Stofstromen in de keten Effecten op lokaal oppervlaktewater. Hans Aalderink & Jeroen Langeveld ARCADIS & Royal Haskoning

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stofstromen in de keten Effecten op lokaal oppervlaktewater. Hans Aalderink & Jeroen Langeveld ARCADIS & Royal Haskoning"

Transcriptie

1 Stofstromen in de keten Effecten op lokaal oppervlaktewater Hans Aalderink & Jeroen Langeveld ARCADIS & Royal Haskoning

2 Insteek afgelopen decennia Basisinspanning gemengde riolering 7 mm + 2 mm + 0,7 mm/h

3 Insteek afgelopen decennia Basisinspanning riolering Vergaande nutriëntenverwijdering rwzi

4 Insteek afgelopen decennia Basisinspanning riolering Vergaande nutriëntenverwijdering rwzi Veilig afkoppelen Nieuwe lozing bestaand of nieuw gebied Floris Boogaard, TAUW Daken/ gevels Licht verontreinigde oppervlakken Matig verontreinigde oppervlakken Verontreinigde oppervlakken Nieuwe lozing in bestaand of nieuwe gebied - vrijliggende voet-/fietspaden; - kantorenoppervlakken; - schoolpleinen; - parkeergelegenheden voor personenauto's (lage wisselfrequentie). - kantoorterreinen; - wijkontsluitingswegen; - woonerven; - winkelstraten; - doorgaande wegen; - busbanen; - parkeerterrein (hoge wisselfrequentie); - parkeerterrein vrachtwagens. - bedrijfsterreinen; - marktpleinen; - laad-/ losplaatsen; - overslagterreinen; - busstation; - trambanen; - tunnels. bestaand gebied nieuw gebied zuiveringstechnieken gewenst :bv. - slibafvang, - bodempassage. vereiste zuiveringstech. - zand- en slibafvang; - bodempassage. vereiste zuiveringstech. - slibafvang; - olieafscheider;* - bodempasage. - niet afkoppelen - verbeterd gescheiden stelsel (VGS) of gelijkwaardige voorziening - zinken dakgoten - lood & koper in excessieve toepassing ja vervangen/ behandelen/ coaten/ voorzieningen toepassing van uitlogende materialen nee ja nee ja nee WVO-vergunning met algemene en specifieke ('coaten') voorschriften niet afkoppelen WVO-vergunning met algemene voorschriften WVO-vergunning met algemene voorschriften WVO-vergunning met algemene en specifieke voorschriften WVO-vergunning met algemene en specifieke voorschriften

5 Insteek afgelopen decennia Basisinspanning riolering Vergaande nutriëntenverwijdering rwzi Veilig afkoppelen & Behandeling hemelwater

6 Is doelstelling bereikt? Boven water

7 Is doelstelling bereikt? En eronder?

8 Vaak niet

9 RIONED reeks 13

10 Onderzoeksvragen Wat is erg? Waterkwaliteitsproblemen Relatieve bijdrage afvalwaterketen hieraan Leveren maatregelen iets op?

11

12 Schaalniveaus Stadsvijver Stadssingel Locale Boezem Regionaal stroomgebied Landelijke situatie

13 Aanpak Systeembeschrijving per schaalniveau Kenmerkende waterkwaliteitsproblemen Wat is erg? Stoffen Belasting vanuit keten/extern, incl. range Kwantificeren waterkwaliteitsprobleem Effect maatregelen Rel. bijdrage waterketen Is er wat aan te doen vanuit keten?

14 Stadsvijver - Systeembeschrijving 30 x 100 m, 0.5 m diep, max. peilstijging 0.30 m 50 % beschoeiing, beschaduwing bomen Bladval, beperkt onderhoud, dikke sliblaag Eenden, voeren, honden Geen doorspoeling, geen kwel Stelsel: Afvoeren oppervlak 2 ha, 2 situaties: Gemend lozing uit overstorten Gescheiden lozing uit regenwateruitlaat

15 Waterkwaliteitsproblemen en stoffen Vissterfte Algen, Kroos Ecologische achteruitgang Hygiënische aspecten Botulisme Visuele verontreiniging Stank Beleving Waterbodem BZV,Zuurstof N en P BZV, Zuurstof, N en P, Glyfosaat Ecoli BZV zuurstof Zware metalen Pak s

16 Belasting Afvalwatersysteem STOWA-EMOS model Lozingsbenadering volume x rekenconcentratie Gemiddelde met reële range Overige bronnen Literatuur Emissieregistratie Nutricalc (Uitspoeling nutriënten)

17 Om welke bronnen gaat het? P_gem gescheiden P_gem gemengd Afspoeling oevers Eenden Honden Brood Neerslag Bladval Riolering Afspoeling oevers Eenden Honden Brood Neerslag Bladval Riolering

18 Om welke bronnen gaat het? zink_min gemengd zink_min gescheiden Eenden Honden Brood Neerslag Bladval Riolering Eenden Honden Brood Neerslag Bladval Riolering

19 Effecten waterkwaliteit Belasting omgerekend naar concentratie Eenvoudige methoden en modellen Toetsing aan MTR water (jaargemiddeld of piek) Waterbodem bodembesluit (verspreidingsen interventie waarde)

