Hoofdstuk 5 - Opgaven Algemeen Praktijkprobleem: schadeclaim consument: opgave 5.2 Plan van aanpak: opgaven 5.3-5.4 Juridisch kader bij aansprakelijkheid: opgaven 5.5-5.15 Beperken van risico s voor producent: opgaven 5.16-5.19 Oplossing praktijkprobleem: opgave 5.20 Hulp van specialisten: opgave 5.21 Bijzondere situaties bij niet-verhaalbaarheid schade: opgaven 5.22-5.23 Algemeen 5.1 U wilt al heel lang een eigen bedrijf beginnen. Tijdens uw stageperiode heeft u even mogen ruiken aan de levensmiddelenindustrie en het lijkt u een prima idee om babyvoeding op de markt te brengen. Volgens u kan de voeding voor baby s lekkerder en goedkoper. Maak een inventarisatie van juridische problemen die u mogelijk kunt tegenkomen bij de productie van babyvoeding. Praktijkprobleem: schadeclaim consument 5.2 Zet voor uzelf op een rijtje welke maatregelen u zult treffen. Maak daarbij een onderscheid tussen kortetermijn- en langetermijnmaatregelen. Plan van aanpak 5.3 In stap 1 moet u reageren op klachten van klanten die schade hebben ondervonden door uw product te gebruiken. a Hoe reageert u in eerste instantie op deze klachten? b Welke informatie heeft u vervolgens nodig om adequaat en efficiënt te kunnen reageren? c Hoe zult u extern reageren als blijkt dat gedupeerde klanten met een schadeclaim - dreigen? d Zou u ook intern maatregelen voorstellen? 5.4 Als uiteindelijk de hele zaak weer is gesust, zal er een evaluatie moeten plaatsvinden. Welke punten zult u hier aan de orde willen stellen? Juridisch kader: bij aansprakelijkheid 5.5 U lijdt schade door het gebruik van een snijmachine en nu blijkt dat de producent van deze machine in Frankrijk gezeteld is. Navraag leert dat u uw schadeclaim voor de Franse rechter moet neerleggen. Heeft u dan iets aan de informatie die u heeft gelezen over de Nederlandse wettelijke regeling van productenaansprakelijkheid? Recht doen 1
5.6 Geef in de onderstaande gevallen gemotiveerd aan of de producten gebrekkig zijn in de zin van art. 6:186 BW: a Een twee meter lange ladder, waarvan de treden als gevolg van een slechte lasverbinding niet goed vastzitten. b Witte wijn die antivries bevat. c Afslankpillen die niet het beoogde resultaat hebben. d Geïmplanteerde hartkleppen, gemaakt van metaal en kunststof, die onverwachts breken. e Schoonmaakmiddel waarvan de veiligheidssluiting niet goed werkt. f Een tien jaar oude auto waarvan de motor midden op het kruispunt afslaat. g Borstimplantaten die leiden tot gezondheidsproblemen. 5.7 a Kunt u uitleggen wat precies het bestaan van een causaal verband betekent? b Geef twee voorbeelden. Vermeld bij ieder voorbeeld waarom deze eis in de wet is opgenomen. c Wat houdt de omkeringsregel in? Bedenk een voorbeeld waarin deze door de rechter wordt toegepast. d Welke twee soorten causaal verband kennen we? 5.8 a Welke soorten schade komen onder de regeling van de productenaansprakelijkheid voor vergoeding in aanmerking? b Welke soorten schade worden niet vergoed onder deze regeling? 5.9 U importeert blikjes ananas uit Spanje. X heeft uw ananas gekocht bij Albert Heijn. Na het eten van uw ananas wordt X met darmkrampen in het ziekenhuis opgenomen. Uit onderzoek blijkt dat de ananas besmet was met een bacterie. X is na zijn herstel binnengelopen bij een advocaat die een half uur kosteloos voorlichting geeft en deze heeft hem verteld dat hij een claim kan indienen op basis van productenaansprakelijkheid. X komt vervolgens bij u om informatie van u los te peuteren. a Wat moet X bewijzen om de schade die hij lijdt, vergoed te kunnen krijgen? b Wie kan X aansprakelijk stellen op grond van productenaansprakelijkheid? 