Waterkwaliteit verbeteren! Erwin Rebergen Beheerder grond- en oppervlaktewater 6 juni 2013 1
Onderwerpen Waarom spant zich in om de waterkwaliteit te verbeteren? Wat willen we bereiken? Hoe willen we een goede waterkwaliteit bereiken? 2
Waarom spant zich in om waterkwaliteit te verbeteren? 1. Water is onderdeel leefomgeving en openbare ruimte en daarmee zorg voor gemeente 2. Een goed functionerend watersysteem verhoogt de kwaliteit van de openbare ruimte en daarmee het vestigingsklimaat. 3. Gemeente richt de openbare ruimte in, beheert en onderhoudt de oevers, de kleinere watergangen en de lozingen vanuit de riolering en is dus een bepalende factor 3
Verdeling beheer gemeente en waterschap 4
Voorwaarden goede waterkwaliteit 5
Stelling: We kunnen de waterkwaliteit alleen verbeteren als gemeente en waterschap zich hiervoor samen inspannen en beiden bereid zijn hierin te investeren! 6
Gelukkig wordt dit gedeeld door onze bestuurders!!! Waternetwerk 29-9-2011 Wijkwaterplannen 7
Wat willen we bereiken? Ofwel wanneer vinden we de waterkwaliteit goed? Als je er geen last van hebt? Als het water helder is? Als je erin kan zwemmen? Als het aantrekkelijk is? Als het chemisch gezond is? Als het ecologisch gezond is? Kortom, er valt wat te kiezen. 8
Uitgangspunt Het realiseren van een goede ecologische en een goede chemische toestand in de oppervlaktewateren conform de Europese Kaderrichtlijn Water Waterlichamen Grote wateren, maatregelen met resultaatverplichting Kleinere, overige wateren Systematiek Kaderrichtlijn water Gemeente en waterschap bepalen zelf doelstelling 9
Doelstelling Eerste benadering Overal score goed halen, bij nadere uitwerking doelstelling differentiëren. Huidige situatie Chemisch voldoet het water vaak aan de norm m.u.v. fosfaat en stikstof Ecologisch scoort het water bijna altijd ontoereikend of slecht 10
Uitwerking per watergang via wijkwaterplannen wijkwaterplannen, gezamenlijk plan van waterschap en gemeente. Het wijkwaterplan beschrijft: Hoe het watersysteem werkt in de wijk Welke ontwikkelingen spelen in de wijk Welke waterkwaliteit we willen realiseren, zowel chemisch als ecologisch Welke knelpunten er nu zijn Welke maatregelen nodig zijn om knelpunten op te lossen en doelstellingen te realiseren 11
Typering watergangen volgens KRWmethode 12
Streefbeeld type M3 stedelijke omgeving 13
Streefbeeld M3 niet stedelijke omgeving 14
Bijbehorende normen type M3 goede waterkwaliteit 15
Hoe pakken we het aan? 1. Monitoren huidige waterkwaliteit 2. Verbeteren inrichting en doorstroming 3. Optimaliseren beheer 4. Terugdringen lozingen 16
1. Monitoren huidige waterkwaliteit Situatie: In 2008 wisten we bijna niets over de waterkwaliteit in de kleinere wateren Maatregel: 1. 2009 eerste meetronde 20 locaties 2. 2012 tweede meetronde 10 locaties 3. 2015 derde meetronde?? Locaties Aandachtspunt: goede analyse metingen 17
Meetlocaties huidige waterkwaliteit 18
Waar te beginnen? 19
2. Verbeteren inrichting en doorstroming Aanpak op wijkniveau via wijkwaterplannen Inventarisatie knelpunten en huidige inrichting Groslijst mogelijke maatregelen nodig zijn om knelpunten op te lossen en doelstellingen te realiseren Prioriteren maatregelen Maatregelen prioriteit Hoog binnen 4 jaar realiseren Waar mogelijk maatregelen combineren met lopende ontwikkelingen of onderhoudsmaatregelen 20
Voorbeeld watersysteem volkstuinencomplex 21
Voorbeeld vergroten duiker Lunetten (voor en na) 22
Voorbeeld singels in Hoograven 23
Streefbeeld 24
3. Optimaliseren beheer watergang en oevers Hoe doen we het nu? Hoe willen we het gaan doen? 25
Hoe doen we het nu? Waterschap en gemeente eigen aannemers Geen onderscheid in bestek tussen maaien watergang en oever Oever en watergang worden standaard 1 of 2 keer per jaar gemaaid Alleen bij natuurvriendelijke oevers maatwerk. Invulling maatwerk door wijkopzichter, meestal op basis van specifiek beheerplan 26
Hoe willen we het gaan doen? Bij watergangen differentiatie aanbrengen in aanwezigheid bomen en afmetingen Oevers apart beheren met 6 mogelijke streefbeelden met bijbehorend onderhoud. Leidt tot minder maatwerk en daardoor minder afhankelijkheid van betreffende opzichter en aannemer Leidt ook tot betere afstemming tussen beheer waterschap en gemeente en mogelijk op wijkniveau tot gezamenlijke uitvoering 27
Oeverstreefbeelden met bijbehorend onderhoud Vaker dan tweemaal per jaar maaien (gazon) Twee keer per jaar maaien (bloemrijk grasland) Eens per jaar maaien (bloemrijk rietland) Eens per 2-3 jaar maaien (rietruigte) Eens per 5 jaar afzetten (struweel) Vraag: past het merendeel van het onderhoud ecologische oevers hierin? 28
4. Terugdringen lozingen lozingen vanuit de riolering lozingen vanuit de rioolwaterzuiveringen diffuse verontreiniging, zoals bestrijdingsmiddelen, meststoffen en uitlogende metalen Heeft het terugdringen van lozingen nog zin? 29
Voorbeeld: onderzoek effect hemelwaterlozingen 30
Conclusies 1. Voel je als gemeente ook verantwoordelijk voor de waterkwaliteit 2. Besef dat je als waterschap en gemeente alleen wat kan bereiken als je het samen doet 3. Beschouw het watersysteem als geheel en kijk niet alleen naar de lozingen 4. Focus je op doorstroming, inrichting en beheer. Daar haal je naar verwachting de meest zichtbare resultaten. 31