20 Eutrofiëring Gemengd Kroos, algen Fosfaat >2*MTR Gescheiden Kroos, algen Fosfaat >MTR

21 Zuurstof Gemengd Vissterfte eens 1-2 jaar, stank Gescheiden Geen probleem

22 Zware metalen Gemengd Cu en Zn, boven waarde verspreiding Gescheiden Cu en Zn > interventiewaarde

23 Bacteriën Gemengd Na lozing > zwemwaternorm Gescheiden Idem, eens per maand

24 Maatregelen riolering Maximale inspanning Gescheiden ombouw VGS Gemengd 20% Afkoppelen Groene berging + 14 mm

25 Maatregelen in riolering - gemengd Eutrofiëring Gemengd (zonder maatregelen) Kroos, algen Fosfaat >2*MTR Zuurstof Vissterfte eens 1-2 jaar, stank Zware metalen Waterbodem Cu en Zn, boven waarde verspreiding Bacteriën Na lozing > zwemwaternorm Maximale maatregelen Gering effect Vissterfte eens per 2 jaar Geen probleem meer voor Cu Minder vaak

26 Maatregelen in riolering - gescheiden Gescheiden (zonder maatregelen) Maximale maatregelen Eutrofiëring Kroos, algen Gering effect Fosfaat >2*MTR Zuurstof Geen probleem nvt Zware metalen Waterbodem Cu en Zn > interventie-waarde Verbetering probleem niet opgelost Bacteriën Na lozing > zwemwaternorm, eens per maand Nog steeds frequent een probleem

27 Conclusies Alleen maatregelen in de waterketen lossen problemen stadsvijvers/singels niet op Niet alleen de focus op riolering

28 Stellingen Ambitieniveau is te hoog. Het is maar stadswater! Investeer in inrichting en beheer onderhoud! Vanuit de keten hebben we genoeg gedaan! Wie is er nu aan de beurt? Ontwerp grote robuuste systemen geen truttige vijvertjes!

29 Voorbeeld praktijk Aandeel overstorten <2 % Bakken investering k Alternatief voor bakken: k Waterkwaliteit marginale verbetering Wat kun je voor k?

Onderzoek zuiverende werking regenwatervoorzieningen

Onderzoek zuiverende werking regenwatervoorzieningen Onderzoek zuiverende werking regenwatervoorzieningen STOWA Floris.boogaard@tauw.nl Zeist, 18 oktober, 2007 Inhoud 300 pagina s in 25 minuten fcb1 Regenwater(-beleid) Onderzoek naar zuiverende voorzieningen

Nadere informatie

Hemelwaterbehandeling

Hemelwaterbehandeling Hemelwaterbehandeling 1989-2015 Jeroen Kluck, Amersfoort 26 mei 2015 Van die hemelwater zuivering hoor je eigenlijk weinig meer he? Inhoud Waarom hemelwaterbehandeling? Zuiveringsrendementen Hemelwaterbehandeling

Nadere informatie

Beslisboom aan- en afkoppelen verharde oppervlakken 2003

Beslisboom aan- en afkoppelen verharde oppervlakken 2003 Beslisboom aan- en afkoppelen verharde oppervlakken 2003 Nieuwe lozing bestaand of nieuw gebied Daken/ gevels Licht verontreinigde oppervlakken Matig verontreinigde oppervlakken Verontreinigde oppervlakken

Nadere informatie

Anders omgaan met VGS. Rémy Schilperoort

Anders omgaan met VGS. Rémy Schilperoort Anders omgaan met VGS Rémy Schilperoort Wat is Verbeterd Gescheiden Stelsel? 14-12-2016 2 Wat is Verbeterd Gescheiden Stelsel? standaard: 4 mm berging + 0,3 mm/h poc 14-12-2016 3 Varianten 14-12-2016 4

Nadere informatie

Toolkit Afkoppelen. De zin en onzin van afkoppelen. Rémy Schilperoort Jeroen Langeveld

Toolkit Afkoppelen. De zin en onzin van afkoppelen. Rémy Schilperoort Jeroen Langeveld Toolkit Afkoppelen De zin en onzin van afkoppelen Rémy Schilperoort Jeroen Langeveld Toolkit Afkoppelen bestaat! per eind mei 2019 doel: discussie over afkoppelen ondersteunen Wat is Toolkit Afkoppelen?

Nadere informatie

Kwaliteit van afstromend regenwater

Kwaliteit van afstromend regenwater Kwaliteit van afstromend regenwater Wat hebben we geleerd van Arnhem, Schoonhoven, Krimpen a/d IJssel, Haastrecht, Eindhoven en Almere? Welke parameters? Lokaal (vijver, singel) Zuurstof (BZV) Algen +

Nadere informatie

Betreft Uitbreiding bedrijfsterrein Van Ooijen, Parallelweg-west Woerden Afwatering terreinverharding

Betreft Uitbreiding bedrijfsterrein Van Ooijen, Parallelweg-west Woerden Afwatering terreinverharding Bijlage Afwatering terreinverharding D1 Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 11 augustus 2014 153681 Betreft Uitbreiding bedrijfsterrein Van Ooijen, Parallelweg-west Woerden Afwatering terreinverharding

Nadere informatie

Noodzaak en effect randvoorzieningen hemelwater Skills integration and New Technologies

Noodzaak en effect randvoorzieningen hemelwater Skills integration and New Technologies Noodzaak en effect randvoorzieningen hemelwater Skills integration and New Technologies Stowa symposium, Arnhem 26 mei 2009 27 mei 2009 ir. F.C. (Floris) Boogaard, (020) 606 32 50/06-51 55 68 26 e-mail:

Nadere informatie

REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI

REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI Hans Korving Witteveen+Bos WAARSCHUWING Deze presentatie kan verrassende resultaten bevatten Waar gaan we het over hebben? Wat is de achtergrond? Historie en toekomst

Nadere informatie

SUDS in Holland stormwater quality management in densed urban areas

SUDS in Holland stormwater quality management in densed urban areas SUDS in Holland stormwater quality management in densed urban areas Dundee, 11th may 2011 ir. F.C. (Floris) Boogaard, (020) 606 32 50/06-51 55 68 26 e-mail: f.c.boogaard@tudelft.nl/ Content Introduction

Nadere informatie

Volgen en sturen in het watersysteem bij HHNK

Volgen en sturen in het watersysteem bij HHNK Volgen en sturen in het watersysteem bij HHNK Gert van Ee 24-01-2012 220 polders, ca. 1800 peilgebieden Hollands Noorderkwartier Inwoners Oppervlak Polders Gemalen Primair watersysteem Secundair watersysteem

Nadere informatie

TOETSING VERBREED GRP

TOETSING VERBREED GRP Dit document beschrijft de toetsing van het verbreed GRP op hoofdlijnen. De toetsing is op volledigheid en niet op inhoud. Het is een hulpmiddel bij het maken van afspraken over het proces van het opstellen

Nadere informatie

Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012

Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012 Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012 BEOORDELINGSGRONDSLAG VOOR AFVALWATERSYSTEMEN Hans Korving Witteveen+Bos Waar gaan we het over hebben? Motivatie Context Aanpak Zelf aan de slag Uitwerking grondslag

Nadere informatie

Stimuleringsregeling afkoppelen bestaand verhard oppervlak 2002 Zuiveringschap Limburg en beslisbomen verantwoord afkoppelen van regenwater

Stimuleringsregeling afkoppelen bestaand verhard oppervlak 2002 Zuiveringschap Limburg en beslisbomen verantwoord afkoppelen van regenwater RELATIEBLAD VAN HET ZUIVERINGSCHAP LIMBURG Stimuleringsregeling afkoppelen bestaand verhard oppervlak 2002 Zuiveringschap Limburg en beslisbomen verantwoord afkoppelen van regenwater Stimuleringsregeling

Nadere informatie

Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering,

Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2016 Indicator 1 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met

Nadere informatie

Waterparagraaf Heistraat Zoom

Waterparagraaf Heistraat Zoom Waterparagraaf Heistraat Zoom In Zeelst aan de Heistraat is een ontwikkeling gepland. Voor deze ontwikkeling dient een omgevingsvergunning te worden opgesteld waarvan deze waterparagraaf onderdeel uit

Nadere informatie

Update EmissieRegistratie riolering

Update EmissieRegistratie riolering Update EmissieRegistratie riolering Jeroen Langeveld, Erik Liefting (Partners4UrbanWater), Heleen de Man (Sanitas Water), Nanette van Duijnhoven, (Deltares), Rob Berbee (Rijkswaterstaat) De doelstelling

Nadere informatie

Update factsheet Effluenten RWZI s, regenwaterriolen, niet aangesloten riolen, overstorten en IBA s

Update factsheet Effluenten RWZI s, regenwaterriolen, niet aangesloten riolen, overstorten en IBA s Update factsheet Effluenten RWZI s, regenwaterriolen, niet aangesloten riolen, overstorten en IBA s Dr.ir. Jeroen Langeveld/ir. Erik Liefting Aanleiding Steeds meer metingen beschikbaar van vooral regenwateruitlaten

Nadere informatie

Doel: voorkom regenwateroverlast!

Doel: voorkom regenwateroverlast! http://bit.ly/2pjgadl Wereldtemperatuur 188-216 Ontwikkeling extreme neerslag Doel: voorkom regenwateroverlast! Masterclass klimaatadaptatie Kennemerland, 18 mei 217. Harry van Luijtelaar, Stichting RIONED

Nadere informatie

Toetsing waterhuishouding

Toetsing waterhuishouding Toetsing waterhuishouding Bedrijventerrein Hattemerbroek - deelgebied Hattem Quickscan waterhuishouding - nieuwe stedenbouwkundige opzet Ontwikkelingsmaatschappij Hattemerbroek B.V. december 2009 concept

Nadere informatie

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3) Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld

Nadere informatie

Waterkwaliteit verbeteren!

Waterkwaliteit verbeteren! Waterkwaliteit verbeteren! Erwin Rebergen Beheerder grond- en oppervlaktewater 6 juni 2013 1 Onderwerpen Waarom spant zich in om de waterkwaliteit te verbeteren? Wat willen we bereiken? Hoe willen we een

Nadere informatie

Monitoring waterkwaliteit bebouwd gebied

Monitoring waterkwaliteit bebouwd gebied Monitoring waterkwaliteit bebouwd gebied Roelof Veeningen, Wetterskip Fryslân 2 juni 2016, Glimmen Themamiddag waterkwaliteit in de stad Overzicht 1. Functies stadswater 2. Diverse verschijningsvormen

Nadere informatie

samenvatting van de Atlas van de waterkwaliteit IN HET GEBIED VAN RIJN EN IJSSEL

samenvatting van de Atlas van de waterkwaliteit IN HET GEBIED VAN RIJN EN IJSSEL samenvatting van de Atlas van de waterkwaliteit IN HET GEBIED VAN RIJN EN IJSSEL Samenvatting van de Atlas van de Waterkwaliteit De zorg voor de waterkwaliteit is in de lange geschiedenis van de waterschappen