5.10 Geef aan de hand van de volgende spelsituatie aan of er wel of niet aansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad bestaat: Simon en Joska zijn 16 respectievelijk 17 jaar oud en zijn met een aantal vrienden aan het midgetgolfen. Simon loopt op enig moment naar een volgende baan en stelt zich ongeveer op een afstand van 2 à 3 meter op van Joska, die juist met slaan wil beginnen. Joska zwaait haar golfstick naar achteren en raakt daarbij het linkeroog van Simon. Simon loopt ernstig letsel op. 5.11 Lees het voorbeeld van wielrenner Piet op pagina 117 uit het boek. a Zou Piet de NS aansprakelijk kunnen stellen op grond van art. 6:173 BW? b Kan de gemeente ook aansprakelijk worden gesteld en zo ja, op welke rechtsgrond? c Stel dat vaststaat dat de rijstrook voor fietsers en de rijstrook voor snelverkeer op de brug waren gescheiden door een doorgetrokken streep en dat Piet deze doorgetrokken streep heeft overschreden en dus feitelijk daar niet had mogen fietsen. Kan de aansprakelijk gestelde persoon gelet op deze omstandigheid een beroep doen op eigen schuld van Piet? 5.12 Aafje bezoekt het zwembad en gaat op één van de aanwezige kuipstoeltjes zitten. Een poot breekt af, Aafje valt met haar hoofd tegen een stenen muurtje. a Wie is aansprakelijk? b Welke rechtsgrond zou u inzetten? c Welke verweermiddel zal de aangeklaagde kunnen inzetten? d Stel: de stoel wordt al drie jaar in het zwembad gebruikt. Heeft de vordering of het verweermiddel kans van slagen? 2 Opgaven hoofdstuk 5
5.13 Martijn koopt een dure, prachtige onderbroek. Na deze een dag te hebben gedragen, blijkt het textiel bij Martijn de huidaandoening dermatitis te hebben veroorzaakt. Martijn inventariseert zijn schadeposten: 1 ziekenhuiskosten dermatoloog 5.000; 2 gederfde levensvreugde, blijvende littekens en ongemak 25.000; 3 koopprijs onderbroek 50. U werkt bij de betreffende zaak (in mannenondergoed) waar Martijn de onderbroek gekocht heeft. U wordt geconfronteerd met een woedende Martijn die u aansprakelijk stelt voor het totale bedrag van 30.050. a Hoe reageert u op deze woedende Martijn? b Welke vragen zult u hem stellen? c Welke bewijsstukken wilt u dat Martijn overlegt? d Bent u aansprakelijk op grond van de regeling van productenaansprakelijkheid? e Stel dat u niet aansprakelijk bent op grond van de regeling van productenaansprakelijkheid, kunt u dan op een andere rechtsgrond aansprakelijk worden gesteld? f Welke schadeposten van Martijn komen op grond van de productenaansprakelijkheid voor vergoeding in aanmerking en wie moet deze schade vergoeden? Loop de drie schadeposten een voor een langs. g Moet u de onderbroeken terugsturen naar de fabrikant? h Stel dat u denkt: Oh, dat zal allemaal wel niet zo n vaart zal lopen, en u blijft het textiel verkopen. Kunt u op grond van deze onverschilligheid aansprakelijk worden gesteld en zo ja, op welke rechtsgrond en aan welke wettelijke eisen moet dan worden voldaan? i Stel dat Martijn (gedeeltelijk) gelijk heeft, zult u dan een dagvaarding afwachten of lijkt het u beter de zaak te schikken? j Zou uw reactie een andere zijn wanneer u de producent of importeur zou zijn van dit textiel en zo ja, hoe? 5.14 Als uw bedrijf te maken krijgt met een claim die gebaseerd wordt op productenaansprakelijkheid, dan heeft u nog enige ontsnappingsmogelijkheden. Inventariseer deze mogelijkheden. 5.15 Een van de ontsnappingsmogelijkheden betreft een beroep op verjaring of verval. a Wat is het verschil tussen beide? b Bedenk een geval waarbij de verjarings- of vervaltermijn erg onredelijk kan uitpakken. Beperken van risico s voor producent 5.16 Welke mogelijkheden heeft uw bedrijf om de kans op productenaansprakelijkheid zo klein mogelijk te houden? 5.17 Kunt u nog meer redenen bedenken om te zorgen voor een optimale veiligheid van uw product? 5.18 U heeft er alles aan gedaan om uw product zo veilig mogelijk te maken (alles is uitvoerig getest, gecontroleerd, aangepast aan de nieuwste technieken enzovoort). Bovendien draagt uw product een keurmerk. Is dit een garantie om claims op grond van de regeling productenaansprakelijkheid te voorkomen? 5.19 Stel dat u een onveilig product op de markt heeft gebracht en u wordt overdonderd door vele ingediende schadeclaims. U vindt het bezwaarlijk om ze een voor een te behandelen. Ziet u een oplossing voor dit probleem? Recht doen 3
