koopt met de opbrengst een participatie in een andere Onderneming. Het bedrijf ontvangt zijn geld van de verkoop evenwel pas twee maanden nadat de betaling van de aankoop moest gebeuren. Tijdens die twee maanden is er dus een groot kastekort dat het bedrijf zo gunstig mogelijk wil opvangen. Een grote onderneming geeft obligaties uit. Om beleggers aan te trekken, gebeurt dat aan een vaste rente. Maar de onderneming zou liever met een vlottende rente werken. De bank biedt daarom een renteswap aan, een gestructureerde uitwisseling van interestkasstromen. Is indekken nog nodig? Alhoewel de rente de voorbije jaren is gedaald, blijkt uit de onderstaande grafiek toch dat dat in het verleden anders is geweest. Perioden met stijgingen en dalingen volgden elkaar op, zelfs met uiteenlopende rentes op de verschillende termijnen. Uit de grafiek blijkt dus dat het zeker zinvol is om voorzichtig om te springen met de rente en de nodige bescherming te voorzien. 6 5 4 3 2 1 Euribor 1Month+1Year 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Euribor 1M Euribor 1y 22