Nadere informatie

Notitie waterhuishouding Panoven IJsselstein Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Datum: 26 juli 2013

Notitie waterhuishouding Panoven IJsselstein Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Datum: 26 juli 2013 Notitie waterhuishouding Panoven IJsselstein Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Datum: 26 juli 2013 Inleiding Op 6 mei 2013 heeft het waterschap een plankaart ontvangen voor een ontwikkeling aan

Nadere informatie

Waterkwaliteitsproblemen in gracht Donjon-complex Adviesrapport ter verkenning naar mogelijke oplossingen

Waterkwaliteitsproblemen in gracht Donjon-complex Adviesrapport ter verkenning naar mogelijke oplossingen MEMO Waterkwaliteitsproblemen in gracht Donjon-complex Adviesrapport ter verkenning naar mogelijke oplossingen Proces: Ontwikkelen Watersysteem Aan : Jos van Hoeij (Gemeente Geldrop-Mierlo) Van : Maarten

Nadere informatie

Verslag van de Workshop 'Anders omgaan met Verbeterd Gescheiden Stelsels', gehouden op 25 maart 2014 in Amersfoort.

Verslag van de Workshop 'Anders omgaan met Verbeterd Gescheiden Stelsels', gehouden op 25 maart 2014 in Amersfoort. HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. WATER TECHNOLOGY Verslag van de Workshop 'Anders omgaan met Verbeterd Gescheiden Stelsels', gehouden op 25 maart 2014 in Amersfoort. Op 25 maart 2014 organiseerden STOWA en

Nadere informatie

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort 12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort 12.1 Inleiding Gemeenten hebben de taak om hemelwater en afvalwater in te zamelen. Het hemelwater wordt steeds vaker opgevangen in een separaat hemelwaterriool. Vanuit

Nadere informatie

Doorwerking resultaten uit Kallisto project. Ger Renkens gemeente Eindhoven

Doorwerking resultaten uit Kallisto project. Ger Renkens gemeente Eindhoven Doorwerking resultaten uit Kallisto project Ger Renkens gemeente Eindhoven Doelstelling is het formuleren van een gezamenlijk (11 partijen) maatregelenpakket om de doelen van de Kader Richtlijn Water te

Nadere informatie

Het waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009.

Het waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009. Memo Ter attentie van Project management Den Dekker B.V. Datum 03 januari 2013 Distributie Projectnummer 111850-01 Onderwerp Parkeerterrein Jumbo Heythuysen Geachte heer Bosman, 1 WATERBELEID Het streven

Nadere informatie

datum dossiercode Project: Wijzigingsplan Snevert 1a Gemeente: Schagen Aanvrager: Jaap Swan Organisatie: Swan Art & Build

datum dossiercode Project: Wijzigingsplan Snevert 1a Gemeente: Schagen Aanvrager: Jaap Swan Organisatie: Swan Art & Build datum 15-12-2014 dossiercode 20141215-12-10114 Project: Wijzigingsplan Snevert 1a Gemeente: Schagen Aanvrager: Jaap Swan Organisatie: Swan Art & Build Geachte heer/mevrouw Jaap Swan, Voor het plan Wijzigingsplan

Nadere informatie

III.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10.

III.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10. III.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10. is opgenomen III.2. Waterkwaliteit De meetpunten van het chemische meetnet liggen

Nadere informatie

Workshop. Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs

Workshop. Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs Workshop Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs Programma Welkom en opening Introductie mestverwerking MVI s Achtergronddocument:

Nadere informatie

Vergunningenbeleid lozing afstromend hemelwater van bedrijven

Vergunningenbeleid lozing afstromend hemelwater van bedrijven CVDR Officiële uitgave van Waterschap Rivierenland. Nr. CVDR271507_1 9 februari 2016 Vergunningenbeleid lozing afstromend hemelwater van bedrijven Hoofdstuk 1 Doel Deze nota geeft een voorstel voor de

Nadere informatie

Team stedelijk water B01035.700604

Team stedelijk water B01035.700604 WATERPARAGRAAF Onderwerp: Centrumplan Vroomshoop 's-hertogenbosch, 31 maart 2009 Van: M.J.C. Kerkhof Jonkman ARCADIS NEDERLAND BV Het Rietveld 59a Postbus 673 7300 AR Apeldoorn Tel 055 5815 999 Fax 055

Nadere informatie

Voorstel aan de raad. Kenmerk Vergaderdatum 9 juni Plan Gemeentelijke watertaken Utrecht

Voorstel aan de raad. Kenmerk Vergaderdatum 9 juni Plan Gemeentelijke watertaken Utrecht Voorstel aan de raad Opgesteld door Stadswerken Kenmerk 15.502990 Vergadering Commissie Stad en Ruimte Vergaderdatum 9 juni 2015 Geheim Nee Plan Gemeentelijke watertaken Utrecht Het College van burgemeesters

Nadere informatie

Wat doen we met de bagger en wat betekent dit voor de bodemkwaliteit? Verspreiding op aanliggend perceel versus weilanddepot

Wat doen we met de bagger en wat betekent dit voor de bodemkwaliteit? Verspreiding op aanliggend perceel versus weilanddepot Wat doen we met de bagger en wat betekent dit voor de bodemkwaliteit? Verspreiding op aanliggend perceel versus weilanddepot Joop Harmsen, Rene Rietra, Bert Jan Groenenberg, Antonie van der Toorn, en Hans