Oplossing praktijkprobleem 5.20 Annet draaide op een zaterdag in de kantine van de sportvereniging een fles cola open. Zij deed dit zonder extra druk of kracht te gebruiken. Plotseling brak de hals van de fles af, als gevolg waarvan zij zich ernstig heeft verwond aan haar linkerhand. a Wie kan Annet aansprakelijk stellen op grond van productenaansprakelijkheid? b Wat moet Annet stellen en bewijzen om de claim hard te maken? c Welke verweermiddelen kan de aangesprokene aanvoeren? d Binnen welke termijn moet Annet procederen? e Verplaats u in de positie van de fabrikant van de cola: hoe zou u reageren op de claim van Annet? Hulp van specialisten 5.21 Mediation of bemiddeling is een manier om een geschil tussen twee partijen op te lossen. Noem een voordeel en een nadeel van mediation. Bijzondere situaties bij niet-verhaalbaarheid schade 5.22 De heer Jansen is directeur van een bedrijf dat homeopatische geneesmiddelen produceert. U bent werkzaam in dit bedrijf als administratief-juridisch medewerker. Bij u komen dan ook in eerste instantie de klachten binnen en u speelt ze waar nodig door naar interne of externe mensen. Op een gegeven moment krijgt u een brief van de advocaat van de heer Brinkhorst waarin hij uw bedrijf aansprakelijk stelt voor het onzorgvuldig omgaan met medische gegevens. Brinkhorst heeft namelijk meegewerkt aan een door Jansen uitgevoerd medisch onderzoek. De gegevens blijken bij de verzekeringsgeneeskundige terecht te zijn gekomen en deze heeft de gegevens gebruikt om te beoordelen of Brinkhorst in aanmerking blijft komen voor zijn WAO-uitkering. De uitslag valt voor Brinkhorst negatief uit. a Op welke rechtsgrond heeft Brinkhorst zijn claim gebaseerd? b Wat dient Brinkhorst te bewijzen om in rechte gelijk te kunnen krijgen? c Zou hier het verweer van Jansen op kunnen gaan: Ik heb geen schuld, mij treft geen verwijt, dus ik ben niet aansprakelijk? Leg uit. 5.23 Kunt u een verklaring geven voor het feit dat in sommige gevallen schuld niet vereist is om een onrechtmatige gedraging toe te kunnen rekenen? Vergelijk de voorbeelden die zijn genoemd in subpar. 5.8.2. Kijk op de volgende pagina voor de antwoorden. 4 Opgaven hoofdstuk 5
Antwoorden opgaven hoofdstuk 5 5.1 Mogelijke juridische problemen: naleven van toepasselijke juridische voorschriften (vergunningen, eisen aan voedsel en dergelijke); gevolgen niet naleven voornoemde regels; de babyvoeding moet uitvoerig getest zijn, zodat het door de baby gegeten kan worden zonder dat zij/hij ziek wordt; schadeclaims als voedsel wel schadelijke bestanddelen blijkt te bevatten; contracten met afnemers; hoe te verzekeren tegen schade? 5.2 5.3 a Reactie: Stel de omvang van het schadeprobleem vast. Bepaal de speelruimte die u heeft om het probleem op te lossen; mag u bijvoorbeeld schikken? Bepaal binnen welke termijn er een oplossing voor het probleem gevonden moet zijn. b Benodigde informatie: U zult bij gedupeerde of vertegenwoordiger van de gedupeerde moeten informeren hoe het ongeval heeft plaatsgevonden. Hoe lang is uw product al in gebruik voordat schade plaatsvond? Wat is de oorzaak van de onveiligheid van uw product? Is het eenmalige schade of kan het vaker voorkomen? Zijn er bij andere afnemers ook dergelijke klachten binnengekomen? c Externe reactie: Recall overwegen, dat wil zeggen: terughalen van uw product en schade vergoeden. Advertentie plaatsen en andere middelen gebruiken, bijvoorbeeld radio en televisie, om consumenten te waarschuwen voor gebruik van uw product. Klachtenlijn openen; systematische klachtenafhandeling. d Maatregelen intern: Productieproces checken, waar zit de fout, is het wel veilig genoeg? Hoe zit het met de veiligheid van producten die uw bedrijf afneemt en als onderdeel of grondstof gebruikt voor uw product? 