Nadere informatie

Notitie. 1. Beleidskader Water

Notitie. 1. Beleidskader Water Notitie Ingenieursbureau Bezoekadres: Galvanistraat 15 Postadres: Postbus 6633 3002 AP Rotterdam Website: www.gw.rotterdam.nl Van: ir. A.H. Markus Kamer: 06.40 Europoint III Telefoon: (010) 4893361 Fax:

Nadere informatie

algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen

algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen 2. Waterkwaliteit De zomergemiddelden voor 2008 van drie waterkwaliteitsparameters

Nadere informatie

Feiten over de riolering

Feiten over de riolering Feiten over de riolering Prestaties Middelen en mensen Samenhangen Schaalverschillen Doeltreffendheid en doelmatigheid Stichting RIONED, februari 21 T.b.v. het feitenonderzoek in het kader van doelmatig

Nadere informatie

1 Inleiding en projectinformatie

1 Inleiding en projectinformatie Project: Groenhorst College te Velp Onderwerp: hemelwater infiltratieonderzoek Datum: 9 november 2011 Referentie: 25.515/61341/LH 1 Inleiding en projectinformatie Het Groenhorst College, gelegen aan de

Nadere informatie

Effecten van lozingen op de Dommel door Eindhoven

Effecten van lozingen op de Dommel door Eindhoven Effecten van lozingen op de Dommel door Eindhoven Michel Moens ARCADIS N Kerkhoef Kosmoslaan Landgoed Soeterbeek Eindhoven RWZI Vd Heuvellaan Kleine Dommel spoorlijn Dommel Tongelreep riooloverstortput

Nadere informatie

Stand van zaken themagroep Stedelijk Water

Stand van zaken themagroep Stedelijk Water Stand van zaken themagroep Stedelijk Water Themagroep stedelijk water 20 maart 2014 Winnet: themagroep Stedelijk Water 1 Samenstelling werkgroep De werkgroep waterkwaliteit bestaat uit de volgende deelnemers:

Nadere informatie

Klimaatverandering: waterbestendige gebouwen en terreinen

Klimaatverandering: waterbestendige gebouwen en terreinen Nationaal Congres Sanitaire Technieken 2017 Klimaatverandering: waterbestendige gebouwen en terreinen Samenstelling: Will Scheffer (TVVL) Presentatie: Oscar Nuijten (Edu4Install/TVVL) met o.a. informatie

Nadere informatie

Basisopleiding Riolering Module 1

Basisopleiding Riolering Module 1 Basisopleiding Riolering Module 1 Cursusboek Nieuwegein, 2013 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting Wateropleidingen, augustus 2013 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein Versie 1.1 Niets

Nadere informatie

Hoeveel miljoenen m3 liters regenwater meer komen nu in de rivier 2008 ten opzichte van 2002

Hoeveel miljoenen m3 liters regenwater meer komen nu in de rivier 2008 ten opzichte van 2002 Wat is er, met dit advies gebeurt? Hoeveel miljoenen m3 liters regenwater meer komen nu in de rivier 2008 ten opzichte van 2002 Titel:Nederland onder laten lopen is dat beleid? Arcadis geef een advies

Nadere informatie

Bijdrageregeling afkoppelen bestaand verhard oppervlak 2015

Bijdrageregeling afkoppelen bestaand verhard oppervlak 2015 Bijdrageregeling afkoppelen bestaand verhard oppervlak 2015 Inleiding en doel Hemelwater dat op daken en wegen valt komt meestal in een gemengd rioolstelsel terecht. Dat is een rioolstelsel waarbij afvalwater

Nadere informatie

Microverontreinigingen in RWA. Jeroen Langeveld

Microverontreinigingen in RWA. Jeroen Langeveld Microverontreinigingen in RWA Jeroen Langeveld Ketenaanpak medicijnresten Is ketenaanpak genoeg? Effluent niet enige lozingsroute Ibuprofen Is ketenaanpak genoeg? Effluent niet enige lozingsroute Carbamazepine

Nadere informatie

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Presentatie GRP 2016-2020 Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Programma Inhoud Waarom een nieuw GRP? Evaluatie afgelopen planperiode Een gezonde leefomgeving Een veilige leefomgeving:

Nadere informatie

jaarverslag Water 2014

jaarverslag Water 2014 Vlaanderen is milieu jaarverslag Water 2014 Vlaamse MilieuMaatschappij www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Jaarverslag water 2014 Samenstellers Afdeling Rapportering Water, VMM Inhoud Dit rapport geeft

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 16 december 2010 Waterketen / BWK S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 2 december 2010 A.C. de Ridder ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 8 Voorstel

Nadere informatie

Samen voor een goede waterkwaliteit in de Utrechtse gemeenten

Samen voor een goede waterkwaliteit in de Utrechtse gemeenten Samen voor een goede waterkwaliteit in de Utrechtse gemeenten Bas Spanjers (hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden), Erwin Rebergen (gemeente Utrecht), Laurens van Miltenburg (gemeente Nieuwegein), Pim

Nadere informatie

Wasplaats De Noeste Vlijt te Wapse

Wasplaats De Noeste Vlijt te Wapse WATERTOETSDOCUMENT Wasplaats De Noeste Vlijt te Wapse Doel en inhoud van het document Het watertoetsdocument is opgesteld op basis van het door u op 23 april 2015 ingediende digitale formulier. Daarnaast

Nadere informatie

Zuiveren van afstromend hemelwater?!