5.4 Evaluatiepunten: Waren de maatregelen die u heeft genomen achteraf bekeken juist? Bent u met de gedupeerde tot een bevredigende oplossing gekomen? Heeft u preventieve maatregelen genomen en kunt u al beoordelen of deze succesvol zijn? 5.5 Ja, de productenaansprakelijkheidsregeling is een uitvloeisel van een EG-richtlijn, dat wil zeggen: de inhoud van de richtlijn moest omgezet worden in nationale wetgeving. Hier en daar zijn er enkele verschillen vanwege keuzemogelijkheden die landen hadden bij implementatie. 5.6 a Ja, onveilig product. b Ja, onveilig. c Nee, niet onveilig (wel eventueel wanprestatie, zie hoofdstuk 2). d Ja, onveilig. e Afhankelijk van soort schoonmaakmiddel, presentatie product, redelijkerwijs te verwachten gebruik. f Ja, wel onveilig, maar producent heeft wel verweermiddel, want het betreft tien jaar oude auto (zelf voor onderhoud zorg dragen). g Ja, onveilig. Recht doen 5
5.7 a Er moet een duidelijk verband bestaan tussen de onveiligheid van het product en de schade: doordat het product onveilig is, is de schade ontstaan. b Voorbeeld: doordat de sluiting van een kinderzitje niet goed werkt, is een kindje gewond geraakt; dit was niet gebeurd als de sluiting wel goed had gewerkt. Reden om dit in de wet op te nemen, is te voorkomen dat een producent aansprakelijk is voor schade die anders ook wel ontstaan was en niet door zijn product is ontstaan. Voorbeeld: jurisprudentie waar causaliteit een rol heeft gespeeld, is de DES-zaak. Het betreft hier een medicijn ter voorkoming van miskramen, voorgeschreven aan zwangere vrouwen. Bij een aantal van de dochters van deze vrouwen blijkt zich een schadelijke bijwerking voor te doen tussen hun 14e en 21e levensjaar (kanker in de baarmoederhals en de vagina). Voor deze dochters was het na zoveel jaren praktisch onmogelijk de producent aan te wijzen wiens product de aandoeningen heeft veroorzaakt. In Nederland is deze zaak opgelost door de bewijslast om te keren, zich baserend op art. 6:99 BW. c Deze regel geldt bij het aannemen van causaliteit en luidt als volgt: indien door een als onrechtmatige daad of wanprestatie aan te merken gedraging een risico terzake van het ontstaan van schade in het leven is geroepen en dit risico zich vervolgens verwezenlijkt, is daarmee het causaal verband tussen die gedraging en de aldus ontstane schade in beginsel gegeven. Vb. kop-staartbotsing. d 1 Causaal verband in de zin van art. 6:162, voorwaarde voor aansprakelijkheid; 2 Causaal verband in de zin van art. 6:98, om te beoordelen welke schade aan de veroorzaker is toe te rekenen. 5.8 a Schade die vergoed wordt: letselschade: onbeperkt; zaakschade: beperkt. b Schade die niet vergoed wordt: transactieschade: schade aan het product zelf; zaakschade in bedrijfssfeer; zaakschade beneden 500. 5.9 a Art. 6:188 BW: gebrek, schade, causaal verband. b Albert Heijn is in beginsel hoofdelijk aansprakelijk, maar deze is gevrijwaard, zodra hij de identiteit van de producent of van degene die hem de ananas heeft geleverd (uw bedrijf dus), onthult (art. 6:187 lid 4 BW). Uw bedrijf niet, want u importeert uit Spanje, derhalve niet in de EG. De Spaanse producent kan aangesproken worden. Probleem is echter dat dan het internationale recht in het geding is. Zie hierover hoofdstuk 9. 