Zuiveren van afstromend hemelwater?! Zuiveren van afstromend hemelwater?! 1 Zuiveren van afstromend hemelwater?! Beslismodel ter ondersteuning van keuze voor bronmaatregelen en end of pipe -voorzieningen 2 Zuiveren van afstromend hemelwater?!

Nadere informatie

Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen

Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen VERKLARENDE WOORDENLIJST Afkortingen AMvB... Algemene Maatregel van Bestuur BARIM... Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer BBB... Bergbezinkbassin

Nadere informatie

Rioolwaterzuivering in de ER: Trends, balansen en knelpunten. Kees Baas

Rioolwaterzuivering in de ER: Trends, balansen en knelpunten. Kees Baas Rioolwaterzuivering in de ER: Trends, balansen en knelpunten Kees Baas Inhoud: Korte uitleg enquête Trends nutriënten en afvalwaterdebiet Trends zware metalen Gat in de emissiebalans Knelpunt komende jaren

Nadere informatie

ECOLOGISCHE SLEUTELFACTOR ORGANISCHE BELASTING

ECOLOGISCHE SLEUTELFACTOR ORGANISCHE BELASTING ECOLOGISCHE SLEUTELFACTOR ORGANISCHE BELASTING Plan van aanpak STOWA 6 oktober 2016 Project Ecologische sleutelfactor organische belasting Document Plan van aanpak Status Definitief Datum 6 oktober 2016

Nadere informatie

Introductie RainTools

Introductie RainTools Introductie RainTools Harry van Luijtelaar, Stichting RIONED DowntheDrain, 21 april 2015 Oefenen Vraag 0 Hoeveel m3 water is 1 mm neerslag op 10 ha afvoerend oppervlak? Antwoorden 0 1 Ontwikkeling RainTools

Nadere informatie

Particulieren (J/N) Transitie naar een volledig gescheiden Ja inzameling en verwerking val alle afvalwater, hemelwater en evt. grondwater.

Particulieren (J/N) Transitie naar een volledig gescheiden Ja inzameling en verwerking val alle afvalwater, hemelwater en evt. grondwater. 2015 Gemeente Amersfoort Vergoeding afkoppelen Motivatie om af te koppelen Particulieren (J/N) Transitie naar een volledig gescheiden Ja inzameling en verwerking val alle afvalwater, hemelwater en evt.

Nadere informatie

abcdefgh Rijkswaterstaat XV De waterkwaliteit voor stoffen afkomstig van diffuse bronnen

abcdefgh Rijkswaterstaat XV De waterkwaliteit voor stoffen afkomstig van diffuse bronnen abcdefgh Rijkswaterstaat XV De waterkwaliteit voor stoffen afkomstig van diffuse bronnen Contactpersoon: Peter Vermij December 2003 Inhoudsopgave........................................................................................

Nadere informatie

Samenvatting van de watertoets. Hieronder vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens.

Samenvatting van de watertoets. Hieronder vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens. Samenvatting van de watertoets De toets is uitgevoerd op een ruimtelijke ontwikkeling in het beheergebied van het waterschap Regge en Dinkel. Voor algemene informatie over de watertoets van Regge en Dinkel

Nadere informatie

Afval en afvalwater: wat kunnen we leren van het verleden? Jeroen Langeveld, TU Delft

Afval en afvalwater: wat kunnen we leren van het verleden? Jeroen Langeveld, TU Delft Afval en afvalwater: wat kunnen we leren van het verleden? Jeroen Langeveld, TU Delft Afvalverwerking in NL: een succesnummer! Vast vuil problematiek opgelost Verwaarding al lang op agenda! Bron- versus

Nadere informatie

Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. Bescherm volksgezondheid. Beperk overlast en hinder Voorkom schade.

Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. Bescherm volksgezondheid. Beperk overlast en hinder Voorkom schade. Doelen Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. 2. Geen (onaanvaardbare) economische schade of maatschappelijke hinder door wateroverlast. Bescherm volksgezondheid Beperk overlast

Nadere informatie

1 Inleiding Verantwoording Wat is veranderd? Opsteller en begeleidingscommissie Leeswijzer 4

1 Inleiding Verantwoording Wat is veranderd? Opsteller en begeleidingscommissie Leeswijzer 4 Module B2200 Functioneel ontwerp: inzameling en transport van hemelwater Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Verantwoording 3 1.2 Wat is veranderd? 4 1.3 Opsteller en begeleidingscommissie 4 1.4 Leeswijzer 4 2 Functioneel

Nadere informatie

Vlaanderen is milieu. Jaarverslag Water 2016 syntheserapport VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ.

Vlaanderen is milieu. Jaarverslag Water 2016 syntheserapport VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ. Vlaanderen is milieu Jaarverslag Water 2016 syntheserapport VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Jaarverslag water 2016 Samenstellers Afdeling Rapportering Water, VMM Inhoud

Nadere informatie

Module C2300 Meten (hydraulisch functioneren) Inhoud

Module C2300 Meten (hydraulisch functioneren) Inhoud Module C2300 Meten (hydraulisch functioneren) Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Verantwoording 3 1.2 Wat is veranderd? 3 1.3 Opstellers en begeleidingscommissie 4 1.4 Leeswijzer 4 2 Wat is meten? 5 3 Waarom meten?

Nadere informatie

Stimuleringsregeling afkoppelen verhard oppervlak in Hollands Noorderkwartier 2003

Stimuleringsregeling afkoppelen verhard oppervlak in Hollands Noorderkwartier 2003 CVDR Officiële uitgave van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Nr. CVDR271836_1 6 maart 2018 Stimuleringsregeling afkoppelen verhard oppervlak in Hollands Noorderkwartier 2003 Stimuleringsregeling

Nadere informatie

Nota beantwoording zienswijzen en afronding artikel 10 Bro - overleg. Bestemmingsplan de Baanderij

Nota beantwoording zienswijzen en afronding artikel 10 Bro - overleg. Bestemmingsplan de Baanderij Nota beantwoording zienswijzen en afronding artikel 10 Bro - overleg Bestemmingsplan de Baanderij INHOUD 1 ZIENSWIJZEN 2 1.1 MEVR. DRS. M.F.N. PIKART-VAN DEN BERG, NAMENS DHR. P.R.E. VERRA, KEIZERSHOF

Nadere informatie

Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West?

Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West? Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West? Kees Bruning, Jaap Postma en Richard Jonker 1 Biologische

Nadere informatie

Berekening hwa-riool Oranjebuurt te Riel

Berekening hwa-riool Oranjebuurt te Riel Berekening hwa-riool Oranjebuurt te Riel Gemeente Goirle projectnr. 219713 revisie 3.0 12 juli 2010 Opdrachtgever Gemeente Goirle Afdeling Realisatie en beheer Postbus 17 5050 AA Goirle datum vrijgave

Nadere informatie

Erfafspoeling en groene zuivering

Erfafspoeling en groene zuivering Erfafspoeling en groene zuivering Meten, onderzoeken en praktische oplossingen René Gerritsen Medewerker Toezicht & Handhaving Inhoud presentatie Korte inleiding groene zuivering Wat is een groene zuivering?

Nadere informatie

datum dossiercode Samenvatting watertoets (korte procedure)

datum dossiercode Samenvatting watertoets (korte procedure) datum 14-9-2015 dossiercode 20150914-63-11571 Samenvatting watertoets (korte procedure) In dit document vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens op de website www.dewatertoets.nl. De toets

Nadere informatie

stedenbouwkundige / landschappelijke ontwikkeling met een gesaneerde vuilstort VERKEER PLANKAART WENSBEELD structuurschets d.d.

stedenbouwkundige / landschappelijke ontwikkeling met een gesaneerde vuilstort VERKEER PLANKAART WENSBEELD structuurschets d.d. PLANKAART WENSBEELD diverse opties auto entrees fiets- en wandelnetwerk informele landelijke wegen (karrespoor van asfalt) eenvoudige smalle fietspaden (zoals parallel aan Zuidereinde) - nb omwille van

Nadere informatie

Afstroming van N en P Achtergrondrapport

Afstroming van N en P Achtergrondrapport Afstroming van N en P Achtergrondrapport Datum : 18 december 2018 I Javastraat 104 A 6524 MJ Nijmegen E info@urbanwater.nl I www.urbanwater.nl Titel : Afstroming van N en P Ondertitel : Achtergrondrapport

Nadere informatie

Belasting van het oppervlaktewater door huishoudens,

Belasting van het oppervlaktewater door huishoudens, Belasting van het oppervlaktewater door huishoudens, 1990-2016 Indicator 27 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Effect overstorten op de wateroverlast

Effect overstorten op de wateroverlast Effect overstorten op de wateroverlast Kennisvraag: wat als er geen overstorten waren geweest? Wat is het effect daarvan op de waterstanden en overstromingen? Antwoord: lokaal kunnen overstorten een grote

Nadere informatie

Afstromend regenwater: wat is het echte rendement van bezinkvoorzieningen?

Afstromend regenwater: wat is het echte rendement van bezinkvoorzieningen? Afstromend regenwater: wat is het echte rendement van bezinkvoorzieningen? Jeroen Langeveld, Erik Liefting (Partners4UrbanWater) Bert Palsma (STOWA), Arjo Hof (Gemeente Almere), Henk Nijhof (Waterschap

Nadere informatie

Methaan uitstoot uit ondiepe wateren

Methaan uitstoot uit ondiepe wateren Methaan uitstoot uit ondiepe wateren Hoe werkt het en wat is er aan te doen? Tim Pelsma Adviseur ecologie en bodemdaling Indeling Methaan uit waterbodems, waarom en hoe? Wat is het mechanisme? Wat weten

Nadere informatie

BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin.

BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin. Bijlage 1 Afkortingen en begrippen Afkortingen AWZI Zie RWZI BBB (v)brp CZV DWA DOB GRP HWA / RWA IBA KRW MOR NBW (-Actueel) OAS RIONED BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin.