5.10 Nee, Joska is niet aansprakelijk. De gedraging valt binnen het kader van het midgetgolfspel, valt daarmee dus niet buiten de normale beoefening van het spel en levert geen grove onzorgvuldigheid op. 5.11 a Eerst moet dan bekeken worden of de brug een roerende zaak is in de zin van art. 3:3 lid 2 BW. Die vraag kan bevestigend beantwoord worden omdat het een tijdelijke voorziening is ten behoeve van de realisatie van een spoortunnel. De brug is ook gebrekkig in de zin van art. 6:173: het wegdek van de rijstrook van de brug bevatte spleten die bij het gebruik van dit wegdek door fietsers een bijzonder gevaar opleverden, welk gevaar zich thans heeft verwezenlijkt. Máár de NS is niet aan te merken als bezitter van de roerende zaak, dus niet aansprakelijk. b Ja, op grond van art. 6:174 lid 2 BW. De gemeente is wegbeheerder van de brug en op basis daarvan aansprakelijk. De gemeente moet zorgen dat de weg in goede staat verkeert. 6 Opgaven hoofdstuk 5
c Eigen schuld van Piet zou betekenen dat hij een verkeersfout heeft gemaakt. Dat is hier het geval omdat Piet de voor fietsers bedoelde en zodanig kenbare veiligheidsnormen heeft geschonden door overschrijding van de doorgetrokken streep. De rechter zal bijvoorbeeld tot een 50/50-verdeling kunnen komen (= feitelijk oordeel) omdat enerzijds de schade niet zou zijn ingetreden als Piet de doorgetrokken streep niet zou zijn overschreden maar anderzijds zou dit evenmin het geval zijn wanneer de spleten in het wegdek dichtgezet zouden zijn. 5.12 a De exploitant van het zwembad. b Art. 6:173 BW: bezitter van de gebrekkige roerende zaak (de stoel) is aansprakelijk. De stoel voldeed niet aan de eisen die men daaraan mocht stellen en leverde een gevaar voor mensen op, welk gevaar zich in dit geval heeft voorgedaan. c Het gebrek aan de stoel is een veiligheidsgebrek in de zin van de regeling productenaansprakelijkheid en u moet zich daarom tot de producent richten. Hij stelt dan dat zich de situatie zoals bedoeld onder a van lid 2 van art. 6:173 voordoet. d Verweermiddel heeft dus geen kans van slagen en dus is de vordering toewijsbaar. Het is aannemelijk gezien het intensieve gebruik in een zwembad van een stoel gedurende reeds drie jaar dat het gebrek aan de stoelpoot nog niet bestond op het moment waarop de stoel in het verkeer werd gebracht. Het gebrek zou dan immers al lang aan het licht zijn gekomen. 5.13 a Meelevend zijn en verontschuldigingen aanbieden. b Vragen over toedracht van de schade: ligt het wel aan het door u verkochte textiel dat Martijn een huidaandoening opgelopen heeft? Heeft hij in het verleden vaker last gehad van dergelijke huidproblemen? Aankoopbon van de onderbroek vragen, zodat u weet dat de onderbroek bij uw winkel gekocht is en niet elders. c Martijn kan een en ander misschien aantonen met behulp van een medisch rapport; de schade kan aangetoond worden door middel van een nota van het ziekenhuis; immateriële schade kan wellicht aangetoond worden door middel van een verklaring van een plastisch chirurg, de huisarts en een psycholoog. d Nee, want u kunt door de naam van de producent of degene die u het textiel geleverd heeft aan uw aansprakelijkheid ontkomen op grond van art. 6:187 lid 4 BW. e Ja, zie hoofdstuk 2: art. 7:17 BW (non-conformiteit): textiel beantwoordt niet aan de overeenkomst, want het behoort geen huidaandoeningen te veroorzaken. Het betreft hier consumentenkoop (art. 7:5 BW). Teruggave koopprijs op grond van art. 7:24 lid 1 BW: het betreft hier transactieschade (vgl. art. 6:193 BW). De andere schadeposten behoeven niet door de winkel te worden vergoed, art. 7:24 lid 2 BW is niet van toepassing (ook niet sub c, want beide schadeposten betreffen geen zaakschade en zijn hoger dan franchisebedrag). f Schadeposten: 1 Voor schade onderbroek, zie antwoord onder e. 2 Ziekenhuiskosten betreffen letselschade en zijn vergoedbaar op grond van art. 6:190 lid 2 sub a BW. 3 Gederfde levensvreugde is ook letselschade en komt derhalve ook voor vergoeding in aanmerking op grond van art. 6:190 lid 1 sub a BW. Of hoogte bedrag ook inderdaad door rechter gehonoreerd wordt, is de vraag. Bij een schikking kunnen partijen erover onderhandelen. g Ja, dat is wel wijs (zie antwoord onder h). Bovendien is natuurlijk de fabrikant aansprakelijk op grond van productenaansprakelijkheid (art. 6:187 lid 2) en zal hij het textiel terug willen hebben; hij zal wel een recall-actie willen inzetten. h Als u de onderbroeken blijft verkopen terwijl vaststaat dat ze huidaandoeningen veroorzaken, bent u wel aansprakelijk voor alle schadeposten en wel op grond van onrechtmatige daad conform art. 6:162 BW. Schuld is dan weliswaar vereist, maar dat is voor de gedupeerde niet moeilijk te bewijzen. U kent het gevaar en bent derhalve verwijtbaar en onzorgvuldig bezig door het textiel te blijven verkopen (zie voor onrechtmatige daad par. 5.8). i Gelet op het kleine bedrag ( 50), is het niet verstandig het aan te laten komen op een procedure. Recht doen 7
j Schikken ligt dan voor de hand. Voordelen: de gedupeerde partij heeft het gevoel in zijn recht te staan en goed te worden behandeld; u staat waarschijnlijk minder lijnrecht tegenover elkaar; het is goedkoper in die zin dat uw advocaat minder uren maakt dan bij een gerechtelijke procedure; geen lange wachttijden (gerechtelijke procedures kunnen jaren lopen, denk ook aan hoger beroep en cassatie). Als u meent dat het schikkingsbedrag te hoog is of u bent ervan overtuigd dat u niet aansprakelijk bent, dan kunt u het laten aankomen op een procedure. Maar denk dan alsnog aan bovengenoemde kosten en maak een afweging. 5.14 Ontsnappingsmogelijkheden, ook wel verweermiddelen genoemd: De gedupeerde heeft zelf ook schuld aan de schade die geleden is, art. 6:185 lid 2 BW (hij is het product bijvoorbeeld blijven gebruiken, ondanks dat hem bekend was dat het product niet veilig was). Verweermiddelen opgesomd in sub a-f van lid 1 van art. 6:185 BW, bijvoorbeeld: producent heeft het product niet in het verkeer gebracht (het product komt door diefstal op de markt); het gebrek is later ontstaan (normale slijtage, normaal bederf, verandering van het product nadat het in het verkeer is gebracht); het product is in overeenstemming met dwingende overheidsvoorschriften (de producent had geen keuze, maar was op grond van overheidsvoorschriften verplicht een bepaald soort materiaal te gebruiken en dat materiaal blijkt later de oorzaak te zijn van de gebrekkigheid). Verjaring en verval, art. 6:191 BW (gedupeerde stelt pas drie jaren na ontdekking een rechtsvordering in; na tien jaren vervalt het recht om een schadeclaim in te dienen). 5.15 a Verjaring heeft zogenoemde zwakke werking, dat wil zeggen: je kunt verjaring stoppen (stuiten) door een brief te sturen waarin je de producent aansprakelijk stelt. De termijn begint dan opnieuw te lopen. Verval heeft echter een sterke werking, dat wil zeggen: dit is een harde grens; na de vervaltermijn heeft de gedupeerde geen recht meer om een actie in stellen. Zijn recht is vervallen. Stuiting is derhalve niet mogelijk. b Zaken waarbij de schadelijke uitwerking pas laat aan het licht komt, bijvoorbeeld DESzaak, asbest. 5.16 Zorgdragen voor een goede veiligheid van het product. Voldoen aan de preventieve kwaliteitskeuringen, bijvoorbeeld keurmerk, maar ook aan alle wettelijke voorschriften. Kwaliteitscontroles invoeren, zowel voor eindproducten als voor grondstoffen, onderdelen enzovoort. Distributie moet zorgvuldig verlopen. Gebruiksaanwijzingen moeten zorgvuldig worden opgesteld: waar nodig waarschuwingen opnemen, evenals veiligheidsvoorschriften. Denk ook aan wijze van reclame voeren. Welke verwachtingen worden hierdoor gewekt bij de consument? 