Nadere informatie

Jasper Stroom (Waternet) Edwin Kardinaal (KWR Watercycle Research Institute) blauwalgplatform 14 april 2014

Jasper Stroom (Waternet) Edwin Kardinaal (KWR Watercycle Research Institute) blauwalgplatform 14 april 2014 Beating the Blues maatwerk voor watersysteemherstel en blauwalgbestrijding Jasper Stroom (Waternet) Edwin Kardinaal (KWR Watercycle Research Institute) blauwalgplatform 14 april 2014 2 aanleiding blauwalgen

Nadere informatie

Module B2100 Functioneel ontwerp: inzameling en transport van afvalwater en (verontreinigd) hemelwater

Module B2100 Functioneel ontwerp: inzameling en transport van afvalwater en (verontreinigd) hemelwater Module B2100 Functioneel ontwerp: inzameling en transport van afvalwater en (verontreinigd) hemelwater Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Verantwoording 3 1.2 Wat is veranderd? 4 1.3 Opsteller en begeleidingscommissie

Nadere informatie

Bijlage 26-1: Stedelijke wateropgave Nieuw-Schoonebeek

Bijlage 26-1: Stedelijke wateropgave Nieuw-Schoonebeek Bijlage 26-1: Stedelijke wateropgave Nieuw-Schoonebeek Situatie Nieuw-Schoonebeek Nieuw-Schoonebeek ligt in het zuidoosten van de gemeente Emmen, ten oosten van Schoonebeek. Het dorp bestaat overwegend

Nadere informatie

Regenwaterproject Almere (OSAL)

Regenwaterproject Almere (OSAL) Regenwaterproject Almere (OSAL) Invloedsfactoren regenwatersamenstelling dr.ir. Rémy Schilperoort Geschiedenis OSAL Optimalisatie Afvalwatersysteem Almere Almere groeit: gezamenlijk investeren in de afvalwaterketen

Nadere informatie

MIRA-T Kwaliteit oppervlaktewater. Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten DPSIR

MIRA-T Kwaliteit oppervlaktewater. Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten DPSIR Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten belasting oppervlaktewater (1995=100) 120 100 80 60 40 P landbouw N landbouw N huishoudens P huishoudens CZV huishoudens N

Nadere informatie

Zuivering van stedelijk afvalwater: zware metalen,

Zuivering van stedelijk afvalwater: zware metalen, Indicator 22 juni 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen dertig jaar is voor

Nadere informatie

Natuurvriendelijke oevers aanleggen (natuurlijke oevers)

Natuurvriendelijke oevers aanleggen (natuurlijke oevers) Natuurvriendelijke oevers aanleggen (natuurlijke oevers) Wat werkt, wat niet Tim Pelsma, Adviseur Ecologie, Waternet Inhoud Aanleggen of beheren? Inrichting, stand van zaken en kennis Inrichting, leren

Nadere informatie

KRW-verkenner in gebruik

KRW-verkenner in gebruik KRW-verkenner in gebruik 4 praktijkvoorbeelden Johan Bode Gis-analist /medewerker onderzoek Waterschap Peel en Maasvallei Inhoud Wat is de KRW-verkenner? Inhoud KRW-verkenner Gebiedsdatabase Kennisdatabase

Nadere informatie

COLOFON. bk ruimte&milieu, Adviseurs in omgevingsrecht. Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: F:

COLOFON. bk ruimte&milieu, Adviseurs in omgevingsrecht. Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: F: pagina 2 van 11 COLOFON, Adviseurs in omgevingsrecht Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: 088 321 25 20 F: 088 321 25 29 Postbus 5011, 2900 EA Capelle aan den IJssel T: 088 321 25 10 F: 088 321 25 19 Niets

Nadere informatie

Kees Steur Waterschap Zeeuwse Eilanden coördinator Waterkwaliteit en Milieu

Kees Steur Waterschap Zeeuwse Eilanden coördinator Waterkwaliteit en Milieu Implementatie Kaderrichtlijn Water (KRW) Kees Steur Waterschap Zeeuwse Eilanden coördinator Waterkwaliteit en Milieu 1 februari 2008 Inhoud Waterkwaliteit probleemstoffen bronnen Uitgangspunten en taakverdeling

Nadere informatie

11 Versnelde afvoer bij toename verhard oppervlak

11 Versnelde afvoer bij toename verhard oppervlak 11 Versnelde afvoer bij toename verhard oppervlak 11.1 Inleiding Neerslag die op een onverharde bodem valt, zakt voor een belangrijk deel in de bodem weg; dat heet infiltratie. Een deel van het regenwater

Nadere informatie

Doelmatig investeren afvalwaterketen regio Amstel, Gooi en Vecht

Doelmatig investeren afvalwaterketen regio Amstel, Gooi en Vecht Doelmatig investeren afvalwaterketen regio Amstel, Gooi en Vecht - Resultaten workshop 19 september 2013 - WELLDRA Doelmatig investeren afvalwaterketen regio Amstel, Gooi en Vecht - Resultaten workshop

Nadere informatie

2 De zuivering van afvalwater Typen bedrijfsafvalwater De zuivering in vogelvlucht Afsluiting 21

2 De zuivering van afvalwater Typen bedrijfsafvalwater De zuivering in vogelvlucht Afsluiting 21 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Waterverontreiniging: aard en omvang 9 1.1 Oorzaken van de waterverontreiniging 9 1.2 Om welke stoffen gaat het? 10 1.3 Kengetallen van waterverontreiniging 12 1.4 Afsluiting

Nadere informatie

1. INLEIDING 1.1 ALGEMEEN. 1.2 DE WATERTOETS. NOTITIE

1. INLEIDING 1.1 ALGEMEEN. 1.2 DE WATERTOETS. NOTITIE NOTITIE Onderwerp : Waterparagraaf Opdrachtgever : A.E.C. Vestjens Projectnummer : BIM-079-01 Projectomschrijving : Gezondheidscentrum te Neer Opgesteld door : ing. R. Peeters Paraaf: Datum : 18 oktober

Nadere informatie