5.17 Andere redenen: Verzekerbaarheid van claims. Reputatie van uw bedrijf. Goede veiligheid betekent uiteindelijk minder kosten. 5.18 Nee, het product kan desondanks onveilig zijn. Het gaat om de definitie zoals opgesomd in art. 6:186 BW. Het betreft een risicoaansprakelijkheid van de producent. Stellen dat hij geen schuld heeft, ontslaat hem niet van aansprakelijkheid. Wel heeft hij diverse verweermiddelen, maar daaronder valt niet: mijn product heeft een keurmerk. 8 Opgaven hoofdstuk 5
5.19 Ja, het is mogelijk dat bijvoorbeeld de Consumentenbond als belangenbehartiger opkomt voor de slachtoffers van uw product. U hoeft dan alleen met de Consumentenbond te onderhandelen en een bedrag ter beschikking te stellen, zodat deze organisatie voor afhandeling van de claims kan zorgdragen. Ook kan de producent geld in een schadefonds storten waar dan vervolgens de claims uit betaald worden. 5.20 a Annet kan aansprakelijk stellen: de leverancier van de cola, art. 6:187 lid 4 BW (deze is gekweten zodra hij de identiteit onthult van de producent of van degene die hem het product heeft geleverd); de importeur, art. 6:187 lid 3 BW; de fabrikant van het eindproduct (de cola), art. 6:187 lid 2 BW; eventueel als blijkt dat de oorzaak lag bij de fles: de flessenfabrikant, art. 6:187 lid 2 BW (fabrikant van een onderdeel). b Op grond van art. 6:188 BW: de schade, het gebrek en het causale verband. c Verweermiddelen: eigen schuld van Annet; verweermiddelen art. 6:185 sub a-f BW. d Drie jaar na aanvang van de dag volgende op die waarop Annet bekend is geworden met schade, het gebrek en de identiteit (zie antwoord onder a, eerste lid) van de producent bekend is geworden of had moeten worden. En in ieder geval tien jaar na de dag waarop de producent het product in het verkeer heeft gebracht. e Reactie: contact opnemen met Annet en verontschuldigingen aanbieden; aanvullende informatie zien te achterhalen; onderzoek instellen naar toedracht van het ongeval; contact opnemen met flessenfabrikant; productieafdeling inlichten en eventueel productieproces aanpassen; recall-actie: flessen cola uit de handel nemen; meer aandacht besteden aan kwaliteitszorg. 5.21 Voordelen: goedkope manier van geschillenoplossing; geschillenoplossing die laagdrempelig is (geen rechtspraak). Nadelen: als u in uw recht staat, krijgt u via mediation wellicht niet waar u op mocht rekenen als de rechter de zaak zou hebben beslist; u moet gesprekken voeren met uw tegenpartij. 5.22 a Onrechtmatige daad, art. 6:162. b Te bewijzen door Brinkhorst: onrechtmatige gedraging: het is zeer onbetamelijk om onzorgvuldig met medische gegevens om te gaan; schuld: de onzorgvuldigheid kan Jansen verweten worden; schade: WAO-uitkering is stopgezet; causaal verband: wanneer de gegevens niet aan het licht waren gekomen, was de uitkering niet stopgezet. c Ja, maar dan moet dit wel bewezen worden. Onrechtmatige daad is een schuldaansprakelijkheid. 5.23 Er zijn situaties waarin de wetgever ervoor gekozen heeft iemand verantwoordelijk te stellen, ook al kon deze persoon de onrechtmatige gedraging misschien niet voorkomen. Het gaat dus om vormen van risicoaansprakelijkheid. Het niet-aanwijzen van een verantwoordelijke zou tot gevolg hebben dat een slachtoffer met de schade blijft zitten (tenzij deze zich had verzekerd). Bij kinderen (tot en met 13 jaar) ligt het dan voor de hand om de ouders als verantwoordelijken aan te wijzen, bij gebouwen de eigenaar en bij dieren de eigenaar. Recht doen 9